Morgunblaðið - 09.01.1986, Blaðsíða 28

28
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 9. JANUAR1986
Sigríður Tómas-
dóttir—Minning
Fædd 23. apríl 1915
Dáin 28. desember 1985
„Skjótt hefur sól brugðið sumri,"
segir eitt þjóðskáldið okkar í minn-
ingarljóði eftir látinn vin. Stundum
hverfa okkur svo óvænt „til sóllanda
fegri", þeir vinir okkar sem við síst
gerðum ráð fyrir að þangað mundu
•eggja leið að sinni. En augu okkar
mannanna eru skammsýn og meðan
starfsþrekið og lífsviljinn er enn
fyrir hendi í ríkum mæli, þá sýnist
okkur dauðinn svo fjarlægur, að
okkur dettur hann varla í hug og
síst af öllu, að hann sé á næsta
leyti og muni skjótt koma í óvænta
heimsókn. En þannig hagar hann
sér oft, þessi gestur, sem við getum
í raun átt von á, á hverri stundu.
Hún Sigríður Tómasdóttir hvarf
af hinum jarðneska vettvangi þann
28. desember sl. (og verður jarð-
sungin frá Kópavogskirkju í dag
kl. 3.00). Með alúð og umhyggju-
semi, glaðværð og ánægju, hafði
hún starfað í þágu heimilis síns,
barna og bamabama allt til þeirrar
stundar er gestinn óvænta bar að
garði. Að vísu gekk hún ekki með
öllu heil til skógar upp á síðkastið,
en að svo skammt yrði til umskipt-
anna, það gat vfst engum dottið í
hug.
Foreldrar Sigríðar voru sæmdar-
hjónin Tómas Sigurðsson frá Höfða
í Eyrarsveit og Ragnheiður Áma-
dóttir frá Kársstöðum í Helgafells-
sveit. Þau hófu búskap árið 1900
og áttu heima á nokkrum bæjum í
Fróðárhreppi, en lengst í Bakkabúð
á Brimilsvöllum. Þeim varð tíu
bama auðið og komust átta til full-
orðinsára. Sigríður var þeirra næst-
yngst og er nú sú þeira sem fyrst
kveður þennan stóra systkinahóp.
- Hún ólst upp hjá foreldrum sínum
og átti heima á Brimilsvöllum frá
fimm ára aldri. Þar átti hún því sín
bemskuspor.
Óvíða var náttúrufegurð meiri
en einmitt á þessum stað. Hér var
til staðar flest það sem veitt gat
ungu bami yndi; sjórinn suðaði við
sléttan fjörusand, fuglar sungu á
sléttum grundum og fjöllin fögru
gnæfðu mót himni nær og fjær.
Þá var fjölmennt á Brimilsvöllum,
bæir margir og leiksystkini mörg.
Að alast upp hjá ástríkum for-
eldrum í stórum og samstilltum
systkinahópi á slíkum stað, er eitt-
hvert hið besta veganesti, þegar
lagt er út á göngu lífsins og ungl-
ings- og fullorðinsárin taka við með
tilheyrandi sjálfsbjargarviðleitni og
ábyrgð á eigin lífi og framtíð.
Snemma fór Sigríður að vinna
heimilinu það sem hún mátti. En
síðar vann hún um nokkurra ára
skeið á góðum heimilum, fyrst í
Ólafsvík en síðar í Reykjavík. Einn-
ig vann hún alllengi hjá fyrirtækinu
Belgjagerðinni.
A þeim árum hélt hún þá stund-
um til hjá okkur konu minni, Aðal-
heiði Tómasdóttur, en þær voru
systur og samrýndar vel og aðeins
tveggja ára aldursmunur.
Árið 1943 á hvítasunnudag, 13.
júní, giftist Sigríður Jóni Agnars-
syni, bróður mínum, en hann hafði
þá árið áður komið frá Þingeyri.
Þar hafði hann stundað nám í vél-
virkjun um fjögurra ára skeið og
lokið prófi í þeirri iðngrein. Nú
hafði hann fengið hér starf hjá
Vélsmiðjunni Héðni. Vann hann þar
í nokkur ár, uns hann síðar (1954)
stofnaði eigið fyrirtæki, sem hann
hefur starfað við æ síðan.
