Morgunblaðið - 26.03.1986, Blaðsíða 26

Morgunblaðið - 26.03.1986, Blaðsíða 26
26 MORGUNBLAÐIÐ, MIDVIKUDAGUR 26. MARZ1986 MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 26. MARZ1986 27 PlmrgmnMiíliilí Útgefandi Framkvæmdastjóri Ritstjórar Aöstoðarritstjóri Fulltrúar ritstjóra Fróttastjórar Auglýsingastjóri Árvakur, Reykjavík Haraldur Sveinsson. Matthías Johannessen, Styrmir Gunnarsson. Björn Bjarnason. Þorbjörn Guömundsson, Björn Jóhannsson, Árni Jörgensen. Freysteinn Jóhannsson, MagnúsFinnsson, Sigtryggur Sigtryggsson, Ágúst Ingi Jónsson. Baldvin Jónsson. Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar: Aöalstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Kringlan 1, sími 83033. Áskriftargjald 450 kr. á mánuöi innanlands. I lausasölu 40 kr. eintakiö. Lög á mjólkur- fræðinga íslendingar gætu staðið í sporum Saudi-araba — ef vetni verður orkumiðill framtíðarinnar Rætt við Björgvin Hjörvarsson, sem stundar vetnisrannsóknir í Svíþjóð Það er engu líkara en Björgvin Hjörvarsson sé kjamorkuknúinn; hann geislar af lífsþrótti og virðist ekki þreytast neitt að ráði. Það er því vel við hæfi að hann skuli vera kjameðlisfræðingur að mennt. Björgvin býr og starfar í Uppsölum í Svíþjóð, hefur verið þar í sex ár og býst við að verða þar, eða í einhverju öðru útlandi, um langa hríð enn. Það er nefnilega ekki mikil eftirspum eftir kjameðlisfræðingum hér á landi. Engin aðstaða fyrir þá heldur. Þó að fræðigrein Björgvins geti skipt sköpum fyrir ísland í framtíðinni stendur hann sem sagt frammi fyrir því að geta ekki nýtt menntun sína þar í náinni framtíð. Hér greinir frá heimsókn til hans í kjarneðlisfræðistofn- un háskólans í Uppsölum. . Björgvin Hjörvarsson við búnaðinn sem hann hefur hannað til rann- sóknar á hegðun vetnis i málmsamböndum. Búnaðurinn er síðan tengdur við hraðal. Með hliðsjón af því, hve mjólk- urfræðingar hafa oft skipað sérstöðu í kjarasamningum, vekur fúrðu, að þeir skuli hafa talið sig þurfa að gera það enn einu sinni núna. Ef sérgreindar verkfallsað- gerðir skila þeim árangri, sem margir telja, hefðu mjólkurfræð- ingar átt að vera búnir að ná honum fyrir löngu. Svo virðist þó ekki vera og um helgina hófu þeir enn eitt verkfallið, eftir að heildar- samningar um kaup og kjör höfðu tekist, samningar, sem meiri samstaða er um en við eigum almennt að venjast. Ríkisstjómin ákvað að grípa í taumana. Jón Helgason, land- búnaðarráðherra, lagði fram frumvarp til laga um stöðvun verkfalls mjólkurfræðinga síð- degis á mánudag og nokkrum klukkustundum síðar hafði Alþingi samþykkt frumvarpið sem lög. Verkfalli mjólkurfræðinga er lokið en Iqaradómur tilnefndur af Hæstarétti á að ákvarða kaup og kjör mjólkurffæðinga fyrir 1. maí næstkomandi. Eftir nýgerða kjarasamninga hefur réttilega verið hart gengið eftir því við þá, sem selja vöru og þjónustu, að þeir haldi verðlagi í skeíjum. Annars vegar er þess krafíst af ríkisvaldinu, að það beiti sér gegn verðhækkunum, og hins vegar er almenningur hvattur til að beita því vopni, sem hann ræður yfír í þessari baráttu. Almenn samstaða virðist um að gæta þess, að staðinn sé vörður um þessa mikilvægu hlið kjarasamninganna. Hitt er ekki síður brýnt að veija þann ramma, sem settur var með launalið samninganna. Lagasetn- ing ríkisstjómarinnar vegna mjólkurfræðinga byggist á þeirri meginforsendu, að eitt skuli yfír