Alþýðublaðið - 06.01.1932, Blaðsíða 2

e
ALRUÐUBLAÐIÐ
BarnafræCsian.
Þa'ð mun óhætt að fullyrða, að
sveitir landsins hafa yfirl-eitt við
erfið kjör að búa um alla fræðslu
barna og unglinga. Að vísu hefir
þetta batnað nú á síðustu árum
með komu alþýðuskólanna. Það
er ekki langt síðan, að sveitia-
heimilin ein þurftu að annast
fræðslu barnanna. Og voru það
þá oftast foreldrar eða eldri syst-
kini, sem önnuðust feensluna. En
þegar aðkomnir menn voru teknir
til að vimna kenslustöriin, þá voru
það oft menn eitthvað vankaðiir.
Það voru menn, er flosnað höfðu
upp við nám eða þá einhverjir,
er ekki þóttu hæfir til almennr-
ar vinnu. Þjóðin leit á starf þess-
ara aðkomumanna með lítilsvirð-
ingu og það var af flestum álit-
ið, að enginn væri svo aumur, að
hann gæti ekki feent krökkum.
Þessi skoðun á feenslustarfinu og
þá jafnframt á kennurunum gefur
til kynna, að uppeldið var talið
smávægilegt atriði og að því var
ætlaður lítill tími. Enda er ment-
un islenzkra alþýðumanna, er
engra skóla hafa notið, þannig
til orðin, að þeir hafa á ung-
lingsárunum með mikilli þiaut-
seigju aflað sér þekkingar með
lestri bóka. En mentun þessi hefir
oft verið eínhæf söguþekking, og
frá henni stafa ýmsir þeir örð-
ugleikar, er íslenzkir áhugamienn
hafa nú við að strjða, bæíði í at-
vinnu- og mainingar-múlum. —
Ég mintist á það áður, að upp-
eldisstarfið hefði oft verið lítils-
virt, en sú skoðun hefir verið
fram komin á hörmungatímum
þjóðarinnar, því á söguöldinni
var það talið göfugt starf að
fóstra börn. Til þess voru hvorki
fengnir örkvisar eða einfeldning-
ar. En þessi skoðun á uppeldiniu,
sem þjóðin hafði um það bil, er
barnaskólarnir voru að komast á
fót, hefir óspart komið niður á
bamakennumnum í því, að þing
og stjórn hefir ætlað þeim lág
laun og enga rækt lagt við skóla
þann, er veitti kennaraefnum
landsins mentun. En sem betur
fer, þá ern meðal kennarastéttar-
innar menn, er sjá i hvert óefni
er stefnt með því, að sníða barna-
kennurunum þrengri stakk en
öðrum opinberum starfsmöntfum.
Það virðist víst fiestum ótrúlegt,
að án dýrtíðaruppbótar fá kenn-
arar um 150,00—200,00 krónur
útborgaðar mánaðarlega. Og þeg-
ar nú kennarar leita til bæjarins
um staðaruppbót, er nemi lækkun
dýrtíðaruppbótar, þá er það ekki
tif þess, að þeir geti lifað neinu,
glæsilégu hirðlífi, en að eins til
þess að geta nokkuð lengur veitt
fjárhagslegt viðnám. Ég get bent
á marga menn í barnakennara-
stétt, er þrátt fyrir skilningsleysi
alþýðu og yfirvalda og sitt eigið
féleysi, hafa afiað sér mikillar
mentunar fram yfir það, sem
Kennaraskólinn veitir. Og hokkrir
þessara manna eru starfandi við
barnaskóla Reykjavíkur. En þeim
hefir enn verið of lítill gaumur
gefinn. Og þess eru nokkur dæmi,
að áhuga þeirra og velvild til
starfsins hefir verið mætt með
skilningsleysi og illvilja. Ef
stjórnarvöldunum tekst enn þá að
þröngva svo kosti íslenzkrar
barnakennarastéttar, að enginr
nýtur maður finnist þar framar,
þá mun íslenzk alþýða falla niður
í það gap þröngsýni og íáfræöi,
sem fæsta mun nú óra fyrir.
H. M. Þ.
Qfsóbnir Breta í Indlandi.
Lundúnum, 6. jan. U. P. FB.
Frá New Dehli er símiað: Dr.
Ansari, vildarvinur Gandhi, Tiefir
verið útnefndur forseti samkund'u
þjóðernissinna. Þegar hann hafði
verið kosinn forseti, var gerð
húsrannsókn á heimili hans, og
er búist við, að lögreglan hand-
taki hann.
