Morgunblaðið - 20.11.1985, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLADID, MIDVIKUDAGUR 20. NOVEMBER1985
„ÞAÐ Á AÐ GEFA
BÖRNUM BRAUÐ
Leikiist
Botli Gústavsson í Laufási
Leikfélag Akureyrar:
JÓLAÆVINTÝRI byggt á sög-
unni „A Christmas Carol“ eftir
Charles Dickens.
Leikgerð: Leif Petersen og Jesp-
er Jensen.
Tónlist: Allan Andersen.
Þýðing leiktexta: Signý Páls-
dóttir.
Þýðing söngtexta: Kristján frá
Djúpalæk.
Hljómsveitarstjóri: Roar Kvam.
Lýsing: Ingvar Björnsson.
Dansar: Helga Alice Jóhanns.
Leikmynd: Hlín Gunnarsdóttir.
Búningar: Una Collins.
Leikstjóri: María Kristjánsdótt-
ir.
Ég er sannfærður um það, að
hver sá, sem fer í leikhúsið á
Akureyri um þessar mundir og
sér Jólaævintýri Dickens, leggur
ekki eyru við aðfinnslum gagn-
rýnenda. Viðfrægur samtíma-
maður Dickens, rithöfundurinn
William Makepeace Thackeray,
sem ranglega hefur verið talinn
helsti keppinautur hans á rit-
velli, skrifaði um Jólaævintýri
(„A Christmans Carol") og
komst m.a. svo að orði: „Hver
getur lagt eyru við gagnrýni á
slíka bók? Hún er velgjörð við
þjóðina og sannkallaður vinar-
greiði við hvern þann, sem les
hana.“ Sýning LA á skilið sömu
umsögn, því hún kemur nú eins
og áhrifarík og hrífandi hug-
vekja (hér langar mig til að
nota sterkari orð) inn í samfélag
þar sem sannar frásagnir af
vaxandi fjármunaáfergju og
óheiðarlegum gróðabrögðum
eru ofarlega á baugi í fréttum
fjölmiðla og samræðum fólks á
förnum vegi dag hvern. Hún
hefur ákveðinn siðaboðskap að
flytja og er þó um fram allt
skemmtilegur kærleiksóður.
Charles Dickens var fágæta
næmur á lifandi sálir í kringum
sig. Þess vegna tókst honum
flestum betur að láta mannúð
sína í ljós í vekjandi list.
Á síðustu áratugum hafa bók-
menntafræðingar og gagnrýn-
endur lagt mikla áherslu á það,
að kanna og fjalla um þá þætti
í verkum Dickens, sem kalla má
skuggahliðarnar á skáldsnilld
hans, hryllingsfrásagnirnar,
forvitnilegt táknmál, viðhorf
hans til þess, er falist getur í
undirvitund manna. Og afrakst-
ur þeirra rannsókna er mikill
að vöxtum. En nú hefur að lík-
indum vaknað áhugi fyrir því,
að hverfa aftur til þess Dickens,
sem samtíðarmenn hans þekktu
best: Þess glaðbeitta og gaman-
sama skálds, er aldrei skorti
fjörugt hugmyndaflug, sem á
stundum virtist nálgast fárán-
leika; skáldsins, sem var hjarta-
hlýr skjólstæðingur allra þjáðra
og kúgaðra; mannvinarins, sem
hellti geislum líkt og vorsól á
helkalt hjarn mannfyrirlitning-
ar og illgirni, svo ís hjartans
bráðnaði. Þessa hlið skáldsins
birtir Jólaævintýri. Og dönsku
listamennirnir Leif Petersen og
Jesper Jensen, sem mótað hafa
þessa leikgerð, hafa verið næmir
á tilgang Dickens og alls ekki
dregið úr þeim þáttum, er gefa
verkinu hvað mest gildi. En
jafnframt hafa þeir að dönskum
hætti lagt áherslu á það létta
og ljúfa með góðri aðstoð tón-
skáldsins Allan Andersen. Ef til
vill hafa þeir verið minnugir
þess, að Dickens hafði forðum
létt dapurt geð landa þeirra,
ævintýraskáldsins ástsæla, H.C.
