Morgunblaðið - 11.06.1986, Blaðsíða 52

52
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR11. JÚNÍ1986
t Maðurinn minn og faðir okkar, HARALDUR S. THORLACÍUS, fyrrv. skipstjóri, Bárugötu 9, Reykjavfk, andaðist í Landspítalanum 9. júní. Steinunn Þ. Thorlacíus, Inga Thorlacíus, Haraldur H. Thorlacíus.

t Móðirokkar, MÁLFRÍÐUR GÍSLADÓTTIR, Hringbraut 13, Hafnarfirðl, lést þann 10. júní á Sólvangi í Hafnarfirði. Gfsii Magnússon, Sigurður Magnússon, Jósep Benediktsson, Þórður Benediktsson.

t Foreldrarokkar, RÓSA BJARNADÓTTIR OG BOGI MATTHÍASSON, Litlu-Hólum, Vestmannaeyjum, létust af slysförum sunnudaginn 8. júní. Útförin fer fram föstudag- inn 13. þ.m. kl. 14.00frá Landakirkju Vestmannaeyjum. Börn, tengdabörn, barnabörn og barnabarnabörn.

t ÞORSTEINN STEFÁNSSON, Snorrabraut 35, andaðist í Landakotsspítala 9. júní. Gréta Clarkson, Gordon Clarkson, Stefán Clarkson.

t Eiginkona mín, móðir og tengdamóðir, KRISTJANA ÞÓREY TÓMASDÓTTIR, Lindarholti 7, Ólafsvfk, verður jarðsungin frá Ólafsvíkurkirkju laugardaginn 14. júní kl. 14.00. Farið verðurfrá Umferðarmiðstöðinni kl. 09.00 sama dag. Vfglundur Jónsson, Ragnheiður Vfglundsdóttir, Úlfar Vfglundsson, Guðrún Karlsdóttir, Guðrún Vfglundsdóttir, Pétur Jóhannsson og barnabörn.

t Útför mannsins míns og föður okkar, JÓNS G.SÓLNES, fyrrverandi bankastjóra og alþingismanns, verður gerð frá Akureyrarkirkju föstudaginn 13. júní kl. 16.00. Fyrir hönd aðstandenda, Inga P. Sólnes, Júlfus Sólnes, Gunnar Sólnes, Jón Kr. Sólnes, Inga Sólnes, Páll Sólnes.

t Innilegar þakkir færum við öllum þeim er sýndu okkur samúð og hlýhug við andlát og útför eiginmanns míns, föður okkar, tengda- föður, afa og langafa, ÁRNA ÁMUNDASONAR, Ljósvallagötu 30. Ingunn Ófeigsdóttir, Grótar Árnason, Sigrfður Sigurðardóttir, Haraldur Árnason, Auður Gunnarsdóttir, Guðrún Anna Árnadóttir, Ólafur G. Karlsson, barnabörn og barnabarnabörn.

