Morgunblaðið - 26.10.1986, Page 57

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 26. OKTÓBER 1986
57
Guðrún Snjólfs-
dóttir — Minning
Fædd 17. desember 1904
Dáin 18. október 1986
Orð Guðrúnar glöddu mig, þau
voru gullin fræðastrengur. Ég hefði
viljað þekkja hana þúsund sinnum
lengur.
Þannig orðaði konan það sem
Guðrún lá með á sjúkrastofunni, á
Borgarspítalanum suður í
Reykjavík í fyrrasumar (1985).
Og þannig var hún Guðrún, bæði
giöð og greind og átti mjög auð-
velt með að kynnast fólki og
umgangast það, svo þessi orð Þór-
hildar gætu verið samnefnari fyrir
daglega umgengni við þessa góðu
konu, sem hér verður kvödd.
Guðrún var ein af 14 börnum
hjónanna Steinlaugar Ólafsdóttur
og Snjólfs Ketilssonar, fædd í Þóris-
dal í Lóni 17. desember 1904. Ekki
ólst allur bamahópurinn upp í for-
eldrahúsum og var Guðrún ein af
þeim, sem ólst upp annars staðar.
En 3 böm þeirra hjóna dóu ung og
eitt fæddist andvana.
Þau hjón, sem urðu þeirrar gæfu
aðnjótandi að fá þessa litlu stúlku
í fóstur þá 5 vikna gamla, hétu Jón
og Steinunn, aðflutt frá Brunnum
í Suðursveit í Lón og bjuggu þá að
Hlíð, en fluttu brátt að Krossalandi
í sömu sveit og þar ólst Gunna litla
upp við gott atlæti heimafólksins
og minntist hún jafnan með gleði
og ánægju uppvaxtaráranna
„heima", eins og hún sagði jafnan,
þegar talið barst að Krossalandi og
seinna voru tvö önnur fósturböm
tekin á heimilið og áttu þar góða
daga og var Guðrún mest undir
vemdarvæng Sigríðar, sem var ein
af Krossalandssystkinunum, böm-
um Jóns og Steinunnar, en þau
áttu alls 10 böm.
Guðrún lærði snemma að lesa
og gekk í farskóla í sveitinni, var
mjög' áhugasöm um lærdóminn,
sem hún svo byggði sífellt ofan á
með lestri góðra bóka og með árun-
um var hún víðlesin kona og kunni
skil á svo mörgu og var þá sama
við hvem hún talaði og um hvað
var rætt, hún hafði svo mikla við-
sýni yfir umræðuefnið og laðaði
fólk að sér með sinni meðfæddu
frásagnargleði og hæfíleikum, svo
viðmælandinn fór jafnan fróðari af
hennar fundi.
Tvítug að aldri hleypir hún heim-
draganum, heldur niður á Höfn og
Fædd 16. júlí 1904
Dáin 17. október 1986
Mig langar að rita fáeinar þakk-
arlínur til minningar um tengda-
móður mína, Guðrúnu Þorvarðar-
dóttur. Hún andaðist á
Landspítalanum að morgni föstu-
dagsins 17. október siðastliðinn
eftir stutta sjúkdómslegu.
Guðrún fæddist þann 16. júlí
árið 1904 að Miklagarði í Saurbæ
í Dölum. Foreldrar hennar vora þau
Þorvarður Guðnason bóndi og
Jónína Guðbrandsdóttir. Sem ung
stúlka fluttist hún til Reykjavíkur
og vann þar við ýmis störf þar til
hún giftist Hermanni Eriendssyni
vélstjóra, ættuðum úr Grannavík.
Sín fyrstu hjúskaparár bjuggu þau
á ísafírði eða allt til ársins 1939
er þau fluttu til höfuðborgarinnar.
Eftir að hún fluttist til Reykjavíkur
fór hún að vinna í Farsóttarhúsinu
og síðar í Heilsuvemdarstöðinni,
eða þar til hún þurfti að hætta sök-
um aldurs. Þau hjónin eignuðust
einn son, Sverri, kvæntan undirrit-
aðri, bamabömin era fímm og
bamabamabömin fímm. Árið 1983
missti Guðrún mann sinn og sín
síðustu æviár bjó hún ein og hugs-
aði að mestu leyti um sig sjálf af
miklum dugnaði.
gerist ráðskona hjá sjómönnum. Sú
ferð átti eftir að marka tímamót á
lífsbrautinni. Ungu mennimir í ver-
stöðinni litu fljótt þessa brosmildu
og léttstígu stúlku hýram augum
og eitt er víst að sú stund rann upp
að Lónsveit varð einni heimasæt-
unni fátækari.
