Alþýðublaðið - 16.01.1932, Blaðsíða 2

9
ALPÝÐUBLJkÐIÐ
ræörum myrtnr.
Vigant Clansen finst með fimm hnifstnngnr á
Sigursælt
verkfaU.
I.
Það var ekki óglæsiileg fyrir-
sögn um járnsmiöaverkfal 1 ið 2.
þ. m., sem lesa mátti í „Verk-
iýðsblaðmu", er kom út 5. jan.
Sigursœtt mrkfáLl í járni'ðnadin-
nm stóð þár með letri, er tók
yfir 2/3 hluta síðunnar, og svo
komu undirfyrirsagnirnar: Samn-
ingar nást inn kauphœkkun mec
mxandi dýrtiÖ. Alt ad 60% kaup-
hœkkun fyrir nemana.
Verklýösblaðið skýrir svo frá
því, í hverju þessi mikli sigirr
sé falinn, og hann er þá það, að
samið hafi verið upp á vísitólu
Hagstofunnar, þannig, að ef vör-
ur samkvæmt herini hækki um
20% frá því, sem hún sýndi í
dezember, þá eigi 'Hanri að hækka
að' sama skapi. Enn fremur eigi
laun járnsmiðanemanna að
hækka úr 30 aurum á klukku-
stund upp í 50 aura, þ. e. 60%.
Síðan skýrjr blaðið frá, hvers
vegna þesisi glæsilegi sigur hafi
unriist, og'er skýringin sumpart
sú, að Verklýðsblaðið hafi barist
fyrir þesisu í allan vetur, en stum-
part það, að félag járnsmiða sé
}ekki í Alþýðusambandinu og það
hafi því engir „kratabr,oddar“ ver-
ið „tU ád degfa baráttulmg verka-
maima og veikja samtöktn.'1
Við skulium nú athuga þetta
dálitið nánar og sjáum við þá í
hverjul „kauphækkun" járnsmiða
er fáiín.
1. Þeír eiga enga kauphækkun
að fá fyr en vörur liafa hækkað
um 20.%, og ekki a'ð fá nema
20% hækkun þó vörur hækki um
39% o. s. frv. Þedr eiga sem sé
alt af að fá hækkunina löngu
á eftir þvi að dýrtið hefir auk-
ist og því aldrei nema nokk-
urn hluta hennar.
2. Dýrtíðina á ekki að miöa við
vöruverðið eins og það var áður
en gengiisfall krónunnar kom,
heldur esins og vöruverÖið var í
dezember.
3. Dýrtíðina á að miða við
vísátölu Hagstofunnar.
Þar sem járnsmiðir því sam-
kvæmt fyrsta Idðnum fá ekki
nema helmings uppbót á dýrtíð,
samkvæmt öðrum liðnum fá
ekki þessa uppbót reiknaða frá
því, er gengisfallið hófst, heldur
að eins frá dezember, þ. e. löngu
eftir að vörur voru farnar að
stíga, og þar sem dýrtíðin sam-
kvæmt þriðja liönum á að miðast
við vísitölu Hagstofunnar, sem
ekkert verklýðsfélag á Íandinu
mundi nema út úr sárustu neyð
láta sér detta í hug að semja
upp á, hljóma orð „Verklýðs-
blaðsins“ um „sigursælt verk-
fall“ dálítið undarlega í eyrum.
Það ér kunnugt, að bak við að-
almanninn, sem opinberlega kom
fram við þessa samninga, Loft
Þorsteinsson fomiann járnsmiða-
| félagsins, stóðu Brynjól fur
• • : • ; i j -: I • • ’ '
i Bjarnason og Einar Olgeirsison. Er
þetta opinbéfiega viöurkerit1 með
því, að í „Verklýðsblaðs“-greiin-
?»mi stendur, að járniðnaðarme.nn
hafi í þessari launadeilu sinrii
hagað sér „/ fullu samrœmi vid
pá stefnu og pær starfsadferdir,
er Kommúnistaflokkurinn hefir
barist fyrlr.“. Hver hagur járn-
smiíum verður að þessum „starfs-
aðferðum" verður frámtíðiin að
sýna. En lítiJ líkindi eru til að
önnur verklýðsfélög fylgi ráðum
„Verklýðsblaðsins" og taki þau
upp, enda minna ráð biaðsins á
refinn, sem misti skottið í refa-
boga og réði svo öðrurn refum
ti.1 þess að losa sig við það.