t Þökkum auðsýnda samúð við andlát og útför GUÐJÓNS MAGNÚSSONAR, Hlfðargötu 28, Neskaupstað. Fyrir hönd aðstandenda, Erla Gunnarsdóttir.
Aldarminning:
Elías J. Pálsson kaupm.
og Lára Eðvarðsdóttir
í dag, 11. júní 1986, eru 100 ár
liðin frá fæðingu Elíasar J. Pálsson-
ar fv. kaupmanns og konsúls á
Isafirði. Við vöggu hans voru ör-
lagadísimar gjöfular mjög. Ásamt
mörgu öðru góðu gáfu þær drengn-
um litla ianga og farsæla ævi. Þá
er Eiías hvarf héðan af heimi vant-
aði hann aðeins rúm 8 ár tii þess
að fylla öldina. Ástæður mínar þá
leyfðu ekki að ég gæti minnst hans
hér í blaðinu á hefðbundinn hátt.
Þetta verður því aldarminning og
þá einnig frú Láru þó að örfá ár
vanti þeim megin uppá öldina. Það
helgast þá af því að maður og kona
eru eitt, eins og þar stendur.
Elías Jón hét hann fullu nafni.
Hann fæddist á Melgraseyri við
ísa^arðardjúp 11. júní 1886. For-
eidrar hans voru Páll Jónsson bóndi
þar og síðar á Laugabóli í Ögur-
hreppi, og seinni kona hans, Olöf
Jónsdóttir. Bærinn Melgraseyri er
á Langadalsströnd, nokkum veginn
fyrir miðju Djúpinu. Þaðan er dýrð-
legt útsýni út Djúpið, með Ögumes-
ið til vinstri og eyríkið Æðey til
hægri. Lengst í fjarska Stigahlíðin
með sína ógnvekjandi Ófæm, þar
sem úthafið sjálft tekur við. Mikii-
fenglegur fæðingarstaður. Sjó-
mennimir kölluðu ísafjarðardjúpið
Gullkistuna vegna þess hve gjöfult
það var af góðfiski. Þama er líka
undraheimur fegurðar eins og þeg-
ar kvöldsólin í mynni Djúpsins gyllir
láð og lög. Þá fegurð festi kennar-
inn og listmálarínn Jón Hróbjarts-
son á léreftið. Þau ágætu málverk
em í stássstofunum víða við Djúp.
Vestfirðimir em harðbýlasti hluti
íslands. í ísaljarðardjúpi getur gár-
að svo um munar. Skemmst er að
minnast þegar breskum úthafstog-
ara hvolfdi þama í fárviðri og allir
fómst að einum undanskildum. í
þessu stórbrotna umhverfi fæddist
Elías og ólst upp. Mannskaðamir,
þegar litlu áraskipin fómst og tugir
manna dmkknuðu, vom óskaplegir.
Þá syrti yfir litlu býlunum og sorgin
var djúp. Án efa hafði þetta allt
áhrif á bamssálimar. Mér fannst
Elías vera mikill alvömmaður eins
og sagt er. Og víst er að hann fann
ætíð tii með öllum sem áttu bágt.
Rétt upp úr aldamótunum fer Elías
suður til Reykjavíkur, í Iðnskólann,
og líkur þaðan námi með prófi í
húsgagnasmíði. Hann heidur áfram
námi pg nú fer hann í Verslunar-
skóla íslands. Þar tekur hann loka-
próf árið 1911. Um hríð stundar
hann síðan verzlunarstörf í Hafnar-
fírði. Hin ramma taug kippir nú í
svo um munar og í humátt er haldið
vestur, á heimaslóðir. Sest að á
ísafirði og nú var ekki til einnar
nætur tjaldað, því að í nálega 60 ár
starfaði hann þar í fremstu röð
athafnamanna bæjarins að athafna-
lífi og trúnaðarstörfum. Hann byrj-
ar með því að gerast sýsluskrifari
hjá hinum þjóðkunna Magnúsi
Torfasyni, sem þá var sýslumaður
og bæjarfógeti á ísafirði. Þrátt fyrir
gott og virðulegt starf vildi Elías
sem fyrst standa á eigin fótum.
Hann hefur því kaupmennsku, fyrst
í félagi við annan góðan ísfirðing,
athafnamanninn Jón S. Edwald.
Rak síðan eigið fyrirtæki í íbúðar-
og verslunarhúsi sínu að Hafnar-
stræti 1. Árið 1925 stofnar hann
Smjörlíkisgerð Ísa^arðar hf. og er
framkvæmdastjóri hennar tii ársins
1958, gagnsamt og gott fyrirtæki
fyrir alla Vestfirðina. Um tíma rak
hann í félagi við aðra íshús á
ísafirði. Hann var meðstofnandi
tveggja togarafélaga og fiskveiða-
hlutafélagsins Hugins, sem gerði út
Hugana þijá, hin myndarlegustu
skip á þeirra tíma vísu. Hann átti
sæti í niðuijöfnunarnefnd og fast-
eignamillimati. Danskur ræðismað-
urvarhann árin 1948—1962.
í einni uppsláttarbókinni stendur
þetta um Elías; „Hefur starfað
mikið að félags- og menningarmál-
um í ísafirði." Þetta eru orð að
sönnu svo sem sjá má af eftirfar-
andi: Hann var einn af stofnendum
Sunnukórsins. Auk þess að annast
söng við guðsþjónustur var kórnum
ætlað að flytja kirkjuleg tónverk á
sjálfstæðum konsertum. Þama var
um brautryðjendastarf að ræða hjá
þeim ísafirðingum. Elías var einn
af stofnendum góðtemplarastúk-
unnar Vöku, Oddfellowstúkunnar
Gests og heiðursfélagi þar, Rotary-
klúbbs Isafjarðar og fleiri félaga-
samtaka.
Faðir minn var sóknarprestur á
ísafirði frá haustinu 1917 til árs-