Þau Jón byggðu sér eigið hús á
Digranesvegi 92 í Kópavogi og
fluttu þangað árið 1950. Hafa þau
átt þar heima síðan.
Um svipað leyti fluttum við
Aðalheiður, kona mín, í eigið hús á
Hábraut 4 í sama byggðarlagi.
Og sama er að segja um Helgu
systur hennar og Áma Hansson,
mann hennar, að þau fluttu í Kópa-
voginn á svipuðum tíma og hafa
síðan átt heima á Digranesvegi 62.
Samskipti með vináttu hafa því
verið mikil milli þessara þriggja
heimila ávallt síðan og heimsóknir
tíðar, enda þær systur samrýndar
með besta móti og hver annarri
kærar.
Hið sama má segja um önnur
systkini hennar. Ávallt hefur ríkt
hinn sanni kærleiksandi milli þeirra
allra.
Sigríður var léttlynd að eðlisfari.
Hvar sem hún kom fylgdi henni
glaðværð og léttur andi svo að öllum
þótti gott að vera í návist hennar.
Þau Jón og Sigríður eignuðust
þijú böm, Agnar, Guðlaugu og
Ragnheiði, öll hin mannvænlegustu.
Agnar lærði vélvirkjun hjá föður
sínum og hefur unnið við fyrirtæki
hans jafnan síðan. En þær Guðlaug
og Ragnheiður hlutu kennara-
menntun og hafa stundað kennslu-
störf öðmm þræði.
Bamabömin, sem enn em öll á
bemskuskeiði, hafa mjög sótt til
ömmu sinnar og afa, enda ávallt
þar að mæta hlýju og umhyggju-
semi. í eðli sínu var Sigríður ákaf-
lega bamgóð. Hún hafði því ávalt
hið mesta yndi af að taka á móti
og hlúa að þessum litlu vinum,
bamabömum sínum, hvenær sem
færi gafst, enda hafa þau kunnað
slíkt vel að meta. - Eitt bamabam
hefur alist upp hjá þeim afa sínum
og ömmu. Það er Ingólfur Sigurðs-
son. Hann er nú 15 ára að aldri,
fermdur fyrir einu ári.
Mikill harmur er nú kveðinn að
eiginmanni, bömum og bamaböm-
um Sigríðar, við hið sviplega fráfall
hennar (svo og systrum hennar og
bróður, sem átt hafa með henni
samleið allt frá bamæsku).
En minningin mun lifa í hjörtum
þeirra sem hana þekktu best og
henni voru nákomnastir og eiga
henni mest að þakka fyrir fómfúsan
kærleika hennar og óeigingjama
umhyggjusemi á liðnum ámm.
Þótt skilnaður sé sár, skulum við
vita og minnast þess, „að þar sem
góðir menn fara eru guðs vegir",
og að aldrei verður hið góða látið
ólaunað. Sú sem nú var að kveðja
okkur á vísa vist og góða í nýjum
heimkynnum. Þar hafa nú beðið
hennar „vinir í varpa", í landi því
hinu fagra á bak við himins hylji
sem langt tekur fram öllu því sem
við menn vitum best og fegurst.
Og þar munu síðar bíða vina hennar
hér fagnaðarríkir endurfundir að
lokinni hérvist.
Vistaskiptin urðu óvænt og ég
veit, að hún hefði kosið að vera hér
lengur og halda áfram sínu fómfúsa
ævistarfi. En ég veit líka, að hún
mun hugsa áfram til nánustu að-
standenda og senda þeim þann
kærleika og styrk sem hún má, en
slíkt er áreiðanlega mikilsvert þeim
sem eftir lifa.
Eg vil svo votta nánustu aðstand-
endum Sigríðar innilega samúð og
óska þeim huggunar og líknar frá
hæðum, í þeim mikla missi sem hér
er orðinn, og styrks til að takast á
við þá erfiðleika, sem lífið kann að
bera í skauti sínu.
Ingvar Agnarsson
Kalliðerkomið
kominernústundin,
vinaskilnaðar viðkvæm stund.
