Alþýðublaðið - 25.01.1932, Blaðsíða 2

2
A LPípUELlÐID
Dagopiiiii í §ær,
Ura tal er barist?
Um allan beim er pað viöurkent
jafnt af atvinnureke n d um siem
öðnim, að vd'nnandi menn hafi
eétt til að mynda samtök með
sér til að að ráða kaupi sínu og
kjörum, enda eru samtökin það
eina, sem eignalausir menn hafa
sér tii varnar og sóknar í lífs-
baráttunni.
Petta hafa og íslenzkir atvinnu-
jaekendur viðurkent bæði í blöð-
um sín-um og með samningum
við verklýðssamtökin.
í haust var stofnað Verklýðs-
félag Keflavíkur, og var tilgang-
uri-nn með stofnun þess auðvit-
«ð hinn sami og með stofnun
annara verklýðsféJaga, sá, að
sameina verkamenn uin kröfur
um kaup sitt og kjör við vi-nnu,
sem atvinnurekendur kaupa.
Rétt eftir áramótin, þegar fór
að liða að v-ertíð, ákv-að félagiö
svo ei-nróma að æskja eftir samn-
i-ngum vi-ð útg-erðarmenn. Voni
engar sérstakar kaupkröfur nefnd-
iar í því sambandi. — Atvininurek-
endur í Keflavík neituðu að semja
við verklýðsfélagið o-g með því
neituðu þ-ei-r að vá-ðiurken-na það.
feru þ-eir i þessu jn í auösjáanlega
vanþro-skabri en aðrir atvinnurek--
endur, t. d. Kvel-dú-lfur, ei'tt lang-
stærsta at\innufyrirta‘ki hérlendís.
Og um þ-etta sten-dur d-ei)Ian,
eða stóð í upphafi. Þ-etta var
undiirrótin að þ-eim bölverkum,
sem atvinnur-ekendur í Keflavik
hafa fram-ið undanfarna daga, of-
sóknum þeirra, líflátshótunium,
aðförum og glæpav-erkum.
Vilil reykvíksk alþýða sitja
þegjandi hjá, þ-egar ofbeldisv-erk
eru framin á friðsömum alþýöu-
mönnuin, sem biðja þ-ess eins, að
þeir fái að semja fridmmlega um
kaup sin o-g kjör við vi-nnu-
kaupendur?
Vilja reykvíltskir sjó-menn sitj-a
með auðar hendur, þ-egjandi, mieð-
an fátæk aiþýðuheiimMi eru ofsótt
og heimiMsfeðurnir reknir af
heiímilum sínum í blindóíærö um
hávetur tiíi fjarlægra staða?
ViM ísl-enzk alþýða láta þ-að
viðgángast, að Morigunblaðið fái
óáreitt að bera fulltrúum hennar á
brýn, að þ-eir hafi- myrt fjóra
sjómenn?
Ei-ga ofb-e'Mi'smenn-irnir óhindr-
aðár að fá að þv-erbrjóta lög og
rétt, troða á rétti lítilmagnans,
-ofs-ækja heimili og haga sér eins
og sturlaöar skepnur?
Nei, og aftur nei! Vér mótmæi-
um al lir!
Nú er sú stund upprunnin, að
okkur skortir þolinmæði.
Trúin og traustið á samtök okk-
ar eru okkur alt. Frá þeim víkj-
urn vér ekkd, hvað sem í sfcerst.
Það er barist um það, hvort við
alþýöumenn eiigum að hafa no-kk-
urn rétt í þessu þjóöfélagi eða
ekki.
Munum það!
Alpýdumadur.
í gær boðaði hreppsinefnd
Keflavíkur til almen-ns borgara-
fundar, og var hann m-jög ’fjöl-
mennur.
Þ-að virðist, sem útgierðarmenn
í K-eflavík hafi- nú alt í ieáinu v-erið
orðnir þeirrar skoðunar, að verk-
lýðsfélagið væri ekki uppleyst,
því á borgarafundi-num var sam-
Þykt,
að haldinn skijldi jundur í
verklýðsfélagimi um kvöldið, og
iað par skyldi sampykt að skora
á Alpýðusambandið að létta af-
greiðslubannimi af Keflavík.
