Morgunblaðið - 12.02.1986, Blaðsíða 29

28
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR12. FEBRÚAR1986
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR12. FEBRÚAR 1986____________________________29
I Hæstiréttur staðfestir héraðsdóm:
Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Aöstoöarritstjóri
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
Árvakur, Reykjavík
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Björn Bjarnason.
Þorbjörn Guömundsson,
Björn Jóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar:
Aöalstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Kringlan 1, sími 83033.
Askriftargjald 450 kr. á mánuöi innanlands. I lausasölu 40 kr. eintakið.
Otímabær
lokun skóla
Félagar í Kennarasambandi
íslands (KÍ) samþykktu
tvisvar sinnum í allsheijarat-
kvæðagreiðslu að segja skilið
við Bandalag starfsmanna ríkis
og bæja (BSRB). Hið íslenska
kennarafélag (HÍK) er í Banda-
lagi háskólamanna (BHM).
Þessi tvö félög hafa myndað
Bandalag kennarafélaga (BK),
sem hefur það að markmiði að
sameina kennarafélögin undir
einn hatt. Heimir Pálsson, for-
maður BK, sagði í Morgun-
blaðsgrein, þegar félagsmenn í
KÍ gengu til atkvæða um úr-
sögn úr BSRB: „Við sjáum
þegar hilla undir stéttarfélag
sem sameinað gæti nærfellt
alla íslenska kennara í einn hóp
launþega, hóp sem ætlar sér
hreint ekki að troða illsakir við
aðra launþegahópa en hefur
þegar nokkuð bitra reynslu af
baráttuaðferðum þeim sem nú
tíðkast."
Samkvæmt landslögum hef-
ur Kennarasamband íslands
ekki samningsrétt. Þorsteinn
Pálsson, fjármálaráðherra, hef-
ur lýst því yfir, að hann sé fús
til að beita sér fyrir því, að BK
fái samningsrétt fyrir kennara
og skipi þá sama sess og BSRB
og launamálaráð BHM. Þá yrðu
rúmlega 6.000 manns í BSRB,
um 4.000 í BK og innan við
2.000 í BHM. Til þess að kenn-
arar geti stofnað BK með þess-
um rétti þurfa þeir, sem enn
tilheyra Bandalagi háskóla-
manna, að segja sig úr þeim
samtökum. Félagsmenn í Hinu
íslenska kennarafélagi hefur
hins vegar greint á um það,
hvort hagkvæmt sé að samein-
ast félagsmönnum í KÍ innan
Bandalags kennarafélaga.
Með engum skynsamlegum
rökum er unnt að varpa þessu
uppgjörsmáli meðal kennara
sjálfra á herðar ríkisvaldinu
eða einstökum ráðherrum.
Kennarar einir, væntanlega
undir forystu Bandalags kenn-
arafélaga, verða að taka af
skarið í þessu efni. í KÍ eru
rúmlega 3.000 félagar en
1.000 íHÍK.
Félagsmenn í Kennarasam-
bandi Islands leggja nú skipu-
lega niður vinnu í grunnskólum
landsins. Þeir segjast ekki
sætta sig við að njóta lægri
launa en félagsmenn í HIK
fyrir sömu vinnu. Allir viður-
kenna, að þessi launamunur sé
óréttmætur. Um leiðréttingu á
honum segir Geir H. Haarde,
aðstoðarmaður fjármálaráð-
herra, hér í blaðinu í gær. „
... hefur þegar komið fram
af hálfu [fjármálajráðherra, að
á því máli verði tekið sérstak-
lega nú í vikunni hvað sem líður
lausn samningsréttarmálsins
og þrátt fyrir þær ólöglegu
aðgerðir sem félagar í KÍ
hyggja á“.
Þær aðgerðir, sem Geir H.
