Morgunblaðið - 11.06.1986, Blaðsíða 42

42
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR11. JÚNÍ1986
Áfangastaður:
Landmannalaugar
eftirSigurð
Sigurðarson
í hugum íslendinga eru Land-
mannalaugar ein helsta ferða-
mannaperla hálendisins. Venjulega
koma þúsundir innlendra sem er-
lendra ferðamanna í Landmanna-
laugar á sumri hverju. Aðal að-
dráttaraflið er heita laugin, þar sem
heitt laugarvatn blandast saman við
kalt yfirborðsvatn sem kemur fram
undan hraunjaðrinum svo úr verður
notalegt baðvatn. Víst er að laugin
er oft góð, en hún er þó ekki nema
örlítið brot af þeirri náttúru sem
Landmannalaugar og svæðið um-
hverfis býður upp á, svo ekki sé
talað um friðlandið.
Friðland að Fjallabaki var stofn-
að 1979 í þeim tilgangi að vemda
sérstæða fegurð þessa svæðis.
Friðlandið nær allt frá Tungnaá í
norðri, þar sem hún rennur um
Vesturhjalla, og í Torfajökut og
Laufafell í suðri.
Friðlandið er um 47.000 hektarar
og er hvergi neðan við 500 m hæð
yfir sjávarmáli. Friðlandið er ákaf-
lega gölbreytt. Fjölmargir gróður-
reitir setja hlýlegan lit á landslagið,
og ekki skortir þó fyrir litadýrðina.
Svartir bmnasandar, hrafntinna,
iíprat og jöklar. Fjölmörg ömefni í
friðlandinu gefa liti til kynna, svo
sem Bláhnúkar, Bláhylur, Rauðu-
fossafjöll, Hrafntinnusker, Svarti-
krókur, Svartikambur, Ljósártung-
ur, Grænahlíð, jafnvel Reykjafjöll
og Mógilshöfðar. Þá bera mörg
ömefni gróðrinum vitni, nefna má
Laufafell, Grasöldu, Eskihlíð og
Eskihlíðarvatn, þó þar fyrirfinnist
ekki askur.
Þá em ótalin þau ömefni sem
gefa til kynna ógnina sem forðum
þótti stafa af landinu eða mat á
fegurð þess. Nærtækast er að nefna
Ljótapoll, sem er alls ekki svo ljótur,
að hann eigi skilið þetta nafn.
Kaldaklof, Frostastaðaháls, Vondu-
gil, Svalaskarð og Vosbúðir. Öll
þessi ömefni má finna á landakorti
og gefa þau nokkra hugmynd um
frumlegar nafngiftir á þessu fallega
svæði.
í lokin er þó ekki úr vegi að
geta um eitt ömefni í nágrenni
Landmannalauga, sem minnir einna
helst á það óorð sem komist hefur
á Laugamar vegna drykkjuskapar
ýmissa gesta, bæði á sumrin og
vetuma, en þetta er Stútur. Stútur
er fagurlega formaður gígur
skammt norðan við Laugamar, við
Frostastaðaháls. Ekki er löng vega-
lengd frá Stúti að Skalla, en það
er tindur fýrir ofan Litla Brandsgil.
Því byija menn á Stúti og fara
síðan á Skallann(!!) jafnvel í Kýl-
inga, en Stóri og Litli Kýlingur em
nöfn á litlum fellum austan við
Laugar.
I Landamannalaugum er skáli í
eigu Ferðafélags íslands. Hann var
reistur 1952 og hefur hann síðan
verið endurbættur og stækkaður.
Skálinn stendur á fögmm stað undir
Laugahrauni. Við skálann er tjald-
svæði, en það er mjög lélegt vegna
bleytu og smágiýtis. Betra er að
tjalda nær Námskvíslinni, sem
rennur milli Suðumáma og Lauga-
hrauns, en best er að velja sér tjald-
svæði §arri Laugasvæðinu, nefna
má staði eins og við vegamótin inn
í Laugar, við 'Ijörvafell, Kýlinga og
víðar.
Tjaldsvæðið við Ferðafélagsskál-
ann er mjög ónæðissamt vegna
Myndin er tekin úr flugvél og horft er i norðvestur út Jökulgil.
