Morgunblaðið - 09.01.1986, Side 4

4
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 9. JANÚAR1986
Sverrir Hermannsson menntamálaráðherra um nýjar lánareglur:
Hef stöðvað sjálfvirka hækkun en
kem ekki aftan að námsmönnum
Skil ekki að það sé brot á jafnrétt-
islögnm að lækka ekki konu í launum
MORGUNBLAÐIÐ leitaði tU
Sverris Hermannssonar
menntamálaráðherra og bað
hann að segja álit sitt á þeirri
gagnrýni sem beinst hefur
gegn honum vegna brottrekst-
urs framkvæmdastj óra Lána-
sjóðs íslenskra námsmanna og
breytingar á reglugerð sjóðsins
annars vegar og hins vegar
vegna embættisveitingar hans
i lektorsstöðu í íslenskum bók-
menntum við Háskóla íslands.
Menntamálaráðherra er nú
staddur i London tU þess að
kynna sér menntamál í Bret-
landi, m.a. opinn háskóla i
Sheffield.
„Eg er ekkert undrandi yfír
því þótt heyrist hljóð úr homi,“
sagði Sverrir. „Menn eru því
vanastir hér heima að ekki megi
hrugga við þessu kolfrosna kerfí.
En ég læt ekkert segja mér fyrir
verkum í því og ég er allsendis
óhræddur við að takast á við slík
verkefni. Ég hef gert það áður
og kerfíð hefur kveinað og kvart-
að, en því miður er það svo að
áreiðanlega er víðar pottur brot-
inn en hjá Lánasjóði íslenskra
námsmanna og það er skylda
okkar stjómmálamanna að reyna
að kippa því í liðinn. Við hljótum
að fara eftir samvisku okkar
þegar við rekumst á slíkt. Við
emm of lengi búnir að láta þetta
draslast. Ég er ekki kominn í
þessa stöðu til að láta bjóða mér
þetta og tek þeirri gagnrýni sem
að mér er beint ef hún er sann-
gjöm. Meðan ég er sannfærður
um að ég er að vinna rétt verk
og nauðsynleg þá held ég mínu
striki og læt engan bumbuslátt
hafa áhrif á mig,“ sagði ráðherra.
„Ég skil ekkert í gagnrýni
þeirri sem komið hefur frá fram-
sóknarmönnum, nema þá að þeir
séu í kolfrosnum kerfísflokki sem
ekki vill taka málin til endurskoð-
unar og lagfæringar. Það getur
vel verið að þeir uni sér orðið
eitthvað illa. Þó leyfí ég mér að
efast um að þeir séu allir á einu
máli. En ef ég má ekki vinna þau
verk sem ég tel mér beri að vinna
að getur vel verið að ég segi vist-
inni upp á undan, áður en þeir
gefast sjálfír upp.“
Sverrir sagðist hafa frétt af
leiðaraskrifúm Tímans á þriðju-
daginn. Hann sagðist leyfa sér
að efast um að hann hafi verið
skrifaður í þökk forystu Fram-
sóknarflokksins, nema e.t.v. ein-
stakra manna. Sverrir sagðist
ekki trúa því að þau skrif sem
Sverrir Hermannsson
birst hefðu um verk hans í Tíman-
um og NT hafí verið gerð með
vitund og vilja meginþorra for-
ystumanna Framsóknarflokksins,
sér hefði gengið vel að vinna með
forsætisráðherra og þó DV hafí
haft eftir honum einhveijar yfír-
lýsingar sagðist hann ekki leggja
mikið upp úr því.
„Starfsemi sjóðs-
ins er sukk“
„Mér koma ekki á óvart mót-
mæli gegn reglugerðinni um
breytingar á námslánum. En það
er ljóst að við höfum ekki nægjan-
lega peninga til að greiða námslán
út samkvæmt þeim reglum sem
áður giltu. Þær reglur voru
hömlulitlar. Meðan ég er að ná
áttum í starfsemi sjóðsins er mér
alveg nauðsynlegt að skjóta loku
fyrir þessa þróun. Þetta er ekkert
hervirki sem ég hef framið. Ég
hef aðeins stöðvað sjálfvirka
hækkun allra lána. Sjálfvirkni er
ekki það sem við ætlum að búa
við í íslenskri efnahagsstefnu. Ef
borið er saman við það sem aðrir
búa við þá sé ég ekki betur en
þetta sé sanngjamt. Ef þrengir
að hjá þjóðinni verða námsmenn
að athuga að þeir verða að taka
þátt í kjörum hennar. Ég legg
hinsvegar áherslu á að ég ætla
ekki að koma aftan að námsfólki.