Haarde nefnir, felast í því að
fella niður kennslu. Morgun-
blaðið telur, að öll rök hnígi
að því, að hér sé um ótímabær-
ar aðgerðir að ræða. Það er í
senn ótímabært og rangt að
láta það bitna á grunnskóla-
nemendum, að kennarar hafa
ekki sameinast um þann skipu-
lagsramma, sem gerir samtök
þeirra að samningsaðila við
Ú'ármálaráðherra. Þetta mál
þurfa kennarar að ræða sam-
eiginlega í hóp sínum án þess
að kennsla sé lögð niður af
því tilefni. Þá er ótímabært að
leggja niður vinnu vegna 5%
launamunarins. I því sambandi
verða kennarar eins og aðrir
að taka mið af því, að nú eru
samningamál allra landsmanna
á viðkvæmu stigi. Unnið er
kappsamlega að því að ná sátt-
um í kjaraviðræðum bæði á
almennum vettvangi og opin-
berum. Eðlilegt er, að litið verði
sérstaklega á málefni kennara,
þegar komist er að almennri
niðurstöðu. Fjármálaráðherra
tilkynnti félagsmönnum KÍ það
bréflega í síðustu viku, að
ákvarðana í málefnum þeirra
væri að vænta um miðja þá
viku, sem nú er að líða.
Lokun íslenskra skóla vegna
verkfallsaðgerða kennara er
ekki lengur nýnæmi. Við þeirri
röskun, sem af þessu leiðir,
hefur meðal annars verið
brugðist með þeim hætti að
koma á fót nýjum skóla í
Reykjavík, Tjamarskóla, þar
sem foreldrar greiða sjálfír
hluta kostnaðar. Athygli vekur,
að þessum skóla er ekki lokað
nú, einum grunnskóla í Reykja-
vík. Foreldrar hljóta að taka
eftir þessari staðrejmd.
Ástæður fyrir lokun skóla
þurfa að vera ríkar og öllum
augljósar til að þær njóti al-
menns skilnings. Þá þurfa
ástæðumar einnig að vera
þannig, að augljóslega sé verið
að gera á hlut þeirra, sem fyrir
lokuninni standa. Hvorugt á við
nú, þegar kennsla er lögð niður
í grunnskólum landsins. Kenn-
arar em að hefja réttindabar-
áttu undir nýjum merkjum utan
BSRB. Mótmælalokun skól-
anna nú er ótímabær aðgerð,
sem spillir góðum málstað
kennara í stað þess að afla
honum fylgis.
V estur-Þýskaland:
Ungt fólk snýr til
hægri í stjómmálum
eftir James M.
Markham
Fjölmörg vestur-þýsk ungmenni
úr millistétt eru nú óðum að snúast
gegn þeirri andstöðu við „kerfíð"
og þeim uppreisnarhugmyndum,
sem m.a. leiddu af sér stofnun
hreyfmgar hinna svonefndu „Græn-
ingja" og einkenndu andstöðu
ungra Vestur-Þjóðverja við upp-
setningu meðaldrægra bandarískra
kjamorkuflauga þar í landi.
Afstaða unga fólksins einkennist
nú af hægrisinnuðum viðhorfum.
Það telur framgöngu einstaklings-
ins mikilvægari en mótmæli fjöld-
ans. Skoðanakannanir, umsagnir
kennara og síðast en ekki síst
ummæli unga fólksins sjálfs sýna,
svo ekki verður um villst, að hér
er um raunverulega hugarfars-
breytingu að ræða. Tennissnilling-
urinn Boris Becker, sem er aðeins
átján ára gamall, er hin nýja fyrir-
mynd unga fólksins í Vestur-Þýska-
landi. Hann hefur engin afskipti af
stjómmálum og nýtur geysilegrar
velgengni. Hin þijátíu og átta ára
gamla Petra Kelly, sem stofnaði
flokk „Græningja" og er virkur
kjamorkuandstæðingur, hefur fall-
ið í skuggann af honum.
„Við eram eins og fyrri kynslóðir
í andstöðu við kennarana okkar.