alla ganga í þessu efni. Morgunblaðið er því fylgjandi, að frelsi ríki um samninga ein- staklinga bæði að því er varðar verðlag á vöru og þjónustu og launagreiðslur. Um þá stefíiu þarf enginn að efast, henni hefur svo oft verið lýst. Reynslan sýnir á hinn bóginn, að í sumum tilvikum vilja menn ganga á lagið og reyna að misnota frelsið. Þá er nauðsyn- legt, að almannavaldið láti málið til sín taka. Eins og í upphafí var vikið að, er það sérstakt íhugunarefni, hvers vegna það eru alltaf sömu hópamir, sem telja að annað eigi við um þá en heildarsamtök laun- þega. í stað þess að Alþingi sé hvað eftir að annað glíma við þessa hópa með lögum um gerðardóma og stöðvun verkfalla, kynni að vera handhægara fyrir þingmenn að huga að vandamálinu með almennri lagasetningu, sem í fæl- ist forvöm. Vetrarferðir •• Oflug farartæki gera mönnum auðveldara að fara inn á há- lendið eða í óbyggðir en áður. Ferðalög af þessu tagi hafa einnig stóraukist. Jafnframt berast af því of tíðar fréttir, að þeirra sé saknað, sem stunda vetrarferðir á fjöll. Þótt samgöngutækni fleygi fram, er veðrátta á íslenskum fjöllum jafn duttlungafull og áður og grimmd veðurguðanna lætur ekki að sér hæða. Vetrarferðum hefur of oft lyktað með átakan- legri sorg. Aldrei verður nægilega oft brýnt fyrir mönnum að sýna fulla aðgát í óbyggðaferðum. Páska- helgin er mikið notuð til ferðalaga. Áður en lagt er í hann ættu menn að huga rækilega að öllum búnaði og gæta þess síðan af festu að tefla hvorki eigin öryggi né ann- arra í tvísýnu. Nýlegir atburðir staðfesta, að björgunarsveitir eru öflugar, og þar vinna margir menn fómfúst starf, sem er hættulegt, þegar leitað er við erfíðar aðstæður í vondu veðri. Að kalla út björgun- arsveitir er mikil aðgerð, mun meiri en slg'ót viðbrögð þeirra gefa til kynna. Morgunblaðið skorar á alla, sem leggja land undir fót næstu daga, að þeir hagi ferðum sínum þannig, að enginn þurfí að óttast um öryggi þeirra eða koma þeim til bjargar. Ronja ræningjadóttir Hitt leikhúsið hefur ráðist í að láta setja íslenskt tal inn á kvikmynd eftir sögu Astrid Lind- gren um Ronju ræningjadóttur. Hér er bæði um fjárfrekt og tíma- frekt fyrirtæki að ræða, sem von- andi ber þann árangur sem að er stefnt. Oft hefur verið fundið að því, að erlent bamaefni í sjónvarpi sé ekki með íslensku tali. Á sú gagnrýni við rök að styðjast, þótt þess gæti nú meira en áður að ríkisfjölmiðillinn sýni bömum umhyggju að þessu leyti. Takist tilraun Hins leikhússins er ekki vafí á því, að fleiri eiga eftir að fara inn á sömu braut. Framtakið er í góðu samræmi við þann áhuga, sem nú verður víða vart, á því að heqa íslenska tungu til sem mestrar virðingar. Morgun- blaðið fagnar því og hvetur sem flesta til að sýna stuðning sinn í verki. Að geyma vetni á hagkvæman hátt Sem stendur vinnur Björgvin að doktorsverkefni sínu og kennir með. Hann er að rannsaka hegðun vetnis í málmsamböndum, og tengj- ast þær rannsóknir leit vísinda- manna að hentugri aðferð til að geyma vetni á nógu hagkvæman hátt til að hægt verði að nota það sem orkumiðil fyrir farartæki. „í grófum dráttum getur maður sagt að við séum að nota kjarneðlis- fræðilegar aðferðir til að rannsaka hegðun vetnis í málmsamböndum með það fyrir augum að setja fram kenningar um þá hegðun," segir Björgvin eftir að hafa leitt blaða- mann um rúmgóða byggingu