Alþýðublaðið - 02.04.1932, Blaðsíða 2

B
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Trygglngamálið
i
Merkasta frumvarpið sem ligg-
œr fyrir pinginu er frv. um al-
fjýðutryggingarnar er , pingmenn
Alþýðuflokksins í neðri deild
flytja.
Eins og kimnugt er, hafa þing-
menn Alpýðuflokksins á mörg-
um þingum borið fram tillögur
urm opinberar aögerðir i trygg-
Éngarmálunum, en það var ekki
fyr en á þinginu 1930 að loks
fékst samþykt tillaga um skipun
milliþinganefndar til þess að und-
irbúa og semja frumvarp til laga
tun alþýðutryggingar. í þessa
nefnd voru skipaðir Ásgeir Ás-
geirsson, Jakob Möller og Har-
aldur Guðmundsson. En nefndin
lauk aldrei störfum, og er frum-
varp það, er Alþýðuflokksþing-
mtennirnir nú bera fram, samið af
Haraldi Guðmundssyni. Er þetta
ínikill lagabálkur í 11 köflum og
54 greinum. Eru þar ákvæði ura
sjúkrahjálp, slysabætur, örorku-
'lífeyri og ellilaun, um atvinnu-
tryggingar og atvinnuleysissíyrki,
og eiga tryggingar þessar að ná
til allra karla og kvenna á aldn-
inum 15 til 65 ára, sem eru í
vinnu hjá öörum (að hálfu leyti
eða meira) og okki hafa imeiri
tekjur en 4000 kr. (þar með tekj-
ur eiginkonu) auk 500 króna fyr-
ir hvern skylduómaga, ef sá, er
hlut á í máli, er búsettur í
Reykjavík, en 3300 kr. og 400
kr. fyrir hvern skylduómaga fyrir
þá, sem búsettir eru í öðrum
kaupstöðum, en 2700 kr. og 300
kr. fyrir þá, sem búsettir eru
annars staðar á landinu. Skyldu-
tryggingarnar ná þó ekki til
manna, ef þeir eiga meira en
10 þús. króna skuldlausia eign.
Tekjur tryggingastofnunarinnar
eága að koma að 3/5 leyti frá
atvinnurekendum, en að 1/5 frá
líkinu og 1/5 frá bæjar- ogsveita-
félögum (niema tekjur slysatrygg-
ingarinnar, er sikulu vera með
stona móti og nú.
Frumvarp petta er ein stór-
fenglegasta réttnrbótin fijrir uinn-
andi lij3 í landinu frá upphafí
Mandsbygdm.
Er gert ráð fyrir að útborgun
tryggingafjár verði þegar á fyrsta
ári á fimtu miljón króna, en verði
á 10. ári orðin á áttundu miljón.
Má nærri geta að alþýðutrygg-
ingarnar mæta geysilegri mót-
*töðu, en hins vegar er víst, að
Alþýðufiokkurinn mun sigra í
þessu máli, því hinir flokkarnir
munu ekki þora vegna kjósend-
anna að vera á móti því,eftir að
aimenningi er orðið málið vel
tunnugt. Við verðum að muna
að mótstöðuflokkarnir voru fyr-
ir nokkrum árum algerlega á móti
því að rýmka kosningarréttinh, en
þegar Alþýðuflokkurinn var bú-
irm að koma almenningi í skiln-
ing um hið rétta í því máii, þá
Beygðu andstöðuflokkar okkar
fyrir almenningsálitinu. Ná-
kvæmlega hið sanrn hefir skeð í
Sogsmálinu og kjördæmamálinu.
Þegar almenningsálitið var orðið
með Alþýðuflokknum, þá skifti
íhaldið um skoðun.
Alþýðuflokksmenn! Fylgist vel
með alþýðutryggingamálinu, því
því betur sem Alþýðuflokksmenn
eru að sér í því máli, því fyr
snýst almenningsálitið með okk-
ur, og því fyr komum við á þess-
ari mikilfenglegu réttarbót.
Sveskju-politík
Framsóknarflokksins.
Kiðrda&wiaskipunarmSIið.
AlþýðofiokbsfBndnr.
Alþýðuflokksfundur verður hald
inn á mánudngskvöldíð kl. 8,30 í
Iðnó. Veiður þar rætt um kjör-
dæmaskipunarmálið og hefur Jón
Baldvinsson fuhtrúi Alþýðuflokks-
ins í kjördæmskipunarnefndinni
umræður. Er þess vænst, að.alt
flokksfólk mætí á þessum fundi.
