Alþýðublaðið - 17.03.1932, Blaðsíða 2

2
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Alþjóðasamband
jafnaðarmanna.
Ófr ðurinn i Asíu og Þjóða-
bandalagið.
3. p. m. kom saman ping Þjó'ðabandalags-
ins í Genf, og átti pao að fjalla um sfríoið
i austri. Alpjó ocmtmband jafnaxkirmanma og
verkamanna sendi pinginu eftirfarandi ávarp.
Á ellefta þúsund fulJtí'ða menn
og konur, er heima eiga hér í
Reykjavík, liafa sent alþingi á-
skorun um a'ð breyta kjördæma-
skipuninni, sem er orðiin úrelt og
með öllu óhafandi, þar eð hún
stendur enn að mestu óbreytt frá
árinu 1874, er vér heimtum aftur
löggjafarréttinn úriröndum kon-
ungs.
En á þeim nær tveim manns-
öldrum, sem síðan eru liðnir, hef-
ir þjóðin að miklu leyti skift um
atvinnuveg og fiar af leiðgndi
fluzt til kaupstaðanna. Býr nú
helmingur allra landsmanna á
svæðinu frá Snæfellsnesi til Dyr-
hólaeyjar, en á þessu svæði eru
ekki nema 14 af 36 kjördæma-
kjörnum þingmönnum þjóðarinn-
ar. Verst sett er þó sjálf Reykja-
vík, þar sem á fimta þúsund kjós-
endur koma hér á hvern þing-
mann, enda eru fjórir af fram-
bjóðendum þeim, sem ekki kom-
iust að hér í Reykjavík (Helgi Her-
mann Eiríksson, Sigurjón Á. Ól-
afsson, Helgi P. Briem og Ólafur
Friðriksson), sem fleiri kjósendur
standa bak við en þingmennina
Bjarna Ásgeirsson, Jónas Þor-
bergsson, Berg Jónsson, Ásgeir og
Tryggva ráðherra, Hannes Jóns-
son, Guðmund ólafsson, Stein-
grím Steinþórsson, Svein Ólafs-
son, Ingvar Pálmason, Sveinbjörn
Högnason, Lárus Helgason, Þar-
leif Jónsson, Björn Kristjánsson,
Halldór Stefánsson, Pál Her-
mannsson og sjö aðra kjördæma-
kosna þingmenn.
Móti því aÖ breyta kjördæma-
skipuninni í réttlátt horf hefitr
ekki heyrst ein einasta viðbára,
sem hægt er að taka gilda. Alt,
sem sagt hefir verið á móti því,
eru lítilfjörlegir útúrsnúningar.
Kreuger.
Stokkhólmi, 16. marz. U. P. FB.
Kauphöllin verður opnuð á ný á
mánudaginn kemur. — Rannsókn-
ir til þess að gera ljóst hvernig
ástatt er um hag Kreuger &
Toll fara nú fram og er búist við,
að þær standi yfir út þennan
mánuð. — Áður en Kreuger fór
til Bandaríkjanna skipaði liann
svo fyrir, að eigi skyldi ganga frá
ársreikningum Kreuger & Toll og
nokkurra ann;ara félaga, fyr en
hann væri heim kominn aftur.
Verzlun með hlutabréf Kreuger
& Toll hefir verið bönnuð á kaup-
höllinni frá og me'ð mánudegi að
telja. Ástæðan til þess er sú, að
vart var'ð meiri ótta meðal hand-
hafa Kreuger-verðbréfa í dag en
hina dagana, sem Iiðnir eru síðan
Kreuger frantdi sjálfsmorð. Kreu-
ger-verðbréf hafa jafnvel verið
auglýst til sölu í blöðunum og af-
leiðingin orðið að ýms önnur
verðbréf hafa fallið mikið í verði
Árásir Japafia á Kína hafa sieg-
ið öllu í stríðsbál í Austur-Asíu.
Mansjúríu, sem japanskar her-
deildir hafa tekið með valdii, á
að gera að „valdalausu lýðveldi"
í hendi japönsku yfirdrottnunar-
stefnunnar. I götum milljónaborg-
arinnar Shanghai eru nú háðar
blóðugar orrustur.
