Morgunblaðið - 05.01.1986, Síða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 5. JANÚAR1986
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 5. JANÚAR1986
2«
Útgefandi Árvakur, Reykjavík
Framkvæmdastjóri Haraldur Sveinsson.
Ritstjórar Matthías Johannessen, Styrmir Gunnarsson.
Aöstoöarritstjóri Björn Bjarnason.
Fulltrúar ritstjóra Þorbjörn Guðmundsson, Björn Jóhannsson, Árni Jörgensen.
Fréttastjórar Freysteinn Jóhannsson, Magnús Finnsson, Sigtryggur Sigtryggsson, Ágúst Ingi Jónsson.
Auglýsingastjóri Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar:
Aðalstræti 6, sími 22480. Afgreiðsla: Kringlan 1, sími 83033.
Áskriftargjald 450 kr. á mánuöi innanlands. i lausasölu 40 kr. eintakið.
jr
Ar friðarins
Sameinuðu þjóðirnar hafa
tileinkað friðnum árið
1986. Samtökin sjálf voru
stofnuð fyrir 40 árum í því
skyni að stuðla að heimsfriði.
Sagan sýnir, að á þeim árum,
sem síðan eru liðin, hafa tugir
milljóna manna fallið í hern-
aðarátökum. Nú á tímum eru
menn þó ekki endilega með
hugann við við vopnuð átök,
þegar þeir ræða um frið. At-
hyglin beinist að því, hvað
gerast kunni, ef til átaka
kemur með kjarnorkuvopnum,
sem hefur aðeins einu sinni
verið beitt, einmitt um þær
mundir, sem Sameinuðu þjóð-
irnar voru að fæðast. íslend-
ingar vildu ekki gerast stofn-
aðilar að þessum friðarsam-
tökum, af því að aðildinni
fylgdi sú krafa, að þeir segðu
Japönum stríð á hendur. Þann-
ig er það síður en svo nýnæmi,
að afstaðan til friðar sé afstæð.
Biskupinn yfir íslandi, herra
Pétur Sigurgeirsson, ræddi um
ár friðarins í nýárspredikun
sinni og sagði að kirkjan tæki
heilshugar undir þessa tileink-
un Sameinuðu þjóðanna. Bisk-
upinn sagði meðal annars:
„Mannkynið hefur verið leitt
svo langt frá Guðs vegum, að
ef áfram er haldið sem horfir
er aðeins eitt framundan. Ef
til kjarnorkustryjaldar kemur,
hvort sem það verður af ásettu
ráði eða slysni, eru mannkyni
búin endalok og öllu, sem lífs-
anda dregur á jörðunni. Vonin
er ein, að svo fari ekki. Sú von
og það líf er Jesús Kristur."
Undir það skal tekið með
biskupi, að lifðu allir menn
samkvæmt kærleiksboðskap
Krists væri ástæðulaust að
óttast, að kjarnorkuátök hæf-
ust. Til að þessi boðskapur fái
að njóta sín þurfa menn að
hafa frelsi til að rækta sína
trú. Hætturnar, sem menn
hafa helst í huga, þegar þeir
ræða um frið, eiga ekki síst
rætur að rekja til þess, að í
heiminum eru tvö stjórnkerfi.
Helstu leiðtogar þessara kerfa,
þeir Ronald Reagan, Banda-
ríkjaforseti, og Mikhail Gor-
bachev, flokksleiðtogi Sovét-
ríkjanna, fluttu einnig nýárs-
ávörp. Reagan talaði til sov-
ésku þjóðarinnar og sagði
meðal annars um stjórnkerfi
Bandaríkjanna: „Kerfið er
reist á trúnni á friðhelgi hvers
mannslífs og rétti einstakl-
ingsins - málfrelsi, fundafrelsi,
■ferðafrelsi og trúfrelsi. Það er
okkur heilagur sannleikur að
hver og einn sé einstakt sköp-
unarverk Guðs og hver ein-
staklingur sé gæddur sínum
sérstöku eiginleikum." Gor-
baehev getur ekki talað á þenn-
an veg um það stjórnkerfi, sem
hann er fulltrúi fyrir. Hann
lagði þeim mun meiri áherslu
á þá hættu, sem stafaði af
nýjum vopnum.
