Alþýðublaðið - 28.01.1932, Blaðsíða 2

s
á.fcPÝ»OB£í*ÐI0
•eilu
í Vestmannaenjont.
Viðtal við Guðmund Helgason
veikamann
í morgun átti Alþýðublaðið við-
tal við Guðmund Helgason, verka-
mann í Vestmannaeyjum, og fór-
ust honum þannig orð um deil-
una þar:
Sjómannafélagið hefir aldrei
náð samningum við útgerðarmienn
wm kaup og kjör sjómanna, og
hafa því sjómenn oftast ráðið
sig samkvæmt taxta, er sjómanna-
félagið hefir sett upp, en þó mun
það ekki hafa verið algild regla.
Krafa Sjómannafélágsins var í
haust að hásetar fengju 250 kr.
,á mánuði, 90 kr. í fæðispeninga
og 15 kr. fyrir hvern helgidag,
sem unniö væri. — Útgerðarmenn
hafa neitað að ganga að þessu og
ekki viljað tala við félagið. Hins
vegar hafa þeir reynt að ráða
sjómenn upp á aflahlut, en ekki
tekist.
Nú hefir Sjómannafélagiö náð
sainningum við nýstofnað félag
smáútvegsmanna, sem ræður yfir
um 25 bátum, en þá eru eftir
um 60 bátar. Kjörin, siem sjó-
menn fengu við þessa samninga,
eru 275 kr. á mánuði; (en útgerð-
armenn skuldbinda sig tiil að selja
þeim fæ'ði, húsínæði og þjónustu
fyrir 75 kr. á mánuði) og 15 kr.
fyrir hvern helgidag, siem unnið
er. Enn fremur fá þeir gengis-
tryggingu, það er, ef útgerðar-
menn fá meira fyrir afurðir sín-
ar vegna þess að ístenzka krórmn
fellur móts við sterlingspd., þá fá
sjómenn uppbót. Véliamenn fá 275
kr. á mánu'ði, 15 kr. fyrir hvern
heligidag og 2<>/o af afla, enn frem-
ur gengistryggiingu eins og hásiet-
arnir.
1 deilu siinni við stærri útgerð-
armenn eru sjómenn mjög á-
kveðnir. Er ekkii hægt að ímynda
sér annað en að deilian hljóti að
vinnast, enda stendur alilur verka-
lýður ákveðinn a'ð baki sjómann-
anna, og vil ég geta þess, að það
er fjarstæða hiin míesta og óra-
langt frá öllum sannleika, sem
„Verklýðsblaðið" hefir verið að
neyna að spnengja með fylkingar
verkalýðsiins heima. Félagar í
jafnaðarmannafélaginu „Þórs-
hamri“ standa að fulilu og öllu
með sjómönnum, enda væri ann-
að algerlega brot á stefnu Al-
þýðuflokksins, „Þórshamar“ hef-
ir líka gert samþykt um, að féliag-
ar hans störfuðu eindregiið að
siigri sjómannanna.
Sjómienn ver'ða að gera þiað,
bæði sín eigin vegna og vegna
stéttarbræðra sinna í Eyjum, að
fara ekki til Vestmannaeyja með-
an ekki næst samkomulag viö
útgerðarmenn.
Glépska eöa glæpsfea*
j Ihaldsflokkarnir hér á Iandi
| hafa mörgu stolið um dagana til
j þess að hagræða sér og sínum
mönnum. Þeir hafa gengið í rík-
issjóðinn og bankana og mokað
þeim ofan í gapandi vasa þurf-
andi fylgifiska sinna. En nú eru
bæði bankar og ríkissjóður inni-
Iega samtaba í því að vera tóm-
ir. Þeir hafa líka verið mannorðs-
þjófar og natað blöð sín til. þess
þjófnaðar, og það er ekki því að
þakka, að sjálfstæðisíhaldið sé
manngæzkuríkara eir, hitt íhaldið,
að Timinn liefir reynst slingari
mannorðsþjófur en hin íhalds-
blöðin, heldur í því að það hefir
verið einhver gáfnamunur á rií-
stjórunum, en illmenskan hefir
verið jöfn í báðum herbúðum.
