Morgunblaðið - 26.10.1986, Síða 59

Morgunblaðið - 26.10.1986, Síða 59
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 26. OKTÓBER 1986 59 en nú um Bror sem ágætis mann er þurfi að eiga einhvem að sem trúi á hann. Bror var þá peningalaus og at- vinnulaus. Honum hafði verið vikið til hliðar, en hann var ekki vina- laus. Allir virtust standa með honum. Ríkisstjórinn í Kenýa bauð honum að búa hjá sér til að hann losnaði við ásókn skuldheimtu- manna. Cockie Birkbeck, sem þá var flutt til Kenýa, bauðst til að láta skartgripi sína sem tryggingu fyrri einni af skuldum hans, en henni var þá tjáð að skuldin hefði verið afskrifuð. Það kom eins og reiðarslag yfir Karen Blixen þegar Bror fór fram á skilnað árið 1922. í sögunni „Po- eten“ lýsir hún örvæntingu sinni. Hún hélt að hún lifði þetta ekki af. Afbréfum þeirra hjóna fyrstu hjónabandsárin er Ijóst að þau hafa bæði verið hamingjusöm. Karen erhreykin afmanni sínum og framtíðardraumum hans og ástin skín ígegn. Stríða þæryfir- lýsingar nokkuð gegn þeim ásökunum hennarsíðarað hann hafiþá þegarsmitað hana afsára- sótt. hefði látið þetta viðgangast hefði sambandi þeirra verið lokið innan hálfs árs. Nú missti ég þann mann sem mér var allt í lífinu." Eva Dickson varð aldrei þriðja eiginkona Brors, en hún kallaði sig oft barónessu. Samband þeirra var oft stormasamt, og hún fór oft í leiðangra á eigin vegum án hans. Svo fórst hún í bílslysi í síðasta leiðangrinum, sem var ökuferð um Mesópótamíu, árið 1935. Þá hafði bróðir hennar, útgefandinn Áke Lindström, fengið Bror til að skrifa bók með aðstoð reyndari rithöfund- ar, og var það bókin „Nyama". Karen Blixen varð lítt hrifín þeg- ar hún frétti um þessi ritstörf hans. Hún var þá sjálf að skrifa bókina „Den afrikanska farmen“ (Jörð í Afríku), og i bókinni minnist hún Bror, t.h., í veiðiferð með Emest Hemingway og fjórðu ástinni sinni, Evu Dickson. Síðasta ástkonan, Ruth Rasmuson. Eins og allar ástkonur Brors var hún mjög háð honum kynferðislega, en nú virtist ekkert geta breytt ákvörðun hans. í bréfi sem Karen skrifar heim um þetta leyti kennir hún Ijölskyldunni um hvemig kom- ið sé og hótar að koma aldrei aftur heim til Danmerkur og jafnvel að hætta að skrifa móður sinni. í sjöttu sögu sinni, „Drömmare", í bókinni „Sju romantiska beráttels- er“, dregur hún upp ýkta mynd af Bror sem hrottafengnum nautna- segg. Þar er hann sænski baróninn Gyllenstiema, sem „hvorki verð- skuldar aðdáun né umburðarlyndi“, maður sem vill „taka frá öðmm allt sem þeim er verðmætast". Um þessar sjö smásögur hennar sagði Bror aðeins: „Það hefði verið nóg að hafa sögumar fimm.“ Eftir að leiðir þeirra hjóna skildi stóð Bror uppi tómhentur, „en ég átti enn byssuna mína“, segir hann. Bror var afbragðsskytta og ólíkur flestum öðmm hvítum mönnum í Afríku á þeim ámm að því leyti að hann virti blökkumenn og taldi sig ekki yfir aðra hafinn. Hann ferðað- ist víða um Kenýa, Kongó og Uganda og varð alls staðar vel til vina. Sérstæðustu ferð sína fór hann eftir að hafa verið leiðsögu- maður auðugs ferðamanns við fiskveiðar í Chad. í Chad rákust þeir á sendiferðabfl af gerðinni Int- emational Harvester og ákváðu að kaupa bflinn og aka þvert yfir Sa- hara-eyðimörkina og taka síðan skip frá Alsír yfir til Evrópu. Eng- inn hafði fyrr reynt að fara yfir eyðimörkina í bfl sem ekki var sér- staklega útbúinn til ferðarinnar. Þrátt fyrir hrakspár tókst ferðin vel, og henni lauk með þriggja daga kampavínsveizlu í íbúð Coekie á Ritz-hótelinu í París. Síðar fóm þau Cockie í samskonar bfl frá París til Svíþjóðar þar sem þau giftu sig árið 1928. En mesta athygli vakti þegar Bror varð leiðsögumaður prinsins af Wales á ljónaveiðum í Kenýa árið 1929. Það var Denys Finch Hatton („elskhugi konu minnar og bezti vinur minn“, eins og Bror komst að orði) sem sá til þess að „frændinn" með bláa blóðið yrði veiðistjóri hjá prinsinum. Ferðin vakti mikla athygli, og varð meðal annars til þess að bæta lánstraust