Þeir era flestir vinstrisinnaðir, síð-
hærðir og ganga um í lopapeysum
og sandölum. Þess vegna mætum
við í skólann í fínum fötum og
höfnum öllum áróðri Græningj-
anna,“ segir Beate Lachman, sautj-
án ára menntaskólastúlka frá
Hamborg, sem stefnir í nám í
læknisfræði.
Helmut Empl, ungur Munchenar-
búi, sem leggur stund á sagnfræði,
segjr, að eldhugamir ungu, sem
gerðu stúdentauppreisnimar árið
1968 og stofnuðu síðar flokk Græn-
ingja, hafí einungis valdið fólki
vonbrigðum.
„Hin breytta afstaða unga fólks-
ins á rætur sínar að rekja til þess
að „68-kynslóðinni“ mistókst ætl-
unarverk sitt — heimurinn er enn
óbreyttur. Sjálfur þykist ég ekki
geta breytt heiminum. Ég held hins
vegar að ég geti tryggt stöðu mína
í þjóðfélaginu. Ég vil njóta vel-
gengni og geri mér fyllilega grein
fyrir, að það kostar vinnu. Ef vel-
gengni í lífínu skiptir engu máli þá
er það harla tilgangslaust."
Uta Hessler, átján ára mennta-
skólastúlka frá Miinchen, segir
bölsýnistal kjamorkuvopnaand-
stæðinga um „enga framtíð" ekki
lengur eiga hljómgrann meðal
æskufólks. Hún segir unga fólkið
stefna að ákveðnum markmiðum
og þeir séu fáir, sem láti reka á
reiðanum.
Dvínandi stjórn-
málaáhugi
Mjög stór hluti Þjóðveija er í
millistétt og því verður hugarfars-
breytingin gleggri en ella. Unga
fólkið sækist eftir árangri og vel-
gengni og lætur stjómmál sig litlu
varða.
Kennarar í menntaskóla og há-
skólum verða þessa sérstaklega
varir og segja nemenduma bæði
samviskusama og kurteisa. Þá fer
kirkjusókn ungs folks vaxandi.
Margir sækja námskeið hjá dans-
skólum og ásókn í hefðbundið og
rótgróið háskólanám hefur aukist.
Stöðugt fleiri diskótek og öldur-
hús setja nú reglur um snyrtilegan
klæðnað og neita subbulegum gest-
um um inngöngu.
„Stúlkumar klæðast nú frekar
pilsum en buxum og leggja meiri
áherslu á að vera kvenlegar," segir
Monserrat Bande, sem rekur tísku-
verslun í borginni Singen í Suður-
Þýskalandi. „Strákamir era mun
snyrtilegri en áður. Þeir ganga í
jökkum og era gjaman með bindi.
Það er ekki óalgengt að átján til
nítján ára gamlir strákar gangi í
jakkafötum."
í mörgum stærri borga Þýska-
lands, þar sem tískan er mótuð,
sækir unga fólkið frekar glæsilegar
vínstúkur en fátækieg kaffíhús.
„Uppakráin" nefnist veitingastaður
einn á Kurfiirstendamm í Berlín og
nýtur hann mikilla vinsælda.
Árangurslaus mótmælí
I hugum margra ungra Vestur-
Þjóðveija skipti það sköpum, þegar
ekki tókst að hindra uppsetningu
meðaldrægra bandarískra kjam-
orkuflauga í Vestur-Þýskalandi og
fleiri aðildarríkjum Atlantshafs-
bandalagsins. Flestir þeir, sem mót-
mæltu uppsetningu flauganna, vora
að hefja afskipti sín af stjómmálum
og urðu fyrir gífurlegum vonbrigð-
um.