II.
Þegar hér er komið lestri þ.ess-
arar greinar væri ekki einkenni-
legt þó einhver lesandi viildi
grípa fram í fyrir mér og segja:
„En járnsmíðanemarnir; þú
gleymir þeim, þeir fengu þó
glæsilega launaviðbót; það er
hækkun úr 30 upp í 50 aura á
klukkustiund."
Ned, ég gleymi ekki nemunum.
n'n það er sú leiðinlega villa í
frásögn „Verklýðsblaðsms" um
launahækkun nenuuina, að hún
er uppspuni frá rötum og ekki
annað en einn hlekkurinn í lyga-
keðju Einars Olgeirssonar, Bryn-
jólfs Bjarnasonar og annara
spriengingamanna verkialýðssam-
takanna.
Þetta er viöurkent í síðgsta
„Verkh]ösblaöi“ og þar sagí, að
launakrafa nemenda sé enn þá
óútfcljáð, en jafnframt er reynt
að kasta ryki í augu memenda og
annara með því að segja, að það
sé verið að undirbúa að rétta
hlut nemanna, og að „Félag járn-
iðnaöarmanna" sé „sterkt þegar
þess er gætt, að það er meðlimuir
í A. S. V. og eitoiig 1 nánu sam-
bandi við sams konar félög á
Norðurlöndum." En nemunum og
öðrum mun ganga erfiðlega að
skilja, hvernig eigi að nota „sarns
konar fagfélög á Norðurlöndum."
og A. S. V. til þess að rétta hluta
nemanna nú, þegar „Pílag járp
iðnaðarmanna" er búið að gera
árssanming við atvinnurekendur.
Það, sem sagt verður um þessa
launadedlu járniðnaðarmanna, er í
stutt umáli það ,að hér hafi1 viant-
aÖ að æfðir verklýðsfélagsskapar-
menn væru að verki, enda lætur
ekki nokkur maður sér í hug
detta, að svona aumir og klaufa-
legir samningar hefðu verið gerð-
ir, ef jámsmiðafélagið væri í Al-
þýðusambandinu og það þá hiaft
aðstoð þess í dieilunni.
Líkliegast var hér o/ snemma
farið í verkfalil,, og víst er, að
úr því lagt var út í verkfall á
annað borð, var þvi hætt of fljótt.
En verkföll, sem hefjast of
snemroa og hætta of fljótt, eru
ávöxtur af starfsemá flumósa for-
göngumanna og lýðlygara. En
játað skal, að frammjstaban við
Með síðustu skipúni barst sú
frétt hingað, að Vigaut Clausen,
einn hinna vel þektu Clausens-
bræðra, sem eru synir Holger
Ciausens, sem var kaupmaður i
Stykkishólmi og alþingismaður
fyrir Snaifells- og Hnappadals-
sýslu, haf iveriö myrtur j BoJi-
víu í Suður-Ameríku.
Hafði Vigaut farið gangandi
fjallveg i Bolivíu, en kom ekki
írain, en fanst myrtur og var
meðal annara áverka með fimm
hnífstungur á hálsi. Var Vigaut
nokkuð hniginn á efri aklur, en
þó hinn vaskasti, enda sýndu
vegsummerkiin, þar sem hann
fanst veginn, að hann hafði varisi
eftir því, siem föng voru á.
Hann hafði verið varaður við
að fara þessia leið, en hafði ekki
sttint því, því ha.nn var vanur við
sitt af hverju og hafðii ferðast um
(Eftir símtali við. sýslumann-
inn í Vík.)