Þegar við veltum fyrir okkur
orsökum styrjalda, er nauð-
synlegt að hafa hugfast, að það
eru ekki vopnin, sem hefja
styrjaldir, heldur mennirnir,
sem ráða yfir þeim. Við verð-
um einnig að gera það upp við
okkur, hvort við teljum Iík-
legra, að þeir hefji kjarnorku-
styrjöld, sem sækja umboð sitt
til almennings í lýðræðislegum
kosningum, eða hinir, sem
hafa alræði í krafti eigin
ákvarðana og byggja áhrif sín
alfarið á hernaðarmættinum.
Undirrót óttans er sú tor-
tryggni, sem ríkir milli þjóða,
á meðan menn af ólíku þjóð-
erni fá ekki tækifæri til að
kynnast og skiptast á skoðun-
um. Einmitt þess vegna breytt-
ist andrúmsloftið í alþjóða-
málum á árinu 1985. Leiðtogar
Bandaríkjanna og Sovétríkj-
anna hittust að máli og ákváðu
að ræða saman aftur. En þessi
kynni milli manna austan og
vestan járntjalds þurfa að ná
til fleiri en forystumanna. í tíu
ár hefur verið unnið að því á
grundvelli Helsinki-samþykkt-
arinnar að opna glufur á
múrnum. Því miður hefur það
ekki borið mikinn árangur.
Fátt bendir til þess að nýir
valdhafar í Sovétríkjunum
hafi vilja, þor eða þrek til að
draga úr eigin alræðisvaldi.
Berlínarmúrinn stendur enn,
eftir að hafa í aldarfjórðung
verið tákn smánar og virðing-
arleysis fyrir frelsi einstaki-
ingsins.
Friðarvon er bundin við árið
1986. Við skulum vona, að unnt
reynist að binda enda á þann
ófrið, sem þjakað hefur afg-
önsku þjóðina í sex ár. Um fá
friðarmál voru aðildarríki
Sameinuðu þjóðanna meira
sammála á allsherjarþinginu
nú skömmu fyrir jólin en að
Sovétmenn ættu að kalla her
sinn á brott frá Afganistan.
Síðan hafa birst um það óljós-
ar fréttir, að Kremlverjar
kunni að hafa það í bígarð. Því
miður er líklega ástæðulaust
að binda miklar vonir við, að
þessar fréttir eigi við rök að
styðjast. En kæmi til þess á
árinu 1986, að Sovétmenn
leyfðu Afgönum að lifa í fi-iði
í landi sínu, stæði árið sannar-
lega undir tileinkun Samein-
uðu þjóðanna.
REYKJAVÍKURBRÉF
Laugardagur 4. janúar
Nafnlausir
heimildarmenn
Mikil umfjöllun
um Hafskips-
málið hefur á ný
vakið upp um-
hugsun og
spurningar um
vinnubrögð
blaðamanna, sem nota að töluverðu leyti
heimildarmenn, sem ekki vilja láta
nafns síns getið. Þetta er vinnuaðferð,
sem að sjálfsögðu hefur alltaf þekkzt,
svo lengi, sem blöð hafa verið gefin út
bæði hérlendis og erlendis en hefur verið
útbreiddari hér síðustu ár en í nokkra
áratugi þar áður. Hins vegar er auðvitað
ljóst, að hún hefur verið mjög algeng,
ef ekki ríkjandi í þeim þjóðmálablöðum,
sem út voru gefin hér seinni hluta síð-
ustu aldar og í byrjun þessarar.
