Morgunblaðið - 14.02.1987, Blaðsíða 59

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 14. FEBRÚAR 1987
59
VELVAKANDI
SVARAR i SÍMA
691100 KL. 13-14
FRÁ MÁNUDÉGI
TIL FÖSTUDAGS
Guðrún spyr hvort Reykvíkingar séu að fyllast mikilmennskubijálæði og bendir á að einnig sé til
mannlíf utan höfuðborgarsvæð isins.
Eru Reykvíkingar að fyll-
ast mikilmennskubrjálæði?
Guðrún skrifar:
Kæri Velvakandi!
Mér datt í hug að brydda upp á
einhverju nýju til að krydda þennan
ágæta bréfadálk með og kem því
hér með lykil að umræðu sem von-
andi margir og þá ekki síst fók
utan af landi sjá ástæðu til að taka
þátt í. Spumingin er: Eru Reyk-
víkingar að fyllast mikilmennsku-
brjálæði og viljandi eða óafvitandi
að traðka aðra Islendinga niður?
Og mín skoðun fer hér á eftir:
Ég er utan af landi og „meira
að segja" úr sveit. Ein mín fyrstu
kynni af hugsunarhætti höfuðborg-
arbúa voru í gegnum bamatíma
sjónvarpsins. Þegar ég, „saklaust
og fáfrótt“ sveitabamið sat eitt sinn
sem oftar framan við viðtækið varð
ég vitni að því að stjómandi Stund-
arinnar okkar sagði smeðjulega:
„Krakkar mínir! Hafrð þið komið
upp í sveit og séð öll skemmtilegu
dýrin...?“
Er hér var komið sat ég, aum-
ingja bamið, og starði í forundran
á skerminn. Það sem eftir lifði
bamatímans og bamæskunnar
braut sveitabamið smágerðan heil-
ann um það hvað blessuð konan
hefði verið að meina. Vissi hún
ekki að margir krakkar bjuggu í
sveit, t.d. ég? Af hverju hafði hún
þá sagt þetta svona? Var kannski
ekki ætlast til þess að sveitakrakk-
ar horfðu á Stundina okkar? Hélt
konan kannski að íslenskt sveita-
fólk byggi enn í torfbæjum, sitjandi
á fomfálegum rúmbríkum, þurrk-
andi hor af nös í ullarvettling og
hvergi sjáanlegt sjónvarp í „bað-
stofunni"? En, nei, á þessu er
auðvitað einföld skýring. Konuves-
alingurinn féll einfaldlega í sömu
gildru og svo margir aðrir höfuð-
borgarbúar: Hún var búin að
gleyma því að á íslandi er einnig
mannlíf utan háttvirts höfuðborgar-
svæðis.
Og það er þetta sem ég vil vekja
athygli á. Ég ætla mér ekki að tala
um miðstýringu í pólitískri mein-
ingfu, peningaplokk suðvesturs-
homsins, hvað þá fræðslumál
landsbyggðarinnar. Það ,sem ég vil
leggja áherslu á er hin ömurlega
þröngsýni og mikilmennska sem
mér finnst alltof ríkjandi í blessuð-
um höfuðstaðnum. Eg vil taka það
fram að ég hef ekkert á móti
Reykjavík í sjálfu sér, þetta er fal-
leg og yndisleg lítil borg og íbúar
hennar margir hveijir indælis fólk.
Það var t.d. mjög gleðilegt að
Reykjavík skyldi vera orðin 200 ára
síðastliðið sumar ekki síst vegna
þess að með hóflegri bjartsýni megi
hún vænta þess að verða allmiklu
eldri. En öllu mátti nú ofgera. Ekki
langar mig að upplifa aftur önnur
eins ósköp.
Nú er vitað að rúmur helmingur
Islendinga býr þama á þessum
blessaða stað. Það sem er vitað líka,
en vill svo oft gleymast, er að tæp-
lega helmingur landsmanna býr
annarstaðar á landinu. Og það emm
við. Við sem ættum að rísa upp,
standa saman og berjast fyrir rétti
og virðingu okkar gagnvart borg-
arbúunum sunnlensku sem margir
hveijir virðast ekki hafa komið
lengra „út í sveit" en í Kópavoginn.