Þannig er upphaf eins af fallegu
sálmunum hans séra Valdimars
Briem. Og kallið kemur til okkar
allra, þó með sérstökum hætti til
hvers og eins. Kallið kom til ná-
granna míns, Sigríðar Tómasdóttur,
Digranesvegi 92, svo snöggt sem
hendi væri veifað. Gerðist það hinn
28. desember sl.
Sigríður fæddist 23. apríl 1915
að Tungukoti í Fróðárhreppi. For-
eldrar hennar voru hjónin Ragn-
heiður Ámadóttir og Tómas Sig-
urðsson. Bamahópurinn var stór, 8
af þeim hafa náð háum aldri. Sigríð-
ur var næstyngst en hverfur nú
fyrst af sjónarsviðinu. Þá var efna-
hagur bammargra ijölskyldna
þröngur og skólagöngu oftast lokið
um leið og þau voru fermd. Vinnan
tók svo við og úr fáu að velja fyrir
Ragnheiður Ara-
dóttir — Minning
Fædd 22. maí 1907
Dáin l.janúar 1986
Það á ekki að koma á óvart þó
að fregnir um lát áttræðrar vinkonu
berist manni. Nánast var það þó
svo, því að hún var svo hress, kát
og ánægð þegar ég heimsótti hana
síðast fyrir nokkrum vikum. Hún
sagðist varla merkja það að „elli
kerling" hefði bankað á dyr hjá sér,
nema hvað bakið væri ekki eins
sterkt og fyrr, einnig vantaði öryggi
í fótaburðinn þegar komið væri út
af sléttu gólfínu. Mér fannst því
allt benda til þess að við hjónin
ættum oft eftir að heimsækja
Ragnheiði Aradóttur í Hamrahlíð 3
í Reykjavík, og njóta gestrisni
hennar og vináttu. En skjótt skipast
veður í lofti, einkum þegar boðað
er til siglingar út á hið óræða haf
að strönd ókunnrar tilvistar.
Kannski var sú uppljómun, er mér
sýndist bregða fyrir í svip hennar,
ferðaþrá; vaxandi vitund um það
að hérvistardagar væru brátt taldir
og að endurfundir við góða foreldra,
systur og ágætan maka væru í
nánd.
Ragnheiður fæddist 22. maí 1907
á Einarsstöðum í Stöðvarfírði. For-
eldrar hennar voru Ari Stefánsson,
er landskunnur varð sem einn fyrsti
lesari Passíusálma í Ríkisútvarpinu
og fyrsti meðhjálpari í Hallgríms-
kirkju. Hann vann annars sem tré-
smiður hjá Pósthúsinu í Reykjavík,
eftir að hann fluttist að austan.
Hans góða kona og móðir Ragn-
heiðar var Marta Jónsdóttir. Bæði
voru þau komin af traustum aust-
fírskum ættum. Þau bjuggu mörg
ár á Stöðvarfirði. Böm þeirra urðu
sjö, sex stúlkur og einn drengur,
Jón, sem dó komungur, og eina
dóttur misstu þau á tvítugsaldri.
Hún hét Oddný. Hinar fimm fluttust
allar til Reykjavíkur og stofnuðu
þar sín heimili — þær voru: Petra,
elst, síðan Ragnheiður, Guðrún,
Kristbjörg og Anna. Þær eru nú
allar látnar.
Fjölskyldu þessari kynntist ég er
frændi minn og vinur, Olafur Sigur-
þórsson, giftist Ragnheiði 7. októ-
ber 1933. Þau bjuggu allan sinn
búskap í Reykjavík. Þau eignuðust
einn son, Ára, sem nú er verk-
fræðingur hjá Reykjavíkurborg. Að
sjálfsögðu höfðu þau dálæti á einka-
syninum, en það höfðu fleiri, enda
var hann greindur og skemmtilegur
drengur og varð yrkisefni eins af
mágum Ragnheiðar, Stefán Jóns-
sonar, kennara og skálds sem orti
hinar þjóðkunnu „Aravísur". Ari er
giftur Þóru Óskarsdóttur og eiga
þau 3 böm, Magnús, Ragnheiði og
Óskar Ólaf.