Notkun nafnlausra heimildarmanna
við frétta- og greinaskrif gerir miklar
kröfur til blaðamanna um heiðarleika
og réttsýni í vinnubrögðum. Óvandaðir
blaðamenn, sem því miður eru of marg-
ir, geta t.d. slegið fram staðhæfingum
eða skoðunum, sem í raun eru þeirra
eigin undir því yfirskyni, að um áreiðan-
legar heimildir sé að tefla. I annan stað
er varhugavert í mörgum tilvikum að
byggja einungis á einum heimildar-
manni og stendur blaðamaður oft
frammi fyrir þeirri freistingu. Loks
verður blaðamaðurinn að búa yfir nægi-
lega traustri dómgreind til þess að átta
sig á, hvenær nafnlaus heimildarmaður
er beinlínis að nota hann til þess að
koma höggi á annan eða aðra í skjóli
nafnleyndar. Síðustu árin hafa komið
fram á sjónarsviðið stjórnmálamenn,
sem eru sérfræðingar í að nota blaða-
menn með þessum hætti og of oft hefur
þeim tekizt það.
Um þetta er fjallað sérstaklega nú
vegna fréttaskýringar, sem einn af
blaðamönnum Morgunblaðsins skrifaði
í desembermánuði um Hafskipsmálið. í
kjölfar hennar birtist hér í blaðinu
athugasemd frá Ragnari Kjartanssyni,
stjórnarformanni Hafskips hf., þar sem
hann taldi ýmislegt rangt í grein blaða-
manns Morgunblaðsins. Astæða er til
að hafa orð á því, að þótt fréttaskýringar
í Morgunblaðinu birtist undir nafni
blaðamanna eru þær að sjálfsögðu
unnar í nánu samráði við ritstjóra
Morgunblaðsins. Fréttaskýringin um
Hafskipsmálið, sem hér er til umræðu,
er að því leyti sérstök, að hún fjallar
um viðkvæm vandamál fyrirtækis, sem
orðið er gjaldþrota. Segja má, að slík
umfjöllun um atvinnufyrirtæki sé til-
tölulega ný af nálinni, a.m.k. hafa frétta-
skýringar fremur fjallað um stjórnmál
en atvinnufyrirtæki.
Greinaskrif af þessu tagi eru að því
leyti til viðkvæmari en greinar um
stjórnmál, að miklir fjárhagslegir hags-
munir geta verið í húfi. Umfjöllun um
eitt stærsta gjaldþrotamál á íslandi
verður líka að taka mið af þeim persónu-
legu sárindum, sem þar hljóta að vera
á ferðinni án þess þó að það megi koma
í veg fyrir heiðarlega meðferð blaða-
manns á staðreyndum málsins. Morgun-
blaðið taldi fréttaskýringu um Hafskips-
málið svo viðkvæmt efni að eftir að
blaðamaður hafði lokið við greinina var
hún lögð undir dóm lögfræðinga og leit-
að álits þeirra á efni hennar í heild sinni
og nokkrum þáttum greinarinnar sér-
staklega. Þetta er ekki einsdæmi en þó
óvenjulegt og líklega vísbending um
það, sem verður í framtíðinni. Samfélag
okkar er orðið svo flókið og hagsmunirn-
ir, sem takast á innan þess svo margsl-
ungnir, að sennilega verða ábyrgir fjöl-
miðlar að hafa lögfræðilega ráðgjöf við
hendina oftar en hingað til hefur tíðkazt.
Yfirlestur lögfræðinga Morgunblaðsins
leiddi til þess, að nokkrar breytingar
voru gerðar á grein blaðamanns Morg-
unblaðsins um Hafskipsmálið, kaflar
felldir út og aðrir teknir inn í þeirra
stað. Var þetta gert m.a. til að tryggt
væri, að ekki teldist vegið að æru nokk-
urs manns í umfjöllun um svo viðkvæmt
mál sem þetta. Um leið segja þessi
vinnubrögð nokkra sögu um þá áherzlu,
sem Morgunblaðið og blaðamenn þess
leggja á vandaða vinnu við ritun greina.