Brors. En heima á búgarðinum í Kenýa sat fyrri barónessa bæði af- brýðisöm og einmana. Reiði hennar í garð Denys Finch Hatton vegna vináttu hans við Bror og velvilja í sambandi við heimsókn brezka prinsins varð upphafið að því að upp úr slitnaði með þeim. En í sum- um sögum sínum hefúr hún líkt sambandi þeirra Brors og Finch Hattons við samkynhneigð tveggja karlmanna er njóta sömu konu. Eftir ferðina með prinsinum af Wales varð Bror eftirsóttur leið- sögumaður og fór hvem leiðangur- inn á fætur öðrum með auðmenn frá Bandaríkjunum og víðar. En þrátt fyrir hjónabandið átti hann það alltaf til að stíga í vænginn við aðrar konur. „Hann var dásamlegur en ótrúr eiginmaður," sagði Cockie í viðtali við Ulf Aschan. „Við rif- umst aldrei út af ástarævintýrum hans. Hann var bezti elskhugi sem hægt var að kjósa sér.“ Um skeið var Bror hugfanginn af Beryl Markham, sem skrifar formála að bók Ulfs Aschans. Hún var tíu árum yngri en hann, af- bragðs flugmaður, sem Denys Finch Hatton lýsir sem fegúrsta flugmanni heims, og flaug hún bæði með farþega og póst í flugvél sinni af gerðinni Leopard Moth. Hún var góð vinkona Finch Hatt- ons, og tilviljun ein réð því að hún var ekki með þegar hann fórst í flugvél sinni nokkru síðar. Beryl Markham segir frá sam- bandi sínu við Bror í bók sinni „West with the Night“ sem út kom árið 1942. Hun hafði fylgt eftir hugmynd Finch Hattons um leit að fílum úr flugvél, og það hentaði Bror ágætlega. Hún fylgdi Bror hvert sem leið hans lá, og Iýsti því hvemig hann gat skotið villinaut sem kom æðandi að honum milli augnanna um leið og hann gaf fyrir- mæli um hvort hann vildi gin eða viskí ■ fyrir kvöldverðinn. Hún var einnig með honum þegar æstur fíll ætlaði að ráðast á hann, en Bror rak fílinn burt með því að ausa yfir hann formælingum á sænsku. Bror stofnaði nú fyrirtækið Tanganyika Guides Ltd. með félaga sínum Philip Percival. Hann hagn- aðist það að hann gat loks keypt sér sinn fyrsta eigin búgarð. Verr gekk hjá Karen, en hún afþakkaði með öllu þegar hann bauðst til að lána henni peninga svo hún fengi haldið búgarði sínum. Fór svo að búgarðurinn var seldur fyrir 100 þúsund krónur (danskar), og hafði þá fjölskyldan varið rúmri milljón króna til að halda honum gang- andi. Var það árið 1931, og hélt Karen þá vonsvikin heim til Dan- merkur. En ný ævintýri biðu Brors. Dag nokkum var bfl ekið upp að bú- garði hans og út stigu glæsileg sænsk stúlka og vinkona hennar. Þær höfðu ekið í einum áfanga frá Dar-es-Salaam — 700 kflómetra leið — eftir þessum vegleysum, og nú vildu þær fá eitthvað að drekka. Þegar Bror spurði hver tilgangur heimsóknarinnar væri, svaraði hún: „Að hitta yður.“ Þetta var Eva Dickson, en hún var þekkt sænsk ævintýrakona á fjórða áratugnum og fyrirmynd margra kvenna á þeim ámm. Þegar eiginkonan Cockie kom heim nokkrum dögum síðar eftir að hafa skroppið í heimsókn til Englands, tjáði Bror henni að hann ætlaði að taka Evu Dickson með í ráðgerða veiðiferð þeirra hjóna. Þá brást Cockie hin versta við og heimtaði að Bror gerði það upp við sig hvora þeirra hann kysi. Bror svaraði án miskunnar: Þá kýs ég Evu Dickson. „Hvemig gat ég verið svona heimsk,“ segir Cockie um atburðinn í viðtali við Ulf Aschan. „Ef ég ekki á Bror. Þegar finnska vetrarstríðið brauzt út 1939 var Bror staddur í New York, þar sem hann hóf íjár- söfnun til styrktar Finnum. Tókst honum að safna fyrir hersjúkrahúsi með 200 rúmum og tveimur skurð- stofum, auk þess sem hann fékk bandarískt sjúkralið sér til aðstoð- ar. Þá tók hann á leigu farþegaskip- ið „Drottningholm" til að flytja búnaðinn til Finnlands. Með í förinni um borð í Drottn- ingholm var nýjasta ástkona Brors, Polly Peabody, sem var rúmlega 30 árum yngri en Bror. Var hún skráð í ferðina sem einkaritari Brors, og sýndi hún sama áhuga og aðrar konur á að fylgja honum hvert sem leið hans lá. En þetta varð engin fræðgarför. Drottning- holm kom til Oslo í apríl 1940. Vetrarstríðinu var þá lokið