Frá Bombay er símat): Stjórn-
in hefir lýst ólöglegan félags-
skap ungra þjóðernisskma o. fl.
slikra félaga. Búist er við, að leið-
togar í félögum þjóðerni'ssinna
verði handteknir í dag.
Síðar: Snemma í morgun, þeg-
ar ólöghlýðnibaráttan átti að
byrja í Bombay samkvæmt fyrir-
skipun samkundu þjóðernissinna,
fór lögreglan liöinörg • um alla
borgina og handtók fulltrúa þjóð-
ernissinna og nefndir þeirra úr
öðrum borgurn og héruðum, sem
komnar voru til Bombay. Alls
voru 100 fulltrúar handteknir, þar
af, 8 konur. Meðal þeirra, sem
handteknir voru, var Vithal-bai-
Patel, bróðir leiðtogans Patels,
sem handtekinn var um síðast
iiðna helgi. Enn fremur voru
handteknir Nariman og Nagindas,
sem kunnir urðu fyrir starfsiemi
sína í sambandi við samkundu
þjóðernissinna á síðastliðnu ári.
Upphaf alBjóðasamvlnnn nm
tollamaiin?
Washington, 5. jan. U. P. FB.
Sérveldismenn hafa lagt toll-
málafrumvarp fyrir fulltrúadeild
þjóðþingsins. f frumvarpinu er
ekki gert ráð fyrir breytingum
á núgildandi tollum, en sam-
kvæmt frumvarpinu er Hoover
forseta veitt umboð til þess að
beita sér fyrir því, að komið
verði á stofn alþjóða-viðskifta-
málaráðstefnu, sem hafi það verk-
efni að vinna að lækkun tolla,
sem hækkaðir hafa vérið úr hófi
fram, stuðla að sanngjarnari við-
skiftaaðferðum og uppræta við-
skiftahömlur, sem hafa haft ill
áhrif á alþjóðaverzlun og fjár-
mál. Ráðgert er, að viðskiftaráð-
stefnan útnefni alþjóðaráð, sem
hafi þessi mól stöðugt með hönd-
um.
Kauplækkun starfsmanna
ríkis og bæjar.
Þess hefir áður verið getið í
Alþbk, að dýrtíðaruppbót emb-
ættismanna lækkaði um áramót-
in niður í 17 «/(> og að á sarna
thna fyrirskipaði ríkisstjórnin
15% kauplækkun hjá öðrum
starfsmönnum og það jafnvel
líka hjá þeim, sem með skrif-
legum samningum voru ráðnir til
ákveðins tíma fyrir ákveðið kaup.
Vitanlega geta þei-r, sem slíka
samninga hafa, leitað réttar síns
fyrir dómstólunum, en þeim er
þá gefið í skyn að þeir þurfi þá
ekki að vænta framhalds á at-
vinnu sinni. Ríkisvaldið reiðir
hungursvipu sína að þeim, sem
vilja leita réttar síns eftir lands-
lögum, sem sett eru af ríkisvaldi
auðvaldsins sjálfs.
Knútur borgarstjóri og hans
thalarófa í bæjarstjórninni sá sér
fljótt leik á borði að taka hina
„elskuðu" Framsióknarstjórn sér
til fyrirmyndar og hefir lækkað
kaup sinna starísmanna að siama
skapi1.. Þeir starfsímenn, sem áð-
ur fengu 240—250 kr. á mánuði,
fá nú 170—180, svo sem megi'n-
ið af kennurum við barnasfeól-
ana. Framsókn og Knúti heíir
víst aldrei dottið í hug, að þetta
fólk þurfi nema loftið til að lifa
á.
Og hvers vegna er kaupið
lækkað? Jú, vegna þess, að pen-
ingar eru ekki tii. Nú er kreppa,
í landinu, segja þeir. Og forsæt-
isráðherrann bjartsýni hefir sagt,
að á kriepputímum batni afkoma
manna, svo að þeir borgi skuldir
sínar frá góðærunum, og því er
óhætt að klípa af laununum. Allir
verða að sýna fórnfýsi fyrir föð-
urlandið o. s. frv. Allir eiga að
spara. En hverjir eru þessir „all-
ir“? Það eru að eins þeir, sem
minst bera úr býtum af náðar-
borði auðvaldsins. Þeir einir eru
rændir möguleikunum til þess að
seðja hungur sitt. Því að þó að
sama hundraðstala sé kliþin af
launum hinna hálaunuðu, þá
munar það minnu fyrir afkoimiu
þeirra en fyrir þá, sem eru og
hafa alt af verið á sultarlautfum.