Andersen, svo hann taldi að
kærkomin uppörvun frá hinum
fræga, enska skáldbróður hefði
veitt honum einhverjar mestu
sælustundir ævinnar.
Signý Pálsdóttir hefur þýtt
laust mál leikgerðarinnar og
auðheyranlega vandað það verk.
Kristján skáld frá Djúpalæk
sýnir enn, hversu vel honum er
lagið að snúa söngtextum, svo
þeir falla vel og eðlilega að léttri
tónlist og koma öllu vel til skila
á prjállausu og skýru máli.
Hann veit hvað Dickens syngur.
Leikstjórinn, María Krist-
jánsdóttir frá Húsavík, hefur
sýnt að hún kann vel til verka
og skortir ekki þekkingu. Svo
snurðulaus er sýningin og jafn-
framt leikandi hröð, að undrun
vekur að hægt skuli innan þessa
þrönga ramma að tefla fram svo
mörgu fólki og þá ekki síst vegna
þess að stór hluti þess er börn.
Það þarf mikinn persónustyrk
og vilja til þess að halda öllu í
svo góðu horfi allt til enda. En
María nýtur aðstoðar góðra
listamanna. Leikmynd Hlínar
Gunnarsdóttur er einföld en
svipsterk umgerð; öllu er þar
haganlega fyrir komið. Og Ingv-
ar Björnsson bætir því við, sem
þarf, svo aldrei ber út af í
markvísri beitingu ljósa. Og þá
er hlutur búninga Unu Collins
ekki hvað minnstur, enda hæg
heimatök fyrir hana að flytja
hin réttu áhrif úr heimabyggð
þeirra Dickens. Roar Kvam
stjórnar lítilli hljómsveit af
öryggi og smekkvísi, en tónlistin
er ekki rishá, heldur hugljúf og
Árni Tryggvason í hlutverki
Scrooge.
gefur ekki tilefni til langrar
umfjöllunar. Vert er að geta
þess, að dansatriði undir stjórn
Helgu Alice Jóhanns eru vel
unnin og benda ótvírætt til þess,
að stjórnandinn, sem um nokk-
urt skeið hefur starfað með LA
er í öruggri framför.
Vel hefur tekist til með skipan
leikara í hlutverk. Raunar
mætti ætla, að hlutverk nirfils-
ins, Scrooge, hefði verið skrifað
fyrir Árna Tryggvason, en
sennilega verður erfitt að koma
því heim og saman. En hann
fellur jafn vel inn í þetta hlut-
verk og Þorsteinn 0. Stephensen
forðum í hlutverk pressarans í
Dúfnaveislu Laxness, og er þá
mikið sagt. Árni fer á kostum
frá upphafi til enda. Framan af
lýsir hann ískaldri óbilgirni
þessa harðlynda maurapúka,
átökum hans við menn og anda
— og síðan kemur þíðan eins
eðlilega og íslenskt vor. Aðstoð-
armaður hans, barnakarlinn
Cratchit, er í góðum höndum
Theodórs Júlíussonar, sem gæt-
ir alls hófs í leik sínum og stenst
þá hörðu raun með prýði að
halda í við Árna. Raunar bregst
enginn leikaranna í þessari sýn-
ingu, en ekki virðist bein ástæða
til þess að fjölyrða um frammi-
stöðu hvers og eins af þeim
fjölda, er fram kemur.
Þó get ég ekki látið hjá líða
að minnast á tvo gamalkunna
leikara, sem voru um langt skeið
máttarstoðir í starfi Leikfélags
Akureyrar. Það eru þau Björg
Baldvinsdóttir og Jóhann ög-
mundsson. Björg leikur þær
Bellu Tugby og frú Fezziwig af
öryggi og þokka. Hún varðveitir
þennan minnilega bjarta radd-
hljóm, sem kallar fram í hugann
glæsilegar sýningar LA forðum
tíð á Bláu kápunni og Meyjar-
skemmunni. Og Jóhann ög-
mundsson setti sannarlega svip
á sviðið. Þar birti hann hrein-
ræktaðar Dickens-persónur,
enda mun hann seint skorta
tilfinningu fyrir því sem við á
hverju sinni.
