Morgunblaðið - 15.02.1987, Blaðsíða 2

2 B
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 15. FEBRÚAR 1987
A HVITA TJALDIÐ
Friðrik Þór
Friðriksson hefur
nú lokið við gerð
sinnar fyrstu
leiknu kvikmyndar
sem ber heitið
„Skytturnar“ og
frumsýnt hana í
Háskólabíói.
Þá er enn komið að nýjum
kafla í sögu íslenskrar
kvikmyndagerðar og
heitir sá „Skyttumar".
Upphaflegt nafn hug-
myndarinnar var „Skot í morguns-
árið“, sem síðar var breytt í „Hvíta
hvali", en „Skyttumar" heitir hún
í endanlegri mynd, sem kom al-
menningi fyrir sjónir í fyrsta sinn
í gær á breiðtjaldi Háskólabíós,
þegar þessi fyrsta leikna kvikmynd
leikstjórans Friðriks Þórs Friðriks-
sonar, var frumsýnd þar.
En þó um sé að ræða hans fyrstu
leiknu kvikmynd er fjarri því að
höfundur sé nýgræðingur í íslenskri
kvikmyndagerð. Að baki á hann
kvikmyndimar „Eldsmiðinn",
„Rokk í Reykjavík", „Hringinn" og
„Kúreka norðursins“, myndir sem
eru ólíkar að innihaldi, en eiga það
sameiginlegt að gefa heimildarsýn
höfundarins, stundum á nýstárleg-
an máta. Friðrik kveður heimilda-
bakgrunninn hafa komið sér mjög
til góða í gerð leikinnar myndar,
enda á þeirri skoðun að munurinn
á þessum tveimur tegundum kvik-
myndagerðar sé ekki svo ýkja
mikill. Reyndar ekki neinn, eins og
hann segir sjálfur:
„Ég geri ekki greinarmun á
heimildarmynd og leikinni kvik-
mynd. Þetta gengur allt út á að
skapa stemmningu og geti kvik-
myndagerðarmaður ekki skapað
stemmningu í heimildarmynd, þá
hefur hann ekkert að gera í fram-
leiðslu leikinnar kvikmyndar."
Þó ekki sé um heimildarmynd
að ræða að þessu sinni er sitthvað
líkt með kvikmynd og raunveruleika
og hugmyndin kviknaði að hluta til
út frá innbroti í verslunina Sportval
á sínum tíma. Síðan er langt um
liðið, enda hugmyndin blundað með
höfundi í áratug eða svo. „Það hef-
ur alltaf komið upp öðru hvoru,
bæði í Reykjavík og úti á landi, að
menn taka upp á þeim óskunda að
skjóta á umhverfið, fólk og hluti
og það, hvað veldur, hefur mér
fundist nokkuð verðugt íhugunar-
efni,“ segir Friðrik Þór.
Það var út frá þvf íhugunarefni
sem hann skrifaði drög að handriti
og fékk síðan til liðs við sig félaga
sinn Einar Kárason, rithöfund. „Og
hvað gerir maður ekki fyrir kunn-
ingja sína,“ segir Einar Kárason.
Saman unnu þeir að handritinu
og luku skriftum í fjórum vinnulot-
um á einu ári. Samvinnuna segir
Einar hafa tekist vel. „Að vísu var
ég hálfhræddur við að þegar tveir
ráðríkir menn eins og ég og Friðrik
færu að vinna saman gæti það
rejmst erfítt, en sú varð ekki raun-
in. Við erum svolítið á sitthvoru
sviðinu og berum fullkomna virð-
ingu fyrir því. Friðrik reyndi ekki
SVIPMYNDIR AF FERÐUM SKYTTNANNA

Tveir leikarar bera hitann og þungann af leiknum, eru skyttumar sjálfar, hvalveiðisjómennimir Búbbi og Grímur.
„Bamssálin í tröllslíkamanum og svo ruddinn," eins og þeir lýstu hlutverkunum eitt sinn í Morgunblaðinu.
Þetta eru þeir Eggert Guðmundsson og Þórarinn óskar Þórarinsson, sem báðir koma nú í fyrsta sinn við sögu
kvikmyndagerðar og hafa reyndar ekki komið við sögu sem leikarar áður, fyrir utan hvað Eggert hefur lítillega
ljáð áhugaleikhúsi lið sitt. En þá tvo hafði Friðrik Þór í huga þegar líða tók á handritssmíðina með Einari Kárasyni
og kveður það hafa auðveldað margt að vita „utan um hveija verið var að smíða," svo notuð séu hans eigin orð. En
fieiri koma við sögu, en aðalleikaramir tveir, leikstjórinn og höfundar handrits. Um tuttugu manns unnu að gerð
myndarinnar, sem kvikmynduð var síðla sumars og í haust, en upphaflega var ráðgert að frumsýna hana um jólin.
Þeim ráðagerðum varð þó að breyta m.a. í ljósi þess að tíu daga kvikmyndatöku þurfti að endurtaka vegna mistaka
f filmuvinnu og framköllum erlendis.
Kvikmyndatakan var í höndum Ara
Kristinssonar, en auk hans vom í kvik-
myndatökuhópnum þeir Jón Karl
Helgason, Sigurður Steinarsson og
Helgi Már Jónsson. Hljóðupptöku
önnuðust Þorbjöm Erlingsson og
Þorvar Hafsteinsson, tæknibrellur
sáu þeir Ami Páll og Þór Vigfús-
son um og skriftur í myndinni
vom Guðrún Pálsdóttir og
Þuríður Magnúsdóttir. Þegar
að eftirvinnslu kom var það
Tómas Gíslason sem annaðist
klippingu hennar ásamt Jens
Bidstmp, auk Valdísar
Óskarsdóttur og Gísla S.
Erlingssonar. Tónlist í
myndinni kemur úr smiðju Hilmars
Amar Hilmarssonar, Sykurmolanna, Bubba
Morthens og annarra, en um framkvæmdastjóm á
þessu öllu sáu Axel Guðmundsson og Gísli S. Erlingsson. Þá
er upptalinn meginlq'ami hópsins sem vann á bak við vélamar í Skyttun-
um, en ótaldir aðrir leikarar en þeir Eggert og Þórarinn Óskar. í þeim hópi er
að fínna Harald G. Haraldsson, Karl Guðmundsson, Auði Jónsdóttur, Eggert Þorleifsson,
Helga Bjömsson, Guðbjörgu Thoroddssen, Bjöm Karlsson, Hrönn Steingrímsdóttur, Þorstein Hann-
esson, Baldvin Halldórsson, Valdimar Flygenring og Bríeti Héðinsdóttur. Framleiðandi myndarinnar er Friðrik Þór
Friðriksson. Við bregðum hér upp nokkmm svipmyndum af ferðum Skyttnanna.