Komi í Ijós að þetta verði til þess
að hafa áhrif á afkomu og nám
manna á erlendri grund þá verður
að athuga það sérstaklega. Við
megum ekki eyðileggja verðmæta
fjárfestingu ungs fólks úti í lönd-
um með því að koma aftan að
því. Það vil ég leggja áherslu á.
Það er margt sem miklu betur
má fara. Ég held að starfsemi
sjóðsins sé sukk og ég ætla að
minnsta kosti að ganga úr skugga
um hvemig megi koma þessu í
fastara form, t.d. með því að
skipta við banka um allar þessar
afgreiðslur. Það á enginn geðþótti
útslitinna yfírvinnumanna að ráða
því hvemig afgreitt er í þessum
sjóði."
Kæran kemur á óvart
Sverrir var að lokum spurður
álits á gagnrýni sem komið hefur
fram vegna embættisveitingar
hans í lektorsstöðu í íslenskum
bóktnenntum við Háskóla Islands.
„Ég hef fengið upplýsingar um
að Helga Kress hafí kært mig
fyrir jafnréttisráði," sagði
menntamálaráðherra. „Það kem-
ur mér á óvart að hún kæri mig
fyrir að vilja ekki veita henni lægri
stöðu en hún gegnir nú við Há-
skólann. Hún er dósent, en sú
staða er þremur launaflokkum
hærri en lektorsstaðan. Auk þess
ríkir mikil óvissa um þessa lekt-
orsstöðu þar sem maðurinn sem
gegndi henni er í tímabundnu fríi.
Þetta er á grundvallarmisskilningi
byggt af þeirri ástæðu að fólk
telur sig geta stjómað sjálft og
rétt höndina út eftir hveiju einu.
En það er ekki hægt meðan ég
er æðsti yfírmaður.
Háskólinn nýtur starfskrafta
Helgu Kress. Ég hefi fylgst með
Mattthíasi Viðari Sæmundssyni
og kynnt mér starf hans. Ég hefí
mikinn áhuga á að Háskólinn njóti
þeirra starfskrafta, þótt það kunni
að vera tímabundið. Það hefur
ekkert komið fram sem bendir til
annars en að ég hafí valið réttan
kost,“ sagði Sverrir Hermannsson
menntamálaráðherra.
Félagar ISÍNE við afhendingu ályktunarinnar í menntamálaráðuneytinu.
MorgunblaAið/Ámi Sœberg

íslenskir námsmenn harma
þetta frumhlaup ráðherrans“
— segir í ályktun SÍNE-f élaga til menntamálaráðherra
vegna reglugerðar um breytingar á lánsviðmiðun námslána
FÉLAGAR í Sambandi ís-
lenskra námsmanna erlendis
gengu á fund Knúts Hallssonar
ráðuneytisstjóra í menntamála-
ráðuneytinu síðdegis í gær og
afhentu honum ályktun náms-
mannanna til Sverris Her-
mannssonar menntamálaráð-
herra. Þar mótmæltu þeir
reglugerð sem menntamálaráð-
herra setti um áramótin þar
sem gert er ráð fyrir frystingu
námslána gagnvart gengi ís-
iensku krónunnar.
Bjöm Rúnar Guðmundsson
formaður SÍNE afhenti ályktun-
ina en hún er svohljóðandi:
„Islenskir námsmenn erlendis
lýsa furðu sinni á reglugerð þeirri
sem menntamálaráðherra setti
3ja janúar sl. Þar er kveðið á um
frystingu námslána gagnvart
gengi íslensku krónunnar. Þetta
þýðir að lánin fylgja ekki lengur
áætluðum framfærsiukostnaði í
hveiju landi, heldur verða þau
bundin gamalli gengisskráningu.