Þó að 20 000 kr. laun séu færð
niður í 15 000 veldur það ekki
hungri, en ef 2000 kr. eru færð-
lar niður í 1500 þýðir það kulda,
mjólkurieysi, fataleysi, kjallaraí-
búð, sem ekki er einu sinni hægt
að standa í skilum með húsa-
leiguna fyrir.
Nei, þið hræsnarar, sem fag-
urlega talið um að fórna fyrir
„föðurlandið“, þ. e. fyrir auðvald-
ið og „máttar“-stólpa þess, þú
Knútur með þín 18 þús. kró-na
árslaun og gróða af því, að 'selja
bæjarfélaginu dýrt, þú Jónas, með
þin 10 eða 12 þús. og fría íbúð
í Sambandshúsinu, þú Tryggvi
hlnn bjartsýni, sem borgar skuld-
ir þínar á krepputímum af þín-
um 30 þúsund kröna launum og
fría bústað, og þú Ásgeir, sem
ert eins og kreppan, sem þú seg-
ir að enginn viti hvaðan kemur
eða hvert f-er, þú, s-em enn veizt
ekki hvort þú græðir m-eira á
því að vera í Framsóknaraftur-
haldsflokknum eða með íhaldinu,
þú, s-em að lokum hefir með fá-
fræði felt á þér gengið, svo að
íhaldið vi-11 ekki lengur kaupa
þig, og þi-ð allir ráðlausir for-
ráðam-enn fallandi s-kipulags!
Sýnið ást ykkar til fósturjarð-ar-
innar sjálfir í verki, reynið að
bjarga hag ríkissjóðs og bæjaa?-
sjóðs með því að færa ykkar
eigin laun niður í 250 krómur á
mánuði. Þi-ð ættuð að v-era betur
un-dir það búnir en þ-eir, sem
aldrei h-afa haft meira. Ef þið
gerið það og Iiafið engin und-
anbrögð, mun vinnasit svo mikið
fé að nægi til þess, að engir fái
minna. Ef þurð er í ríkiskassan-
um og bæjarsjóði, sv-o að ekki
nægi til þess að gr-eiða starfs-
mönnum sæmileg laun, hlýtur
það að vera einfaldasta ráðið, að
færa laun þeirra, s-em hærra hafa,
niður það, s-em ykkur h-efir sýnst
nægilegt handa alþýðum-önnum,
■þeim, sem stærs-t-a náðarmola
hafa f-engið af borðurn ykkar.
Færið laun allra starfsmanna
ríkis og bæjar niður í 250 krón-
ur á mánuði-, og ef þá verður af-
gangur, getið þið úthlutað hon-
um þeim, s-em hingað til hafa
h-aft minna, og þeim, s-em fyrir
stórum barnahóp haf-a að sijá.
Reynið ekki- að telja alþýðufólki
trú um, að sumir mienn þurfi
dýrari fæðu að eta, skrautlegrí
föt að ganga í og rýmri húsa-
kynni að' vera í en það, sem
kaupa má fyrir þetta fé. Alþýða
manna hefir aldrei- átt ráð á
meira fé.
Hér er ykkur hollráð g-efið, og
ef þið ekki farið eftir því, mun
verða um ykkur sagt, þig, Knút-
ur hinn kristilegi, þig, Jónas
/a>/i7'umá]aráðherra, þig, Tryggvi
prestur, og þig, Ásgeir guðfræð-
ingur, það, sem sagt var við
mennina forðum, s-em líkt var á
komið og með ykkur: „Þ-eir binda
öðrum þungar byrðar, en sjáffir
vilja þeir ekki sn-erta við þ-eim
mieö sínum minsta fingri."
Alpýðumaður.
Flngferð'r milli Englands ®|
Suður4f iku.
Lundúnafregn til FB. bermir,
að reglubundnar flugferðir milli
Englands og Höfðaborgar í Suð-
ur-Afríku eigi að h-efjast 20. þ.
m. Þann dag verði hafið póst-
flug til Höfðaborgar frá Englandi.
Eru 5 aðal-lendingarstöðvar á
leiðinni.
Margir Akmnessbátar komu
hingað í gærkv-eldi með fisk í
„Draupni" til útflutnings.