Stefí Battelini, tuttugu ára há-
skólastúdent frá Bonn, lýsir von-
brigðum svo: „Við voram 300.000,
sem mótmæltum. Síðan heyrðum
við í útvarpsfréttunum, að uppsetn-
ing eldflauganna hefði verið sam-
þykkt. Þetta mótlæti varð ekki til
þess að auka róttækni í okkar
röðum, okkur féllust hendur."
Samtök, sem nefndust „Vestur-
þýska friðarhreyfíngin", hafa verið
leyst upp. Bandarísku Pershing II
flaugunum var komið fyrir án alvar-
legra mótmæla. Menn virðast al-
mennt fremur áhugalausir um
uppsetningu stýriflauga sem er á
næsta leiti.
Dieter Wulf, tuttugu og ijögurra
ára sálfræðinemi frá Berlín, sem
tók virkan þátt í mótmælunum gegn
bandarísku eldflaugunum, segir:
„Ég er nú þeirrar skoðunar að
fjöldahreyfíngar geti, þegar best
lætur, aðeins náð hiuta þeirra
markmiða, sem stefnt er að í upp-
hafí.“
Eugene Kaufmann, tuttugu og
sjö ára læknir, sem tók að sér að
skipuleggja mótmælafundi „Græn-
ingja" gegn kjamorkuflaugunum,
lýsir vonbrigðum sínum á þennan
hátt: „Þegar ég sá hvað umræður
okkar breyttu litlu, gat ég ekki
lengur talað um frið og önnur bar-
áttumál okkar.“
Eins og svo margir aðrir telur
Kaufmann Boris Becker hina nýju
fyrirmynd ungu kynslóðarinnar.
„Boris Becker lætur ekki til sín
taka á pólitíska sviðinu. Hann talar
ekki um mengun; hann leikur tennis
og sigurganga hans er óstöðvandi.
Velgengni hans er dæmi um „amer-
íska drauminn", en hann er Þjóð-
veiji og draumur hans rættist hér
í Þýskalandi."
Boris Becker, tennisstjarna, goð
þýskrar æsku.
Banabiti „Græningja“?
Takmarkað framboð á störfum
og óvissa í efnahagsmálum hefur
orðið til þess, að unga fólkið sækist
nú meira en áður eftir frama í
starfí og efnalegri hagsæld. Fyrir
þremur áram þrengdist hagur fá-
tækari námsmanna, þegar stjóm
Helmuts Kohl setti lög sem kveða
á um endurgreiðslur námslána.
Wolfgang Seel, fyrram rektor
háskólans í Bochum, segir, að þegar
olíukreppan skall á hafí námsmenn
tekið að gera sér grein fyrir, að
þeir myndu ekki lifa við endalausa
hagsæld. „Flestir háskólakennarar
hafa snúið baki við vinstrisinnaðri
hugmyndafræði. Það era einkum
menntaskólakennarar, sem hallast
að vinstri mennsku," bætir hann
við.
Margir stjómmálaskýrendur
telja, að þessi hugarfarsbreyting
geti reynst banabiti flokks „Græn-
ingja“, en stuðningsmenn hans era
flestir á milli tvítugs og þrítugs.
Flokkur „Græningja" var stofn-
aður árið 1979 og fjóram áram síð-
ar tókst þeim að vinna sæti á þingi.
Hins vegar er ljóst, að þeir eiga á
brattann að sækja á næsta ári,
þegar gengið verður til þingkosn-
Petra Kelly, foringi „Græn-
ingja“, bliknandi stjarna.
inga.
Margir benda á, að þrátt fyrir
hugarfarsbreytingu unga fólksins,
hafí það ekki snúið baki við öllum
baráttumálum kynslóðarinnar, sem
kleypti stúdentaóeirðunum af stað
árið 1968.
Elisabeth Noelle-Neumann, for-
stöðumaður Allensbach félagsvís-
indastofnunarinnar, hefur bent á,
að í skoðanakönnun í desember sl.
