Morgunblaðið - 11.06.1986, Blaðsíða 50

50
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR ll.JÚNÍ 1986
Haukur Böðvars-
son - Minning
Fæddur 10. mars 1932
Dáinn 3. júní 1986
íslendingar, sem dvelja erlendis,
hafa tilhneigingu til að halda hópinn
og þannig myndast oft litlar nýlend-
ur Islendinga á erlendri grund. Til
háskólans í Minnesota í Bandankj-
unum hafa allmargir íslendingar
sótt framhaldsmenntun sína á síðari
áratugum. Er það ekki síst vegna
sérstakrar fyrirgreiðslu Valdimars
Bjðmssonar, fyrrverandi Qármála-
ráðherra Minnesotaríkis, og Qöl-
skyldu hans, að íslendingar hafa
sótt þangað frekar en annað í
Vesturheimi og fleiri hafa unað hag
sínum vel þar, m.a. vegna hins
ákveðna norræna menningararfs,
sem enn ríkir í Minnesota.
Þegar ég stundaði framhaldsnám
við háskólasjúkrahúsið í Minnesota
á árunum 1968 til 1975 var þar
jafnan nokkur hópur íslenskra
námsmanna, auk þess nokkrar ís-
lenskar íjölskyldur, sem sest höfðu
þar að og allstór hópur Vestur-
Islendinga, sem flestir em afkom-
endur landnema sem fluttust til
Minneotahéraðs í Minnesotaríki
fyrir ríflega 100 árum. Þetta fólk
ber ennþá mjög hlýjan hug til ætt-
jarðarinnar og heldur uppi ákveðn-
um tengslum við íslendinga og er
alltaf reiðubúið að rétta landanum
hjáiparhönd. Sumir hafa gerst
ólaunaðir umboðsmenn Islendinga
í Vesturheimi og á ég þá sérstak-
lega við Valdimar Bjömsson.
íslenski námsmannahópurinn í
Minnesota á 7. og 8. áratugnum
var ekki stór, en samheldinn og
deildi gjaman geði á gleði- og sorg-
arstundum, en eins og Tómas segir,
gleymir sorgin engum. Þó ekki séu
nú meira en 11 ár síðan ég hvarf
frá Minnesota hafa 4 einstaklingar
horfíð yfir móðuna miklu, 3 konur
í blóma lífsins, og nú síðast Haukur
Böðvarsson á miðjum aldri. Haukur
Hófsós:
var þó sá sem jafnan hélt gleðinni
hæst á loft á mannfundum í Minne-
sota og manni fannst að ætti ekki
mikið vantalað við skapara sinn að
svo komnu máli. Haukur dvaldist
um 20 ár í Minnesota og var því
óhjákvæmilega nokkurs konar
samnefnari íslendingahópanna á
þessum árum, sem breyttust er
menn komu og fóru.
Haukur kom fyrst til Minnesota
á námsstyrk, sem hann hlaut vegna
námsafreka sinna í menntaskóla
hér heima, og stundaði hann nám
í enskri tungu og samanburðarmál-
fræði við Minnesota-háskóla og
lauk þaðan magistersprófi í þeim
greinum. Hann stundaði síðan
kennslu auk ýmissa annarra starfa
þar í landi, uns hann hvarf heim
til íslands fyrir u.þ.b. 10 árum. Hér
heima fékkst Haukur við ýmislegt
svo sem kennslu og þýðingar, en
undanfarin ár starfaði hann lengst
af að samningu ensk-íslensku orða-
bókarinnar.
Haukur var fæddur og uppalinn
t Brennu í Borgarfirði, kominn af
kjamgóðum borgfirskum ættum og
bar með sér einkenni hinnar ramm-
íslensku sveitamenningar, sem ekki
máðust af honum þótt hann dveldist
mikinn hluta ævi sinnar meðal er-
Iendra þjóða og blandaði oft meira
geði við útlendinga en íslendinga á
þeim árum.