Guðrún giftist Ragnari Alberts-
syni frá Lækjamesi 24. júlí 1926
og bjuggu þau hjón allan sinn bú-
skap á Höfn. Meðan þau vora að
koma sér upp húsi, höfðu þau að-
stöðu til dvalar hjá Sigurði
Eymundssyni, móðurbróður Ragn-
ars, milli þess sem þau vora í
Lækjamesi, æskuheimili Ragnars.
Ragnar var smiður góður og
vissulega kom það sér vel og þó
aldrei betur en nú, þar sem hann
af vissum ástæðum þurfti að byggja
tvö hús fyrir eitt.
Hann byggði fyrst í félagi með
Asmundi Eymundssyni, móðurbróð-
ur slnum, sem þá var nýfluttur
heim frá Kanada eftir langa búsetu
þar og hugðist nú aftur setjast að
á gamla Fróni og vinna hér heima
að iðn sinni, úra- og gullsmíði. Mun
maðurinn hafa komið heim með
meira af stórhug en veraldlegum
efnum, því þeir reistu saman í fé-
lagi stórt og myndarlegt hús á
Höfn. En ekki var langt um liðið
þegar Ásmundur hitti samlanda
sína frá Vesturheimi, á Alþingishá-
tíðinni á Þingvöllum árið 1930.
Greip útþráin þá þennan garp á ný
og flutti hann aftur alfarinn til
Kanada, en eftir stóð stóra húsið á
Bakkanum sem auðvitað var ungu
hjónunum fjárhagslega ofviða.
Það var þá sem hann Ragnar
byggði Akur, snoturt og stílhreint
hús við Vesturvíkina, þar sem sólar-
lag er einkar fagurt, þegar kvöldsól-
in sest bak við jökulinn og fjöllin í
fjarska, handan fjarðarins, með
sínar mörgu eyjar.
Þetta hús varð svo þeirra fram-
tíðarheimili, þarna bjuggu þau allan
sinn búskap. Þar hafa komið gestir
og gangandi, þegið gestrisni og
hlýleik þeirra hjóna, sem vora mjög
samtaka með að láta gestum sínum
líða vel og hafa gaman af þeirra
heimsóknum.
Auk smá búskapar og garðrækt-
ar, sem þau hjón bjuggu við, eins
og flestir Hafnarmenn á þeim áram,
sem þau unnu bæði að í félagi,
hafði Ragnar á hendi fleiri störf út
Guðrún var sterkur persónuleiki,
hafði ákveðnar skoðanir og var
sjálfstæð í sér, enda sjómannskona.
Hún las mikið, hafði gaman af fal-
legri tónlist og á yngri áram lærði
hún svolítið á orgel. Seinna, þegar
aldurínn tók að segja til sín, sá hún
eftir því að hafa ekki haldið því
áfram. Guðrún var góð þeim er
minna máttu sín, þó svo hún starf-
aði ekki í neinu líknarfélagi. Mér
er minnisstæð kona nokkur sem var
heimagangur hjá Guðrúnu og fór
kona þessi oft heim með dtjúgan
sjóð. Bömum mínum var hún sér-
staklega góð amma, svo og bama-
bömum. Þau munu sakna hennar
mjög. Áhugasöm var hún og fylgd-
ist með áhugamálum mínum.
Síðustu gjafímar til mín frá henni
vora birkihríslur og í hvert sinn er
ég hlúi að þeim mun ég minnast
hennar.
Blessuð sé minning hennar.
Sumarið er horfið,
sól styttir göngu,
hætta söng
hörður fugla.
Allt leitar hvíldar,
að enduðu starfi.
Sofnar nú fræ,
á svæfli moldar.
(Jens Sæm.)
G.S.J.
í frá. Var hann í mörg ár fastamað-
ur hjá lifrabræðslunni á Höfn, en
lengstan feril sinnar starfsævi
sinnar mun hann hafa starfað sem
aðstoðarmaður við hafnsögustarfíð
á Homafírði. Fýrst með Bimi Ey-
mundssyni í Lækjamesi í Qölda
mörg ár, síðan í 20 ár með Jóhanni
bróður sínum, eftir að hann tók við
af Bimi. Og þessu til viðbótar má
geta þess að hann stundaði þó nokk-
uð veiðiskap í fírðinum, sem hefur
frá alda öðli verið mikil gullkista í
forðabúri íbúanna. Heimaverkefni
Ragnars vora svo smíðar af ýmsu
tagi og margan fallegan grip útbjó
hann í rennibekknum sínum.