þar sem leitað var álits 2.217
ungmenna hafí 25% svarenda á
aldrinum 16 til 20 ára lýst „sarnúð"
með „Græningjunum" 71% sögðust
styðja einhvem þriggja eldri flokk-
anna — 28% Kristilega demókrata,
sem era hægri flokkur, 5% Fijálsa
demókrata, samstarfsflokk kristi-
legra í ríkisstjóm, og 38% Jafnaðar-
mannaflokkinn.
Dieter Roth, sem rekur fyrirtæki
í Mannheim, er annast rannsóknir
á viðhorfí almennings, segir ungt
fólk í Vestur-Þýskalandi tiltölulega
framsækið og róttækt, en bendir
jafnframt á, að það sé tregt til
þátttöku í stjómmálum.
Höfundur er fréttaritari New
York Times i Vestur-Þýskalandi.
Uppgjör og vaxtakostnað-
ur vegna sauðfjárafurða
eftir Brynjólf
Sigurðsson
Á síðasta hausti hófst verðlagn-
ing landbúnaðarvara samkvæmt
lögum um framleiðslu, verðlagn-
ingu og sölu á búvöram nr. 46/
1985. Við ákvörðun á sláturkostn-
aði í september sl. óskaði undirrit-
aður bókunar nokkurra athuga-
semda, sem snertu veigamikil atriði.
Eitt þeirra var um samhengið milli
vaxtakostnaðar og hækkana á verði
birgða. Vegna starfa erlendis síðla
hausts tók undirritaður ekki þátt í
nefndarstörfum við ákvörðun verðs
í byijun desember og er það ástæð-
an fyrir, að ekki hefur reynt á
þennan þátt fyrr í umfjöllun 5-
manna nefndar.
1. Eitt af grundvallatriðum fyrr-
greindra laga er að tryggja bænd-
um fullt verð fyrir vörur sínar svo
til um leið og vörumar era lagðar
inn til afurðastöðvanna. Þetta era
veruleg frávik frá því, sem áður
var, þegar bændur urðu að bíða
eftir uppgjöri á afurðum sínum, þar
til þær seldust, og var jafnan litið
svo á, að bændur ættu afurðimar
þar til þær væra seldar. Það, sem
hér er lýst, hlýtur að leiða af sér
breyttan hugsunarhátt við verð-
lagningu á landbúnaðarvörum og
kemur sú breyting hvað sterkast
fram í verðlagningu á sauðfjár-
afurðum.
Við slátran sauðfjárafurða, sem
að langmestu leyti á sér stað á
haustin, er gert upp við bændur á
haustverðlagi. Eign afurðanna
færist þá frá bændum til afurða-
stöðvanna. Ef sauðfjárbændur fá
virði afurða sinna að fullu greitt á
haustin, verður ekki séð, að greiða
eigi viðbótargreiðslur umfram það,
þótt almennar verðbreytingar eigi
sér stað í landinu. Ávöxtun fjár-
magns, sem bændur fá greitt fyrir
afurðir sínar, hlýtur að vera í hönd-
um þeirra og á ábyrgð bænda
sjálfra. Ef slíkar greiðslur umfram
fullt afurðaverð eiga sér stað, gerist
tvennt. í fyrsta lagi bera sauðfjár-
bændur meira úr býtum en viðmið-
unarstéttimar, sem miðað er við í
lögunum og í öðra lagi bera þeir
meira úr býtum en aðrir bændur
t.d. mjólkurframleiðendur.
2. Eins og að framan er getið,
eignast afurðasölumar sláturafurð-
imar við greiðslu þeirra. Til að fjár-
magna greiðslumar er afurðasölun-
um veitt afurðalán, sem nemur
71,3—73,88% af óniðurgreiddu
heildsöluverði. Vextir af afurðalán-
unum era 27,5% og auk þess 0,5%
þóknunargjald eða samtals 28%.
Miðað við ákveðnar forsendur um
verð og kjötsölu er vaxtakostnaður
vegna birgða reiknaður og er vaxta-
kostnaður greiddur úr ríkissjóði.