A fáfræði byggjast fordómar og
ég hef ekki sloppið við að verða
vitni að og verða fyrir fordómum
reykvískrar æsku (og eldra fólks)
gagnvart landsbyggðarfólki og þá
ekki síst sveitafólki „enda emm við
hallærisleg og íjósalykt af okkur
því við fömm aldrei í bað“.
Síðán get ég ekki stillt mig um
að minnast á „fjölmiðlafárið" sem
nú geisar fyrir sunnan. Virðast
sumir ekki geta hamið sig fyrir
fögnuði yfir frelsinu og „nú hljóta
allir landsmenn að fá sér afruglara
Yelvakandi.
Ástæðan fyrir því að ég sest
niður og skrifa er sú að nú er
verið að auglýsa KAYS-vörulist-
ann.
Fyrir tveimur ámm pantaði ég
föt úr þessum lista og komu þau
öll eins og ég hafði pantað. Eftir
að hafa mátað fötin kom í ljós
að tvær blússur vom of litlar og
sendi ég þær til baka í pósti. Ég
fór auðvitað ekki fram á endur-
greiðslu. því það gerir fólk ekki
hér á Islandi, aðeins vömskipti
úr listanum. Þegar ég fékk ekkert
svar eða sendingu skrifaði ég og
bað vinsamlega að mér yrðu
sendar vömrnar. Það fór á sömu
leið, ekkert svar kom og enn skrif-
aði ég og þá nokkuð harðorðara
bréf, en árangurslaust.
KÁYS-vömlistinn hefur sem
sagt getað selt blússumar tvisvar,
sem er æði gott, ef þetta er stund-
að gagnvart öðmm viðskiptavin-
um. Ég held að fleiri en ég þurfi
að fá vömm skipt, enda bjóða
þessir vömlistar upp á það.
Ég hef síðan verslað við Quelle
og Freemans og við þann síðar-
því Stöð 2 er svo æðisleg". (Tilvitn-
un í lesendabréf Velvakanda, ekki
orðrétt, því miður). Verst með ves-
enið út af sjónvarpsfréttunum, „það
átti aldrei að breyta tímanum aft-
ur, það var bara landsbyggðin,
fámennur minnihlutahópur sem
vildi það“ (önnur tilvitnun, ekki
heldur orðrétt).
Það sem ég er að fara, lesendur
góðir, er einfaldlega: Hér á landi
grasserar þröngsýni og fordómar
sem ég (og eflaust fleiri) hef orðið
illilega vör við og valda mér áhyggj-
um. Island er lítil, falleg og yndisleg
eyja og hér ættu allir að geta búið
við góð lq'ör og vinsemd. Allir ís-
lendingar eiga að hafa sama rétt
og sess hvort sem þeir búa í
Reykjavík, Hafnarfirði, Vest-
mannaeyjum, Húsavík, Égilsstöð-
um, Bolungarvík eða bara á litlum
„hallærislegum“ sveitabæ innan um
kindur og kýr.
Eyðum fáfræði og fordómum því
á þeim löstum byggist illska,
grimmd og óréttlæti heimsins.
Lifið heil.
nefnda hef ég fengið skipti á
vörum og hefur það gengið vel
og eðlilega fyrir sig.
Ég hélt að þessi KAYS-listi
yrði ekki langlífur með þennan
verslunarmáta, því ég trúi þvi
ekki að enginn annar hafi orðið
fyrir slíkum viðskiptum.
Að lokum langar mig að spyija
þessa KAYS-kaupmenn, hvað fólk
utan af landi eigi að gera ef það
þarf að skipta vörum, þó svo að
ég muni aldrei aftur versla við
þennan vörulista og ennfremur
hef ég varað marga við að gera
það.
Ein óánægð.
Leiðrétting
Þau mistök urðu við birtingu
greinarinnar „Föðurleg ábending til
menntamálaráðherra" í Velvakanda
í gær að höfundur var rangfeðrað-
ur. Hjálmar Júlíusson var sagður
Lúðvíksson. Morgunblaðið biður
Hjálmar velvirðingar á þessum mi-
stökum.
Slæm viðskipti
útsötunnar
20% afsláttur
af útsöluvörum og öllum
öðrum vörum verslunar-
innar.
Fatnaður fyrir smáfólk
Fatnaður fyrir ungt fólk
Fatnaður fyrir f ullorðið fólk

Góðar vörur
á
Opið laugardag frá kl. 10-16,
sunnudag frá kl. 13—17.
Nýjabæ vid Eiðistorg
Sími 611811.