Heimili þeirra Ragnheiðar og
Ólafs var alla tíð ákaflega vistlegt
og aðlaðandi. Snyrtimennska þeirra
og smekkvísi skóp virðulegt og hlý-
legt andrúmsloft í íbúðum þeirra —
þau byrjuðu búskap í lítilli íbúð,
lifðu reglusömu og hófsömu lífi og
í nokkrum áföngum stækkuðu þau
húsakynni sín þar til að þau eignuð-
ust stóra og góða íbúð í Hamrahlíð
3, þar sem þau bjuggu síðustu 24
árin.
Bæði áttu þau hjón stórar fjöl-
skyldur og marga ættingja og vini
— og vinaföst vom þau og tengsl
fjölskyldunnar ákjósanleg. Það var
því oft gestkvæmt á heimili þeirra,
einkum framan af ævi, þar til
kynslóðabils fór að gæta, enda hús
þeirra ávallt opið og naut þess
ferðafólk, m.a. frændfólkið úr dreif-
býlinu er það kom til borgarinnar.
Einn þeirra var undirritaður, sem
aldrei fékk fullþakkað þá vinsemd
og fómfysi er þau sýndu mér, en ég
var stundum langdvölum gestur
þeirra. Það var engu líkara en að
þau litu á mig sem yngri bróður.
Sú vinátta hélst alla ævi þeirra, þó
að heimsóknir yrðu stijálli eftir að
ég eignaðist sjálfur stóra fjölskyldu.
Við Ólafur höfðum ferðast dálítið
saman í sumarfríum og nokkrar
ferðir fórum við hjónin með þeim
Ólafi og Ragnheiði um Suður- og
Vesturland og reyndust þau frá-
bærir ferðafélagar.
Þegar Ólafur dó fyrir 12 ámm,
átti Ragnheiður þess kost að flytja
til Ara og Þóm, en hún kaus að
búa áfram í íbúð sinni í Hamrahlíð
3. Þar undi hún vel við ljúfar endur-
minningar. Þrátt fyrir vanheilsu
stundum á yngri ámm var andlegt
og líkamlegt heilbrigði nú eftir
atvikum gott. Fyrirhugað var að
hún færi í heimsókn til Qölskyldu
Ara og yrði þar yfir áramótin, en
hún hafði fengið inflúensu og hafði
ekki náð fullum bata svo að ekki
varð af því. Hún var þó vel hress
á gamlársdag. Á nýársdagsmorgun
hringdi hún í Ara og bað hann að
koma til sín, en það var dagleg
venja hans. Þegar hann kom svo
um ellefuleytið var hún látin. Hún
virtist því hafa fengið hægt andlát.
Farsæld féll henni í skaut á lífs-
leiðinni og hún fagnar nú nýju ári
á ári friðarins landi hjá vinum og
vandamönnum. Ég veit að Ari og
fjölskylda hans á Sæbraut 8 á Sel-
tjamamesi hefðu kosið að hafa
hana hjá sér á nýju ári með hækk-
andi sól. En ferð yfir móðuna miklu
verður ekki frestað.
Við sem eftir stöndum í ævarandi
þakkarskuld við Ragnheiði, vegna
mannkosta hennar og drengskapar
— vegna vináttu hennar og um-
hyggju — óskum henni nú farar-
heilla til fundar við ástvinina, sem
áður vom famir. Ara og Qölskyldu
hans svo og öðmm ættingjum vott-
um við hjónin innilega samúð.
Jón Tómasson
ungar stulkur. Að fá vinnu á góðu
og myndarlegu heimili þótti þá góð-
ur skóli og var það ef hjúi og hús-
bændum féll vel saman. Stuttu eftir
fermingu réðst Sigríðurtil hjónanna
frú Rósu og séra Magnúsar Guð-
mundssonar í Ólafsvík. Var hún
hjá þeim í þijá vetur og tókst vin-
átta með fjölskyldunni og henni,
sem haldist hefur. Þá lá leiðin til
Reykjavíkur og vistast hjá Björgu
Ólafsdóttur og Guðjóni Jónssyni
vömbifreiðastjóra er síðast bjuggu
að Jaðri við Sundlaugarveg. Var
það eins og í Ólafsvík, þar mjmduð-
ust sterk vináttubönd sem standa
enn í dag.