eðlis- fræðistofnunarinnar. Fórum við m.a. spölkom ofan í jörðina til að skoða hraðal einn heljarmikinn og flókinn. „Megintilgangurinn er að afla vitnesku, vitneskjunnar vegna, en samtímis, sem er mjög gaman, sér maður notagildi þessara hluta. Við geturri tekið sem dæmi málm- svampa þá sem Daimler-Benz- verksmiðjan framleiðir og ætlaðir eru til geymslu á vatni sem yrði m.a. notað til að knýja bifreiðir og önnur farartæki. Það hefur hins vegar sýnt sig að þeir málmsvampar sem nú eru þekktir era of þungir til að vera hagkvæmir í venjulega bíla. Þó að þéttleiki vetnisins í bestu málm- svömpunum sem framleiddir hafa verið sé meiri en þéttleiki þess í fljótandi foirni era tankarnir enn of þungir. í venjulegum bíl yrðu þeir um 150 kg með eldsneyti til 300 km aksturs. Hins vegar era málmsvampar mjög mikiið notaðir á tilraunastofum til að fá virkilega hreint vetni, einnig í kafbátum og skipum. Þar sem þyngdin á tönkun- um skiptir ekki meginmáli er þetta þegar orðið veralega áhugaverð lausn. Við vonumst náttúralega alltaf til að fínna upp léttari málm- svampa, sem þá yrðu hagkvæmir fyrir bíla." Minni mengun — Rannsóknir þínar tengjast þá þeirri viðleitni að losna við bensínið sem orkugjafa? „Já. Það er náttúralega feikilega illt að sjá hversu miklu af útblást- ursefnum er hleypt út í andrúms- loftið. Það er talað um að koltvísýr- ingsmagnið í loftinu hafi tvöfaldast á síðustu 60 árum og hætta á svökölluðum gróðurhúsaáhrifum færist stöðugt í aukana. Þess má geta að við notkun vetnishreyfíls myndast enginn kol- tvísýringur, einungis vatn og örlítið af köfnunarefnissamböndum. Þeg- ar vetni er brennt gengur það nefni- lega í samband við súrefni og þá myndast að sjálfsögðu vatn og orka, sem síðan er notuð til að knýja hreyfilinn. Verða íslend- ingar ríkir? Björgvin fræðir okkur á því að vetni sé ekki orkugjafi, heldur orkumiðill (rafmagn er orkumiðill, en vatnsorka orkugjafí, þ.e. fram- orka). Það þurfti því alltaf fram- orku. „íslendingar hafa vatnsorkuna og gætu nýtt hana til að framleiða vetni með rafgreiningu, eða snið- ugri aðferðum. Þannig gætu íslend- ingar framleitt vetni sem geymt væri í málmsamböndum og síðan notað sem orkumiðill. Ef vetni verður orkumiðill framtíðarinnar verða íslendingar nokkum veginn í sömu sporam og Saudi-arabar nú. Þá fengjum við verð fyrir orkuna." Björgvin segir mjög mikilvægt að spara olíuna, vegna þess hve lífs- nauðsynleg hún sé plastiðnaðinum í framtíðinni. „Ef maður tæki allt plast úr samfélaginu," segir hann, „mundi það hrynja. Það er plast í meirihlutanum af öllum tækjum sem notuð era nú til dags. Og mér vitanlega er ekki til nothæf aðferð til að framleiða plast án olíu. Það er alltaf hægt að grípa hálmstráið og segja: þeir redda þessu einhvem tímann í framtíðinni. Þessir þeir finnast bara ekki." Algjört aðstöðu- leysi á íslandi — Geturðu gert grein fyrir þeirri aðstöðu sem þú nýtur hér, en er ekki fyrir hendi á íslandi? „Þær grannrannsóknir sem ég stunda núna byggja á hraðli og hann er ekki til staðar á íslandi. Það á að vísu að útvega hraðal fyrir sjúkrahús heima, en ekki til rannsókna eins og minna. Og hrað- all er ekki nokkuð sem maður fær ókeypis, þetta er feikilega dýrt verkfæri og eflaust yrði aldrei raunhæft fyrir ísland að fara út í slíka fjárfestingu. Satt að segja er allt sem lýtur að kjameðlisfræði ákaflega dýrt. Einn gammaskynj- ari, sem ég nota við mínar rann- sóknir, kostar 250 þús. sænskar krónur (1,4 millj. ísl. kr.) Og hylkið sem ég hef verið að hanna (sjá mynd) kostar 1,5 millj. s.kr. (8,6 millj. ísl. kr.) fyrir utan þau fjögur mannsár sem fóra í framleiðslu þess og alla þekkinguna sem að baki liggur. Maður sér aldrei nema toppinn á ísjakan í þessu fagi.