því hér er um að ræða hið
stærsta mál, sem nú er rætt. um
fer í þeim dveljast, og þjóðfélags-
ins í heild. Og það er auðvitað
sjálfsagt að stefna að því í fram-
tíðinni, því að róttækum breyt-
ingum á þessu sviði verður ekki
kornið á í skjótri svipan. En það
mætti gera annað til bráðabirgða.
Það mætti bæta hinn vonda húsa-
kost upp þeim, er við hann eiga
að búa, með sumardvöl í sveit.
Augu manna hafa opnast fyrir
því, hversu nauðsynlegt það ér
bæjarbúum að dvelja í sveit á.
sumrin. Hvert sumar fer nú fjöldí
fólks úr k’aupstöðunum upp í sveit
sér til hressingar og heilsubótar.
Það er ágætt. En því miður er sá
ljóður á, að enn verða flestir
þeirra að sitja heima, er hafa
mesta þörf fyrir að fara. Á ég
þar einkum við fjölskyldur verka-
manna og annara láglaunamaniha
í Reykjavik og Hafnarfirði. Marg-
ar af fjölskyldum þessum hafast:
(við í íbúðum, er vita mót norðri,
svo að naumast kemst nokkru
sinni inn sólargeisli allan ársins
hring. Gluggi verður víða ékki
opnaður vegna göturyksins. Ibúð-
ir þessar eru því bæði dimmar ög
loftillar og stórskaðlegar heilsu
hvers manns. Þegar þess er gætt.
að margar mæður dveljast ásamt
börnum sínum í slíkUm húsakynn-
um mestan hluta sólarhringsins.
bæði vetur og sumar, þá hygg ég,
að engum manni geti blandast
hugur um, að þær hafi ærna þörf
fyrir að dvelja í sveit sér til
hressingar, þótt ekki væri neina
um nokkurra vikna tíma hvert
sumar. Þetta hafa þær þó flestát
orðið að neita sér um til þessa
vegna þess, að þær hafa litlu.
eða engu úr að spila til annars
en brýnustu nauðsynja. Þáð
mundi því ærið mannúðar- og
nauðsynja-fyrirtæki að gera fá-
tækustu stéttunum úr nefndum
kaupstöðum kleift að njóta sum-
arvistar. Þetta mál hefir líka þeg-
ar verið rætt opinberlega. Einn
stjórnmálamaður befir skrifað
grein um þetta efni..
Leggur þann þar til „að athugað
væri, hvort ekki gæti veriö um
samstarf að ræða miili landsins
annars vegar og bæjarstjórnanna
í Hafnarfirði og Reykjavik hins
vegar um að koma upp góðum
en ódýrum sumardvalarstað fyrir
fjölskyldur úr þessum tveimur
kaupstöðum að Reykjakoti í Ölf-
usi“.
Kæmist þessi tillaga í fram-
kvæmd, væri ráðin bót á því
meini, sem til þessa hefir hindrað,
að fátækasta fólldð gæti notið
sumardvalar, en það eru fjár-
hagsörðugleikarnii’. — Og staður
sá, sem stungið er uppá fyrir
sumardvaliarstað, er ágætur. Um
það hefi ég aðstöðu til að dæma
af eigin raun, þar sem ég dvaldi
nokkurra vikna tinxa síðastliöið
sumar í tjaldi við Hveragerði í
Ölfusi. Eftir þeirri reynslu, er ég
fékk þá, get ég naumast hugsað
mér hentugri stað til sumardvalar
en svæðið í nágrenni við Ölfus-
Það væri synd að segja, að
„Framsókn“ reyndi ekki á ýmaan
hátt að eftiriikja ýmsum stjórn-
arframkvæmdum gamla íhaldsins,
sem oft gerðu hvort tveggja í
senn, að fylla menn réttlátri
gremju yfir bjálfaskapnum og
framkalla hrois á andlitum þeirra.
Ein af þessum íhalds-fram-
kvæmda-eftirlíkingum er hin svo
nefnda sveskju- og rúsínu-pólitík
Framsóknarflokksins.
