Morgunblaðið - 13.02.1987, Blaðsíða 18

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 13. FEBRÚAR 1987
1181
lifa villt í þjóðgarðinum, bjömum,
dádýrum, íkomum, snákum, engi-
sprettum, froskum, fiskum, fuglum
auk fjölmargra dýra sem ég fann
ekki íslensku nöfnin yfir. Sýndi
hann mér einnig lágvaxnar, ljós-
grænar plöntur með þrískiptum
laufum, sem líta ósköp sakleysis-
lega út, en húð sem snertir þær
verður rauð og sár, með útbrotum
og getur klæjað undan þessu í
nokkra daga. Benti hann mér á
spor eftir ýmis dýr og að trén vom
mosavaxin þeim megin sem sólin
náði ekki að skína á þau. Sagði
hann indíána hafa notað þetta sem
áttavita þegar sólar naut ekki við.
Þrjú hross komu öslandi upp ána
með jafnmarga menn á baki og
vantaði ekkert nema nautgripa-
hjörð til að þarna væm komnir
kúrekar vestursins. Brátt dýpkaði
áin hjá þeim og hestamir lögðust
til sunds, en við reyndum að halda
okkur grynnra.
Eftir að hafa skoðað dýralífið
niður með ánni fengum við okkur
bita og gengum svo upp að neðri
Yosemite-fossinu. Þurftum við að
klifra og stökkva yfir alls kyns stór-
grýti til að komast að fossinum.
Fallhæðin gerði hann tignarlegan,
þrátt fyrir að hann væri vatnslítill
á þessum árstíma. Félagi minn og
annar til gerðu sér lítið fyrir og
stungu sér í ískaldan hylinn, en
vatnið var svo kalt að ég fékk
næstum því hroll við að horfa á þá.
Veðrið var annars yndislegt
þessa septemberdaga, sól og blíða.
Margt var um manninn á tjaldstæð-
inu og heilsuðust allir eins og bestu
vinir. Þetta kom mér hálf spánskt
fyrir sjónir fyrst í stað, en fyrr en
varði var hlédrægnin eða þumbara-
eðlið rokið út í veður og vind og
■ég farin að heilsa öllum eins og
hinir.
Um kvöldið var farið að safna
eldiviði. Könglar og sprek vom upp-
lögð til að kveikja varðelda, en síðan
var stór dmmbur höggvinn niður
með exi til að bæta á eldinn. Ein-
hvers staðar heyrðist í gítar og
safnaðist fólk í hópa við varðeld-
ana. Hópurinn sem ég sameinaðist
var úr ýmsum áttum. Þama vom
Bandaríkjamenn úr ýmsum fylkj-
um, Kanadamaður, Svíi, Breti og
Japani, sem reyndar skildi svo til
ekkert í enskunni. Brosti hann bara
og svaraði einhvetju, trúlega á jap-
önsku, þegar á hann var yrt. Þar
sem við skildum ekkert í japönsku
fóm tjáskipti við hann mest fram
á táknmáli.
Flestir vom þama komnir til að
klifra kletta og var fólk að bera
saman bækur sínar í klifurafrekum.
Ekki hafði ég hugmynd um hvað biði mín þegar
ég lagði af stað með rútu seint um kvöld áleiðis til
Yosemite. Við hverju gat maður svo sem búist? Að
fara svona ein í útilegu á algjörlega ókunnan stað
og vera auk þess bæði nestislaus og tjaldlaus. Ég vissi
ekki hvort ætti að flokka þetta undir fyrirhyggju-
leysi eða ævintýraþrá, en þetta var alla vega strax
orðið spennandi.
Yosemite-dalurinn — Half Dome
eins og hálfkúla t.h.
ir mér bar að strák nokkurn
berfættan, í rifnum gallabuxum,
með hatt og tóbaksklút um hálsinn.
Spurði ég hann hveiju þetta sætti.
Sagði hann mér þá að svona væri
gengið frá matvælum vegna bjam-
anna, sem væm í fæðuleit á
nóttunni. „Bjarnanna?" endurtók
ég og augun í mér hafa líklega
stækkað um helming. „Em bimir
hér?“ Já, hann hélt nú það. Hann
hafði meira að segja vaknað við það
nóttina áður að bjöm var að klifra
upp í eitt tréð. „Skyldi þá vera
óhætt að sofa úti?“
Barst þá talið að tjaldleysinu og
fannst honum fyndið að láta sér
detta í hug að koma tjaldlaus. Gat
ég ekki annað en brosað að því líka
þó mér væri ekki beint hlátur í
hug. Sagðist hann reyndar getað
bjargað mér þar sem hann hefði
tjald sem hann notaði ekkert.
Þáði ég það með þökkum að fá
að geyma farangurinn í því, en ég
ætlaði hins vegar að sofa úti. Taldi
hann það vera of kalt, en ekki sann-
færðist ég um það fyrr en ég hafði
látið reyna á það fyrstu nóttina.