“ Eskimóar að skjóta ljón — Nú hannar þú sjálfur þann búnað sem tengist þínum rannsókn- um. Færðu þá ákveðna Ijárveitingu til að standa straum af kostnaði? „Já, það era ýmsar stofnanir sem veita fé til rannsókna og kemur það í hlut prófessoranna að nálgast það. Við höfum ekki liðið neinn fjár- skort, þó við föram með milljónir s.kr. í tækjakaup á hveiju ári. Nú, svo er þetta þannig fag að það er nauðsyn að menn beri saman bækur sínar, sem þýðir að maður þarf að fara á ráðstefnur og það stendur okkur til boða. Ef maður fer á ráð- steftiu þarf maður auðvitað að hafa eitthvað til að tala um,_sem þýðir það að kæmi maður frá íslandi yrði maður eins og eskimói_ að skjóta ljón suður í Afríku. Við íslendingar eram sennilega dæmdir til að kaupa þessa þekkingu af öðram þjóðum, þó svo það yrði lífsnauðsynlegt fyrir Islendinga að verða sér úti um hana ef vetni yrði hagkvæmur orkumik- ill.“ — Era Svíar framarlega í þess- um fræðum? „Það er alltaf sorglegt að þurfa að lofa sjálfan sig,“ segir Björgvin og hlær. „En við erum eini hópurinn í Svíþjóð sem stundar þessar rann- sóknir með þessum aðferðum. Ég held að við séum ekki verr í stakk búnir en aðrir. Við glímum við sömu vandamál og það er aðeins einn hópur í veröldinni sem hefur svipað- an tækjakost, svo við ættum að standa frekar vel að vígi.“ Kjarneðlisfræðingur í körfunni — Þú býrð þá kannski við svo góðar aðstæður að þú getur ekki hugsað sér að flytja heim? „Ég ætla að verða gamall heima, sitja á bryggjunni og tala við sjóar- ana, horfa á mávana (því má skjóta hér inn að Björgvin hefur undan- farin sumur verið afleysingamaður á togaranum Páli Pálssyni frá Hnífsdal og hafa gárangamir haft á orði að það hafí venó eini togarinn í flotanum sem hafði kjameðlis- fræðing í körfunni). Það er öragg- lega ekki gaman að verða gamall í útlöndum. En maður lokar sig kannski inni í fílabeinstumi ein- hvem tímann í framtíðinni og þykist vita meira en maður veit.“ — Yrðirðu þá alveg sáttur við að vera erlendis meiripart þíns starfsaldurs? „Framtíðin, hvað er það? Ég veit ekki hvort ég verð lifandi á morgun. Eg tek einn dag, eitt ár, í einu. En ég get ekki séð fram á að ég geti skapað mér neina starfsaðstöðu heima sem mér líki á næstu áram. Og það væra sorgleg örlög að daga uppi við kennslu. Að vísu stunda ég kennslu héma með náminu, en ef menn fást eingöngu við kennslu er hætt við að þeir staðni, eins og maður hefur séð.“ — Þú mundir þá ekki hafa samviskubit út af að koma ekki til baka með þína menntun? „Samviskubit? Ef við lítum á ís- land sem einangraða útópíu án tengsla við aðra, þá ætti maður náttúralega að hafa samviskubit. En ég álít að Norðurlöndin séu það heilsteypt núna að það skipti eki máli í hveiju þeirra maður skiiar sínu ævistarfi." íslendingar alþjóðleg’ asta þjóð veraldar Björgvin hefur búið í Svíþjóð .