Enn fmmur skijldi sampykkjo.
á verklýðsfundmum að senda tvo
menn til Reykjavíkur til pess að
tala vic stjóm Alpýðusambands-
tns um petta.
Loks var sampykt. að verka-
menn skyldu vera í fullkommim
friði á funiliniim (þ-eð er að eng-
i-nn af berserkjum útgerðarmanna-
félagsins skyl-di v-era nálægur til
þ-ess að bóta mönnum bieinbrotum
eba öðrum mi-sþyrmiingum, né
því ,,-að ganga frá þeim“).
Kl. 9 um kvöldiö var hald- |
Eftir viðtali í miorgun við einn
mann úr stjórn verkamannafé-
lagsiins „Drífanda“, hefir félag
simáútvegsbænda samið við Sjó-
mannafélagið, (og er þ;að í sam-
ræmi við sfceyti það, er birt v-ar
ihér í blaðjnu í gær). Eru þetta
42 útvegsbændur, en auk þess eru
n-okkrir aðri-r farnár að siemjia við
Sjómannafélagiið, og er búist við,
að tala útvegsbænda, sem samið
hafa, verði fyrir kvöldið orðin
um 50.
Ýmsir form-enn haf-a n-eitað að
stíga út í bátana nemia samið
yrði- áður við sjómenni-na.
leflavlk.
Viðtai við Hanues Jénsson
verkamann.
I gærm-ongun kom Hann-es Jóns-
som verkam-aður í K-eflavík hing-
iað til bæjarins. Er Hannes niitiari
Verklýðsféla-gs K-eflavíkur og
ieánn af stofnendum- þess. Alþýðu-
blaðið hitti hann að máli i mprg-
un og fórust h-onum orð á þessa
ledð.
Undanfarið, síðan þ-essi deila
harðnaði, hefir gengið á sífeklum
hótunum við o-kkur v-erklýðs-
menn. Létum við hótanirnar o-kk-
iinn fundur í verklýðsIéíagi-nu,
samkvæmt ftmdarboðun borgara-
fundarins. Var þá engiinn af út-
g'eTðarm-annafélagiinu nálægur, og
var það nýlunda.
Á fundinum snéruist umræður
töluvext um það, hvort félagi-ð
væri uppleyst eða ekkii. Þau skila-
b-oð komu fram á fundinum frá
Alþýðusamban-diinu, að afgreiiðisliu-
banninu á Keflavík yrð-i ekki af-
létt, n-ema samningar fengjust um
d-eilumáii-n, o-g full tryggi-ng yrði
sett fyrir því að verklýðsmenn
fiengi að vera í friði. Það fylgdi
og, að s-ama væri hvort félagið
eða Alþýðusambandið s-emdi, en
samningarnir yrðu að v-era þann-
ig, að Alþýðusambandi'ð væri á-
nægt með þá.
Tillagan um að aflétta banninu,
sem borgarafundurinn hafði- fyrir-
skipað að samþykkja, var borin
upp, en menn greiindi á um hvort
hún h-efbi verið samþykt eða ekki.
En úr S'en-diförinni, sem einnig
var fyriirskipuð af borgarafund-
inum, varð ekkert.
Öll vinna er algerlega stöðvuð
nú, en útvegsbændur þeir, sean
búnir eru að semjia, munu úr
þessu fara að undirbúa byrjiun
veiðanna.
Verkamannafélögin í Eyjum
hafa sient út bann gegn því að
sjó-menn kæmu til Eyja meðan á
deilunni stendur.
Ýmsir útgierðarm-enn eru farnir
að bjóð-a sjómömnum iiœrra kaup
en Sjómann-afélagiÖ fer fram á, til
þesis að reyna að Mjúfa sam-
töfcim, en sjómienn haf-a ekki fram
að þesisu viljað líta vi-ð þessu.
uf í léttu rúm-i liggja fyrst í
stað, en siíðar komi í Ijós, að of-
b-eldismönnum var bláköld al-
vara.
