Alþýðublaðið - 28.01.1932, Qupperneq 3

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
3
Ráð Eggerts Claessens til Keflvíkinga,
Eggext Claessen var suBur í
Keflavík í gær og réði útgerðar-
mönnum þar til pess að senda
tóngað einn bát og biðja um lög-
regluvernd hér í Reykjavík við
að skipa út í hann kolum eða
Baltii í banni verkamanna og sjó-
og ]>ar fram eftiir götunum. Þao j
er ekki fólgin í þessu nein að- i
dróttun, og pað væri mjög gleði- j
legt, ef það sannaðist, að stjómir j
íhaldsflokkanna ættu hér engan
hlut að. En það parf að rannsaka
petta, pví flokkaeiinræði er það
ógurlegasta böl, sem yíir nokkuð
land getur gengið. Skoðanafrelsi,
hugsanafrelisi og pólitískt frelsi
verður að vera öliium mönnuro j
fulltrygt, annars hljóta að hefjast
Ameríkuferðiir aftur.
Dómsmálaráðuneytið hefir hiing-
að tiil verið mjög fúst á að skipa
setu- og umboðs-dómara í ýmiis
konar sakamál. Voniandi er Bleik
nú ekki svo brugðið, að pað
skyrrist við slíkt nú. Þetta er al-
vörumál hið mesta, og getur pað
haft hinar ótrúlegustu afleiðiingar
fyrir alla, ef slíkt helzt mönnum
uppi. Dómsmálastjórnin verður að
láta hendur standa fram úr erm-
um, annars munu iandsmenn
halda að dómstólarnir séu ein-
göngu ti.1 afnota fyrir • íhöldiin.
Reynist svo, pá verða verkamenn
og Alpýðuflokksmenn að fara að
setja á sig annan svip.
Alþýðuflokkuriinn annars staðar
hefir pví miður stundum orðið að
grípa til höndunum, og þá hefir
orðið undan að láta. Alpýðuflokk-
urinn íslenzki hefði oft getað haft
tækifæri til að hafa sömu að-
ferð, en hann hefir litið svo á, aö
það væri öllum fyrir beztu að
farið væri að lögum, — að lög
séu lög og löig skuli halda eða
breyta peim eða afnema. Flokkur-
inn er flokkur friðar og réttsýni.
Hann minnist pess, sem Þorgeir
Ljósvetningagoði sagði á pingi
1000: „Ef vér slítum sundur lög-
im, munum vér slíta og friðinn“.
Það er pó sama hver lögin slítur,
að þá er friðurinn faxinn. Eng-
iinn skuli halda pað, að alþýðan
og verkamenn séu svo gæflyndir
að peár láti brjótia á sér lögin til
pess eins að friður haldist, enda
þótt peiir vilji sjálfir lög halda.
Lögi'n exu gagnkvæmur samning-
ur borgaranna hvers við annan
og við heildi'na um pað, hvernig
sambúðin skuli vera, og séu lögin
rofin, pá er að réttu viti engum
skylt að halda pau úr pví. Það
er undir réttlæti hverrar stjórn-
ar komið, hvort hér geti haldist
friður eða ekki, og takist illa get-
ur hæglega komið hér ný Sturl-
lunga öld, en vonandi ver góö
forsjón landið við því. Það verð-
lur að vera hægt að ná rétti sín-
um á flokksmönnum stjórnarinn-
ar án pess að hún hindri. Sé hún
manna. Búist er við, að pessi
bátur komi í dag eða á morgun.
Jafnframt er búist við, að í-
haldsliðið hér reyni að hafa flokk
manna við hendina, til aðstoðar
við útskipunina.
j réttsýn, vex hún af, en sé hún
: hlutdræg, er landið í voða. En
j pað parf að taka þetta mál upp
j strax, og röskur maður parf að
reka pað fljótt. Nú er að sjá hviað
stjórnarráðið gerir.
Morgunblaðið er pegar fyxir
hönd íhaldsmanna búið að lýsa
blessun sinni yfir ódæðinu. Það
lýsti líka hér á árunum velpókn-
an siinni á kosningasvikunum í
Hnífsdal. Það verður fróðlegt að
sjá, hvort gleði'n muni ekki berg-
mála í næsta blaði Timans. f-
haldsfilokkarnir eru eins og allir
vita bræður, sem ber pað eitt á
milli að þeir hatast.
