Alþýðublaðið - 25.02.1932, Blaðsíða 2

2
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Útvegsbankinn
I gær kom frarn á alþingi frum-
varp fxá Ásgeiri fjármálaráð-
herra, er 'hann flutti sem þing-
maður, um, að líkLssjóður ábyrg-
ist innstæðufé Ötvegsbankans og
útbúa hans, og korni sú ábyrgð
næst á eftir hlutafé og áhættufé
bankans, Lögin öðlist þegar gildi.
í greinargerðinni var skýrt frá
því, að úttektir á innlánsfé og
geymslufé bankans valdi því, að
nauðsyn sé á, að tekin sé sérstök
ábyrgð á innstæðufé því, er bank-
iiin ávaxtar, — í flutningsræðu
■skýrði Ásgeir frá því, a'ð úttekt
á sparisjóðsfé úr bankanum hefði
ágerst í síðustu viku, en banka-
ráð og banikastjórn telji bankan-
um ekkí stafa hættu nú af öðru
en misisi innstæðufjár af þiessum
sökum, Siem koma þyrfti. í veg
fyrir með samþykt fru'mvarpsins.
í fyrra kvöld höfðu þingmenn
rætf málið á einkafundd í (siameih-
uðu þingi,
Haraldur Guðmundsson beníi á,
að svo hefði farið, sem Alþýðu-
flokkurinn hélt fram þegar Ot-
vegsbankinn var stofnaður, að
það yrði honum skaðyænlegt að
Isliandsbanka var kastað óupp-
gerðum inn í bann í stað þess að
gera Islandsbanka upp og halda
bonum aðgreindum frá Otvegs-
bankanum, Alþýðuflokkuíihn
barðist þá á móti því, að það
yr'ði gert, en íhald og „Fram-
FB. í dag.
Allar liknr eru til þess að vél-
báíurinn „Sæunn“ frá Sandi hafi
'fariist í gær, en bátur þessi var
3,5 smálestir að stærð og á hon-
um voru fjórir menn.
Jón Bergsveiinsson, fulltrúi hjá
Slysavarnafélagi fsiands heíir lát-
ið fréttastofu blaðamanna eftir-
íarandi í té:
Báturinn fór í róður í gær-
morgun snemma' og var veður
heldur slæmt eða „ótuktarveður",
eins og sagt var í símtali að
vestan. Um klukkan 11 í gær-
morgun sáust uppundnir lóðar-
belgir og olíubrúsi á floti, og
Rotta rœdst á bcirn. Fyrir konu
Mokkurri í WallhausoM í 'Wiirtem-
berg í Þýzkalandi varð ægileg
sjón, þegar hún kom inn í svefn-
herbergið, þaðan sem bam henn-
ar æpti á hana. Sá hún stóra
rottu, sem bitið hafði sig fasta i
andlit barnsins. Maður noikkur,
sem viðstaddur var, drap rottuna.
sókn“ komu sér saman um þá
afstöðu, sem þá var tekin, og
eáíga að bera ábyrgð á henni. Þá
tóik ríkið í rauninni ábyrgð á
bankanum, sem sést á því, að
það á nærri 5/7 hluta hans og
ræður þannig vali meiri hluta
biankaráðsins og þar með stjórn
bankans, Or því sem komið er
sé því ekki um annað að gera en
að taka afleiðingum þiess, sem
þingið hefir áður gert. Þesis vegma
hafi stjórn Alþýðusambands is-
lands ákveðið að flokkurinn veitti
frumviarpinu fylgi, og myndi
méiri hluti þingm'anna hans
greiða atkvæði með því, svo sem
þedr og gerðu. —- Jafnframt lýsti
Héðinn Valdimarsson yfir því, að
hann væri andstæður frumvarp-
inu, en þar sem sambandsstjórn
hefði tekiÖ afstöðu með því, þá
myndi hann ekki greiða atkvæði
gegn því, og fyrir því g'reiddi
hann ekki atkvæ'ði um frum-
varpið.
