Morgunblaðið - 10.12.1986, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 10. DESEMBER 1986
Við verðum að glíma við
guð... og mennina með
Bókmenntir
Jóhanna Kristjónsdóttir
I sannleika sagt: Lífssaga Bjarn-
fríðar Leósdóttur
Elísabet Þorgeirsdóttir skráði
Útg. Forlagið 1986.
Bjamfríður Leósdóttir er lands-
fræg baráttumanneskja og hefur
unnið í verklýðshreyfingunni og
gegnt trúnaðarstörfum. Hún hefur
unnið fyrir Alþýðubandalagið og
verið varaþingmaður Vesturlands.
Bjamfríður gekk úr Alþýðubanda-
laginu eftir langa vem þar, ekki
var það hávaðalaust og hún starfar
ekki lengur í ASI. Þær kveðjur, sem
Bjamfríður fékk frá ýmsum félög-
um, sem hún hafði unnið með um
árabil vom ekki beinlínis ástúðlegar
og þaðan af síður málefnalegar.
Það var ekki bara látið að því liggja,
heldur staðhæft fullum fetum, að
skapsmunir hennar, ráðríki og yfír-
gangur væri slíkur, að hún væri
óboðleg og óhæf í samvinnu. Þegar
•þeim Guðmundi J. kom ekki saman
í samningaviðræðum, sagði hann
bara„Mikið er ég orðinn þreyttur á
þér, Bjamfríður.“Þetta mynduég
ætla að karlar kölluðu „kvenna-
svar, “eða eitthvað enn ómerki-
legra. Enda hefur Bjamfríður
greinilega ekki rekizt vel, hvorki í
verklýðshreyfíngunni né í flokki,
enda virðist hún með þessum ósköp-
um gerð að vilja hlýða rödd
samvizku sinnar. Bjamfríður segir,
að upphaflega hafí hún hugsað sér
þessa bók sem uppgjör við fyrri
félaga. Síðan hafí þær Elísabet far-
ið að ræða fleira. Útkoman varð
þessi lífssaga.
Ég er fegin því. Bókin er ekki
bara þörf saga um baráttu hennar
fyrir bættum kjörum kvenna og
láglaunafólksins. Við kynnumst
ekki síður konunni Bjanrfríði, hvað
hún hugsar, hvað knýr hana áfram.
Við kynnumst trúarþörf hennar og
það gefur bókinni gildi, að Bjamf-
ríður, hversu pólitísk, sem hún
Fiskaflinn 90
lestum meiri
en á sama
tíma í fyrra
FISKAFLI landsmanna fyrstu 11
mánuði þessa árs er nánast sá
sami að magni til og á sama tima
í fyrra, eða aðeins 90 lestum
meirí. Nú öfluðust 1.476.853 lest-
ir þetta tímabil en 1.476.763 í
fyrra. Mismunurinn felst því nán-
ast í slökum dagsafla eins sfldar-
báts. Þorskafli þetta tímabil nú
er 330.459 lestir en var á sama
tíma í fyrra 298.523; 31.936 lest-
um meirí nú. Loðnuaflinn nú er
um 52.000 lestum minni en á
sama tíma í fyrra, 798.184 lestir
á móti 850.390 lestum þá.
Aflinn í nóvember síðastliðnum
varð alls 237.023 lestir eða 16.873
lestum minni en í fyrra. Munar þar
mestu um minni loðnuveiði vegna
ótíðar. Þorskafli báta varð litlu
meiri í nóvember nú en í fyrra, afli
af öðrum botnfíski litlu minni,
loðnuaflinn varð um 40.000 lestum
minni en sfldarafli 21.000 lestum
meiri. Heildarafli bátanna varð því
um 19.000 lestum minni nú en í
fyrra. Togarar öfluðu alls 26.604
lesta í nóvember nú en 24.368 í
fyrra. Þorskafli þeirra varð 17.868
lestir nú og er það 6.256 lestum
meira en í sama mánuði í fyrra.