Haukur var greindur og vel lærð-
ur og ófeiminn við að mynda sér
skoðanir á mönnum og málefnum
og láta þær í ljós á mannþingum,
stundum frekar umbúðalitlar eða í
því formi að sumum þótti nóg um
hreinskilnina. Haukur sóttist lítt
eftir þessa heims auði eða gæðum
og hélst lítt á fé. Hann vildi frekar
njóta augnabliksins, en safna forða
í hlöður gnægta eða metorða. Þótt
hann væri stundum svolítið hijúfur
í tali var lundin viðkvæm og hann
upplifði ýmis áföll og skipbrot í lífi
sínu og hefur sennilega sótt huggun
sína í ríki Bakkusar oftar en góðu
hófí gegndi, þótt hann léti hann
aldrei ráða yfír sér.
Nú, þegar Haukur Böðvarsson
er skyndilega genginn á vit feðra
sinna, finnum við sem áttum hann
að félaga og vini, að það er skarð
fyrir skildi og lífið er daufara og
lit þess brugðið. Haukur átti það
oft til að birtast skyndilega og óund-
irbúið og nú hefur hann horfið
okkur án alls undirbúnings.
Kannske hittumst við aftur jafn
óvænt og stundum áður á ókunnri
strönd. Þá verður aftur gott að
hlýða á Hauk hafa yfir kjamyrtan
íslenskan skáldskap og fletta hul-
unni af duldum sannleika.
Auðólfur Gunnarsson
Með fáeinum orðum langar okkur
til að minnast vinar okkar og
samstarfsmanns, Hauks Böðvars-
sonar, þýðanda og fræðimanns. Við
fráfall hans er enn höggvið stórt
skarð í raðir okkar. Haukur var
hafsjór fróðleiks og visku og vegna
hlýju hans og hjálpfysi var gott til
hans að leita. Hann var boðinn og
búinn að leysa hvers manns vanda
sem hann gerði bæði vel og greið-
lega, hvort sem um var að ræða
hversdagslegustu viðvik eða flókn-
ustu fræðimál.
Fráfall hans bar brátt að og við
eigum bágt með að sætta okkur
við autt sæti hans. Við viljum þakka
Hauki að leiðarlokum lærdómsrík
kynni og gott og ánægjulegt sam-
starf og sendum aðstandendum
hans innilegustu samúðarkveðjur.
StarfsfólkOrðabókadeildar
Amar og Orlygs
Það grær snemma í Brennuhlíð,
sagði stundum hún Sigríður gamla
í Vatnshomi, amma mín og föður-
systir Hauks í Brennu, þegar henni
þótti seint vora norðan í móti í
Skorradal.
I dag verður Haukur Böðvarsson
kvaddur að Lundi og lagður í þá
hlýju mold sem snemma grænkar
sunnan í móti í fæðingar- og
bemskusveit hans, Lundarreykja-
dal.
Hraðfrystihúsið hf. á Hofsósi
efndi fyrir skömmu til sam-
keppni um hönnun á merki fé-
lagsins. Fyrstu verðlaun hlaut
Auður Eysteinsdóttir fyrir merki
það er hér sést.
vesta stað og mun báturinn verða í
viðgerð á komandi haustmánuðum
vegna þess, en þá rennur út frestur
Siglingamálastofnunar sem gefinn
var þegar þessar skemmdir á bátn-
um komu í ljós. Er þetta alvarlegt
mál fyrir útgerðina sem einmitt
þessa dagana virðist vera að jafna
sig eftir byijunarörðugleika vegna
bátakaupanna.
— Ófeigur
Haukur fæddist 10. mars 1932
í Brennu, sonur hjónanna Ásthildar
Vigfúsdóttur frá Gullberastöðum
og Böðvars Jónssonar kennara og
bónda í Brennu. Þau vom bæði
gáfað mannkostafólk. Haukur
missti móður sína aðeins sjö ára
gamall er Ásthildur lést 1939. Eftir
það stóð Pálína föðursystir hans
fyrir búi með bróður sínum.