Eins og lesendum blaðsdns er
kunnugt, voru sett á innflutnings-
höft hér í haust. Var nefnd skipuð
í þvi augnamiði, að sjá um tak-
mörkun á innflutningi ýmiislegs
varnings. Hefir fólk enn sem kom-
ið er orðið lítið vart við þessi
innflutningshöft, nema hvað
snertir tvær vörutegundir: sveskj-
ur og rúsímir. Munu rúsínur nú
vera ófáanlegar í borginni, en
sveskjur á þrotum.
Það er Iiarla emkennilegt af
nefndinni, eða meiri hluta henn-
ar, að tákmarka mest innflutn-
ing þessara vörutegunda, þar sem
vitanlegt er, að þær eru báðaT
einar mestu nauðsynjar allra
heimila. Néfndinni hlýtur að vera
kunnugt, að læknar ráðleggja
fólki oft að neyta þessara á. axta f
grautum, við ýmsum kvillum —
og sérstaklega er nauðsynlegt
fyrir smábörn að geta fengið
sveskjur eða ávaxtagrauta. Bæði
rúsínúr og sveskjur eru orðnar
eins miklar nauðsynjar hjá fólki
og kartöflur, eða næstum því að
minsta kosti. Það er t. d. oft svo
hjá fátæku fölki, að það getur
vaxla haft aðrar tilbreytingar í
mat en með grautunum, en nú
er loku fyrir það skotið.
Það er auðvitað allrar virðing-
ar vert af Framsóknarflokknum
að reyna að bjarga fjárhag lands-
ins, en ráð hans til þess geta aftur
á móti orðið deiluefni — og þessi
sveskju- og rúsinu-pólitík flokks-
ins er beinlínis hlægiileg.
Húsnwðir.
SociaÞDemokratar,
aðaiblað danskra jafnaðar-
imanna, er 60 ára í dag og af til -
efni þess kemur út hátíðablað af
blaðinu. Danskir jafnaðarmienn
eiga nú 62 blöð, eru þeir blaða-
rikasti stjórnimálaflokkur í Dan-
mörku.
Aipingi.
I gær fór fram í efri deild
kosning ríkisgjaldanefndar þeirr-
ar, sem deildin hafði samþykt að
skipa. Kosnir voru: Af A-lista
Jón í Stóradal, af B-iista Jón Þor-
láksson og af C-lista Jðn Bald-
vinsson. Nefndin er þingnefnd,
þ. e. ætlað að starfa meðan á
þingi stendur. — Jón Baldvinsson
lét það álit sitt í ljós við um-
ræður um nefnd þessa, að lítið
, gagn muni geta orðið að starfi
hennar meðan á þingi stendur, og\
í öðru lagi, að hún hyrfti að hafa
víðara^verksvið en henni er ætlað,
þ. e. ná ekki að eins til athug-
unar á útgjöldum ríkisins og
stofnana þess, heldur þyrfti einnig
að athuga hið sama hjá stórum
einkafyrirtækjum.
Frumvarp um Ljósmæðra- og
hjúkrunarkvenna-skóla lslands var
endursent neðri deild, eftir að
e. d. hafði bætt um nokkrar mis- <
iellur, sem komist höfðu inn í
frv. í meðferð neðri deildar. Einn-
ig afgreiddi e. d. kirkjugarða-
frumvarpið til n. d.
N. d. afgreiddi til e. d. frv. um
samgöngubætur og fyrirhleðislux
á vatnasvæði Þverár og Markar-
fljóts. Einnig fór fram 1. umr.
um frv. um gjaldfrest bænda og
bátaútvegsmanna, en frásögn um
það kemur í næsta blaði.
Sumardvðl I sveit.
Það er algengt viðkvæði meðal
roskinna manna, að ungu kyn-
slóðinni fari síhnágnandi, einkum
hvað heilbrigði og líkamlegt at-
gervi snertir. Ekki skal um það
dæmt, hvort ásakanir þessar séu
réttar að öllu, en um það verður
ekki deilt, að ýmsir sjúkdómar
hafa færst allmikið í aukana á
síðari árum. Má t. d. nefna berkla,
taugaveildun og blóðleysi. Marg-
ar orsakir kunna að liggja að
því, að óvinir þessir hafa gerst
svo ágengir upp á síðkastið, en
fullvíst má telja, aö einhver heizta
orsökin sé vond húsakynni, sem
mjög eru algeng í kaupstöðúm
landsins, einkum Reykjavík ég
Hafnarfirði. Það væri því míikil
nauðsyn að bæta hin lélegu húsa-
kynni, bæði vegna þeirra manna,