Á þeim ámm kynntist Sigríður
Jóni Agnarssyni vélvirkja og gengu
þau í hjónaband 13. júní 1943. Þau
stofnuðu heimili í Tjamargötu 10A
í þröngu húsnæði þó oft væri þar
gestkvæmt.
Fljótlega fóm þau að huga að
varanlegra og stærra húsnæði, en
það lá ekki á lausu.
Kópavogur var þá einskonar ný-
lenda. Þar var fyrst úthlutað erfða-
festulöndum og síðan erfðafestulóð-
um. Þangað leituðu margir ungir
og áhugasamir um húsbyggingar.
Vom Sigríður og Jón í þeim hópi
og fengu erfðafestuland við Digra-
nesveg (Digranesblett 63A).
Var svo hafist handa af meiri
vilja en efnum og byggt húsið
Digranesvegur 92. Húsið er kjallari,
hæð og ris. Fljótlega byggði vélvirk-
inn verkstæði sem hann og sonur
þeirra hjóna reka nú. Sigríður og
Jón fluttu í húsið sitt 1950 en margt
var hálf- eða ógert þar. Aldrei virt-
ist það valda misklíð eða leiðindum.
Þau stóðu saman í gleði og sorg
sem einn maður. Sambúð þeirra var
á margan hátt sérstæð - aldrei
heyrðist þar stóryrði eða óánægju-
tónn.
Væri eitthvað um að vera hjá fjöl-
skyldunni, ók Jón af stað í bflnum
sínum með Sigríði sér við hlið og
bömin í aftursætinu.
Vegna vinnu sinnar varð vélvirk-
inn sér úti um síma stuttu eftir að
flutt var. Þangað leituðu símalausu
nágrannamir og fóm ekki bónleiðir
til búðar. Brekkan milli Digranes-
vegar og Hlíðarvegar var þá að
mestu óbyggð. Bömin í hverfinu
áttu þar leikvang - og Sigríður
fylgdist með þeim. Gerði hún þar
lítinn greinarmun á sínum og ann-
arra bömum. Þessa minnast mörg
þeirra enn þann dag í dag. Sigríður
var fyrst og fremst móðir og hús-
móðir.
Ég fékk erfðafestulóð við hlið
Sigríðar og Jóns 1953. Var það
Digranesblettur 63C. Þar var einnig
byijað að byggja af meiri bjartsýni
en getu. En eftir að ég hafði hitt
ýmsa nágranna í hverfinu, fann ég
að þama var heiðarlegt og dug-
mikið fólk og hjálpsemin lét ekki á
sér standa. Ég leitaði fyrst og
fremst til þeira sem næstir mér
vom, þeirra Sigríðar og Jóns. Aldrei
var mér betur tekið en þegar ég
barði að dymm fomg og blaut. Svo
fylgdust þau með ei'gum mínum eða
tóku til handargagns ef með þurfti.
Við höfum fylgst með bömum og
bamabömum og glaðst eða hryggst
eftir ástæðum sem greinar af sama
meiði. Það vil ég þakka af alhug.
Böm Sigríðar og Jóns em: Agnar,
fæddur 30. mars 1944 - vélvirki,
Guðlaug, fædd 15. nóvember'1947
— kennari, Ragnheiður, fædd 2.
desember 1953 - kennari. Öll hafa
þau stofnað heimili.
Bamabömin em 6 á aldrinum
5-15 ára. Öll bamabömin vom
ömmu mjög kær ogo fylgdist hún
grannt með þeim. Elsta bamabam-
ið, Ingólfur, hefur að mestu alist
upp hjá ömmu og afa. Hans skarð
er því stórt.
Hjálpsemi og sáttfysi ber hæst í
huga mér er ég kveð Sigríði. Slík
orð féllu af hennar munni er hún
gekk út úr mínum dymm að kvöldi
27. des. sl. Næsta dag símaði maður
hennar til mín og sagi mér lát
hennar. Góður granni er genginn.
Fylgja henni innilegar þakkir fólks-
ins hér í hverfinu. Djúpar samúðar-
kveðjur sendum við öll til eigin-
manns, bama, tengdabama, bama-
bama og Qölskyldunnar.
Ég bið Guð að leggja líkn með
þraut.
Vilborg Björnsdóttir