ásamt fjölskyldu sinni í 6 ár. Við spyijum hvemig honum líki þar. „Ég er fyllilega ánægður héma. Hér getur fólk unnið 8 tíma vinnu- dag og hitt bömin sín, en það er ekki hægt heima. Hins vegar getur maður ekki bætt við sig meiri vinnu til að afla sér peninga, vegna þess að skatturinn hirðir þá. Það er nátt- úrlega sökum þess að það er ekki offramboð á vinnu. En ég álít ekki að það sé jákvætt að menn þurfí að vera í vinnu á mörgum stöðum til að hafa í sig og á, eins og heima. í heildina held ég að fyrirkomulagið sé betra hér.“ — Lífið þá í hærra gæðaflokki? „Ja, hærra? Það er kannski erfitt að segja. Það er eflaust hægt að vera ánægður við hvað sem það er — aðalatriðið er að hver finni sér eigin hamingju. En ef ég ætti að velja mundi ég frekar velja þau tækifæri sem ég hef héma.“ — En verðurðu samt ekki alltaf íslendingur inni við beinið? „Ég held að íslendingar séu al- þjóðlegasta þjóð heims. Maður fínn- ur íslending í hvaða heimshomi sem er. Þeim virðist líka vel hvar sem þeir era. En menningararfleifð Norðurlandann er svo lík að það er vonlaust að fara hingað til að fá „kúltursjokk". Og þegar Islend- ingar eru að tala um að Svíar séu leiðinlegir, þá eru þeir bara að líta í spegil." Texti og tfósmynd: Rúnar Helgi Vignisson, Kaupmannahöfn. Israel: Persónulegur metnaður ræður fremur en málefnin: t.fv. Shamir, Levy, Sharon og Arens. Skilaboðin frá Begin hrukku skammt. AF ERLENDUM VETTVANGI eftir JÓHÖNNU KRISTJÓNSDÓTTUR Shamir stendur höllum fæti í hatrammri valda- baráttu Herut-flokksins Á aukaflokksþingi ísraelska Herut-flokksins, sem er stærstur flokkanna í Likud-bandalaginu, brauzt nú nýlega út fyrir alvöru valdabárátta sú sem spáð hefur raunar verið fyrir alllöngu, en virðist ætla að verða flóknari og hatrammari en menn óraði fyrir. Menachem Begin, fyrrverandi forsætisráðherra, hafði rofið þögn sína og sent skilaboð á fundinn, þar sem hann hvatti menn til að sameinast um Yitzak Shamir og veita honum óumdeilanlegan stuðning. Þessa áskorun höfðu menn að engu og fundurinn leyst- ist upp í óp og óhljóð og menn jusu keppinauta sína svívirðingum svo að hneykslun vakti. að var einkum David Levy, húsnæðismálaráðherra og fyrr- verandi aðstoðarforsætisráðherra, sem réðst gegn Shamir og harð- neitaði að hann og fylgismenn hans fengjust til að styðja utan- ríkisráðherrann. Ariel Sharon, iðnaðarráðherra, virtist taka af- stöðu með Levy án þess þó að treysta sér beinlínis til að ráðst gegn Shamir. Til sögunnar kom einnig Moshe Arens, en hann hefur verið talinn ásamt Sharon og Levy keppinautur Shamirs. Af öllum umræðum, ef umræð- ur skal þá kalla — sem fóra fram á þessu róstusama flokksþingi, má ráða, að ekki er deilt um málefni. Sáralítið var rætt um hver skyldi verða stefna Likud- bandalagsins þegar/ef Shamir tekur við forsætisráðherraemb- ættinu í októbermánuði af Shimon Peres, eins og gert var ráð fyrir þegar Likud og Verkamanna- flokkurinn mynduðu ríkisstjóm- ina. Ýmsir höfðu vænzt þess að fundurinn mótaði stefnu í málefn- um Vesturbakkans, birti einarðari afstöðu til Sýrlendigna og síðast en ekki sízt reyndi að koma sér saman um, hvort Likud ætti að vinna áfram að friðarsamninga- viðleitni við Palestínumenn og þá með milligöngu Husseins Jórdan- íukonungs. Þetta síðastnefnda atriði var þó ekki talið að sinni jafn aðkallandi, þar eð Hussein Jórdaníukonungur gaf út yfírlýs- ingu fyrir nokkrum vikum, þar sem hann skýrði frá því að ekki tjóði að reyna að koma á fundum með ísraelum, Jórdönum og Pa- lestínumönnum og kenndi kóngur að þessu sinni Yassir Arafat, formanni