Morgunblaðið - 24.02.1987, Side 33

f
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 24. FEBRUAR 1987
33

Hlutafélag um Útvegsbankann:
Hlutafé allt að þús-
und miUjónir króna
- Hluthafar fleiri en 50 áður en lýkur
- Björn Dagbjartsson andvígur frumvarpinu
- Nýtt starf sf ólk verður ekki ráðið
Matthías Bjarnason, ráðherra
bankamála, mælti í gær fyrir
„samkomulagsfrumvarpi stjórn-
arflokkanna“ um stofnun hluta-
félags um Útvegsbanka Islands,
sem „grundvallast á því að tíma-
bært sé orðið að draga úr
hlutdeild rikisins i bankakerfinu
í heild“, eins og ráðherra komst
að orði. Hlutafjáráskrift og hlut-
afjárkaup verða öllum frjáls, en
áherzla verður lögð á eignar-
aðild fyrirtækja og einstaklinga
í sjávarútvegi, viðskiptamanna
bankans, sparisjóða og loks við-
skiptabanka, „ef það mætti verða
til að koma fram aukinni hag-
ræðingu eða samruna í banka-
kerfinu". Við umræðurnar lýstu
þingmenn úr stjórnaandstöðu
andstöðu við frumvarpið og
Björn Dagbjartsson, þingmaður
Sjálfstæðisflokks, kvaðst ekki
ætla að styðja það.
Matthías Bjarnasona sagði brýna
nauðsyn bera til þess að eiginfjár-
staða hins nýja hlutafélagsbanka
yrði traust. Stefnt er að því að hlut-
afé bankans verði allt að 1,000
milljónir króna. Frumvarpið gerir
ráð fyrir því að ríkissjóður hafi
heimild til að leggja fram allt að
800 m.kr. sem hlutafé. Heimilað
hámarksframlag ríkissjóð skal þó
lækka jafnmikið og hlutafjáráskrift
annarra aðila er umfram 200 m.kr.
Frumvarpið gerir ráð fyrir því að
Fiskveiðasjóði verði heimilað að
taka þátt í stofnun bankans með
allt að 200 m.kr. hlutafjárframlagi.
Þrjár undantekningar
Ráðherra sagði að hinn nýja Út-
vegsbanki lyti lögum um aðra
hlutafélagsbanka með 3 undan-
tekningum. Hann væri undanþeg-
inn ákvæðum um tölu stofnenda,
en þegar frá líður „munu hluthafar
í hlutafélagsbankanum verða fleiri
en 50 talsins". í öðru lagi er at-
kvæðisréttur einstakra hluthafa
takmarkaður við 1/5. samanlagðra
atkvæða. í þriðja lagi geta erlendir
bankar átta allt að 25% hlutafjár.
„Hér er í takmörkuðum mæli og í
tilraunaskyni opnuð leið fyrir erlent
framtaksfé og erlenda strauma inn
íslenzkt bankakerfí", sagði ráð-
herra.
Kveðið er á um í frumvarpinu
að fastráðnir almennir starfsmenn
Útvegsbanka eigi rétt á starfí hjá
hinum nýja banka. Skuldbindingar
Útvegsbankans gagnvart Eftir-
launasjóði starfsmanna nema
hundruðum milljóna króna en falla
til á mörgum áratugum. Ríkissjóður
tekur, samkvæmt frumvarpinu,
ábyrgð Útvegsbankans á skuld-
bindingum Eftirlaunasjóðsins fram
að yfirtökutdegi hlutafélags á bank-
anum.
Ríkissjóður axlar og áfram alla
ábyrgð á skuldbindingum Útvegs-
banka íslands, eins og annarra
ríkisviðskiptabanka, fram að þeim
tímamótum að bankinn verður lagð-
ur niður. „Frá þeirri meginreglu að
ábyrgð ríkissjóðs standi þar til
skuldbinding sem Utvegsbanki hef-
ur tekist á hendur hefur verið efnd
er þó gerð sú undantekning, að
ríkisábyrgð á innstæðum sem lagð-
ar hafa verið inn í Útvegsbanaka
íslands mun falla niður 1. mai
1989“.