Haukur fór til mennta, var fyrst
í Reykholtsskólanum, en síðan
Menntaskólanum á Ákureyri þar
sem hann lauk stúdentsprófi 1954
með ágætiseinkunn, hæstur sinna
bekkjarsystkina.
Veturinn eftir var hann í Háskóla
íslands, en haustið 1955 fór hann
til Bandaríkjanna og lagði stund á
heimspeki, almenn málvísindi og
ensku, lengst við University of
Minnesota þar sem hann lauk
BA-prófi 1958 og MA-prófi í ensku
1960 með ágætum vitnisburði.
Minning:
Þann 27. maí sl. andaðist í New
York Hjörvarður Harvard Ámason
listfræðingur, 77 ára að aldri.
Hjörvarður var víðkunnur á alþjóða-
listavettvangi sem rithöfundur,
kennari og forstöðumaður lista-
stofnana. Hann var af jslensku
bergi brotinn í báðar ættir. Á íslandi
dvaldi Hjörvarður á ámnum 1942-
1944 á vegum listadeildar upplýs-
ingaskrifstofu bandaríska sendi-
ráðsins í Reykjavík. Kynntist hann
þá fjölda mörgum listamönnum og
listunnendum, sem hann hélt tryggð
við æ síðan. Hann flutti fyrirlestra
við Háskóla íslands og í útvarpi.
Víðkunnastur er Hjörvarður af rit-
störfum um listir, einkum málara-
list og höggmyndalist. Aðalverk
hans er Saga nútímalistar — „The
History of Modem Art“, sem hefur
verið gefin út í stóm upplagi og
er kennslubók við fjölda listmennta-
stofnanir. Bókin sem er 740 blaðsíð-
ur í stóm broti með samtals 1.549
myndum, kemur út í haust í þriðju
útgáfu. Önnur vel þekkt ritverk
Hjörvarðar em „Sculptures of
Jean-Antoine Houdon" og rit um
Alexander Calder og fleiri kunna
myndhöggvara. Eftir hann liggja
og fjöldi greina í blöðum og tímarit-
um um listir og listamenn.
Á ámnum 1961 og þar til hann
lauk ævistörfum 1969 var Hjör-
Næstu árin kenndi hann ensku
við nokkra háskóla í Miðvesturríkj-
unum, svo sem Wisconsin State
University Eau Claire 1960—1'62,
Winona State College í Minnesota
1962—'65, University of Minnesota
1965—1'67 og Stout State Univer-
sity Menomonie í Wisconsin
1967—’69. Hann var síðan búsettur
í Minneapolis við ýmis störf til árs-
insl974.
Árið 1969 kvæntist hann banda-
rískri konu, Marie Josephine
Rathke, en þau slitu samvistir eftir
skamma sambúð og vom bamlaus.
Eftir nærri tveggja áratuga dvöl
í Bandaríkjunum kom hann heim
1974. Fyrst kenndi hann ensku við
menntaskólana við Hamrahlíð og í
Kópavogi, en hafði síðan um nokkur
ár aðalstarf við Iceland Review og
nú síðast vann hann að útgáfu
orðabóka hjá Bókaútgáfu Amar og
Örlygs. Auk þess stundaði hann
ávallt nokkur þýðingarstörf fyrir
stofnanir og einstaklinga, og á ég
honum þökk að gjalda fyrir vandað-
ar þýðingar í Studia Islandica.
Það var sammæli dómbærra
manna að Haukur væri einhver sá
íslendingur á okkar tíð er hefði
mesta þekkingu og frábærast vald
á enskri tungu, em og kennslustörf
hans við bandaríska háskóla
gleggstur vitnisburður um það
hvert álit þarlendir menn höfðu á
þekkingu hans.
Þó að við Haukur kynntumst
ekki náið, ræktum við ávallt frænd-
semi okkar og urðum góðir málvinir
eftir heimkomu hans.
Raunar fannst mér hann aldrei
koma heim nema þegar talið barst
að dölum Borgarfjarðar. Ella dvald-
ist hugur hans löngum við víðar
sléttur og djúp fljót Vesturheims.
