Alþýðublaðið - 11.02.1932, Blaðsíða 2

2
ALÞtÐUBLAÐIÐ
Frá sléBBBannafélagsfniiQfilnviiBB
fi fyrrakvéld.
Á fundi Sjómannafélags j Fi&kifélags fsland® í NorÖlend-
Hver er
á bak við ?
Verkamenn og sjómenn eru
munverulega sama stéttin. Bæði
•r það, að margir stunda sjó
nokkurn hluta úr árinu, en vinna
í landi annan tíma, auk þess siem
margir stunda sjó annað áriið en
fandvinnu hitt. Ofan á þetta bæt-
ist svo það, að kaup sjómianna
og verkamanna lagar sog að
miklu leyti hvað éftir öðru, þánn-
ig, að ef kaup annars hvors þessa
flokks fellur, þá er kaupi hins
hætt.
Á Alþýðusambandsþinginu
haustið 1930 var því ákveðiið, að
framvegis skyldi í þorpum, sem
hefðu undir 2500 íbú'um, vera
stofnuð sameiginlieg félög fyrir
verklýðinn þar, sjómienn, veiíka-
mienin og verkakonur, þar sem
ekki; væru þegar stofnuð sérfélög.
1 samræmi við þetta hafa öll
stéttafélög, sem stofnuð hafa ver-
iið síðan, á stöðum, þar sem eng-
inn verk 1 ýösfé 1 agsskapur var áð-
ur, verið samieiiginleg fyrir þesis-
ar nefndu stéttir, enda er marg-
reynt, að erfitt er á fámennirm
stöðum að halda uppi sérféliög-
um fyrir hverja stétt fyrir sig.
Pegar því Keflavíkurfélagiö
fékk það svar frá útgerðarmanna-
félaginu þar, að það viildi ekki
semja við það, en vildi semja
við sér.stakt sjómannafélag, ef það
jrrði stofnað þar, þá var þaö vit-
anlega skoðað eins og hver önn-
ur viðbára tiil þess að tefja tím-
ann, því
pað eru ekki atvinnmekend-
urnir, sem eiga aa ráda um
félagsfijrirkomidag verjkalýds-
ins, og heldur ekki Iwada
menn verkalýdurþm kýs til
pess ad standa fijrir málum
sínum.
Morgunblaðiið segir í dág, að
það séu ekki nema 30 sjómenn
af 300, sem stunda vinnu í Kleifla-
vik, í félaginu þar. En hvað
miargir þéssara mainna eru í sijö-
miannafélögum í Reykjavík og
Hafnarfirði? Er Morgunblaðið
með þessu að biðja um að tekin
verði upp ný aðferð gagnvart
Keflavík, sem sé sú, að heimta
að allir sjómenn á bátum þar
séu meðlimir nefndra sjómianna-
félaga, og þeir, sem afgreiiði bát-
(ana í landi séu meðJlmir í Diags-
brún í Rieykjavík eða Hlíf í Hafn-
arfirði?
Alt skxaf um að verklýðsfélag-
íð í Keflavík sé ekki réttur aðili
er skraf út í hött, þar sem bak
við félagið stendur Alþýðusam-
bandið og öll verklýðsfélög á
landinu.
Hver spilliir vinnufriðnum í
Keflavík? Er það verkalýðuriinn,
sem gerir þá sjálfsiögðu kröfu
að hafa félagsskap, eða hiinir, sem
undir ýmsu yfirskimi neita að
sem ja ?
Og hver stendur á bak við
þessa deilu?
Allir vita, að það er Kveld-
úlfur og að það er að Imonum,
sem beiina á skeytum, ef með
þarf.
Frá þlngmálafandinum
í Hafnarfiiði 9. 9. m.
Þingmiaður okkar Hafnfíirðinga,
Bjarni læknir Snæbjömsson, hefir
eftir reynslu okkar verið ótrú-
lega tregur til að sækja stjórn-
j málafundi hér nema kann ske inn-
! an einlitra íhaldsveggja. Það þótti
| því tíðindum sæta, er hamn boð-
aði til þingmálafundar fyrir hafn-
| firzka kjósendur í G.-T.-húsinu
i hér 9. þ. m., og kom flestum á
| óvart sú röggsemi hjá þesisium
háttvirta þingmanni.