Mismunandi
sjónarhom
Þrátt fyrir þessa starfshætti segir svo
í athugasemd stjórnarformanns Haf-
skips hf., sem birtist hér í blaðinu hinn
21. desember sl.: “í fréttaskýringu í
Morgunblaðinu 19. des. sl. um Hafskips-
málið er látið að því liggja, að ekki hafi
verið samstaða í stjórn félagsins um sl.
áramót um hlutafjárútboð félagsins og
þær leiðir, sem farnar voru og að undir-
ritaður hafi orðið undir í átökum um
þessi efni. Engin átök áttu sér stað í
stjórn félagsins og full samstaða var um
aðgerðir eins og stjórnarfundargerðir
geta staðfest. Þá er kenning um flokka-
drætti og nafnabirtingar í því sambandi
einnig röng og þar getið manna, sem
lögðu sig mjög drengilega fram að leysa
úr vandamálum félagsins og eiga slíkt
sízt skilið. Orðalag um að undirritaður
hafi öðrum fremur gert sér grein fyrir
rekstrarerfiðleikum ársins 1984 fær ekki
staðizt."
Hér verða ekki teknar upp deilur við
Ragnar Kjartansson um einstök atriði.
Aðeins skal tekið fram, að Morgunblaðið
stendur við það, sem fram kom í um-
ræddri fréttaskýringu og telur þau sjón-
armið, sem þar er lýst, á fullum rökum
reist. En þessi skoðanamunur milli
Morgunblaðsins og stjórnarformanns
Hafskips hf. um hvað sé rétt og rangt
í þessu tilfelli undirstrikar vanda blaða-
manna og blaða í meðferð mála af þessu
tagi. Þær upplýsingar, sem fram koma
í grein blaöamanns Morgunblaðsins, eru
að verulegu leyti byggðar á nafnlausum
heimildum. í langflestum tilvikum er
þar um að ræða fleiri en eina heimild.
Hinir nafnlausu heimildarmenn eiga
það sameiginlegt að þeir hafa allir með
einum eða öðrum hætti komið nálægt
vandamálum Hafskips. Þeir þekkja þau
og aðstæður innan dyra í fyrirtækinu
frá mismunandi sjónarhornum. Og þar
er kannski komið að kjarna málsins.
Tveir einstaklingar geta lýst sama fundi
eða sama samtali með mjög mismunandi
hætti. Blaðamaður, sem vinnur að grein
um mál á borð við Hafskipsmálið, getur
auðveldlega staðið frammi fyrir því, að
tveir einstaklingar, sem hann á tal við,
lýsa sama atburði með ólíkum hætti
vegna þess, að þeir sjá hann frá mismun-
andi sjónarhorni. Þegar svo er, er blaða-
manni mikill vandi á höndum og auðvit-
að getur honum skjöplazt.
Það er svo gömul saga og ný, að mót-
mæli, sem fram koma við greinaskrifum
af þessu tagi, geta átt sér ýmsar orsak-
ir. Stundum kemur það fyrir að grein
eða frétt, sem byggð er á nafnlausum
heimildum, er mótmælt vegna þess, að
undirmaður í fyrirtæki eða stofnun eða
á öðrum vettvangi hefur talað af sér og
er tekinn til bæna af yfirmanni sínum.
Þá er vörn hins nafnlausa heimildar-
manns gjarnan sú, að segja sem svo að
hann hafi ekki sagt þetta eða blaðamað-
ur hafi haft rangt eftir. Raunar á þetta
ekki síður við um það, þegar fréttir eru
byggðar á ummælum nafngreindra
manna. í öðrum tilvikum eru menn að
verja sig af öðrum ástæðum og vegna
annarra hagsmuna, þegar því er haldið
fram, að blaðamaður hafi farið rangt
með. Með þessu er alls ekki sagt, að það
geti aldrei komið fyrir, að blaðamaður
fari rangt með, en furðu oft verða blaða-
menn að þessu leyti fórnardýr annarra
hagsmuna og sjónarmiða.