Meðan Japanir óðu uppi í Man-
sjúríu, gerðu stórveldin ekki
nokkurn skapaðan hlut til að
hindra það, að samningar þeir,
sem Japanir hafa þegar undir-
skrifað, væru brotnir af þeiiu
sjálfum. Þau gerðu ekkert til að
þvinga hina japönsku ræmngja
til að yfirgefa kínversku lands-
svæðin, sem þeir þegar voru bún-
ir að taka herskildi.
Fyrst þegar Japanir hófu skot-
hríð á Shanghai og Nanking, fóru
auðvaldsrikin að rumska. Og þó
þorðu þau ekki að taka af afli í
taumana, jafnvel þó þau sæu að
„sérréttindi” þeirra sjálfra væru
í hættu. Þau senda enn skotfæri
og alls konar hergögn til Japan
og láta það viðgangast að full-
trúi Japana á friðarráðstefnunni
tali þar falstungum um frið.
Ráð Þjóðabandalagsins sá sér
ekki annað fært en að kalla sam-
an aukaþing í Þjóðabandalaginu,
og réði þar mestu um þungi al~
menningsálitsins í öllum löndum,
atbeini öreigalýðssamtakanna og
kröfur fulltrúa Kínverja í ráð-'
inu. Á þetta þing nú að taka af-
stöðu til stríðsins í austri, En
það er ekkert, sem gefur tilefni
til þess að álykta sem svo, að
þetta þing verði að nokkru ör-
uggara í ákvörðunum símun og
framkvæmdum en ráð Þjóða-
bandalagsins var um það leyti,
er stríðið var að brjótast út. En
framkoma þess var þá aumkunh
arverður vanmættisleikur ráð-
þrota aukvisa.
Svik Þjóðabandalagsins við
málstað friðarins í upphafi ófrið-
arins hefir orðið ekkert annað
en hvöt fyrir yfirdrottnunarsýki
Japana, sem nú hygst að fram-
kvæma hin miklu áform sín. Jap-
'anir eru í rámsferö á hendur Kín-
verjum. Og þessi ránsferð ber
öll merki landvinningastrí'ðs.
Þegar þannig er, er það sið-
fcrðisleg skylda Þjóðabiandalags-
ins að fordæma að fullu og öllu
Línuveiðarinn Alden kom af
(veiðum í gærkveldi.
hina japönsku yfirdrottnunar-
stefnu, sem hefir byrja'ð stríðið
án þess á nokkurn hátt að reyna
að leysa deilumálin me'ð ger'ðar-
dómi.
Þetta er siðferðisleg skylda
Þjóðabandalagsins, og vægari er
ekki hægt að vera í kröfum á
hendur þeim, sem með hátíða-
svip hafa á undanförnum árum
undirritað samninga um að banna
ófrið.
Vér berum engar tálvonir í
brjósti hvað viÖvikur öðrum auð-
valdsrikjum, sem Jeggja undir
sig kínversk landssvæði, eða lát-
ast vera að vernda „sérréttindi"
isín í Kína. Vér vitum, að stríðið
í Austur-Asíu, þar sem yfirdrottn-
unarhagsmunir allra stórveldanna
rekast á, getur fyr eða síðar kom-
ið af stað nýjum heimsófriði. Vér
vitum, að vér getum nú búist við
ófriði við Kyrrahafiið eftir ófrið-
inn við Atlantshafið. Því er það
fyrsta skyldan að reyna alt, sem
mögulegt er, til að hindra þessa
ógurlegu ógæfu fyrir mannkynið.
Vér krefjumst því fyrst og
fremst:
Að Japanir séu brennimerktir
sem friðrofar!
AÖ tafarlaust sé komið í veg
fyrir allan hergagnaflutning til
Japana og að þeim sé ekkert lán-
að!
Að öll mögn fjármála og stjórn-
mála séu notuð tif að þvinga Jap-
ana til að hætta ránsferðum sín-
um!