Á fimtudagsroorguninn kl. 6
vaknaði fólk í Vík í Mýrdal við
mikinn hávaða, og hristist jörð-
in eins og í jarðskjálfta. Sáust
brátt vegsummerki. Hafði klofn-
að úr Reynisfjalli, sem er rétt
fyrir vestan þorpið, og fjalliið
rifnað ofan frá brún og niður í
gegn. Hefir slíkt hrap ekki kom-
fcð þar í gnend í manna miinnum
og höfðu menn alls ekki búist
við öðru en að þarna væri ó-
hætt fyrir hrapi. Eru það feikna-
björg, sem fallið hafa niður, en
undir var almannafæri, og er
í gærkvéldi hélt Torvö, hinn
ágæti norski skíðakennari, fyrir-
lestur í Nýja-Bíó. Áheyrendur
voru fnemur fáir, en fyririestur-
inn rriiög vel fluttur og skýr.
Lýsti Torvö ýmsum atriðum í-
þróttarinnar, hvernig ætti að fara
upp og niður brekkur, búast til
launadeilu þessa er vel í sam-
rajrni við skoðanir þeirra svo-
jnefndu „byltingarsinna“, sem
bjóða verkalýðnum upp á suilt,
af þvi þeir halda, að því nneira
sem verkalýðuriinn svelti, því nær
sé byltingin. En þeir inenn, sem
þetta halda, virðast hafa lítið álit
ræningjum fyrir nokkrum. ártum.
er hann var i Mexikó, og hélt þá
I aðeins lífi fyrir snarræði sitt, er
J hann stökk út um glugga og
klifaði yfir háan múr og slapp
þannig út í náttmyrkrið. Fór haim
þá til Perú. En í Ástralíu hafði
j hann verið gullnemii, og þar eru
| þrjú alsystkmi haris, bróðir og
| systur tvær. Er önnur systranna
j Olga Clausen, sem gefur út
| blaðið „Norden“ í Melbourne; en
: það er blað Norðurlandabúa þar.
| Vigaut heitinn átti enska móð-
| ur, er var fyrri kona Holgers
Clausie'ns, og var því ekki nema
hálfbróði’r Clausensbræðra hér.
Hann varð 68 ára gamalil og var
harmaður mjög af Norðurianda-
búum, sem eru í BoÍivíiu. Er sagt,
að hann hafi að andlitsfalJii verið
líkastur Heriuf bróður sírium, en
að stærð og á vöxt líkastur Þor-
keli Clausen.
hætt við manntjóni, ef hrapið
hefði orðið þegar fólk var á ferli.
Matjurtagarðar þorpsbúa eru þar,
sem fjallshrapið kom niður, og
er nálega þriðjungur þeirra eyðii-
lagður og allmikið af girðingum.
Ekki vita menn til, að fénaður
hafi orðið undir björgunum, enda:
flestar skepnur í húsum.
Þar, sem fjallið hrapaði, er það
um 80 faðmar á hæð, en sums
síaöar er það hærra. Ekki er ör-
ugt um neima meiira hrap kunmi
að verða, úr því að það varð
þarna á anmað borð, en þorpinu
sjálfu mun þó ekki vera hætta
búin þar af.
Nú ætlar Torvö og annar norsk-
ur skíðakennari að fara með
skó'LafóIk upp í Ártúnsbnekku á
morgun og muniu þeir sýna unga
fölkinu þar margs konar skíða-
listir. Verður lagt af stað frá
Mentaskólanum kí. 10 f. h., og
er vonandi, að skóliafólk fjöl-
.mienni í þessa för.
á jafnaðarstefnunni sem skyn-
semisteínu og lítið álit á verka-
lýðnum, ef skynsamlieg rök geta1
ekki komiið honum til þesís aö
aðhyllþst jafnaöarstefnuna, heldr
ur að eins það ,að bamn sé æðijsv
genginn af. sulti.
Ó. F :
mörg lönd. Hafði hann oröið fyrir
úr Reynisfjalli í Mýrdal.
Sklðaíþróttir.
í Artúnsbrekku á morgnn.
stökks, koma niður o. s. frv.