Þeir, sem halda því fram, að blaða-
menn fari rangt með, verða hins vegar
að gera sér grein fyrir því, að ef þeir
hafa ekki þeim mun sterkari rök fyrir
sínu máli eru þeir að vega að starfs-
heiðri viðkomandi blaðamanns, sem ekki
mun eiga sjö dagana sæla á sinni rit-
stjórn eða fréttastofu ef hann er staðinn
að óvönduðum vinnubrögðum. Þess
vegna er ástæða til þess fyrir þá, sem
eiga samskipti við blöð og blaðamenn,
að huga vel að því, sem þeir eru að gera
áður en þeir verja sjálfa sig með því aö
varpa rýrð á aðra. Þegar um ummæli
er að ræða, sem höfð eru eftir nafn-
greindum aðila, er eina vörn blaðamanns
nú orðið að taka öll samtöl niður á
segulband og geyma segulbandsspólur.
Fyrir nokkrum misserum hafði einn af
stjórnmálaforingjum þjóðarinnar sam-
band við ritstjóra Morgunblaðsins og
hafði orð á því, að það væri meiri snep-
illinn þetta Morgunblað, sem væri sann-
arlega ekki betra en önnur blöð. Tilefnið
var að blaðið birti þann dag baksíðu-
frétt, sem byggð var á ummælum eins
þingmanns hans flokks, en þingmaður-
inn hafði þá um morguninn varið sig
fyrir ásökunum um afglöp með því að
segja, að blaðamaðurinn hefði haft
rangt eftir. Þessum stjórnmálaforingja
var boðið að hlusta á segulbandsspólu
af samtali þingmannsins og blaða-
mannsins og þurfti raunar ekki meira
en tilboðið eitt til þess að sannfæra
viðkomandi um að hann ætti fremur
vantalað við þingmanninn en Morgun-
blaðið. Segulbandsspólan kemur hins
vegar ekki að gagni, þegar heimildar-
maður, sem beðið hefur um nafnleynd,
mótmælir daginn eftir frétt, sem birt
er skv. upplýsingum hans. Fyrir nokkr-
um árum gerðist það, að Morgunblaðið
birti frétt byggða á upplýsingum þing-
manns, sem sama daginn mótmælti
henni sem staðlausri. Morgunblaðið
hefði getað afhjúpað þennan þingmann
sem ósannindamann en gerði það ekki
vegna þess, að þingmanninum hafði
verið heitið nafnleynd og við það var
staðið.
Þótt tilefni þesara skrifa sé athuga-
semd Ragnars Kjartanssonar við frétta-
skýringu Morgunblaðsins um Hafskips-
málið á allt það, sem hér hefur verið
sagt, að sjálfsögðu ekki við um hann.
Hér er tækifærið hins vegar notað til
þess að gera lesendum Morgunblaðsins
grein fyrir vinnubrögðum blaðsins í
viðkvæmu máli um leið og bent er á þau
margvíslegu vandamál, sem blöð og
blaðamenn standa frammi fyrir í dag-
legu starfi.
Þvættingur í
erlendum blöðum
Annars er misjafn sauður í mörgu fé
og það á bæði við um blöð og blaðamenn,
jafnvel heimsnöfn í þessari grein. Fyrir
nokkrum mánuðum birtist í vikuritinu
Time, sem nýtur frægðar um heims-
byggð alla, grein um kvennafrídaginn á
íslandi. Þessi grein var slíkur þvætting-
ur frá upphafi til enda að ef annað efni
í Time er unnið með sama hætti er það
ekki upp á marga fiska. Nú væri ósann-
gjarnt að kveða upp slíkan dóm yfir
þessu riti eða öðrum áþekkum. Auðvitað
er aðstaða erlendra blaða og tímarita
til þess að fjalla um islenzk mál misjöfn
en staðreynd er að jafnvel þótt um
heimsþekkt nöfn sé að ræða getur um-
fjöllun um ísland og íslenzk mál verið
slíkt rugl að engu tali tekur.
