Morgunblaðið - 10.12.1986, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 10. DESEMBER 1986
'

Skjöl frá stjórnarárum Nixons opinberuð:
og stjómarandstöðu að undan-
fömu, muni bitna á starfsemi og
starfsfriði breska þingsins. Sjást
þess nú raunar þegar ýmis merki
í neðri málstofunni að samskipti
stjómarandstöðu em nú storma-
samari en oft áður. Er síður en
svo talið að öldur muni þar lægja
eftir að Niel Kinnock snýr aftur
úr Bandaríkjaför sinni, sem enn
hefur orðið til að hella olíu á eld
þeirra deilna sem staðið hafa
milli íhaldsflokksins og Verka-
mannaflokksins um öryggis- og
vamarmál. Hafa íhaldsmenn,
með Margréti Thatcher í broddi
fýlkingar, fordæmt þá stefnu sem
Kinnock hefur reynt að koma til
skila meðal Bandaríkjamanna að
undanfömu, sem hefði í för með
sér að Bretland yrði gert kjam-
orkuvopnalaust. Kinnock hefur
hins vegar verið óspar á yfirlýs-
ingar um utanríkisstefnu íhalds-
flokksins. Hefur hann meðal
annars sagt að það séu Bretum
dapurleg örlög að lúta forystu
forsætisráðherra, sem ófær sé
um að marka sjálfstæða stefnu
í utanríkismálum, Thatcher hafi
ekki gert annað undanfarin ár
en að sitja og standa eins og
harðiínumenn í Hvíta húsinu hafa
boðið.
Sú heift, sem sett hefur svip
sinn á samskipti stjómar og
stjómarandstöðu hér á landi að
undanfömu, sýnir glögglega
hversu harðvítug barátta er
framundan í breskum stjóm-
málum. Þingkosningar em í
sjónmáli og verða að líkindum
haldnar þegar á næsta ári. Horf-
ur em tvísýnar, íhaldsflokkur og
Verkamannaflokkur skiptast á
um forystu í skoðanakönnunum.
Öllum ráðum verður beitt til að
klekkja á andstæðingnum. Ein
slík rimma er þegar hafin og
ekki útlit fýrir að henni linni í
bráð.
Litu á Agnew sem
nytsaman kjána
Frá Guðmundi Heiðari Frimannssyni, fréttaritara Morgunblaðsins í Skotlandi.
ÞJÓÐSKJALASAFN Banda-
ríkjanna hefur heimilað aðgang
að meira en einni milljón skjala
frá stjórnarárum Nixons forseta.
f fréttum hefur verið getið löng-
unar Elvis Presley til að verða
starfsmaður eiturlyfjalögregl-
unnar en þar er einnig að finna
skjöl, sem varpa sérkennilegu
ljósi á samband Nixons og Spiros
Agnew, varaforseta, og á Donald
T. Regan, núverandi starfs-
mannastjóra Hvita hússins. Frá
þessu sagði í Sunday Times sl.
sunnudag.
í skjólunum kemur fram, að að-
stoðarmenn Nixons fyrirlitu Agnew
og töldu hann hreinan kjána en
nytsaman forsetanum. í skýrslu,
sem gerð var fyrir Haldeman, þá-
verandi starfsmannastjóra Hvíta
hússins, um hlutverk varaforsetans
í kosningabaráttunni 1972, segir,
að hann eigi að fá sem minnstar
upplýsingar og ekkert sjálfræði.
„Hafa ber samband við varaforset-
ann 15 mínútum áður en hann á
að hitta forsetann. Tilgangurinn er
sá, að varaforsetinn komi undirbún-
ingslaus á fundinn, án aðstoðar-
manna, svo hægt sé segja honum
hvers forsetinn væntir af honum,"
segir í skýrslunni.
Starfslið Hvíta hússins vildi einn-
ig koma í veg fýrir, að Agnew
sæti fundi um stefnu stjómarinnar.
Einu sinni mótmælti Afnew því, að
hann ætti að tala á fundi kvenfé-
lags Repúblikanaflokksins og sagði,
að á sama tfma ætti hann að sitja
fund í þjóðaröryggisráðinu. Þetta
setti starfsliðið út af laginu en þá
skipaði Nixon Agnew að sitja að-
eins fyrri hluta fundarins í þjóðarör-
yggisráðinu til að hann gæti líka
talað fyrir konumar.
Meðal skjalanna er að fínna bréf
frá Nixon dagsett 31. janúar 1973
til Donalds T. Regan, núverandi
starfsmannastjóra en þá forseta
fjárfestingafyrirtækisins Merrill
Lynch. „Kæri Don. Ég þakka þér
innilega fyrir að gefa Agnew sér-
hannaða skyrtuhnappa, bindi og
axlabönd í hádegisverði Merrill
Lynch. Mér er sérstök ánægja af
þessum vinargreiða og að þú skulir
minnast mín með svo mikilli hugul-
semi þegar ég er að hefja annað
kjörtímabil mitt í embætti," sagði
í bréfinu.