Hægra megin eru hiíðar Norður-Barms og framundan er Laugahraun
og Suðumámur. Fyrir framan hraunjaðarinn glittir í skála Ferðafé-
lags íslands.
tinnan í Skerinu er ákaflega falleg,
þar er jökull og í honum íshellar,
sem myndast hafa vegna hvera-
virkni undir honum. í Hrafntinnu-
skeri er skáli í eigu Ferðafélags
Islands. Hann er læstur að sumar-
lagi og verður að panta gistinu í
honum í Reykjavík eða hjá húsvörð-
um skálanna í Landmannalaugum
og Þórsmörk. Þetta er gert vegna
þess hve margir ganga á milli
Landmannalauga og Þórsmerkur
og er þeim sem skipuleggja ferðir
sínar veittur frekari réttur til gist-
ingar í skálum Férðafélagsins á
þeirri leið.
Það er ákaflega gott að dvelja
eina nótt upp í Hrafntinnuskeri.
Gengið er upp í Hrafntinnusker og
tjaldað skammt fyrir neðan íshell-
ana. Dvölina má nota til að ganga
á Hrafntinnuskerið og virða fyrir
sér hið gífurlega útsýni sem þaðan
Stútur, hinn formfagri gígur, mosavaxinn upp á topp.
fjölda ferðamanna um helgar og
misjafn sauður er í öllu fé og eru
ferðamenn hér með hiklaust varaðir
við því, að tjalda þama af þessum
tveimur ástæðum.
Vegir í Land-
mannalaugar
Þrír vegir liggja í Landmanna-
laugar. Fyrst ber að nefna hina
fomu Landmannaleið, þá Sigöldu-
leið og að lokum Fjallabaksveg að
austan. Landmannaleið liggur af
Landveginum, en sá liggur neðan
úr Landsveit og sameinast veginum
frá Búrfelli skammt austan við
brúna yfir Þjórsá. Vegurinn liggur
upp að Hrauneyjarfossvirkjun og
Sigöldu og þaðan yfir Sprengisand.
Tilvalið er að fara Sigölduveginn
inn í Landmannalaugar og Dóma-
dalsleiðina til baka eða öfugt.
Göngnleiðir
Fjölmargar athyglisverðar
gönguleiðir eru í og við Laugar eins
og sjá má á meðfylgjandi korti.
Fyrst af öllu kemur upp í hugann
gönguleiðin milli Landamannalauga
og Þórsmerkur.
Gönguleiðin er stikuð. Um leið
og komið er upp á hraunjaðarinn
sjá göngumenn stikumar, en óhætt
er að fylgja þeim alla leiðina suður
í Þórsmörk, framhjá Brennisteins-
öldu, Hrafntinnuskeri, Kaldaklofs-
fjöllum og suður að Álftavatni, um
Emstrur og Almenninga í Þórs-
mörk.
Um 10 km em í Hrafntinnusker
(leið nr. 2 á meðfylgjandi kroti),
iíklega um 5 klst. rólegur gangur,
en að vísu nokkuð á fótinn. Leiðin
er mjög auðveld og fýllilega þess
virði að leggja hana á sig. Hrafn-
er. Af Skerinu má sjá að minnsta
kosti sjö jökla í góðu skyggni.
Tindfjallajökul, Eyjafjallajökul,
Mýrdalsjökul, Vatnajökul með
flöldajökla, Tungnafellsjökul, Hofs-
jökul og Langjökul. Daginn eftir
má ganga til baka í rólegheitum,
enda liggur leiðin öll niður í móti.
Næst Laugum er hægt að mæla
með gönguferðum á Bláhnúk (leið
nr. 1 á kortinu), Suðumámur (leið
nr.6) og inn í Vondugil og Háöldu
(leið nr. 5). Enginn sem til Land-
mannalauga kemur, má láta undir
höfuð leggjast að fara inn að
Brennisteinsöldu (leið nr.4). Brenni-
steinsalda er skammt suður af skál-
anum, þar kom upp Laugahraunið
í kringum árið 1000. Brennisteins-
alda er í öllum regnbogans litum.
Þar er mikill hiti í jörðu og út úr
öldunni stendur steinrunnið tröll.
Af Brennisteinsöldu er mjög víðsýnt
1