Ég hefi v-erið t&kur um mörg
undanfari-n ár og legið við og við.
Lagðiist ég í rúmið fyrir 4 döig-
um. Á föstudiagskvöldið var mér
s-agt, að útgerðarmenn ætluðu nú
að talca okkur f j-óra verklýðsmienn
með valdi, og var því haldið flast
að mér, að ég flytti úr húsi Jnínu
og svæf-i annars staðar um nótt-
•ina. Ég kvaðst ektó mundu yfir-
gefa fjölskyldu mína, meðan ég
væri í K-eflavík, og lét þar vi-ð
siitjia, en-da varð ég ekki var við
nieina aðför.
í gærmorgun fór ég svo hing-
-að, bæði vegna þess ástands,
sem er í Keflavík og eins vegna.
þess, að ég þurft-i að leita læknis.
Deilan er í fyrstu risiin út af
því, að þ-essir menn, atviinnurek-
iendurnir í Keflavík, sem á undan
förnum áruim haf-a greitt verka-
fólki, bæði á sjó og landi-, laun
eftir eigin geðþótta og valdboði,
töldu þ-að fjarstæðu hina mestu,
að þeir menn, siem þ-eir hafa talið
undir sig g-efn-a, mynduðu samtök
með sér til að reyna að hafa
einhver áhrif á sín eigin kjör.
Þóttust þeir vera m-ei-ri m-en-n en
svo, að þeir settust á fund með
verkamö-nnum til samniinga. Þó
má ekfci s-ki-Ija þetta svo, að þetta
hafi verið skoðun allra útvegs-
manna í Keflavík; margir þeirrai
eru skynsamiir rnenn og réttisýnir,
-en hi-nir óvitrari og ofsafengnu í
hópi þ-eirra liafa ráðið.
Urn það Ieyti s-em við voruni
að fara frarn á þaÖ við útgerð-
armenn, að samningar byrjuðu við
verklýðsfólagið, töldum vi-ð mjög
líklegt að*til harðrar dei-lu myndi.
eigi koma, því að ýmsi-r þeirra
tóku líkliega í það, að rétt væri.
að sernja og leiða deilunn frið-
samleg-a til lykta.
• En- þ-etta brpyttist sikyndlega í
það horf, s-em deilan er nú í.
Viðtal við Jón Lárusson.
Jón Láruss-on verkam-aður i
Keflavík, sem er einn af stofn-
endum verklýðsfélagsiins þar, kom
hingað ti-1 bæjarins á laugard-ag-
inn. Hitti Alþýðublaðið hann að
■miáli í morgun, og fórust h-onum
orð á þiessa leið:
Það er óþ-arfi fyrir mig aö
fara að skýrá frá þeim ois-öknum,
s-em við verklýðsm-enn höfum orð-
ið að þola. Frá því h-efir Alþýðu-
blaðið skýrt rétt, og hefi ég þar
engu við að bætia.
Ég fór úr K-eflavík eingöngu
v-egnia þess, að ég var hvorki
öruggur um limi- mína eða líf.
Mér var líka miinnisstæð aðförin
iað Axel formanni okkar og hand-
taka hans í rúmi mínu aðfara-
nótt 20. p. m.
Álíta v-erklýðsmenn í Keflavik
ap verklýðsfélagiö sé uppleyst?
Nei; aills ektó.
Er þín skoðun efcki sú, að at-
vinnurekendur þeir, sem réðust
i-nn á verMýðsífélagSifundinn um
daginn, h-afi beitt algerðu ofbeldi?
Jú; þeir höfðu algert ofbeldi í
framimi og hótuðu mö-nnum alls
kon-ar meiðingum, ef þeir ekkj
greiddu atkvæði eins og þeins
líkaði.
Kristsmunkareglaa bonuœð
á Spáni.
Frá M-adrid er símað: Fors-et-
in-n hefir skrifab undir tilskipun
um að leysa upp félagsskap
Kristsmunk-a á Spáni.
festmaimaesíiadpaB.
Siámomnm, hvaðan sem er af landlnn. bann-
að að ksma tii Epia meðan deiian stendnr.