En þrátt fyrir brauðstritið höfðu
þau hjón oftast nægan tíma til að
mæta á samkomur og mannamót
°g fylgjast með menningar- og
framfaramálum í sínu bæjarfélagi,
og þá fór orð af góðu sambýli við
nágrannann, enda öndvegisfólk á
báðar hliðar og mikil og náin tengsl
á milli.
Guðrún var lengi ritari hjá Kven-
félaginu Tíbrá á Höfn. Hefur
hennar sæti eflaust verið vel skip-
að, jafn tillögugóð, félagslynd og
traustvekjandi sem hún var að eðlis-
fari.
Mesta gæfan í lífí þeirra hjóna
var einkadóttirin Sigurbjörg, hug-
þekk stúlka og afar mennileg kona.
Hún endurgalt foreldranum gott
uppeldi með dyggilegri hjálp þegar
þau þurftu á að halda. Ragnar and-
aðist 11. mars 1972 og hafði þá
verið heilsuveill í nokkur ár.
Eftir lát manns síns hélt Guðrún
áfram að búa í húsi sínu og það
gat hún með hjálp dóttur sinnar og
tengdasonar, sem lét sér mjög annt
um hana og var hinn trausti burðar-
ás beggja heimilanna.
Hún amma mín er dáin. Það er
táknrænt að lífsblómið hennar
skyldi fölna smátt og smátt nú á
haustdögum. Það skildi þó aldrei
hafa verið glettni örlaganna að á
meðan hún háði sitt dauðastríð sátu
tveir valdahæstu menn heimsins á
rökstólum hér á hjara veraldar,
meðan við jarðarböm biðum þess
að því stríði lyki sem háð er í skugga
kjamorkuvárinnar.
Amma var dugnaðarforkur,
skörp en hvöss á stundum, en
ávallt var stutt I kímnina. Henni á
ég svo margt að þakka, sérstaklega
þá góðvild og gjafmildi er ég varð
aðnjótandi þegar ég sótti hana og
afa heim er hans naut við. Ég á
eftir að sakna stundanna með
ömmu í Mávahlíðinni, er við tvær
ræddum saman og hún stóð við
eldhúsborðið og raðaði ofan í mig
heimabökuðu meðlæti. Ömmu þótti
ætíð sælla að gefa en að þiggja og
þess nutum við bamabömin svo um
munaði. Ekki svo að skilja að þakk-
arverðar séu einungis þær gjafír
er telja má fram í peningum eða
gulli, heldur fyrst og fremst sú gjöf
sem einstaklingurinn einn getur
gefíð öðram af sjálfum sér. Þess
var hún amma megnug. Fyrir það
er ég þakklát og ég veit að ég á
éftir að búa að því þegar fram líða
stundir.
Nú er lífsljósið hennar ömmu
hnigið til viðar en það mun ætíð
skína áfram í minningunni um
hana. Þó svo að ein hurð lokist þá
opnast önnur. _
Erna
Sigurbjörg er gift Sigfínni Gunn-
arssyni frá Vopnafírði og eiga þau
4 böm, talin í aldursröð; Gunnar
Hans, sem hefur aflað sér réttinda
bæði í sjómanna- og fíugskóla, hann
er giftur Guðnýju Ingimundardótt-
ur og búa þau í Kópavogi og eiga
3 böm; Ragna Sigrún, hennar mað-
ur er Friðrik Karlsson, verkstjóri,
þau búa á Akureyri og eiga og reka
gistiheimilið Lónsá, þeirra böm eru
einnig 3; Tvö yngstu bömin, þau
Bjöm og Guðrún, era enn í foreldra-
húsum, bráðefnileg ungmenni, eins
og öll systkinin.
Allar þessar fjölskyldur áttu rík
ítök í hjarta Guðrúnar ömmu og
langömmu og stóðu hug hennar
nær og um þær var hugsað af heil-
um hug í stóra og smáu. Allir fengu
sína jólapakka og afmælisgjafír og
svo ömmubrosin og heilræðin, þeg-
ar þau birtust í heimsóknum.
Állt eru það dýrar perlur í sjóði
minninganna, að hafa þegið góðar
gjafir úr hendi ástvina sinna, þegar
leiðir skilja, og það er von mín og
trú að veganestið, sem hún lætur
eftir hjá sínum nánustu, muni end-
ast iengi.
Já, hún Guðrún var alitaf að
gefa okkur vinum sínum eitthvað
af sjálfri sér. Ég myndi segja að
hún hafi verið hinn ókrýndi kenn-
ari, sem við lærðum svo margt hjá
í lífsins skóla.
