Morgunblaðið - 10.12.1986, Blaðsíða 4

4
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 10. DESEMBER 1986
Oratorían Messías:
„Aldrei hefur jafn-
fögur tónlist heyrst“
Pólýfónkórinn og Sinfóníuhljómsveit íslands í Hallgrímskirkju
Pólýfónkórinn og Sinfóníuhljóm-
sveit Islands flytur Oratoriuna
Messías eftir Handel í Hallgríms-
kirkju, fimmtudaginn 11. desem-
ber kl. 20.00. Pólífónkórinn
hefur nokkrum sinnum áður flutt
þessa Oratoriu undir stjórn
Ingólfs Guðbrandssonar, en
þetta er fyrsti heildarflutningur
verksins hér á landi. Það lá því
beint við að spyija Ingólf hvaða
sess Oratorian Messias skipaði i
tónlistarlífinu:
„Messías er sennilega vinsælasta
verk allra tíma og langþekktasta
verk barrokktímans."
Hvers konar verk er Messias?
Er þetta kirlqulegt verk?
„Texti óratoriunnar er settur
saman úr ýmsum ritum Biblíunnar,
einkum Gamla testamentinu. Að því
leyti er verkið trúarlegs eðlis, en
er ekki miðað við neina kirkjulega
athöfn og var ekki samið til flutn-
ings í kirkju.
Messías er dramatískt verk, sa-
mið til flutnings í leikhúsi. Frum-
flutningnum árið 1742 var svo vel
tekið að fólk gekk af göflununum
af hrifningu og vitnað er í samtíma-
heimildir sem segja „Aldrei hefur
jafn fögur tónlist áður heyrst.
Okunnugir ímynda sér að verk
um trúarleg efni hljóti að vera með
miklum alvöruþunga og langdregið
áheymar. En frá upphafí leit al-
menningur á Oratoríuna Messías
sem skemmtitónlist. Fólk þyrptist
að Hándel til að þakka honum fyrir
skemmtunina, eftir flutning Orato-
ríunnar, „Þetta er frábær skemmt-
un,“ og annað í þeim dúr voru
fyrirsagnir blaðanna á þeim tíma.
En Hándel sagði sjálfur: „Mér
þykir leitt ef ég hef aðeins skemmt
ykkur, vegna þess að mig langaði
að gera ykkur að betri mönnum."
I mínum augum skipar Oratorían
Messías þennan óvenjulega sess.
Þetta samband af gleði og trúar-
legri alvöru. Hándel var fyrst og
fremst óperutónskáld en tók að
semja óratoríur þegar áhuginn á
óperum hans fór dvínandi í London,
en Hándel var mikill heimsmaður
og hafði áratugum saman umgeng-
ist aðals- og kóngafólk og unnið í
þeirra þágu. Hann var viðhafnar-
persóna og því er alltaf grunnt á
því veraldlega í verkum hans, jafn-
vel þótt textinn fjalli um trúarlegt
efni.
Þeir sem þekkja Gamla testa-
mentið vita líka að frásögn þess er
mjög veraldleg og kemur inn á flest
VEBURHORFUR í DAG:
YFIRLIT á hádegi í gœr: Um 200 kílómetra suður af Vestmannaeyj-
um er 984 millibara smálægð sem hreyfist lítið, en 600 kílómetra
suður af Hvarfi er 950 millibara viðáttumikil og vaxandi lægð á
leið norðaustur. Hlýna mun í veðri þegar líður á nóttina.
SPÁ: í nótt og í morgun var búist við að skil gengju norðaustur
yfir landið með suðaustan hvassviðri eða stormi og rigningu. Á
hádegi verða skilin því sem næst komin yfir landið, en við tekur
hægari sunnan- eöa suðaustanátt með skúrum eða slydduéljum.
Talsvert hlýnar meðan skilin ganga yfir, en síðdegis ætti að verða
1 til 5 stiga hiti.
VEÐURHORFUR NÆSTU DAGA:
FIMMTUDAGUR og FÖSTUDAGUR: Suðlæg eða suðaustlæg átt
og viðast frostlaust, þó heldur kólnandi á föstudag. Slydduél um
sunnan- og vestanvert landiö, en úrkomulítiö norðaustanlands.