ioka 1938. Allan þann tíma var
Elías einn helsti stuðningsmaður
föður míns í kirkjulegu starfi. Hann
sat Iengi í sóknamefnd, var formað-
ur hennar um árabil. Gaman og
fróðlegt er að rifja upp atburð í
þessu sambandi frá árinu 1934.
Suður í Reykjavík var verið að
skipta um orgel í Dómkirkjunni.
Orgelið sem átti að vflqa var þá
ennþá gott orgel, þýskt að mig
minnir. Áhugi vaknaði fyrir því að
kaupa orgelið vestur, en það kostaði
mikið, kr. 5.000.00, og tii þess að
koma því fyrir þurfti að byggja við
kirkjuna, það kostaði líka peninga.
Nú vom góð ráð dýr, þetta tókst.
Orgelið var flutt vestur. Bræðumir
Sigurður og Pálmar ísólfssynir
komu, stiiltu og gengu frá öllu
saman. Það varð mikil hátíð í ísa-
Qarðarkirkju. Árið 1913 hafði bæj-
arstjómin samþykkt að greiða Jón-
asi Tómassyni tónskáldi úr bæjar-
sjóði kr. 200.00 gegn því „að hann
haldi uppi söngskóla og söng-
skemmtunum í bænum, og sjái um
bænargjörð við bamaskólann." (Jó-
hann Gunnar Ólafsson: Bæjarstjóm
ísafjarðarkaupstaðar 100 ára).
Blessaður Jónas Tómasson stóð nú
upp frá litla orgelinu uppá söngloft-
inu og færði sig niður til þess að
fylla kirkjuna tónaflóði frá nýja
orgelinu. Jónas hafði verið fram að
þessu allt í öllu við að auðga tónlist-
arlífið í bænum, hvflíkur áfangi, nú
var bjartara framundan. Áreiðan-
lega vom orgelkaupin forsenda þess
að það var sæmandi fyrir kaupstað-
inn að falast eftir eldhuganum
Ragnari H. Ragnar sem organista
— og arftaka Jónasar. Að fortíð
skal hyggja, það ættu ísfirðingar
að gera á aldarafmæli Elíasar J.
Pálssonar, en hann átti stóran hlut
að orgelkaupunum. Mér hefur orðið
tíðrætt um Elías, enda er aldaraf-
mælið hans. Ekkert er sjálfsagðara
en að hafa frú Lám við hlið hans
hér í dag. í öllu því, sem framan
hefur verið talið, stóð frú Lára við
hlið manns síns, enda hún sjálf
mikill skömngur. Frú Lára Eð-
varðsdóttir var fædd 7. nóvember
1890. Sjá Vestfirskar ættir, IV.
bls. 412.) Þau engu í hjónaband
8. júní 1918. Ekki vom auðfundin
samhentari hjón og betur einhuga
en Lára og Elías. Heimili þeirra að
Hafnarstræti 1 var fágað, myndar-
legt og fallegt. Allt rausnarlegt en
aldrei neitt í óhófi. Elías átti um
skeið við mikla vanheilsu að stríða.
Hann leitaði lækninga í Sviss,
dvaldi þar í fjallaloftinu á annað
ár. Batinn kom og gekk það krafta-
verki næst. Annars var hjúskapur
þeirra hjóna áreiðanlega einn sam-
felldur hamingjudagur.
Elías J. Pálsson var hár maður,
beinvaxinn, tígulegur í fasi og með
göfugmannlegt yfirbragð. Hvar
sem hann fór sat prúðmennskan í
fyrirrúmi. Frú Lára var hin fríðasta
kona og glæsileg. Við sem munum
fyrri daga minnumst þess hve
mikinn svip þau hjón settu á bæjar-
lífið hvar sem þau fóm.
„Ár og aldur líða og enginn
stöðvar tímans þunga nið.“ Frú
Lára varð fyrri til að kveðja, hún
andaðist árið 1971. Elías brá fljót-
lega búi og kom hingað suður.
Dvaldist hann lengst af á heimili
kjörsonar síns, Sveins bankaútibús-
stjóra, fyrst á Akranesi og síðar á
Hvolsvelli. Einnig átti hann mikið
og gott athvarf hjá fósturdótturinni
Guðbjörgu Kristjánsdóttur hér í
Reykjavík. Elías J. Pálsson lést á
Hvolsvelli 18. desember 1977. Hann
varð bráðkvaddur við rismál, sáttur
við Guð og menn.
Heiðurshjónin, sem hér hefur
verið minnst, lögðu sig fram um
að skapa gott og fagurt mannlíf í
ísaijarðarbæ, bænum í faðmi fjalla
blárra. Megi fagurt mannlíf þróast
og þroskast þar um ókomin ár.
Sigurður Sigurgeirsson
Birting afmæl-
is- ogminning-
argreina
Morgunblaðið tekur af-
mælis- og minningargreinar
til birtingnr endurgjaldslaust.
Tekið er við greinum á rit-
stjórn blaðsins á 2. hæð í
Aðalstræti 6, Reykjavík og á
skrifstofu blaðsins í Hafnar-
stræti 85, Akureyri.
Athygli skal á því vakin, að
greinar verða að berast með
góðum fyrirvara. Þannig verður
grein, sem birtast á í miðviku-
dagsblaði að berast síðdegis á
mánudegi og hliðstætt er með
greinar aðra daga.
í minningargreinum skal hinn
látni ekki ávarpaður. Ekki em
tekin til birtingar fmmort ljóð
um hinn látna. Leyfilegt er að
birta ljóð eftir þekkt skáld, 1—3
erindi og skal þá höfundar getið.
Sama gildir ef sálmur er birtur.
Meginregla er sú, að minningar-
greinar birtist undir fullu nafni
höfundar.