Mikilil fjöldi manna sótti fund-
inn, og varð brátt húsfyliliir bg
roeira en það, því margiir komust
eigi niema í anddyii, og nokkrir
urðu frá að hverfa. Á tilteknum
tima setti Bjarni læknii' fundinn
og skipaði fundarstjóra Þorleif
Jónsson, sem einu skaú var kall-
aður ritstjóri. Fundarstjóri las
síðan upp fundarnegliur, er gilda
átíu fyrir fundirm og Bjarni
læknir hafði sjálfur sarnið. Var
í þeim ákveðið, að að eiins Hafn-
firðingar hefðu málfrelsi, og væri
ræðutími 15 min. í fyi’sta siinn,
en svo úr því 5 mín., en sjálfur
áskildi Bjarni sér ótakmarliaðan
ræðutíma. Fundurinn stóð síðan
í nær 6 stundir og fór vei- og
skipulega fram. Ræöumenn voru
5 frá hvorum f lokki. Af jafnaðar-
mönnum tölúöu Emil Jónsison
bæjarstjóri, ölafur Þ. Kristjáns-
son keninari, Þorsteitnn Björns-
son bóndi, Guðm. Jón-asson verk-
stjóri og Gunmlaugur Kristmunds-
• son kennari.
j Á fundinum voru samþyktar
j tililögur um: ao sfcora á alþingi
j að gæta iýlstu varúðar við af-
j greiðslu fjárlaganna, þó þannig,
j að ekki verði dregið úr verklegum
framkvæmdum, að skora á al-
þingii að aígreiöa nú þegar á
næsta þingi stjórnarskrárbreyt-
itigu og kosningalög, sem feli í
sér fulikominn kosningarrétt allra
kjósenda Landsins, þanniig, að
hver stjórnmálaflokkur fái þing-
fulltrúa í réttu hlutfalli við kjós-
endatölu flokksin/s án tillits til
þess, hvar þeir eru búsettiir í
ilandinu, að koisniíngarrétt fái fóJk
21 árs og eldra, og þieginn sveit-
arstyrkur svifti menn ekki kosnr
ingarrétti. að skora á alþingi að
samþykkja frumvar'p til iaga um.
frambúðarveg milli Reykjavíkur
og Hafnarfjarðar og veita fé tl
þeas á næstu fjárlögum, að sfcora
á alþingi aö takast á hendur á-
byrgð á láni til virkjunar Sogs-
ins, a'ó skora á alþiingi að breyta
póistlögunum þannig, að í Hafnr
arfirði verði skipaður póstmeist-
ari og Hafnarfjörður verði eins
Reylrjavikur í fyrra kvöld voru
þessar tiillögur samþyktar, auk
þeixra, sem birtar voru í bliað-
inu í gær:
Sjómannafélag Reykjavíkur
mótmælir afsildiftum Fiskifélags
Islands um kaup og kjör sjó-
manna, er öll miða áð því að
rýra kjör sjómannastétarinnar og
með því koma í veg fyritr, að
hún sjálf ákveði, fyrir hvaða kjöT
hún vinnur.
Enn fremur mótmælir fundur-
inn samþylct fjórðungsdeiiidOT
vel settur og Reykjavík hvað
póstsambönd snertir, og að fund-
urinn tjái sig eindiiegið fylgjandi
afnámi tolla á nauðsynjavörum
og skori á þingmann kjördæmis-
ins að beita sér fyrir því.
Nokkra athygli fundarmanna
vakti það, hversu þingmaðurinn
og þá ekki síður Þorleifur Jóns-
son víttu mjög framsóiknarstjórn-
ina fyrir eyðslu og iiia meðferð
á ríkisfé. Mun fundarmönnium
hafa þótt þaö lítilmannilega að
verið að reyna að draga athygli
þeirra frá ágreiniings- og stefmi-
málunum með þvi að skamtma
Framsiókn í belg og biðu af því
að hún átti engan talsmann á
fundinum, enda mun fundarmönn-
urn sízt hafa þótt sitja á íhalds-
mönnum að deila á aðra fyrir
ögætiiegá og illa meðferð á al-
mannafé. En í þessu ltom frarn
eins og oft áður hugleysi hafn-
firzka íhaldsims í að rökræðia mál-
in, en eyða í þess stað mifclum
tíma fundarins í aðfiinslur og á-
vítur til þeirra, er fyrir framl
var vitanlegt og undirbúið að
enginn fundarmanna myndi halda
uppi vörn fyrir. Fundarmenn
sýndu líka hve leiðir þeir voru
á slíku nákroppi, er tillaga frá
Þorlei'fi Jónssyni, þar sem lýst
var vantrausti á stjórninni og
sikorað á hana að segja af sér,
var feld með nokkrum atkvæða-
mun; eiítía muniu jafnaðarmenn
ekM tieysta íhaldinu betur til að
fara með stjórn landsáns nú en
fyr, þó að það þyldst nú vera
orðið eitthvað hugarfarsbetra og
mannúðarmeira, síðan það varð
fyrir þeirn raunum og þrenging-
um að veltast úr valdasesisi.