Nú eru íhöldin búin að talui
upp alveg spánnýjan þjófnað.
Þeir eru farnjr að stela mönnum,
stela lifandii mönnum, stela and-
stæðingum sínum.
Hver hefði trúað því að sá
flokkur, sem ekki þorði að hrinda
með valdi af sér og landinu
stjórn, sem hafði brotið stjðrn-
arskrána, og það ekki þó lands-
menn stæðu reiðubúnir til þess
að reka réttar síns, — hver hefði
trúað því, að sá flokkur þyrði
að standa í slíku. Og þó er þetta
svo einkar skiljanlegt. Þau segj-
ast vera tveir flokkar, íhöldin,
en sannleikurinn er sá, að skoð-
ana sinna vegna gætu þau verið
og ættu að vera einn flokkur.
Það, sem þeim ber á milli, eru
völdin og ekkert annað. Það, sem
þeir berjast um, er það, hvorí
það eigi að vera Jón Þorláksson
eða Jónas frá Hriflu og hans
lið, sem gramjsiar í ríkissjóði, siezt
í embætti, ekur í bifneiðum rik-
isins eða siglir á varðskipum
þess. Barátta þeirra er hugsjóna-
laus reipdráttur taumlausrar á-
girndar um þau verðmæti, sem
mölur og ryð fá grandað, bar-
átta, sem er svo einkar samboð-
in hinum ekki ógreindu en stein-
geldu heilum og heilaheilum í-
haldanna. En hugrekkið er í ifliaun
réttri ekkert. Þeir íklæðast að
vísu ljónshúð þegar við ekbert
er að etja, en hníga saman eins
og blöðrur ef þeir sjá framan í
imannfjölda, sem stendur fyrir ut-
an gluggana hjá þeim, eða ef
þeir sjá framan í her manns,
sem þeir hafa sjálfir boðið út;
svo er lítilmenskan rnikil, — ef
þeir eru sundraðir. En geti þess-
ir flokksbræður, sem hatast, orð-
ið samtaka, þá vex þeim ásmeg-
in, þá þora þeir, en árangur-
inn af samstarfinu verður ekki
karlmenskubragð, heldur glæpur.
Hin sameinuðu íhöld í Kefíla-
vík — útger ðarmen n i rnir — gerðu
sér glaðan dag, og gleðin varð
svo mikil og átakahuguriinn var
svo feykilegur, að eimn þeirra fór
heim til sín og lemstraði þar
konu sína og braut eitthva'ð af
Axel Björjiisson,
formaður VerMýðsfélags
Keflavíkur.
húsgögnum og hur'ðum, til þess
að eitthvað lægi eftir hann. Aðr-
ir hugðu til annara stórræða úr
því að þeir gátu nú orðið sam-
taka. Og það er sannanlegt að
þeir voru samtaka. -Það er hægt
að nefna nöín ýmsra íhalds-
manna og Tímamanna, sem að
verkinu stóðu, ef þessir flokkar
skyldu ætla að fara að reyna að
hreinsa sig og skjóta skuldinni
hvor á annan.
Þetta hefir verið lengi í bý-
•gerð, því að búiö var að vara
formann verklýösfélagisins, Axel
Björnsson, við, og hann hafði ver-
ið beðinn að vera var um sig.
Hanin hefir að líkiindum vitað
hvers konar menn íhaldsiliðarnir
í Keflavík eru. Hann svaf því í
öðru húsi en hann var vanur. Um
kl. 3 um niótt ryðst brennivinsh
angandi lið með hreppstjórann í
fararbroddi inn til hans, hótar
honum valdi og tekur hann nauð-
ugan út á skip og flytur hann tid
Reykjavíkur. Það er drýgður
þarna glæpur undir forustu yf-
irvalds.
Húsmóðiriin atyrðir glæpamenn-
ina, þegar þeir eru að vinnia ó-
dáðaverkið, en þá gellur við rödd
úr hópnum: •„Segið þið belvítis
kerlingunni að halda kjafti."
Svona er menningiin, svona er
fólkið, sem fleytiir íhöldunum inn
á þing á atkvæðum sínum. Kol-
beinn ungi sagði sínum mönnum
að þeir skyldu eira konum og
kirkjum, en íhöldiih gefa þeim
dauðann og djöfulinn.