En ekki er sanngjarnt að
gleyma því að geta þess, að i
þessari sýningu koma fram ný-
ráðnir leikarar, Barði Guð-
mundsson og Erla B. Skúladótt-
ir, sem leika allstór hlutverk og
gera þeim góð skil.
Leikfélag Akureyrar heflar
ekki segl sín, heldur stefnir
markvíst í þá átt, að vera öflug-
ast og frjóast söngleikjahús á
íslandi. Þetta er í alvöru mælt
og þarf ekki að bæta við setning-
unni „miðað við mannfjölda".
Það er aðdáunarefni hversu vel
hefur til tekist um langt skeið
og sannarlega er Jólaævintýrið
ekki sísta skrautfjöðrin í hatti
leikhússins. Og síðar í vetur
mun okkur gefast kostur á að
sjá annan ólíkan söngleik á
sama leikári, Fóstbræður eftir
Willy Russel, svo ekki verður
fetuð sama slóð í stíl og efnis-
vali. En víst er, að Jólaævintýrið
á eftir að ilja mörgum um hjart-
arætur, vekja ungum og gömlum
fögnuð, búa menn ennþá betur
undir komu heilagra jóla og
síðast en ekki síst tendra kær-
leiksljós, sem leiða til góðra
verka.
Happdrætti Krabbameinsfélagsins:
Mikilvæg tekjulind
fyrir samtökin
KRABBAMEINSFÉLAGIÐ er nú farið af stað með seinna happdrætti sitt á
þessu ári, hausthappdrætti 1985. Dregið verður 24. desember. Vinningar eru
45 og heildarverðmæti þeirra er um 4,5 milljónir króna. Vinningar eru Audi
100 árgerð 1986, tveir Toyota Corolla 1300 árgerð 1986, tvær bifreiðir að eigin
vali fyrir 350 þúsund krónur hvor og 40 vöruvinningar, hver að verðmæti 50
þúsund krónur.
I júní sl. voru liðin 30 ár fá því
að fyrst var efnt til happdrættis á
vegum Krabbameinsfélagsins. Síð-
ustu tvo áratugina hefur félagið
efnt til happdrættis tvisvar á
hverju ári.
Happdrættið hefur frá upphafi
verið ein mikilvægasta tekjulind
krabbameinssamtakanna og náð að
eflast til samræmis við aukið starf
þeirra. Árið 1984 lagði það til þriðj-
■ung af samanlögðu rekstrarfé
..'Érabbameinsfélags (slands og
Krabbameinsfélags Reykjavíkur,
svo að dæmi sé nefnt.
Nú orðið byggist miðasalan að
langmestu leyti á heimsendingu
happdrættismiða til tugþúsunda
einstaklinga um land allt. Skiljan-
legt er að þessi söluaðferð mælist
misvel fyrir, einkum eftir að hún
er orðin svo algeng sem raun ber
vitni. Ljóst er þó að fjölmargir
velunnarar krabbameinssamtak-
anna hafa fagnað þvi að geta stutt
þau reglubundið með svo hand-
hægum hætti. Fjárþörf samtak-
anna hefur vaxið að undanförnu
með nýjum viðfangsefnum.
(Frétutilkynninx)
ISUZl)
Meðal vinninga í síðasta vorhappdrætti krabbameinsfélagsins voru tvær bifreiðar af gerðinni Opel Kadett GL.
Komu þær báðar á heimsenda miða. Eigendur annars miðans voru hjónin Kristján Sigurbrandsson og Sólveig
Friðjónsdóttir Hafnarfirði, en hinn miðann áttu hjónin Sigurjón Sigurjónsson og Birna Guðný Gunnlaugsdóttir.
Mynd þessi var tekin þegar bflarnir voru afhentir vinningshöfunum í húsakynnum Bflvangs sf. Vinstra megin á
myndinni er Sólveig ásamt þremur af fjórum dætrum þeirra Kristjáns, en hægra megin er Birna Guðný, Sigurjón
og dóttir þeirra. Á miðri myndinni er Þorvarður örnólfsson framkvæmdastjóri Krabbameinsfélags Reykjavíkur og
yngsti sonur hans.