Ekki er talið, að þetta þakkar-
bréf frá Nixon muni verða vatn á
myllu Regans nú þegar hann berst
fyrir pólitísku lífí sínu.
Bretland:
Heift milli stjómar
o g stjómarandstöðu
EKKIFER á milli mála að sam-
skipti Margrétar Thatcher,
forsætisráðherra, og Niels
Kinnock, formanns Verka-
mannaflokksins, einkennast nú
Morðið á for-
eldrum Duffys:
Táningar kveð-
ast saklausir
Boulder, Montana, Bandaríkjunum, Reut-
cr.
TVEIR táningar frá Montana í
Bandaríkjunum, sem stefnt hef-
ur verið fyrir að skjóta foreldra
leikarans Patricks Duffy til bana
með haglabyssu, kveðast sak-
lausir af verknaðinum. Duffy
þessi leikur Bobby Ewing í
bandarísku sjónvarpsþáttunum
„Dallas“.
Sean Wentz og Kenneth Miller,
sem báðir eru nítján ára, eru sakað-
ir um rán, líkamsárás og morð að
yfirlögðu ráði. Foreldrar Duffys,
Terence og Marie, voru myrt 19.
nóvember.
Þyngsta refsing fyrir glæp sem
þennan er 250 ára fangelsisdómur.
Réttarhöld hefjast í máli Wntz og
Millers 9. mars.
af meiri heift og gagnkvæmari
andúð en Bretar eiga að venj-
ast af hálfu leiðtoga stjórnar
og stjórnarandstöðu.
Það er samdóma álit breskra
stjómmálamanna, hvar í flokki
sem þeir standa, að sjaldan hafi
samskipti forsætisráðherra og
leiðtoga stjómarandstöðunnar
verið jafn heiftug og nú. Hafa
sumir jafnvel tekið svo djúpt í
árinni að segja að fullkomið hatur
ríki nú milli Margrétar Thatcher,
sem gegnt hefur forsætisráð-
herraembætti í sjö ár, og Niels
Kinnock, sem hyggst leggja allt
í sölumar til að steypa ríkisstjóm
Ihaldsflokksins í næstu þing-
kosningum og koma verka-
mannaflokknum til valda.
Samskipti Kinnocks og
Thatcher hafa aldrei þótt ein-
kennast af gagnkvæmri virðingu
eða trúnaðartrausti. Þvert á móti
hafa leiðtogamir tveir ósjaldan
gefíð í skyn með yfírlýsingum og
orðaskiptum að fátt stefni
framtíð bresks þjóðfélags í meiri
voða en stjómarforysta andstæð-
ingsins. Slík viðskipti stjómar og
stjómarandstöðu væm í sjálfu sér
ekki í frásögur færandi nema ef
vera skyldi vegna þess að Thatch-
er og Kinnock hafa verið óvenju
Neil Kinnock
iðin við kolann að undanfömu.
Hafa stóryrtar yfírlýsingar geng-
ið á víxl þar sem foringjamir
tveir hafa meðal annars sakað
hvor annan um að stefna öryggi
bresku þjóðarinnar í hættu. Eitt
meginágreiningsefnið hefur verið
mál það sem breska ríkisstjómin
rekur nú fyrir breskum dómstól-
um gegn Peter Wright, fyrrver-
andi starfsmanni bresku
leyniþjónustunnar, MI5. Hafa
Kinnock og flokksbræður hans
Margaret Thatcher
sakað Thatcher og stjóm hennar
um afleitan málatilbúnað sem sé
til þess eins fallinn að skaða ör-
Íggishagsmuni Bretlands.
haldsmenn hafa aftur á móti
sagt að afstaða Verkamanna-
flokksins til þessa máls og
afskipti af því, ekki síst viðtöl sem
Kinnock hefur átt við lögfræð-
inga Wrights, séu ljós vottur þess
að flokknum sé ekki treystandi
til að standa vörð um breska ör-
yggishagsmuni.
Ymsir óttast að sú heift, sem
einkennt hefur samskipti stjómar
Góð bók
Kristjan Albertsson.
Márgs er að
minnast. Skráð hef-
ur Jakob F. Ásgeirs-
son.
Kristjan hefur margt séð
og mörgu kynnst á
sínum einstæða æviferli
bæði hér heima og er-
lendis. Bráðskemmti-
legar minningar
einhvers mesta heims-
borgara íslands fyrr og