Alpijduflokksmadur.
Deila Japazia og Kínverja
harna? enn.
Shanghai, 27. jan. UP.—FB.
Vítisvél var varpað á hús jap-
anska ræðismannskns hér. Enginn
beið bana og skemdir urðu ekki
á húsinu, nema veggur sk-emd-
ist lítið eitt.
28. jarx.
Japan h-efir sett yfirvöldunum
í Shanghai úrslitakosti og krefst
viðunandi svars fyrir kl. 3 e. h.
í dag. — 1300 japanskir sjóliðs-
menn til viðbótar hafa veiið settir
á land í Shanghai. Kínverjar hafa
25 000 mianna her í Shanghai og
grend.
Frá slðmonnmmm.
FB., 27. j-an.
Farnir af stað áleiðis til Eng-
lands. Kærar kveðjur til vina og
vandamanna.
Skipshöfnin á „Svida“.
FB., 27. jan., mótt. 28. jan.
Erum á leið til Englands. Vel-
líðan. Kærar kveðjur.
Skipverjar á „Venusi“.
Fyrirspnrn til stjórnar
Sjúkrasamlags Rvíknr.
Hefir stjórn Sjúkrasamlags
Réykjavíkur 1-eyfi til að bxieyta
gjöldum samlagsmannia eða
hækka pau, án samþykkiis aðal-
fundar?
Afdráttarlaust svar óskast.
Samlagsmáður.
Svari Alpbl.
Gjöldin hafa ekki verið hækk-
uð, heldur heflr varasjióðsgjaldi
og nuddgjaild'i vexið breytt í
mánaðargjald. Ef aðaifundur á-
kveður að gjöldin Imldist óbxeytt,
pá verða gjöld síðustu tveggja
mánaða ársin-s 3 kr. fyrir hvom,
en hinna kr. 3,50. (Varasjóðs-
gjaldi og nuddgjaldi, samtal-s 5
kr., skift á 10 mánuði.)
Menningarástandið
í Keflavík.
Þegar fregnir bárust út um pað,
að nokkrir af forvígismönnum
verklýðsfélagsáinis í Keflavík hefðu
vegna hótana og ósvffni útgerðiar-
mianna orðiið að yfirg-efa heimili
sín og flýja tiil Reykjavíkur, munu
sumár út í frá ekki hafa varist
peirri- hugsun, að sökin kynni að
eánhverju leyti- að vera hjá þess-
xun mönnum sjálfuim, peir séu ef
til vill ribbaldar, s-em hafi að-
hafst -eitthvað pað, er réttlæti-
framkomu útg-erðarmannia í peirra
garð, pví til er gamall málshátt-
ur, er segir, að sjaldan valdi einn,
þegar tveir deiia.
Égvarð pví ekki lítið undrandi,
pegar ég kom á fund Alþýðusam-
handsins í K.- R.-húsinu á semmu-
dagi-nn var og sá, að einn pessai’a
fl'óttamanna var Jón Lárusson frá
Arnarbæli.
Jón er gamali Breiðfirðingur og
hefi ég haft allnáiin kynni af hon-
um um langt árabii og aldrei
vitað til, að hann hafi orðið fyrir
óvild manna eða átt í illdeilum
við nokkurn m-ann, enda er Jón
prúðmenni hi-ð mesta í allri fram-
komu og h-efir ávalt átt vinsæ-ld-
um að fagna.
Jón er nú komiinn á s-extugs-
al-dur, og pótt h'ann í siðast láiðáð
eitt og hálft ár hafi lifað í biteyttu
umhverfi, g-et ég naumast hugs-
að mér að skapgerð hans hafi
tekið p-eim breytingum, er rétt-
læti pessa framkomu Keflvíkinga
gagnvart honum.
Ég hefi' aldrei komið til Kefla-
vikur og þekki par fáa mann, en
ég g-et ekki variist þeirri hugsun,
að menniingarástandi p-ess kaup-
túns hljóti að vera ábótavant i
einhverju, fyrst Jón Lárusso-n get-
ur ekki dvaiið par, án pess að
verða fyrir illindum manna og
ofbeldi'shótunum.