Þannig hljóta námslánin óhjá-
kvæmilega að lækka í erlendri
mynt þegar fram í sækir.
Þessi skerðing kemur afar illa
við námsmenn erlendis. Þeir hafa
jafnan úr naumu fé að spila og
þykir því ómaklegt að kostur
þeirra skuli þrengdur og það á
miðjum vetri þegar þeim eru allar
bjargir bannaðar. Ékki bætir úr
skák að jafnrétti til náms skuli
ógnað og möguleikar efnaminna
fólks skertir.
Námsmenn eru minnugir orða
ráðherrans þegar hann gaf fogur
fyrirheit um að koma ekki aftan
að námsmönnum í miðju námi.
Aðgerðir hans nú eru því algjör-
lega óskiljanlegar. Islenskir náms-
menn erlendis harma þetta frum-
hlaup ráðherrans og skora á hann
að falla frá fyrirhuguðum áform-
um sínum um skerðingu náms-
lána.“
Bjöm Rúnar Guðmundsson
formaður SÍNE sagði að skerðing
námslána í kjölfar reglugerðar-
innar væri mismunandi eftir lönd-
um, vegna gengisbreytinga eru
námsmenn í Þýskalandi og Dan-
mörku verst settir eins og sjá má
á meðfylgjandi töflu sem lögð var
fram. Hann sagði að félagar hinna
20 deilda SÍNE sem starfandi eru
víða um heim muni hittast í hveiju
landi um sig í vor og ræða stöðuna
í lánamálum. Hann sagðist óttast
að menn þyrftu að hverfa frá námi
vegna þessa og taldi það einkenni-
legt að um leið og rætt er um
aukna Ijárfestingu í menntun, ef
svo mætti að orði komast, væri
farið út í þessa aðgerð.
Logn og sól-
skin við Djúp
Það skartar hinu fegursta,
nýja árió hér við Djúp — logn
og sólskin og hitinn ' frost-
marki.
Nýopnaður er allur vegur frá
ísafírði um allt Djúpið og norður
um Steingrímsij arðarheiði og
því er rennibraut til Reykjavíkur
og margir á ferð. Mjólk til Djúp-
bænda var sótt í gær á tankbfl
svo sem um hásumardag. Allir
jólagestir eru famir til sinna
heima enda fullt farþegarými
Djúpbátsins af jólaleyfísfar-
þegum í síðustu ferð og Reykja-
nesskólinn er tekinn til starfa á
ný eftir allan guðspjallalestur
hátíðarinnar.
Jens í Kaldalóni
Ögri seldi
í Grimsby
EITT slenzkt skip seldi afla
sinn erlendis á miðvikudag.
Ögri RE seldi 152,5 lestir '
Grimsby, mest þorsk. Heild-
arverð var 9.371.300 krónur,
meðalverð 61,60. Fjögur skip
munu selja afla sinn 'Þýzka-
landi og Bretlandi á fimmtu-
dag.
land upphæð á mán. gengi l/ll/l985 framfærsla í ísl. kr framf. í Isl. kr á gengi 6/1 *86 mismundr (skerðing) skerðing í %
Svíþjóð 3990 SKR 5.3018 21152 22149 997 ÍKR 4.7
Danmörk 4731 DKR 4.3987 20808 22193 1385 II 6.6
Noregur 4501 NKR 5.3005 23859 25044 1185 II 5.0
Enelahd(Lond) 459 GBP 59.619 ■ 27352 27885 533 II 1,9
Þýskaland 1244 DEM 15.9655 19858 21268 1410 II 7 . í
Spánn 62418 ESP 0.2599 16222 17103 881 II 5.4
Bandaríkí A 691 USD 41.59 28750 29105 533 II 1.2
—
Björn Rúnar Guðmundsson, formaður SÍNE, dreifði þessari töflu á mótmælendafundi i menntamálaráðuneytinu í gær. Hún á að sýna þá
skerðingu, sem námsmenn í nokkrum löndum hafa þegar orðið fyrir vegna reglugerðar, sem menntamálaráðherra gaf út 30. desember
sl. í skýringum með töflunni segir, að skerðingin sé vegna gengissigs íslensku krónunnar á tveimur mánuðum. Ekki sé tekið tillit til
verðhækkana í löndunum.
■■