TÁKN:
Heiðskírt
▼
á Léttskýjað
Háifskýjað
A
m Skýjað
Alskýjað
x Norðan, 4 vindstig:
" Vindörin sýnir vind-
stefnu og fjaðrirnar
vindstyrk, heil fjöður
er 2 vindstig.
/ / /
/ / / / Rigning
/ / /
* / *
/ * / * Slydda
/ * /
* * *
* * * * Snjókoma
* * *
0 Hitastig:
10 gráður á Celsíus
V Skúrir
*
V E1
— Þoka
= Þokumóða
’, ’ Súld
CXD Mistur
—Skafrenningur
Þrumuveður

'Wi w
w ék
VEÐUR VIÐA UM HEIM
kl. 12.00 í aær að ísl. tíma
hltl veftur
Akureyri —6 alskýjað
Reykjavlk -2 skýjað
Bergen 9 rlgnlng
Helslnkl 1 súld
Jan Mayen 1 þokumóða
Kaupmannah. 5 þokumóða
Narssarssuaq -14 skýjað
Nuuk -7 alskýjað
Osló 6 rignlng
Stokkhólmur 5 þokumóða
Þórshöfn 3 skýjað
Algarve 15 lóttskýjað
Amsterdam vantar
Aþena 12 hátfskýjað
Barcelona 10 rignlng
Berlín 4 mlstur
Chlcago vantar
Glasgow 8 lóttskýjað
Feneyjar 8 þokumóða
Frankfurt 5 þokumóða
Hamborg 10 heiðskírt
Las Palmas 20 skýjað
London 8 lóttskýjað
LosAngeles vantar
Lúxemborg 7 skýjað
Madrfd 9 lóttskýjað
Malaga 14 lóttskýjað
Mallorca 16 úrk. fgr.
Mlaml vantar
Montreal vantar
Nlce 11 rigning
NewYork vantar
Parfs 9 lóttskýjað
Róm 14 þokumóða
Vfn -3 þokumóða
Washlngton vantar
Winnlpeg vantar
Pólýfónkórinn og Sinfóníuhljómsveitin við æfingu á Messíasi
svið mannlífsins og frásögnin er
mjög dramatísk.
Allra þessara áhrifa gætir í Messí-
asi. Verkið er afar fjölbreytt og
blæbrigðaríkt. Líklega hefur ekkert
verk tónbókmenntanna haft jafn-
sterk áhrif á almenning. I ensku-
mælandi löndum er flutningur þess
fastur þáttur í jólahaldinu. Eg held
að sönnum Breta fínnist engin jól,
án þess að fara á hljómleika og
hlýða á Messías.
Það má fullyrða að engin æðri
tónlist hafí notið slíkra vinsælda og
haft jafnsterk menningarleg áhrif
á almenning og Oratorían Messías
eftir Hándel. Verkið er óendanleg
uppspretta af fegurð í orðum og
tónum og því betur sem það er les-
ið niður í kjölinn, kemur í ljós, að
e.t.v. rúmar það alla speki hins
kristna heirns."
Hvaða sögu segir verkið?
„Verkið skiptist í þijá þætti: Sá
fyrsti fjallar um spádómana um
komu Krists, fæðingu hans og hin
fyrstu jól. Annar þáttur ijallar um
pínu og kvöl frelsarans og endur-
lausn mannkynsins fyrir friðþæg-
ingu hans. Þriðji þátturinn er
einskonar þakkargjörð fyrir þá gjöf
til mannkynsins að Kristur kom
niður til jarðar til að frelsa allt
mannkyn. Verkinu lýkur með tvö-
faldri ftigu, þar sem raddir kórsins
og hljóðfæranna spinna meistara-
legan tónvef, sem er eitt þekktasta
dæmið um snilld Hándels og bar-
rokktimans."
Hvemig er Pólýfónkórinn skipað-
ur núna?