Að alls ékki verði að neinu leyti
viðurkendur yfirráðaréttur Japana
á kínverskum landssvæðum, jafn-
vel þó að Kínverjar sjálfir yrðu
þvingaðir til að viðurkenna slíkt!
Öreigafr í öllum löndum!
Þvingið stjórnirnar í löndum
yðar til að verða við þessum
kröfum!
Þolið ekki að auðvaldsstjórnirn-
ar sem hjálparhellur japönsku yf-
irdrottnunarseggjanna eða af au-
kvisahætti hjálpi til að koma af
stað nýjum heimsófriði!
Berjist sleitulaust og alls staðar
gegn hinni japönsku yfirdrottnun-
arstefnu, gegn allri yfirdrottnun-
arstefnu í heiminum.
Niður með yfirdrottnunarstefn-
una!
Lifi iriður og afvopnun.
Milliferðaskipin. Dettifoss kom
að norðan og vestan í gærkveldi.
Byltinga áf or in
i Þýzkalandi.
Berlín kl. 1/212 i dag.
Samkvæmt útvarpsfregnum frá
Berlín í dag kl. V2I2 hefir það
komist upp, að þýzku svartlið-
arnir, eða að minsta kosti nokkur
hluti þeirra, hafði ætlað sér að
gera tilraun til stjórnarbyltingair
í Þýzkalandi daginn sem forseta-
kosningin fór fram. Jafnaðarma'ð-
urinn Svering, innanrikismálaráð-
herra í Prússlandi, hefir gefið út
skýrslu um þetta. Sést af henni.
að við húsrannsókn hjá nokkruim
svartliðum hafa fundist vopn og;
flugrit, er átti að dreifa út.
Afmæli talsímanns.
Washinigton í marz. U. P. FB.
10. marz var 57 ára afmæli tal-
jsímarts í Bandarikjunum. 10. marz
1876 hafði Alexander Graham Bell
fullkomnað svo talsímiann, sem
hann fann upp, að hann gat notað
hann til þess að tala við félaga:
sinn. Nú er svo komið, að tal-
símanotendur í Bandaríkjunum
geta talað við talsímanotendur í,
fjörutíu löndum, en í þessiuim
löndum að Bandaríkjunum með-
töldum eru 32 750 000 talsímar,
eða 92 0/0 allra slíkra tækja í
heiminum. Sérfræðingar sam-
bandsstjórnarinnar í Washington
álíta, að þess muni tiltölulega;
skamt að bíðia, unz talsámband
verði komið á milli Bandaríkj-
anna og allra annara landa. Semi
stendur eru að eins fjögur lönd,
sem hvert um sig hefir meira en
100 000 talisíma, sem Bandaríkin
hafa ekki talsamband við, þ. e.
Kína, Japan, Rússland og Suður-
Afríka.
Talsambandsframfarirnar landa;
milli hafa verið mestar frá 1922.
Þá höfðu Bandaríkin að eins tal-
samband við Kúbu og Kanada.
En nú hafa Bandaríkin talsain-
band viÖ flest lönd Evrópu, Mið-
og Suður-Ameríku, Nýja Sjáland,
Ástralíu, Marokko, Java, Sumæ
tra og Austur-Indland. Og síðast-
liðið sumar var komið á talsam-
bandi við Hawai í Kyrrahafii. Og
þar með voru Ban»laríkjamenn
2000 milum nær því marki að fá
talsamband við Japan og Kína
Talsímaiðnaðurinn er einn aí
aðaliðnuðum Bandaríkjanna. Hafa
Bandaríkjamienn lagt í þennan
iðnað 5 250 000 000 dollara, en til
viðhalds, endurbóta og aukningar
ver iðnaðurinn árlega 500 000 000
dollara.
Togaramir. Enskur togari kom
hingað í gær með veikan mann.
Baldur kom af veiðúm í nótt
með 25 föt lifrar; hann var eitt-
hvað bilaður. Enskur togari kom
í gær fullur af fiski, kom hingað
til þess að fá sér ís. ,