Ef sjónarmiðum í lið 1) hér að
framan er fylgt, opnast nýir mögu-
leikar fyrir stjómvöld í baráttunni
við verðbólgu og/eða halla á ríkis-
sjóði og skal það skýrt með örlitlu
dæmi.
Gert er ráð fyrir, að virði afurða
sé 100 á tímapunkti 1, og að
bændum sé þá greitt fullt verð fyrir
afurðimar. Síðan líður tíminn og á
tímapunkti 2 er verðlag 10% hærra
en á tímapunkti 1. Ef reiknað er
með, að afurðimar séu - seldar á
tímapunkti 2 og að afurðasölumar
þurfí að skila flármagni því, sem
hefur verið bundið í birgðum á
raunvirði, þá era tveir möguleikar
til staðar.
A) Afurðasalan þarf að greiða 110,
sem er upphaflegt flármagn
bundið í birgðum að viðbættum
verðbótum (eða vöxtum, ef það
orð er notað). Það gerir afurða-
salan með því að selja vörana
á óbreyttu verði 100, en fær
verðbætumar (vextina) greidda
úr ríkissjóði.
B) Verðið á vöranum er hækkað
til jafns við almennt verðlag.
Söluvirðið verður þá 110, en
eðlilegt væri, að greiðsla úr rík-
issjóði á verðbótum (vöxtum)
félli þá niður.
Það skal viðurkennt, að dæmið
er einfaldað, en það lýsir kjama
málsins. Afurðasölumar verða t.d.
fyrir nokkram kostnaði, sem verð-
bæta þyrfti, en sá þáttur er aðeins
hluti af verðlagningargrandvellin-
um og hefur þvf óveraleg áhrif á
heildarverðið.
3. Hér verður ekki fjallað almennt
um lög nr. 46/1985 um framleiðslu,
verðlagningu og sölu á búvöram,
heldur aðeins bent á, að ákvæði
laganna, sem snerta ofangreind
atriði era ekki í samræmi hvert við
annað.
í 1. gr. laganna, sem fjallar um
tilgang þeirra stendur í d-lið; „að
kjör þeirra sem landbúnað stunda
verði í sem nánustu samræmi við
kjör annarra stétta." i f-lið 1. gr.
stendur; „að stuðla að jöfnuði á
milli framleiðenda í hverri búgrein
hvað varðar afurðaverð og mark-
að.“
í 29. gr. stendur hins vegan
„Ber að inna greiðslu af hendi eigi
síðar en 10. dag næsta mánaðar
eftir innleggsmánuð. Fyrir sauð-
fjárafurðir lagðar inn í haustslátur-
tíð ber að greiða með eftirgreindum
hætti:
1. Framgreiðsla í síðasta lagi 15.
október tii þeirra sem slátra fyrir
þann dag. Þeir, sem slátra síðar
hljóti greiðsluna í síðasta lagi tíu
dögum eftir innleggsdag. Fram-
leiðsluráð setur nánari reglur um
greiðslumar.
Brynjólfur Sigurðsson
2. Fullnaðargreiðsla haustgrand-
vallarverðs (verð ákveðið 1. septem-
ber) eigi síðar en 15. desember.
3. Viðbótargreiðslur vegna hækk-
ana, sem verða kunna við ársfjórð-
ungslegar breytingar verðíags-
grandvallar í hlutfalli við óseldar
birgðir í landinu 1. desember, 1.
mars og 1. júní, er inntar séu af
hendi eigi síðar en 15. mars, 15.
júní og 15. september. Ráðherra
setur í reglugerð, að fengnum til-
lögum Framleiðsíuráðs og slátur-
leyfíshafa, nánari reglur um fram-
kvæmd viðbótargreiðslna og jöfnun
á milli afurðastöðva vegna mismun-
andi söluhlutfalls við hvert ársfjórð-
ungsuppgjör."