„Hann er skipaður níutíu söng-
röddum, heldur fámennari en oftast
áður, en ég geri mér vonir um að
þetta verði besti Pólýfónkórinn sem
heyrst hefur á Islandi. Eg þori ekki
að vonast eftir að kórinn fari fram
úr því besta sem hann hefur gert
erlendis við bestu hljómskilyrði.“
Hvert er álit þitt á hljómburði
Hallgrímskirlq'u?
„Starfsemi Pólífónkórsins hefur
alla tíð liðið fyrir það að ekki var
til hús sem hljómaði nógu vel fyrir
flutning hinna stærri verka. Fyrir
allmörgum árum lagði ég talsvert
fé af mörkum til Hallgrímskirkju
með því skilyrði að hljómburður
yrði þar eins góður og í mannlegu
valdi stendur.
Við fyrstu heym tónlistar í kirkj-
unni fannst mér hljómurinn fremur
daufur og óskýr. Ur því hefur nú
verið reynt að bæta með því að fjar-
lægja um 80 fm. af steinullarein-
angmn úr gafli kirkjunnar,
andspænis kór, þar sem orgel kirkj-
unnar á að koma í framtíðinni.
Settar hafa verið harðar þilplötur
í staðinn og mér virðist hljómurinn
miklu skýrari síðan. Auk þess hef
ég fengið leyfi til að allir flytjendur
verði upp í kómum og með því
móti vonast ég til að hljómurinn
flytjist betur. Þetta kemur allt í ljós
á fimmtudagskvöldið.
Eg hef oft stjómað Messíasi áð-
ur, en það er alveg sérstök tilfinning
að fá tækifæri til að flytja Oratorí-
una í hinni nývígðu kirkju og e.t.v.
meira spennandi verkefni en ég hef
fengist við um dagana."
Skreiðarskipið enn í Lagos:
25.000 pakkar seldir,
35.000 enn um borð
Vonast til að kostnaður vegna fjög-
urra mánaða tafar verði greiddur
af kaupendum
SKREIÐARSKIPIÐ Horsham er
enn statt í Lagos S Nígeríu, en
það fór héðan I ágústmánuði
síðastliðnum með rúmlega 60.000
pakka af skreið. Þá var veitt
útflutningsleyfi fyrir 35.000
pökkum, en hitt flutt utan leyfis-
laust. Nú hefur um 25.000
pökkum verið skipað upp og þeir
seldir, en vonast er til að afgang-
urinn seljist í vikunni. Umboðs-
maður framleiðenda skreiðar-
innar telur líklegast, að
kostnaður vegna tafa á sölu
skreiðarinnar leggist á kaupend-
ur og lækki ekki verð til fram-
leiðenda.
Skreiðin er á vegum íslenzku
umboðssölunnar og sagði starfs-
maður hennar, Ámi Bjamason, í
samtali við Morgunblaðið, að er
skipið hefði farið utan, hefði verið
búið að semja um sölu á öllum farm-
inum. Síðan hefði hluti kaupenda
gengið úr skaptinu með fyrrgreind-
um afleiðingum.
Matthías Bjamason, viðskipta-
ráðherra, sagði í samtali við
Morgunblaðið, að viðskiptaráðu-
neytið hefði á sínum tíma gefíð
útflutningsleyfi fyrir 35.000 pökk-
um af skreið, sem fara áttu með
skipinu Horsham. Þetta hefði verið
gert að beiðni eigenda skreiðarinnar
og með vitneskju bankanna. Hins
vegar hefði ekki verið veitt útflutn-
ingsleyfi fyrir öllum farminum,
enda hefði í upphafi ekki verið sótt
um leyfí fyrir meiru en 35.000
pökkum. Umsókn um leyfi fyrir
hinum hluta farmsins hefði komið
eftir að skipið var farið utan og
engin leyfi verið gefin út fyrir hann,
enda væri útflutningur án leyfís
ólöglegur. Ráðuneytið hefði reynt
að fylgjast með gangi mála, en það
hefði gengið erfiðlega að öðm leyti
en því, að upplýsingar um, að þetta
væri alveg að ganga, væri mjög
auðvelt að fá og hefðu þær reyndar
fengizt oft. Hingað til virtist sem
þær fregnir væm stórlega ýktar.