Gudmundur Jónsson
frá Narf-eyri.
Fiá Austarríki.
Sú breyting er að v-erða á
stjórninni í Austuxríki, að íhaids-
flokkur sá, er kallar sig að yfir-
skyni „kristiiega s-ocialista“, t-ek-
ur eldd. lengur pátt í samsteypu-
stjórninni. Mmi hann nenma í
faðm félaga sinna, Fasistanna.
Kafbátsverjar taiðír af.
Talið er, að skipshöfn kafbáts-
ins, sem skeyti í gær skýrði frá
-að væri- í hættu, muni vera látin
í bátn-um.
Baldur Sveinssoa.
í hverju tungumáli hefir dauð-
inn sitt eigið orðasafn. Við dauð-
an verða allir menn, iafnvei þeir,
sem réttlausastir voru í lifanda
lifi, afarráttháir, pö að þeir séu nú
ekki framar réttarþurfi. Þeir njóta
nú í bili óskoraðs réttar til góðs
mannorðs, og orðasafn dauðans
er miðað við pað að alt megi
segja og ekkert um hinn látna.
Það sem miður pótti fara hjá
honum er skyndilega kaffært í pvíc
sem vel var um hann og í æíiatr-
inum og ártölum og er svo
frá pvi gengið, að jafnvel fæð-
ing og andlát geta sýnst vera sér-
stök afreksverk. En pegar frálíður
fyrnist pessi réttur, siðari tímar
færa alt eítir föngum aftur á sinn
eðlílega stað og fella spiiaborgina,
sein mennirnir hafa hlaðið, ekki
vegna hinna látnu, heldur vegna
sjáifra sín, til pess að hreykja sér
framan í dauðanum, pessu eina
valdi, sem peir vita með vissu að
spekí þeirra og fræði fær aldrei
bugað.
Það kemur pó fyrir við Iát stöku
manns, að orðasafn petta dugi
ekki, og að öilum verði pað pá
ósjálfrátt að tala hinni eðlilegu
tungu dagiegs máls. Svo er við
lát Baldurs Sveinssonar, sem bor-
inn var til moldar um daginn.
Gamail og reyndur prestur sagði
mér fyrir mörgum árum, að ekki
væri hægt að kynnast neinum
manni eða lund hans, nema mað«
ur gerði á hluta hans. Þetta er
víst satt. Vérðí manni viljandi eða
óviljandi að gera á hluta manns,
er pað að mörgu Ieyti verst fyrír
mann sjálfan. Maður sér altaf eftir
pví og vill gjarnan bæta fyrir, en
slíkt kostar auðmýkingu, og er fátt
mannlegu eðli jafn pungbært og
hún. Menn reyna pví að stæla sig
gegn henni og peir, sem maður
hefur brotið við, reiðast, svífa á
mann og stæla mann enn betur
UPP gegn auðmýkingunni, sem pö
er eina og rétta laustón. í stað
hennar kernur svo hatur og heift,
og menn ganga síðan teinréttir, en
heidur verri menn frá,
Baidri kyntist ég i skóla og síð-
an. Ég varð pað sem kallað er
kunningi hans, mér þótti hann
gáfaður, skemtilegur og viðfeldinn
og líkaði vel við hann í hvivetna.
Ég myndaði mér mína skoðun um
hann, eins og allir menn gera um
alla menn, sem peir kynnast. Og
mér fór pað auðvitað, eins og
mörgum vill verða, að miða dóm-
inn við sjálfan mig og mitt eðli,
pað er svo rík sú pröngsýni í
hveijum miðlungsmanni, að hugsa
sér mannlífið eins og sóikerfi, par
sem alt snýst kringum hann. Mér
fanst Baldur vera geðlaus, og ég
héit í einfeldni minni, að góð-
menska hans væri af pví sproitin.
Einu sinn fyrir ekki aliöngu
vildi mér pað til, að ég gerði á
hluta Baldurs. Ég gerði pað ekki
af ásetningi, heldur af pessu hugs