Mörg ár ævi sinnar þar hafði hann
átt heima nær bökkum Missisippis
varður varaforseti framkvæmda-
stjómar Solomon R. Guggenheim
stofnunarinnar, sem stýrir Guggen-
heim-listasafninu í New York. Frá
1947-1961 var hann prófessor og
forstöðumaður Listadeildar Minne-
sota-háskóla. Frá 1951-1961 var
hann forstöðumaður Walker Art
Center í Minneapolis. Hjörvarður
stundaði nám við Northwestem-
háskóla og að Princeton, þar sem
hann lauk meistaraprófi í listfræði.
Hann vann og við Frick-safnið og
Hunter-skólann í New York á ámn-
um 1930-1932.
Hjörvarður Ámason fæddist í
Winnipeg 24. apríl 1909. Foreldrar
hans vom Sveinbjöm Ámason frá
Oddastöðum i Lundareykjadal og
kona hans María Bjamadóttir frá
Langholti í Borgarfirði og einnig
ættuð frá Efstadal í Laugardals-
hreppi. í grein, sem Valdimar
Bjömsson skrifaði hér í Morgun-
blaðið á sjötugsafmæli Hjörvarðar,
gerði hann ítarlega grein fyrir
ættum Hjörvarðar og ætla ég mér
ekki þá dul að reyna að betmmbæta
þar um. Aðeins skal þess getið hér,
að eiginkona Hjörvarðar, Elisabeth
f. Yard, dó fyrir nokkmm ámm.
Böm þeirra era Jón Yard lögfræð-
ingur í New York, sem situr í stjóm
Islenska-Ameríska verslunarráðs-
Full atvinna þrátt
fyrir togarafæð
Hofsósi.
NÝLEGA var af hálfu Hraðfrystihússins hef. Hofsósi boðið til
samkeppni um merki félagsins.
Var samkeppnin auglýst hér í
Hofsósi og bámst hvorki meira né
minna en 60 tillögur.
Nefnd, skipuð fulltrúum starfs-
fólks frystihússins og stjóm þess,
var fengin til að kveða á um bestu
tillöguna.
í síðustu viku var svo ákveðið
hver tillagan væri best að mati dóm-
nefndarinnar og reyndist Auður
Eysteinsdóttir, kennari, höfundur
hennar.
Á stjómarfundi HFH í síðustu
viku skýrði framkvæmdastjóri frá
því að ársuppgjöri 1985 væri að ljúka
og virtist afkoma frystihússins 1985
vera allgóð.
Þá kom fram að þrátt fyrir að
tveir af toguram Utgerðarfélags
Skagfirðinga væm frá vegna endur-
bóta og bilana, hafi verið ákveðið
að ráða allt það fólk sem beðið hafi
um vinnu sumarmánuðina og verði
í stómm dráttum hægt að halda
uppi atvinnu fyrir stæfsfólk hússins
þrátt fyrir að aðeins einn togari er
nú í brúklegu ástandi.
Ástæður til þess að unnt verður
að halda uppi vinnu við þessar að-
stæður em meðal annars þær að
talsverð vinna er nú við silingsmót-
töku frá bændum í Skagafirði og
víðar en starfsmenn HFH hafa feng-
ið góðan marka erlendis fyrir silung.
Ennfremur berast alltaf dálítið af
bátafíski. Stæsti báturinn, Hafborg
SK-50 er nú á rækjuveiðum og kom
inn í gær eftir þijá sólarhringa með
milli sjö og átt atonn sem mun vera
nokkuð gott.
Hafborgin er nýkomin úr slipp en
þar kom í ljós að fúi er í skipinu á
Hjörvarður Harvard
Arnason listfræðingur
Beckers
FÚAVARNAREFNI Á GÓÐU VERDI
Allar vífctir verða fegrunarvifcur með Becfcers

Vörumarkaðurinn hi.
Ármúla 1a. Sími 91-686117.