Því miður eru fjölmörg dæmi um hið
sama í heimsþekktum blöðum í hinum
vestræna heimi. Fréttaflutningur hinna
beztu blaða í Lundúnum af landhelgis-
málinu á sínum tíma var oft fyrir neðan
allar hellur og stóð ekki steinn yfir
steini. En svo eru líka önnur erlend blöð,
sem alltaf fjalla um íslenzk mál af
mikilli þekkingu. Þar má nefna blöð á
borð við vikuritið Economist, sem oft
fjallar um ísland af þekkingu. Enn-
fremur er ástæða til að benda á dag-
blaðið Financial Times, sem árum sam-
an hefur haft fulltrúa á íslandi, þar sem
er Jón Hákon Magnússon, fyrrum frétta-
maður sjónvarps, en að auki birtust í
blaðinu á annan áratug greinar eftir
blaðamanninn William Dulforce, sem
tvímælalaust skrifaði af meiri þekkingu
um íslenzk efnahagsmál og stjórnmál

.»<4
MorKunblaöiö/Ól.K.M.
en nokkur annar erlendur blaðamaður
áþeim tíma.
Ábyrgð þeirra íslendinga, sem starfa
við það að senda fréttir héðan til út-
landa, er hins vegar mikil. Og því miður
verður ekki séð að þeir sýni þá ábyrgð
í verki í öllum tilfellum. Að vísu verða
menn að muna að fréttaskeyti, sem send
eru héðan á erlendar fréttastofur, ganga
þar í gegnum ákveðna endurritun, sem
oft getur leitt til þess að þau breytast
mjög. En það er t.d. alveg ljóst, að í
blöðum á Norðurlöndum hafa birzt
ævintýralegar fréttir um Hafskipsmál-
ið, sem valdið hafa miklum skaða og
enginn sómi er að. Þær verða sumar
hverjar að teljast til gulrar blaða-
mennsku og óska um ærumeiðingar og
gegnir raunar furðu, að slíkt skuli sent
utan á ábyrgð íslenzkra aðila. En það
er ekkert nýtt. Ótal dæmi eru þess, að
íslenzkir aðilar rægi landa sína erlendis,
ekki aðeins á sviði stjórnmála, heldur
einnig á öðrum vettvangi, t.a.m. meðal
þeirra, sem hafa listmál og bókmenntir
að atvinnu. Það er undarlegt fólk, sem
heldur ekki heimakriti innan okkar
lögsögu og þarf endilega að hamast í
öðrum löndum gegn þeim, sem koma
þarf höggi á. En í Hafskipsmálum var
spjótunum beint gegn Albert Guð-
mundssyni að þessu leyti.
Lánasjóöur
námsmanna
Lánasjóður íslenzkra námsmanna
hefur töluvert verið til umræðu að
undanförnu vegna harðrar gagnrýni,
sem Sverrir Hermannsson, mennta-
málaráðherra, hefur sett fram á störf
sjóðsins. Svo virðist, sem gagnrýni ráð-
herrans sé fyrst og fremst tilkomin
vegna þess, að áætlanir sjóðsins um fjár-
þörf hafa staðizt mjög illa og sú stað-
reynd hafi kveikt hjá honum hugmyndir
um að ekki væri allt, sem skyldi í störf-
um sjóðsins. Kannski má segja, að hér
sé um þríþætt mál að tefla. í fyrsta lagi
sjálf stefnumörkunin í lánamálum
námsmanna, sem að sjálfsögðu er í
höndum Alþingis og ríkisstjórnar. í öðru
lagi viðskipti lánasjóðsins við stjórn-
völd, sem valdið hafa mestri reiði
menntamálaráðherra, en í þriðja lagi
er svo sú hlið, sem snýr að viðskipta-
mönnum sjóðsins, námsmönnum og
aðstandendum þeirra.