Fóru fram í gær þrjár um-
ræður um málið í hvorri þing-
deild og var það afgreitt sem
lög mótatkvæðalaust, Lýsti fjár-
málaráðherra yfir því, að þegar í
gær yrði leitað staðfestingar kon-
ungiS á lögunum, svo að þau
feomi þegar í gildi, og er þá á-
byrgð ríkisims á sparisjóðsinn-
stæðu í Otvegsbankanum.
! bendir það til, að báturinn hafi
ekki verið búinn að draga eða
hiann hafi ekki verið farinn að
leggja. Er þess getið til, að kvika
hafi hvolft bátnum eða brotið
hann svo, að hann hafi orðið ó-
fær og sokkið,
Á bátmmi voru þessir menn;
Eggert Guðmundsson, formiað-
ur, kvæntur og átti 2 börn.
Guðmundur Einarsson, véla-
miaður, kvæntur og átti 5 böm.
Guðni Gíslason, kvæntur og átti
2 börn,
Hiallgrímur Pétursson, kvæntur
og átti 2 börn.
Lundúnum, 24. febr. UP.-FB.
Neðri málstofan hefir felt brcyt-
ingartillögu um, að undanþiggja
10°/o verðtollinum fisk þann, sem
veiddur er á erlendum fiskiskip-
um.
Sjávarútvegs hoFfur i
Reykjayík og Hafn-
arfirði.
Á seinustu árum hefir fólikið
utan af landi streymt til Rvíkur
og Hiafnarfjarðar og fleiri bæja á
þesisiu landi, en þar sem hér er að
eins talað um þessa 2 hæi, þá
verður líka slept öðrum sjávar-
þorpum.
Fólk það, sem leitað hefir til
bæjanna, leitar þangað í von um
að lifa yfirleitt betra og fjöl-
breyttara lífi en úti um landsdns
bygðir. Bkki steal hér fjölyrt um
hversu hollur eða óhollur þessi
fóltesflutningur er til bæjianna. En
svonia er það nú. íbúar Rvíkur
eru við manntal 1, dez. 1930 uim
28 700 og i Hafnarf, 3 550. Árið
1920 er íbúatala Rvíkur 17 679 og
Hafnarfj. árið 1926 3 085. Ibúa-
tala Rvíteur hefir aukist um 11
þúis. á 10 árurn. íbúatala Hafnar-
fjiarðar hefir aukiist á 4 árum um
tæp 500.
Enn sem teomið er er lífsskilyrð^
beggja þessara bæja háð vexti
og viðgangi útvegsins á hverjum
tímia. Rýrni útgerðin, minki afli,
þá kreppir strax að undir því
skipulagi, sem þessi atvinnuvegur
er rekinn. Við getum strax slegið
því alveg föstu, að þessi atvinnui-
grein er eins og raunar flestar
aðrar á þessu landi, neknar með
hagsmuni eigendanna fyrir aug-
um, en ekki eftir þörfum þjóðfé-
lagsheil darinnar.
Þiað liefir hingað til verið si'ður
hjá stórútgerðiinni að neyna af
ýtrasta mætti að afla sem mest,
en sjaldan og stundum alls ekki
lathugað, hvað það kos-tar að afla
mdikið. Fremstir hafa þar verið
togarar og línuveiðarar, og svo
mótorskip í næstu röð. I einu
orði siagt: óstjórn og skipulags-
leysi befir setið í öndvegi hjá
stórútgerðinni. Enda þótt sjómenn
margir hverjir, sem á sfcipunum
hafa unnið, hafi fengið oft vinnu
sínia sæmilega launaða, fyrir einte-
iar gó'ð samtök sjómannastéttar-
inniar, þá má enginn skilja orð
mín sem svo, að ég vilji gera
undirmenn skipanna setea í eyimd-
larskap útgerðarmanna. Þeiraa or-
saka er að Mta í því þjóðféliags-
skipulagi, sem við búum viðu Ein-
staklingshyggjan, takmarkalaus
samikeppni, sem stundum krefur
Iiinna stærstu fórna, eru þ-ar hæst
á blaði. En þessar melnsemdii
verða ektei steornar burtu með
öðru en að taka fyxir rætur þeiirra
jþannig, að breyta þjóðfélags-
skipuliaginu í sócíalistiskt þjóðfé-
lag. Að því vinnur jafnaðar-
miannaflokkurinn íslenzki og þeir,
sem láta sig nokkru skifta afkomu
síma og siimia um leið og afteomu
þjóðarheildarinnar, þeir egia að
fylkja sér í þann arm fylld’ngar-
innar, sem drepa vill sundrung og
ranglæti, fátækt og sjúkdóma
mentunarskort og hleypidóma, en
vill byggjia upp þjóðfélag fyrir
alla, þar sem réttur þess veiteari
er trygður.
