Morgunblaðið - 26.03.1986, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 26. MARZ 1986
Carrington lávarður á fundi SVS og Varðbergs:
Einhliða „útþurrkun“ kjarn-
orkuvopna leysir ekki vandann
Efla þarf traust milli þjóða og semja
um virkt eftirlit með afvopnun
CARRINGTON lávarður, framkvæmdastjóri Atlantshafs-
bandalagsins, sagði á fundi Samtaka um vestræna samvinnu
að „útþurrkun“ kjarnorkuvopna „myndi fremur auka styrj-
aldarlíkur en minnka“ ef ekki yrði jafnframt gert átak til
að draga úr ójafnvægi milli austurs og vesturs í hefð-
bundnum vopnum og efnavopnum. Hann sagði í ræðu á
Hótel Sögu, að brytist út styijöld í Evrópu hæfust átökin
liklega með venjulegum vopnum og tjónið vegna þeirra
yrði meira en við hefðum nokkru sinni kynnst í mannkyns-
sögunni. Hann sagði, að varnarorð sín vegna þeirrar hættu,
sem kynni að stafa af „útþurrkun“ kjarnorkuvopna, mætti
ekki nota sem röksemd gegn þvi að stigin yrðu skref til
að fækka kjarnorkuvopnum, heldur léti hann þessa skoðun
í ljós til að vara menn við því að einblína um of á kjamorku-
vopn, þegar þeir mætu hernaðarstöðuna milli austurs og
vesturs.
Þessi skoðun Carringtons kom
fram, þegar hann ræddi almennt
um samskipti austurs og vesturs.
Hann sagði, að mjög gagnlegt
væri að líta á viðteknar skoðanir
og íhuga, hvort þær ættu við rök
að styðjast. A hinn bóginn væri
nauðsynlegt að á alþjóðavett-
vangi reyndu menn að komast
að betra samkomulagi en nú um
það fyrir hveiju þeir vildu beij-
ast, hvert þeir vildu stefna og
hvers vegna.
Harmel-skýrslan
Framkvæmdastjórinn taldi, að
ákvæði Atlantshafssáttmálans
frá 1949 um virðingu fyrir lýð-
ræði, einstaklingsfrelsi og lögum
og rétti kæmu til móts við vonir
manna um betri heim. A hinn
bóginn hefðu liðið átján ár frá
því að sáttmálinn var undiritað-
ur, þar til bandalagsþjóðimar
hefðu komist að sígildri niður-
stöðu um það, hvemig haga beri
samskiptum austurs og vesturs.
Þessari niðurstöðu væri lýst í
Harmel-skýrslunni frá 1967. Þar
væri hlutverk bandalagsins talið
í megindráttum tvíþætt. í fyrsta
lagi bæri því að stuðla að nægi-
legum vamarmætti og pólitískri
samstöðu til að halda aftur af
hugsanlegum árásaraðila, og í
öðm lagi bæri því að leita leiða
til að skapa stöðugleika í sam-
skiptum austurs og vesturs með
það fyrir augum, að unnt reynist
Búnaðarbankinn:
Kristinn Zimsen ráð-
inn aðstoðarbankastj óri
KRISTINN Zimsen viðskipta-
fræðingur hefur verið ráðinn
aðstoðarbankasijóri í Búnaðar-
bankanum. Hann mun væntan-
lega taka til starfa þar um eða
upp úr mánaðamótunum. Krist-
inn tekur við starfi aðstpðar-
bankastjóra af Guðmundi Árna-
syni, sem nú lætur af störfum
fyrir aldurs sakir.
Kristinn Zimsen fæddist 15.
janúar 1942, varð stúdent frá
Menntaskólanum á Akureyri 1961
og lauk viðskiptafræðiprófí frá
Háskóla íslands 1966. Frá þeim
tíma og þar til snemma árs 1971
var hann starfsmaður Efnahags-
stofnunarinnar en síðan vann hann
hjá Landsbanka íslands sem for-
stöðumaður Atvinnujöfnunarsjóðs.
Á árunum 1972-1978 var hann
í Ieyfí frá Landsbankanum og vann
þá að málefnum Byggðasjóðs hjá
Framkvæmdastofnun ríkisins.
Þangað réð hann sig í fast starf í
annarra. Þau leita ekki eftir
yfirburðum á hemaðarsviðinu og
leitast ekki við að grafa undan
lögmætum öryggishagsmunum
annarra með aðgerðum á stjóm-
málasviðinu.