Það hefur verið mjög útbreidd skoðun
meðal þeirra, sem átt hafa þau sam-
skipti við lánasjóð námsmanna, að hann
sé afar erfið stofnun við að eiga. Raunar
má færa nokkur rök að því, að daglegar
afgreiðslur sjóðsins tilheyri fremur
vinnubrögðum 19. aldar en þeirrar tutt-
ugustu. Það er afar erfitt að komast í
símasamband við hina einstöku umsjón-
armenn þeirra landa, sem íslenzkir
námsmenn sækja til. Yfirleitt er þeim
sem hringja bent á ákveðinn símatíma
viðkomandi starfsmanna, sem út af fyrir
sig geta verið skynsamleg vinnubrögð.
Vandinn er hins vegar sá, að á vissum
timum þurfa svo margir að ná tali af
starfsmönnum sjóðsins, að þegar reynt
er að hringja á þessum símatímum er
nánast vonlaust að komast í samband.
Ekki tekur betra við ef reynt er að koma
í eigin persónu í afgreiðslu sjóðsins.
Húsnæði er þröngt og lítið en fjöldinn
mikill, sem þangað þarf að leita. Líklega
þarf að leita aftur til haftaáranna, til
þess að kynnast biðröðum af því tagi,
sem stundum myndast hjá lánasjóði
námsmanna. Sjálf afgreiðsla mála, þeg-
ar viðskiptamennirnir hafa loks náð
sambandi, er misjöfn eins og gengur.
Stundum er hún mjög góð, í öðrum til-
vikum afleit. Hér skal fullyrt, að stór
hópur þeirra, sem þurft hafa að eiga
samskipti við lánasjóð námsmanna, er
þeirrar skoðunar, að þar þurfi að bæta
vinnubrögð mjög og að Sverrir Her-
mannsson, menntamálaráðherra, sé að
vinna þarft og tímabært verk með því
að hrista upp í þessari stöðnuðu stofnun.
Hins vegar fer auðvitað ekkert á milli
mála, að starfsfólk sjóðsins hefur tekið
að sér vandasamt verk. Annars vegar
eru svo miklir fjármunir á ferðinni að
allur almenningur gerir miklar kröfur
um að mikið aðhald sé sýnt. Hins vegar
er um að tefla ungt fólk, sem oft á tíðum
er óráðið um framtíðina, veit ekki í
hvorn fótinn það á að stíga, flytur sig
milli námsgreina og lendir þá í hvers
kyns vandamálum gagnvart sjóðnum.
En hversu falleg orð, sem forstöðumað-
ur, starfsmenn og einstakir námsmenn
kunna að hafa um þennan sjóð fer ekkert
á milli mála að í þeim rekstri er pottur
brotinn og óhjákvæmilegt að þar verði
breyting á.
Þá er vafalaust ýmislegt, sem betur
má fara í stefnumörkun sjóðsins, t.a.m.
eiga liðleskjur að hafa hitann í haldinu
og eiga ekki að fá tækifæri til að koma
óorði á þá, sem standa sig, fráleitt er
að refsa mönnum fyrir að vinna og er
það raunar siðlaust eins og á sér stað,
þegar rithöfundar geta ekki fengið þau
forréttindi að njóta starfslauna, ef þeir
stunda fasta atvinnu sína og leggja á
sig margfalda vinnu til að sjá sér og
sínum farborða — en slíkt kerfi er einnig
siðlaust forréttindabardús (þeir mega
stunda aukavinnu!!). Spyrja má, hvort
ekki sé ástæða til að veita námsmönnum
aðstoð, bæði í formi lána og styrkja. En
eitt er víst: góða námsmenn á að efla,
það er bezta fjárfesting, sem til er.
,Ábyrgð þeirra
íslendinga, sem
starfa við það að
senda fréttir
héðan til útlanda
erhinsvegar
mikil. Og því
miður verður
ekki séð að þeir
sýni þá ábyrgð í
verki í öllum til-
fellum.“
*

r