Eins og áður er vikið að, samrým-
ist 3. liður 29. gr. ekki d- og f-lið
1. gr. laganna.
4. Undirritaður getur ekki fallist á,
að viðbótargreiðslur skv. 3. lið 29.
gr., sem era umfram fullt grand-
vallarverð, verði inntar af hendi.
Fyrir því liggja þijár meginástæður.
í fyrsta lagi stangast slíkar greiðsl-
ur á við réttlætiskennd undirritaðs.
í öðra lagi verður ekki séð, hvers
vegna ætti fremur að framfylgja
3. lið 29. gr. en d- og f-liðum 1.
gr., en þar er misræmi á milli, auk
þess sem reglugerð, sem getið er í
3. lið 29. gr., liggur ekki fyrir. í
þriðja lagi er undirritaður fulltrúi
neytenda í 5-manna nefnd. Það
væri því að bregðast trúnaði við
neytendur að taka þátt í afgreiðslu,
þar sem neytendum væri ætlað að
greiða umfram grandvallarverð í
formi hækkaðs vöraverðs.
5. Eins og að framan er getið,
hafa verðhækkanir á afurðum áhrif
á vaxtagjöldin og á undanfömum
áram hafa vaxtagjöld vegna birgða
verið greidd úr ríkissjóði. í 30. gr.
laga nr. 46/1985 er gert ráð fyrir,
að landbúnaðarráðherra leiti eftir
samningum fyrir hönd ríkisstjóm-
arinnar við Stéttarsamband bænda
um magn mjólkur- og sauðfjáraf-
urða, sem framleiðendum verður
ábyrgst fullt verð fyrir á samn-
ingstímanum. Þegar samið hefur
verið um ákveðið magn milli ríkisins
og stéttarsambandsins, virðist eðli-
legt, að ríkissjóði beri eingöngu að
greiða vaxtakostnað af birgðum
þeim, sem tilheyra fyrrgreindu
umsömdu magni.
Höfundur er dósent í viðskipta-
deild Háskóla íslands. Hann er
fulltrúi neytenda ífhnm-manna
nefnd, sem tekur ákvarðanir um
landbúnaðarverð. Hérað ofan eru
birtar athugasemdir, sem hann
lagði fram í nefndinni 2. febrúar.
Dæmdur í átta
mánaða fangelsi
fyrir ítrekaðan
ölvunarakstur
44 ARA gamall maður hefur
verið dæmdur í 8 mánaða fang-
elsi fyrir ítrekaðan ölvunarakst-
ur á síðastliðnum þremur árum.
Var dómurinn kveðinn upp í
Sakadómi Reykjavíkur þann 29.
júli í sumar og staðfestur af
Hæstarétti 6. febrúar sl., en
maðurinn áfrýjaði héraðsdómi til
Hæstaréttar.
í málsgögnum Sakadóms
Reykjavíkur segir að maðurinn
hafi undanfarin 20 ár hlotið fjöl-
marga dóma fyrir ölvun og rétt-
indaleysi við akstur. Frá árinu
1980 hefur lögreglan 21 sinni
haft afskipti af honum vegna
réttindaleysis við akstur, og
reyndist hann ölvaður í 14 skipti.
Sakadómur Reykjavíkur úr-
skurðaði ennfremur að tvær bifreið-
ir hans skyldu gerðar upptækar,
„til að gera ákærða erfíðara um vik
að halda áfram að stofna umferðar-
öryggi og lífí samborgara sinna í
hættu“. I dómsorði Hæstaréttar er
það ákvæði héraðsdómsins, sem
kveður á um upptöku annarrar
bifreiðarinnar, fellt úr gildi, en dóm-
urinn að öðra leyti staðfestur. Er
vísað til þess að önnur bifreiðin
hafí verið seld á uppboði eftir upp-
sögu héraðsdóms. Manninum var
ennfremur gert að greiða áfrýjunar-
kostnað, þar með talinn saksókn-
aralaun í ríkissjóð, 15.000 kr., og
málsvamarlaun skipaðs veijanda
síns, Hilmars Ingimundarsonar
hæstaréttarlögmanns, 15.000 kr.