Afli af öðrum botnfíski varð hins
vegar um 4.000 lestum minni nú.
segist vera metur fólk ekki eftir
flokksstimplum, heldur út frá eigin
tilfínningu og dómgreind. Sú
ráðríka og hamslausa Bjamfríður,
sem við höfum kannski talið hana
vera, tekur ekki hamskiptum fyrir
augum okkar. Og er það vel. En
manneskjan Bjamfríður Leósdóttir
verður svo ótrúlega lifandi, kröftug
og auðmjúk, baráttuglöð og við-
kvæm. Og sjálfri sér trú. Baráttan
hennar, hvort sem hún er fyrir því
að komast í skóla, bæta kjör verka-
kvenna á Akranesi og síðan víðar,
og baráttan í verklýðshreyfíngunni
og Alþýðubandalaginu: allt á þetta
sinn tilgang, sem við verðum að
virða, hvort sem við emm sammála
henni eða ekki.
Af fyrri köflunum fannst mér
sérstaklega skemmtilegt og lær-
dómsríkt að lesa um skólavist í
Samvinnuskólanum. Það er í þess-
ari frásögn léttur tónn og vingjam-
legur, lýsir undur vel löngun ungrar
stúlku til lærdóms, þegar tækifæri
og efni em af skomum skammti.
Frásögn Bjamfríðar af hjóna-
bandi sínu er sjarmerandi, opinská
og falleg. Maður hennar neytti
áfengis í óhófi, hún segir frá, en
hún veltir sér ekki upp úr neinu.
En dregur ekki fjöður yfír erfíðleik-
ana í sambúð þeirra. Hún reynir
ekki að fegra neitt né hrista úr það
leiðinlega, og sjálfri sér hlífír hún
ekki.
Síðan hann dó hefur tíminn liðið.
Samt er þetta sárt. En meiðir senni-
lega ekki lengur. Skilnaður kom
aldrei til greina, þrátt fyrir allt, hún
gat ekki hugsað sér að önnur kona
ætti hann. Hispursleysi hennar er
tilgerðarlaust og ekta.
Mikið rými fer til að segja frá
starfínu innan verklýðshreyfingar-
innar. Ekki ríða allir forystumenn
alþýðuvina feitum hesti frá starfínu
þar. Ég treysti mér ekki til að segja
til um, hversu nákvæmlega er farið
með atburði. Hún segir söguna firá
sínum sjónarhóli, en reynir að horfa
á málin í víðara samhengi og fjarri,
að hún skelli alltaf skuld á alla og
standi eftir sjálf eins og guðsengill.
Það gerir frásögnina trúverðuga.
Að hún tekur á sig ábyrgð, viður-
kennir ýms mistök og veit, að hún
á áreiðanlega einhveija sök. Það
má vera dauður maður sem er ós-
nortinn eftir að hafa lesið kaflana
um það, þegar svo er komið að
henni fínnst lífsbarátta sín hafí ve-
rið rústuð og hún þolað auðmýk-
ingu, sem hún getur naumast risið
undir. En gerir það samt. Og það
er ekki illvilji í þessari bók. Það er
hiti og sár reiði, einlægni og kraft-
ur.
Elísabet Þorgeirsdóttir skrifar
söguna af eldmóði, en á marga fína
drætti í penna sínum. Eins og hæf-
ir þessari bók. Sem er einhver bezta
sinnar gjörðar, sem ég hef lesið í
langan tíma.Þær eiga báðar, Elísa-
bet og Bjamfríður sinn hlut og
geta unað glaðar við. Og lesendur
ekki síður.
J0
wrsáta®*-' .......

Kaup á sumum vörum
ákvarðast af því sem
stendur á botninum.
Viðbit með fjölómettaðri fitu á stöðugt
vaxandi gengi að fagna vegna þess að
fjölmargir telja harða fitu lítt holla.
AKRABLÓMI hefur hærra hlutfall af
fjölómettuðum jurtaolíum en almennt gerist
mmjSI
í viðbiti - þess vegna færðu hann mjúkan úr
ísskápnum beint á brauðið - í steikinguna,
baksturinn og matseldina.
Kynntu þér hvað stendur á botni öskjunnar
um hlutfall harðrar og fjölómettaðrar fitu.
Hiklaus kaup þeirra
sem hugsa um
hollustuna -og verðið.