Frelsissamtaka Palest- ínumanna, um að hann hefði með ósveigjanleika og stífni spillt fyrir að hægt væri að koma málinu nokkuð áleiðis. En vandamálin sem Likud — í stjómarforystu — þarf að horfast í augu við og vinna að lausn á era samt ærin fyrir. Auk þeirra sem áður eru nefnd má benda á að mörgum blöskra aukin áhrif um stjómmál og þjóðmál frá or- todoks-Gyðingum og hafa spunnizt af þessu mjög hatramm- ar deilur svo að mörg önnur mál hafa hreinlega fallið í skuggann vegna þessa. Sú tilhneiging virðist vera innan ísraels að yngra fólk hneigist æ meira til strangtrúnað- ar og þar með ákveðinna öfgaaf- stöðu til þeirra sem ekki fylgja sömu „hreinu“ línunni. Eins og fram kom í frétt í Morgunblaðinu í gær, þriðjudag, hefur Shimon Peres, forsætisráð- herra, það til athugunar svo og meðráðherrar hans innan Verka- mannaflokksins, að slíta stjómar- samstarfínu við Likud-bandalag- ið, áður en að því kemur að Shamir verði forsætisráðherra. Þessi hugmynd er að vísu ekki splunkuný, en hún hefur fengið byr undir báða vængi nú upp á síðkastið eftir að þeim Herat- mönnum tókst ekki að jafna ágreininginn og komast að niður- stöðu um það, hver skuli verða hinn sterki leiðtogi flokksins. Shamir utanríkisráðherra hefur valdið vonbrigðum í stjómarsam- starfínu og Likud-mönnum hefur fúndist hann vera litlaus og tví- stígandi og hafi látið Peres „stela senunni" algerlega frá Likud- bandalaginu. Þó svo að flokkamir eigi aðild að þessari stjóm sameig- inlega, hafa margir Likud-menn, einkum ráðherrar flokksins, séð ofsjónum jrfír því trausti sem Shimon Peres hefur tekizt að afla sér þann tíma sem hann hefur gegnt forsætisráðherrastarfínu. Þar við bætist að margt bendir til að harkalegar aðgerðir Peres í efnahagsmálum muni skila árangri og hann hefur notið stuðnings þjóðarinnar að miklum meirihluta, þótt það kostaði hinn óbreytta borgara fómir og byrðar. Þó að forystumönnum Verka- mannaflokksins þyki freistandi að slíta samstarfínu fyrir október gera þeir sér grein fyrir því að þar með væri teflt í nokkra tví- sýnu. Meðal annars með tilliti til þess sem áður var minnst á varð- andi trúmálin: alls konar misjafn- lega strangtrúaðir smáflokkar eru nú þegar við lýði og sumir þeirra eiga aðild að ríkisstjóminni. Sumir forsvarsmenn þessara smáflokka era andsnúnir að fara í ríkisstjóm- arsamstarf með Verkamanna- flokknum einum, fyrst og fremst vegna ágreinings um trúarleg atriði. Því verður það sjálfsagt nokkuð flókið fyrir forystusveit Verkamannaflokksins að gera upp hug sinn þó að margt bendi til að Likud-bandalagið sjálft myndi bera skarðan hlut frá borði ef kosningar yrðu á næstunni. Og um þessa mögnuðu valda- streitu innan Herat er svo enn of snemmt að spá. Vitað er að unnið er af kappi bak við tjöldin að reyna að jafna ágreininginn, og þó að ekki séu allir sáttir við Shamir munu flestir þeirrar skoðunar, að sjaldan hafí verið brýnna en nú að flokkurinn reyni að standa saman. Sagt er að Shamir ætli að hætta stjómmálaþátttöku eftir að hann hafí fengið að gegna forsætisráðherraembættinu og menn ættu frekar að nýta tímann nú til að bæta stöðu flokksins og ímynd út á við en vera með per- sónulegar ávirðingar og metingar, þegar Shamir muni innan tíðar hverfa af stjórnmálasviðinu. (Heimiidir m.a. Jerusalem Post, Economist, AP o.fl.)

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.