• Vesturlönd líta á samn-
inga um takmörkun vígbúnaðar
og afvopnun sem hluta af eigin
öryggisstefnu en ekki sem and-
stæðu við hana. Að því yrði að
huga, að samningar um afvopn-
un styrktu öryggi Vesturlanda.
• Að samskipti austurs og
vesturs snerta fleiri þætti en
takmörkun vígbúnaðar og af-
vopnun og að bilið milli ríkja í
austri og vestri þurfí að brúa
með einhveiju, sem er efnismeira
en venjubundin skipti á ballett-
hópum og opinberum sendi-
nefndum.
Eftirlit mikilvægt
Framkvæmdastjóri Atlants-
hafsbandalagsins taldi mestu
máli skipta að auka traust á
milli austurs og vesturs og út-
rýma þannig þeirri tortryggni,
sem nú setur svip sinn á al-
þjóðamál.
Carrington taldi, að allir
samningar um afvopnun byggð-
ust á samkomulagi um eftirlit
um að þeim væri framfylgt.
Hann sagði, að skoðanir manna
á því, hvað Sovétmenn vildu í
þessu mikilvæga efni, væru
skiptar. Gorbachev, leiðtogi
Sovétríkjanna, hefði tekið þann-
ig til orða, að ætla mætti, að
Sovétmenn kynnu nú að viður-
kenna mikilvægi eftirlits. Á hinn
bóginn hefðu samningamenn
Varsjárbandalagsins í viðræðun-
um um jafnan og gagnkvæman
samdrátt venjulegs herafla
brugðist þannig við síðustu til-
lögum Vesturlanda, að það lofí
síður en svo góðu um fram-
haldið. Hafí þeir ekki síst tekið
hugmyndum um eftirlit illa.
Gorbachev þurfí nú að taka
af skarið í þessu efni og skýra
frá því, hvað vakir raunverulega
fyrir Sovétstjóminni.
að leysa úr þeim stjómmála-
vanda, sem að baki býr.
Þrátt fyrir þessa niðurstöðu á
stjómmálavettvangi bandalags-
ins, lægi það ekki afdráttarlaust
fyrir, hvað gera þyrfti á hemað-
arsviðinu, eða með hvaða samn-
ingum væri unnt að ná varanleg-
um árangri á stjómmálasviðinu.
Lávarðurinn sagði, að í þessu
efni yrði bandalagið meðal ann-
ars að taka mið af hemaðarum-
svifum Sovétmanna. Þau ylgust
og breyttust hvort heldur litið
væri til gæða eða magns. Þessar
breytingar hefðu áhrif á mat
vestrænna ríkisstjóma á hveij-
um tíma.
Grundvallar stefna
Carrington nefndi nokkur
atriði, sem hann taldi, að móta
ættu grundvallarstefnu banda-
lagsþjóðanna og gætu staðið
óhögguð, þrátt fyrir breytingar
á hemaðarsviðinu:
• Herir NATO-ríkja grípi
ekki til vopna nema á þá sé ráð-
ist. Þeir þurfi hvorki að vera
jafn mannmargir og vel víg-
væddir og herir Varsjárbanda-
lagsins.
• Varnarmálastefna
NATO taki í senn mið af kjam-
orkustyrk og venjulegum her-
styrk Sovétríkjanna.
• Vesturlönd tryggja ekki
öiyggi sitt með því að ganga á
hagsmuni Sovétríkjanna eða
Carrington lávarður, framkvæmdastjóri NATO, flytur ræðu sína á fundi Varðbergs og Samtaka um
vestræna samvinnu á Hótel Sögu í gær. Til vinstri á myndinni situr Hörður Einarsson, formaður SVS,
en til hægri á myndinni þeir Gunnar Jóhann Birgisson, formaður Varðbergs, og Magnús Þórðarson,
starfsmaður Atlantshafsbandalagsins á íslandi.

Kristín Siemsen.
mars 1978 og var þar fram í sept-
ember á sfðasta ári, að stofnunin
var lögð niður. Frá febrúar til sept-
ember 1985 var hann annar tveggja
forstjóra stoftiunarinnar.
Fermingaigjöf sem getur
skipl sköpum
Sölustaðir:
Flest apótek, Hjálparsveitir skáta um land allt,
Skátabúðin Snorrabraut og ýmsar sérverslanir.
LANDSSAMBAND
HJÁLPARSVEITA SKÁTA