Þegar á ævina leið lagði Guðrún
talsverða rækt við að stúdera ætt-
fræði og hafði margur maðurinn
gaman af hafa samband við hana
um þau mál. Eins var það að þótt
bókmenntaáhugi hennar gæti talist
nokkuð almennur, munu þjóðleg
fræði hafa verið hennar eftirlætis-
grein. Hún kynnti sér lífsstíl
kynslóðanna gegnum aldimar og
við hvaða kjör það fólk bjó. Hún
vann að gagnasöfnun fyrir Þjóð-
háttafélag Islands í mörg ár og
þótti góður liðsmaður á því sviði
og fékk lof að launum. Minnið var
svo frábært, hún mundi vel hvað
gömlu verkfærin hétu sem þetta
fólk notaði og annað í þeim dúr.
Sumarið 1975 fór Guðrún til
Kanada. Má segja að þá hafí gam-
all draumur ræst. Þar hafði
móðurfólk Ragnars talsvert verið
og hann sjálfur sem lítill drengur
með móður sinni, Sigríði Eymunds-
dóttur. Fararstjórinn hafði gran um
ættfræðiáhuga Guðrúnar og fór
ekki leynt með. Kom margur Vest-
ur-íslendingurinn á fund Guðrúnar
að fræðast betur um upprana sinn
við ættlandið og varð margs vísari.
Þetta var kveikjan að mörgum
heimboðum, hlýleik og góðum mót-
tökum meðal íslendinga vestra.
Alveg ógleymanleg ferð hjá Guð-
rúnu og svo bréfasamskifti í kjölfar-'-*
ið, þegar heim kom.
Þetta var ekki eina ferðin sem
gladdi Guðrúnu. Oft var stigið upp
í rútu og rennt úr hlaði í glöðum
vinahópi meðal Homfírðinga. Þá
var gaman að vera ferðafélagi Guð-
rúnar. Hver staður átti sér stóra
sögu og víðáttan opnaðist inn í töfr> .
sumarsins, þar sem nýi og gamli
tíminn mættist í söng og samræðum
og hún, 80 ára heiðurskona, var
sami góði ferðafélaginu, þegar leið
okkar lá sfðast saman f Land-
mannalaugar.
Þegar Guðrún kom fyrst á Höfn
árið 1924 vora þar aðeins fá hús.
Þetta átti eftir að breytast, mest
um og eftir stríðsárin, þegar skriður
komst á atvinnulífíð með bættri
útgerð. Lón-fólk flutti þá í stóram
stíl á Höfn og þá náði Guðrún aftur
sambandi við systkini sín, eftir að
þau settust að á Höfn. Þetta v£Ór~
félagslyndur hópur, sem kom oft
saman á góðri stund og tók í spil
og þá var oft glatt á hjalla og
ánægjuleg samvera sem fylgdi því.
Að eðlisfari vora þessi systkini
glaðlynt og gott fólk, sem gaman
var að umgangast og vináttubönd
tengdi þennan frændgarð mjög
saman.
Nú þegar litið er til baka, má
segja að Guðrún hafí verið ham-
ingjusöm kona, fyrir utan hennar
skertu heilsu mörg síðustu árin.
En umhyggja dóttur hennar og
tengdasonar bættu henni upp þann
möguleika að njóta sín meir, en
margur á kost á. Það var stór viniK^.
ingur fyrir hana og lífsnautn að
geta verið sem lengst heima og
sinnt sínum hugarmálum á milli
þess sem hún var á sjúkrastofnun-
um sér til heilsubótar, sem oft var.
Og núna sfðast var hún komin á
Borgarspítalann í Reykjavík, þar
sem hún andaðist 18. október.
Með andláti Guðrúnar er aðeins
eftirlifandi einn af þeim systkinum,
Ragnar Snjólfsson, búsettur á Tlöfn.
Á kveðjustund er mér efst í huga
söknuður, en um leið óendanlegt
þakklæti fyrir allar hinar fjölmörgu
samverustundir, alit frá því hún
leiddi mig fyrstu sporin. I endur-
minningunni á ég dýrmætan sjóð
um þær ánægjustundir. Að eiga
góða vini er hvers manns gæfa,
annað er stundar gróði.
Fyrir mína hönd og minnar fjöl-
skyldu sendi ég öllum ástvinum
Guðrúnar innilegar samúðarkveðjur
sér f iagi dóttur, tengdasyni og
barnabömum og bið vinkonu minni
blessunar guðs á nýjum leiðum.
Blessuð . sé minning Guðrúnar
Snjólfsdóttur.
Jónína Brunnan

*
Bladburöarfólk
óskast!
AUSTURBÆR
Óðinsgata
KÓPAVOGUR
Ásbraut
Hlíðarvegur 1-29 o.fl.
Hlíðarvegur 30-57

m H
s Gódan daginn!
Guðrún Þorvarðar-
dóttir — Minning