og Þjóð- veijar vom að hemema Noreg. Bandaríkjamenn vom ekki orðnir aðilar að heimsstyijöldinni og ekki mátti nota sjúkrahúsið nema með sérstakri heimild frá Bandaríkjun- um. Var það síðar flutt yfír til Svíþjóðar og bandarísku starfs- mennimir héldu heim. En Bror fékk ekki dvalarleyfi í Bandaríkjunum og fluttist því til Svíþjóðar. Þar settist hann að í Nasbyholm, en dvaldist á sumrin í Falsterbro með fleiri Svíum sem áður höfðu verið búsettir í Kenýa. Meðal þeirra var Aschan-fjölskyldan, og þar kynntist Bror á ný guðsyni sínum Ulf. í Falsterbro hitti svo Bror síðustu stóm ástina sína, Ruth Rasmuson, glæsilega konu og glaðlynda. Eyddi hann síðustu ámm ævinnar í ham- ingjusamri sambúð með Ruth. Það var í húsi hennar við ströndina sem hann skrifaði síðari bók sína „Brev frán Afrika“. „Hann gaf mér bestu ár ævi minnar," segir Ruth í sam- tali við Ulf Aschan. Hún var með Bror í bflnum þennan kalda vetrar- dag árið 1946 þegar bfllinn fór út af, rakst á tré og Bror fórst. Eftir það gat hún ekki hugsað sér að búa áfram í Svíþjóð og fluttist til Dan- merkur. Þegar Karen Blixen frétti lát Brors, lét hún söknuð sinn í ljós með þessum orðum: „Ég á þá eina ósk eftir að fá einu sinni enn að fara í veiðiferð með Bror." Sjálf lézt Karen Blixen árið 1962, þá 77 ára að aldri. (Hcimild: M&nads Journalen) Tanne varalveg einstök frænka sem opnaði augu hans fyrir um- heiminum. Allt umhverfið fékk á sig nýjan svip, og saman dreymdi þau um nýja heima, og sá draum- urrættist. Siglufjörður: Nýtt félags- heimili opnað Siglufirði. FELAGSHEIMILI Lions- og ~ Lionessuklúbba Siglufjarðar hef- ur verið opnað og mun það hafa mikil áhrif á starfsemi klúb- banna. Lionsklúbbur Siglufjarðar var stofnaður 16. nóvember árið 1968. Klúbburinn hefur allt frá stofnun unnið að líknar-, félags- og mening- armálum og voru Lionsmenn aðalhvatamenn að stofnun æsku- lýðsheimilis á Siglufirði og fer þar fram blómleg æskulýðsstarfsemi. Að undanförnu hefur klúbburinn unnið að málefnum aldraðra oa^ stutt myndarlega við byggingu sem ætluð er eldri borgurum. Formaður Lionsklúbbs Siglufjarðar er Vigfús Þór Ámason. Lionessuklúbbur Siglulfjarðar er fyrsti slíki klúbburinn sem stofnað- ur er hér á landi en hann var stofnaður 1. nóvember 1979. Fréttaritari Stykkishólmur: Vetrarlegt' um að litast Stykkishólmi. VETURINN er kominn, þótt ekki sé það á almanakinu, en það er stutt í fyrsta vetrardag þegar þetta er skrifað 21. október. Það er hálka á götum og fjallvegir verða erfiðir ef ekki eru nagla- dekk eða keðjur notaðar, enda eru nú flestir að huga að vetrar- dekkjum og margir þegar búnir að skipta um dekk. Þótt ekki hafi komið mildll siy'ór niður í bæ, þá eru fjttllin hvit fyrir löngu. Vepjulegir fólksbílar fara ekki fjallvegi á veqjulegum dekkjum. Þetta allt hefír samt ekki haft áhrif á ferðir áætlunarbfla og rút- umar em enn akandi eftir sumar- áætlun og koma á venjulegum tíma. Haustslátmn er nú að ljúka og hér mun hafa verið slátrað í slátur- húsinu um 11 þúsund fjár. Er það nokkm minna en í fyrra, en nú í fyrsta sinn er ekkert sláturfé á veg-^- um Kaupfélags Stykkishólms endai ' mun staifrækslu þess lokið eftir því sem talið er og Kaupfélag Gmnd- firðinga leggur sitt fé í sláturhúsið í Búðardal og eins munu nokkrir fyrrverandi viðskiptamenn Kaup- félags Stykkishólms hafa gert. Áskorun til sjón- varpsstöðva Standið vörð— um sálarheill barnanna KENN ARAFÉLAG skóla ísaks Jónssonar skorar á sjónvarps- stöðvar að sýna ekki myndir sem eru óhollar börnum. í áskoruninni segir: „Að gefnu tilefni skorar Kennarafélag skóla Isaks Jónssonar á sjónvarpsstöðvar að sýna ekki snemma kvölds mynd-#T* ir sem era bömum óhollar og aldrei án þess að varað sé við efni þeirra. Vonumst við eindregið eftir að aðr- ir kennarar og uppalendur taki undir þessa áskomn okkar. Stönd- um vörð um sálarheill ungu kyn- slóðarinnar. Bjóðum henni aðeins það besta."

x

Morgunblaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.