Ráðherra sagði frumvarpið
byggja á samkomulagi eftir að aðr-
ar leiðir, sem reyndar hafí verið,
hefðu lokast.
Útvegsbankinn veikari
eftir breytinguna
Ragnar Arnalds (Abl-Nv) sagði
ríkisstjórnina hafa runnið á rassinn
með allar fyrirætlanir um samræm-
ingu og einföldun í bankakerfinu.
Útvegsbankinn yrði veikari eftir en
áður, sem hlutafélagsbanki en ríkis-
banki. Hann varaði við eignaraðild
erlendra banka, en sagði jafnframt,
að eignaráhugi hjá þeim væri ekki
til staðar. í málum Útvegsbankans
hefur ríkisstjómin valið verstu leið-
ina, sagði þingmaðurinn.
Sigríður Dúna Kristmunds-
dóttir (Kl.-Rvk.) sagði ósamkomu-
lag stjómarflokkanna hafa leitt til
hallærislausnar, þrautalendingar í
málefnum bankans. Staða bankans
verður mun veikari en væri hann
ríkisbanki, sagði þingmaðurinn.
Sigríður Dúna varaði sterkelga við
hugsanlegum eignaráhrifum er-
lendra banka í nýjum hlutafélags-
banka, sem valdið gæti straumkasti
í hagkerfinu. Þingmenn Kvenna-
lista telja hina réttu leið að sameina
Búnaðarbanka og Útevegsbanka í
nýjum ríkisbanka.
Stefán Benediktsson (A.-Rvk.)
sagði ekki drengilegt að sparka í
liggjandi menn, en sú væri staða
ráðherranna í bankamálum. Hann
sagði stefnu Alþýðuflokksins þá að
sameina hefði átt ríkisbankana þijá:
Landsbanka, Búnaðarbanka og Út-
vegsbanka; skipta þeim síðan í tvær
ámóta stórar bankasamstæður, þar
sem önnur yrði ríkisbanki en hin
hlutafélagsbanki, og allt hlutaféð
boðið til sölu. Slíkt hefði stuðlað
að eflingu bankakerfisins, jafnræðis
milli ríkisbanka og einkabanka, sem
og að arðsemissjónarmið réðu ferð
í stýringu lánsfjármagns.
Þingrnaðurinn gagnrýndi, hvem-
ig staðið væri að stofnun hlutafé-
lagsins um Útvegsbankann.
Samkvæmt hlutafélagslögum yrðu
hluthafar að vera fæst fímm að
tölu, en hér hefði ríkið fmmkvæði
að því að ganga gegn þeirri laga-
reglu, þar sem hluthafí hins nýja
banka væri aðeins einn. Af þessu
taldi hann lítinn sóma.
Erlent fjármagn ekki
nýmæli
Jón Kristjánsson (F.-Al.) taldi
stofnun hlutafélags um Útvegs-
banka skref í rétta átt, þar sem
ekki hefði tekist samstaða um ann-
að. Hann lagði áherslu á, að halda
yrði áfram endurskoðun bankakerf-
isins með það í huga m.a. að styrkja
ríkisbankakerfið og veita góða þjón-
ustu. Jón gat þess, að einstak
þingmenn Framsóknarflokksin
væm óánægðir með það að erlendi
aðilar mættu eiga allt að 25% hlut
afjár í Útvegsbankanum. Sjálfu
kvaðst hann ekki hræddur við þett
og benti á, að erlent fjármagn væi
ekki nýlunda á íslandi, s.s. erlendc
lántökur og fjármögnunarleiga me
aðild útlendinga bæm vitni un
Þingmaðurinn sagði, að með endui
reisn Útvegsbankans væri sannai
lega ekki verið að „sparka
liggjandi mann“ heldur rétta honur
hjálparhönd til að komast á fætur.