Ingibjörg Benedilrtsdóttir, settur
sakadómari, kvað upp dóminn f
Sakadómi Reykjavíkur f sumar, en
hæstaréttardómaramir Magnús Þ.
Torfason, Bjami K. Bjamason,
Guðmundur Skaftason, Halidór
Þorbjömsson og Magnús Thorodd-
sen, dæmdu málið í Hæstarétti.
Bjami K. Bjamason og Halldór
Þorbjömsson skiluðu sératkvæði.
Þeir vildu staðfesta héraðsdóminn
að fullu.
Hitaveita Suðurnesja:
14% hækkun
gjaldskrár
Garði, 10. febrúar.
Um áramótin hækkaði gjald-
skrá Hitaveitu Suðumesja um
14%, sem mun vera i kringum
450 til 600 kr. hækkun fyrir
hvert meðalheimili á Suðumesj-
um.
Hver mínútulítri kostar nú 980
krónur, en kostaði fyrir hækkun
860 krónur. Reyndar má geta þess,
að fyrir rúmu ári kostaði mínútulítr-
inn 660 krónur og hefur þvf hækkað
um tæp 50% á einu ári.
Rafmagnseiningin hækkaði úr
2,91 eyri í 3,28 aura, sem mun
vera sama prósentuhækkun og á
vatninu. Þróun rafmagnsverðs hef-
ur aftur á móti verið okkur Garð-
mönnum mjög hagstæð, því þegar
Hitaveitan yfírtók gömlu rafveituna
okkar f haust, lækkaði rafmagns-
einingin úr 4,70 auram f 2,91 eyri.
— Araór
Svalbarðseyri:
Sláturhús-
inu lokað
Akureyri, 7. febrúar.
SLÁTURHÚSI Kaupfélagsins á Svalbarðseyri hefur nú verið
lokað. Kaupfélag Eyfirðinga hefur rekstur KSÞ á Svalbarðseyri
á leigu eins og margoft hefur komið fram og mun KEA nota
eigið sláturhús á Akureyri. Kjötvinnslan verður hins vegar
starfrækt áfram á Svalbarðseyri — með svipuðu sniði og kjöt-
vinnsla Kaupfélags Eyf irðinga á Akureyri.
Eins og Morgunblaðið hefur Þeir sem störfuðu í slátraninni,
þegar greint frá verður kartöflu- sem nú hefur verið hætt, era
verksmiðjunni á Svalbarðseyri komnir í önnur störf. „Mér fannst
lokað eftir helgina — þar til að- ekki skynsamlegt að KEA slátraði
stæður verða viðunandi eins og á tveimur stöðum með svo stuttu
talsmenn rekstursins hafa sagt. millibili," sagði Bjami Hafþór
Sótt hefur verið um niðurgreiðsiu Helgason, fulltrúi KEA á Sval-
hráefnis til verksmiðjunnar eins barðseyri, í samtali við Morgun-
og til kartöfluverksmiðjunnar í blaðiðídag.
Þykkvabæ.
Nesskip hyggst þurr-
leigja norskt skip
NESSKIP HF hyggst taka norskt
flutningaskip á þurrleigu fljót-
lega. Skipið mun verða í sömu
flutningum og hin fimm skip
félagsins, eða að mestu leyti í
siglingum milli hafna Evrópu.
Að sögn Guðmundar Ásgeirsson-
ar framkvæmdastjóra Nesskips, er
norska skipið um 6 þúsund lestir
að stærð og kostar um 20 milljónir
norskra króna, eða um 112 milljónir
íslenskra. Þurrleiga er leiga án
áhafnar, og fylgir hennir réttur til
að hafa forgang um kaup á skipinu,
efþaðertilsölu.