Aumlega tókst Bjarna lækni að
verja framkomu sína á þmgi í
verðtollsmáknu, þar sem hann
tjáði sig hafa verið bæði með
og móti þeim stórfeida skatti,
er þyngst kemur niður á fátækri
alþýðu. Fletti Gunnlaugur Kriist-
mundsson kennari þar rækilega
ofan af heigulskap harns og ó-
heilindum, þar sem hann þætt-
iist vera réttlætis- og mannúðar-
vinur, en ýrnist fylgdi þó órétt-
læti eða ai hugleysi léti afskifta-
laust þó þáö væri framið, 'þegar
i ilngafjórðungi um afnám skyldu
útgerðaemanna til að gneiða sjó-
mönnum fyrir missi fatnaðar og
muna, er verða kunna við sjó
slys.
Um leið skorar fundurinn á öll
sjómannafélög landsins og stétt-
[ina í heiild að vera vel á verði
gegn þessum árásum Fáiskiifélags-
ius og útgerðarmanna.
Félagið heitir fullum stuðningí
sinum við Alþýðusamband ís-
(lands í deiilu þess viö Útgerðar-
útséð væri um að það næði fram
að ganga án hans aðstoðar. Ekki
tókst Bjarna lækni betur að verja
brigðmælgi sín við Hafnfirðinga
þegar Þorsteinn Björnsson minti
hann á, að hann hefði í vor sem
frambjóðandi lofað þeim því að
vera ekld þingmaður nema á einu
þingi, en svikist nú um það, er
hann segði ekki af sér þing-
mensku.
Það sem þó eintendi fund
þennan var það, hversu Bjarni
læknir tiú eiins og reyndar áður
var hugdeigur við að ræða á-
greinings- og átaka-málin milli
íhalds- og jafnaðar-manna. Kom
það einna greinilegast í jijíófe. í til- •
lögum þeim, er hann bar fram
á fundinum, sem aÖ mestu voru
samdar eftir stefnuskrá Alþýðu-
flokksins og starfi þesis flokks
undan farið, eiins og fjórar fyrstu
tillögurnar báru með sér. Þó fór
nú svo á fundinum, að bæði Emil
Jónsison bæjaristjóri bg Ól. Þ..
Kristjánsson kennari knúðu
Bjaxna lækni til þess að minmast
nokkuð á ágrei'ningsmálin, svo að
hann varð að kasta skinhelgits-
grimunni og sýna sirtt ramiveru-
lega íhaldsinnrætii, t. d. er hann
tjáði sig m.ótfalilinn tillögu Emils
bæjarstjóra, sem nefnd er hér
að framan, þar sem skorað er
á þingmann kjördæmisinis að
beita sér fyrir afnámi tolila á
nauðsynjavörum. Talaði Bjarni
læknir á móti þeirri tillögu og
kvaðst alis ekki taka þeirri á-
skorun, en fundarmenn skeyttu
því ekki meir en svo, að 84 at-
kvæðivoxu gieidd með tillögunni,
en Bjarni sjálfur ásamt að eiins
9 sálum öðrum greiddi atkvæði á
móti henni. Sýndi sú atkvæða-
greiðsia greiinilegast hversu Bjarni
læknir var gersamlega fylgisLaus
á fundinumi, þar sem sú eina til-
laga, er hann tjáði siig mótfall-
inn og gieiddi atkvæði á móti,
var samþykt með flestum at-
kvæðum og einrómuðustu fy'lgi
af öllum tillögum, er fraim vora-
bornar á fundinuro.
Fundarmaður.
mannafélag Keflavíkur.