Þegar ég hafði komið farangrin-
um fyrir í tjaldinu bauðst hann til
að sýna mér staðinn. Lögðum við
fyrst af stað niður með ánni. Sagði
hann mér frá alls kyns dýmm sem
Rútuferðin tók alla
nóttina og á milli
þess sem ég dott-
aði velti ég
stöðunni fyrir
mér. Trúlega
yrði hægt að
kaupa vistir
þama og hugsanlega hægt að sofa
úti. En ef ekki? Jæja, það kæmi þá
í ljós.
Við komum til Merced kl. 7 að
morgni og þar beið önnur rúta
þeirra sem ætluðu til Yosemite.
Ferðin þangað tók um 2 klst. til
viðbótar og varð útsýnið æ fallegra
eftir því sem ofar dró. Brátt fór
vegurinn að þrengjast og lá hann
í ótal hlykkjum. Stundum þurfti að
stöðva rútuna þar sem ekki var rúm
til að mætast vegna kletta sem
sköguðu út í veginn. Þær fáu sálir
sem í rútunni vom höfðu hnappast
fremst til að njóta útsýnisins betur
og bflstjórinn lét dæluna ganga.
Að lokum komum við í Yose-
mite-dalinn og var það tignarleg
sjón sem við blasti. Það er ekki að
ástæðulausu að fegurð Yosemite
hefur verið svo mjög rómuð. Dalur-
inn afmarkast af þverhníptum
granítklettum og granítkúlum (do-
mes) og steypast voldugir fossar í
þrepum ofan í dalinn. Yosemite-
dalurinn er þekktasti og aðgengi-
legasti hluti Yosemite-þjóðgarðsins,
sem stofnaður var 1890, en er ekki
nema tæpt 1% af flatarmáli hans.
Yosemite-þjóðgarðurinn liggur í
vesturhlíðum Sierra Nevada-fjall-
garðsins í Mið-Kaliforníu. í honum
má einnig fínna spegiltær vötn,
snæviþakin fjöll, fjölbreytt dýralíf
og hin risavöxnu „seguoia" tré, sem
munu vera einar elstu og stærstu
lífverur sem fínnast á jörðinni í
dag. Eru sum trén meira en 3500
ára gömul. Fyrir ísöld uxu þessi
stóru tré víða á norðurhveli jarðar,
en í dag eru einu eftirlifandi trén
í vesturhlíðum Sierra Nevada svo
vitað sé. Eiga þau enga þekkta
óvini og deyja ekki úr elli.
En trén voru ekki einu landnem-
arnir í Yosemite-dalnum. Indíánar
bjuggu þar einnig. Þeir kölluðu sig
Awaneechees, þ.e. „Fólk hins djúpa,
grösuga dals“. Dalbotninn er þó í
um 400 feta hæð og þegar vetraði
fluttu flestir þeirra sig til lægri og
hlýrri staða við fjallsræturnar.
Indíánar þessir lifðu á margs
kyns hnetum, fræjum, beijum og
rótum. Auk þess gátu þeir veitt fisk
úr ánum og í skóginum voru dá-
dýr, bimir og íkomar sem gáfu af
sér kjöt og skinn.
Hvítir menn uppgötvuðu Yose-
mite-dalinn meðan gullæðið í
Kalifomíu stóð yfir og um miðja
19. öld réðust þeir inn í dalinn.
Friðurinn var úti. Indíánar urðu að
láta í minni pokann og enn í dag
má sjá yfírgefna bústaði þeirra í
dalnum.
Ég fór úr rútunni á síðustu stöð-
inni í þessum tilkomumikla dal, en
þaðan átti að vera stutt á tjald-
stæði. Ég hafði sem sagt ekkert
tjald með mér, en hafði hugsað mér
að sofa úti undir berum himni ef
mögulegt væri. Vandamálið var
hins vegar hvað ég átti að gera við
farangurinn. Það var enga fyrir-
greiðslu að fá með geymslu á
Speglun í Merced-ánni.
„Hinn djúpi, grösugi dalur“ indiánanna.
farangri. Hins vegar var hægt að
fá inni á hóteli, en ekki vildi ég
það. Hafði ekki efni á því auk þess
sem það var engin útilega. Mat var
hægt að fá.
Eg ákvað að rölta út á tjaldstæð-
ið til að sjá hvernig landið lægi.
Varð mér þar starsýnt á farangur
sem hékk uppi í tijám og á háum
þverslám. Af hveiju skyldu þeir
gera þetta? Vom eigendurnir
kannski tjaldlausir eins og ég?
Kannski var þetta lausnin. En ég
hafði ekkert band.
Meðan ég var að velta þessu fyr-
Öryggisráðstafanir voru á
tjaldstæðinu vegna bjamanna.
ÍÚITLEGU
í YOSEMTTEr
ÞJÓDGA RÐINIM