Bjöm Dagbjartsson (S.-Ne
kvaðst hafa sömu afstöðu til þeirra
leiðar í málefnum Útvegsbankans
sem farin væri með frumvarpini
og aðrir góðir sjálfstæðismenn, s.í
Geir Hallgrímsson. Þessi leið væn
ófær. Það væri eins og ósýnileg
hönd hefði teflt endurskoðun á
málum bankans í tímaþröng, þar
sem afleikir væm tíðir. Hann kvaðst
taka undir gagnrýni stjómarand-
stæðinga á fmmvarpið og sagðist
ekki vera reiðubúinn að veita því
brautargengi gegnum þingið eins
og nú stæðu sakir. Þessi afstaða
sín hefði ekki verið neitt launungar-
mál í þingflokki sjálfstæðismanna.
Að máli Bjöms loknu urðu nokk-
ur skoðanaskipti um það, hvers
vegna sú leið hefði ekki verið farin
að sameina Búnaðarbanka og Út-
vegsbanka. Viðskiptaráðherra
kvaðst ekki hafa viljað ganga gegn
eindreginni andstöðu starfsfólks
Búnaðarbankans og varpaði fram
þeirri spurningu til Sigríðar Dúnu
Kristmundsdóttur (Kl.-Rvk.), sem
gagnrýnt hafði ráðherrann, hvort
hún treysti sér til að mæla með
því. Sigríður Dúna kvaðst ekki hafa
trú á því að allt starfsfólk bankans
hefði verið á móti sameiningunni.
Hún spurði, hver það væri, sem
færi með yfírstjórn bankamála;
hvort það væri ekki ráðherrann
fremur en starfsfólk bankans. Hún
kvaðst ekki mæla með því að ráð-
herra beitti sér án nokkurrar tillits-
semi í málinu, en við það væri ekki
hægt að una að sameining ban-
kanna tveggja strandaði á afstöðu
starfsfólks Búnaðarbankans. Það
ætti að vera hægt að leggja niður
þessar deilur og finna leið til sam-
komulags. Stefán Benediktssón
(A.-Rvk.) tók í sama streng og taldi
það hlálegt, að um tíu manna hópur
í Búnaðarbankanum ásamt Stefáni
Valgeirssyni hefði komið í veg fyrir
að þessi leið yrði farin.
Viðskiptaráðherra sagði einnig
við umræðumar, að þótt núverandi
starfsfólki Útvegsbankans yrði ekki
sagt upp eftir að hlutafélagsformið
yrði tekið upp myndi því fækka,
þar sem ekki yrði ráðið í stöður sem
losna. í því sambandi upplýsti hann,
að árið 1984 hefðu 63 hætt störfum
hjá bankanum, 69 árið 1985 og 63
árið 1986. Hann kvað ekki heldur
þörf á, að ráða fólk til sumarafleys-
inga, en starfsfólk í þeim störfum
hefði verið 76 árið 1984, 99 árið
1985 og 85 árið 1977.
J
lnnflyl|sndur
Tollskýrslur unnar samdœgurs.
Þrautreynt starfsfólk.
skipaafgreiösla jes zimsen hf
Hafnarhúsinu v/hliðina á tollstööinni. S: 13025-14025.
FRAKTÞJÓNUSTA - TOLLSKJÖL - HRAÐSENDINGAR
COLT er skutbíll með framdrif, fáanlegur ýmist
þrennra dyra eð fimm dyra.
COLT er sérlega lipur í akstri, afar sparneytinn
og hagkvæmur í rekstri.
COLT er mjög notadrjúgur vegna þess aö hægt
er að leggja aftursætið niður og auka þannig
farangursrýmið stórlega.
Verð frá kr. 347.000.