Það hefir verið drýgður þarna
glæpur. Saklaus maður hefir ver-
ið sviftur frói'si af æðisgengnum
hatursmönnum verkalýðsins, af
því einu að hann hefir staðið
dyggilega á verði fyrir réttind-
um félaga sinna. Og hreppstjór-
inn, umboðsmaður lögregluvalds-
ins, maðurinn,' sem á að sjá um
að lög séu ekki brotin á neinum
eða neinu, hann er einn for-
sprakka. Hann bregst skyldu sinini
og gerir sig að ötýndtnn glæpa-
manni.
Hver var svo tilganguránn ? Ó-
dáðamennirnir flytja fanga sinn
til Reykjavíkur og sleppa honum
þar lausum. Verkamenn og allur
Alþýðuflokkurinn mega auðvitað
fagna því, að hafa fengið mann-
inn aftur í sinn hóp heilu og
höldnu, og allir menn mega fagna
yfir því, að mild forsjón hlífði
þvi, að glæpurinn varð ekki enn
meiri, og að illvirkjarnir flekk-
uðu ekki hendur sínar í blóði.
En hver var tilgangurinn ? Tæp-
lega hefir hann verið sá, að veita.
manninum þá ániægju að sjá konu
sína og börn, sem hér eru, og
tæplega hafa þeir flutt hann sjó-
leiðis vegna þess eims að vegur
suður er ófær. Hvaða ósikapa á-
fonn eru það, sem þeir hafa haft,
sem hafa verið svo öskapleg að
þeir, jafnvel þei-r, hafa ekki þorað
að framikvæma þau? Það fæst
enginn lifandi maður til þess að
trúa því, að þes&ar mianneskjur
hafi ekkert ætlað að gera annað
við fangann heldur en flytja hann
hingað. Hvaða vinniingur gat ver-
ið að því fyrir þá? Enginn, 'því
að það fyrsta, sem maðuri'nn ger-
ir, er auðvitað að fara suður aft-
ur, og er þá ait kiomið í sama.
farið að öðru en því, að Alþýðu-
flokkurinn mun tæplega láta for-
m(ann verkamanniafélagsins £
Keflavík varnarílausan í bófaklær.
Það rengiir það víst enginn, að
mikið af þessum föntum séu
heimskingjar og fávitar, en þvi
trúir enginn, að í 30 mianna hóp
séu alt slíkir menn. Eitthvað af
þeim hlýtur að hafa getiað haft
viit fyrir hinum, og hafa hloíið að
vera svo skynsamitr að hafa eitt-
hvað markmið annað heldur en
það að flytja manninn ókeypis til:
Reykjavíkur.
Nú spyrja allir: Hvað var það,
sem átti að drýgja en fórst fyrir?
Við hverju var það sem þessum
mönnum hraus hugur, þegar á
átti að herða. Það er þetta, sem
verður að grafast fyrir. Það verð--
ur að komast fyrir endann á því,
með hvaða fúlmensku íhöldin
ætla að veitast að verkamönnum..
Það þarf að fá að vita hvort vi'tV
lifum í löglausu landi, þar sem
ránsmenn geti haft uppi flokka
og rásað um hús manna, bælt og:
brent, — hvort hér eigi að verða
líkt ástand og á Korsiku eða.
Balkanskaga. Og það þarf að fá
lað vita hverjir séu hinir réttu
upphafsmenn þessiarar ósvimnu.
Það virðist ekki x fljótu bragði
sennilegt, að hugmyndin sé fædd
í þessum keflvísku heiilium, enda
þótt ganga megi að því visu,
að það séu handaskol þeirra, siem
valdi því að ekki hafi meina að
orðið en að maðuririn var fluttur
til Reykjavíkur. Það þarf að fá
að vita, hverja hlutdeild stjórnir
íhaldsflokkanna kunna að eiga í
þessu, og hvort hún er nokkur
eða engin. Það þarf að athuga,
hverjir af aðalmönnum flokkianna
hafa verið þar á sveimi undan-
farið, hvað þeir hafa aðhafst þiar