Þetta var nú kannstee útúrdúr,
en koinum þá að efninu aftur.
Undirritaður hefir kynst bæði
veiðum á togurum og línusikipum.
Steal ég lýsa nokkuð aðferð þeirri,
sem höfð er við að afla á vertíð-
inni við Hrauniði. Áriin 1930—31
aflaðist svo miteiö í tog, við
Hraunið á vertíðinni að togarar
fyltu dekk í 3—4—5 trollum. Að-
gerðin tekur þá stuindum 10—16
tíma. Er þá fiskurinn, sem neðst-
ur er á dekkilnu afarilla útleik-
inn, morfcinn og lifrin oftþkemd
og bræðist illa. Allri gotu er
ífleygt I sjóinn. Þiað er sagt, að
ektei borgi sig að hirða hana. Mér
hefir oft fundist á togara, að betrffi:
væri að afla minna, komia með
góða vöru, og nýta það af aflan-
um ,sem hægt er; eyðia minna af
veiðiarfærum o. s. frv., að því
þó ógleymdu, þegar togað er í
vitlausum veðrum, og líf og limir
hásetanna lagðir í fylstu hættu.
Þiað þykir víst sjálfsagt, en sá,
hugsunarháttur þyrfti að breytas'f;
hið fyrsta.
(Frh.)
Alpýðuflokksmciður.
Auk laganna, sem alþingi af-
greiddi í gær, um ríkisábyrgð á»
innistæðufé í Útvegsbankanum, —
er skýrt er frá í lannari grein —,
en það eru fyrstu lögin, sem
þetta þing hefir sett, fór fram L
umræða í neðri deild um rikis-
útgáfu skólabóka og um Ljös-
mæðra- og hjúkrunarkvenná-
sikóla íslands. Var skólabóka-
frumvarpinu vísað til mentamála-
nefndar, en hinu til allsherjar-
nefndar.
Vilmundur Jóinssion siagði í
fluíningsræðu sinni um ríkisút-
gáfu skólabóka, að hann vænti
þesis, að ekki þyrfti að biera svc
sjálfsagt mál fram á fleiri þing-
um en þegar er orðið, heldur
yrði rikisútgáfan lögtekin á þessu
þingi,
Magnús fyrrum dóisent flytur
þrjú frumvörp, er bann flutti á
síðasta þingi: Um prestakallasjóð,
um þá breytingu á þingsköpum
alþingis, að iðnaðarnefnd sé bœtt
við fastar nefndir þingsins í
hvorri deild, og'um nokkra breyt-
ingu á lögum urn sikipulag kaup-
túnia og sjávarþorpa.
Kaffi og biiliardstofan
á Laugavegi 42 (horninu &
Frakkastíg) verður opnuð aftur
á morgun. Það er Hannes Krist-
insson, sem nú hefir þetta kaffi-
hús, sem sagt er að eigi að heita
Stóra Borg.
Ellefn böfi verða föðnrlans.
Talið er fnllvfst, að vélbáíunms „Sæinm“
frá Sanðl hafi farlst í eeBidai m sEip-
verfar, flórir ffleun, hafl látlð Ilflð,
Fls&nr t®llaðiíire
i