Morgunblaðið - 24.02.1987, Blaðsíða 34

34
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 24. FEBRÚAR 1987
Þorsteinn Pálsson, fjármálaráðherra, um starf ríkisstjómarinnar:
I meginatriðum hefur
allt verið gert sem um
var samið í upphafi
ÞORSTEINN Pálsson, formaður
Sjálfstæðisflokksins og fjármála-
ráðherra, sagði á opnum stjórn-
málafundi í Lóni á Akureyri á
laugardag að í meginatriðum
hafi allt verið gert í tíð þeirrar
ríkisstjórnar sem nú situr, sem
samið hafi verið um í upphafi,
og fáar ríkisstjómir undanfarna
áratugi hafi getað sagt kjósend-
um sínum það með jafn skýmm
hætti í lok kjörtímabils og nú.
Fundurinn, sem Þorsteinn boðaði
til, var fjölmennur, og tóku
nokkrir fundarmanna til máls
auk ráðherra. Fundarstjóri var
Bárður Halldórsson.
Þorsteinn Pálsson greindi í fram-
sögu sinni ýtarlega frá störfum
þeirrar ríkisstjómar sem nú situr
og bar saman við fyrri stjómir.
Hann lýsti því hvemig stjómin sner-
ist gegn „ringulreiðaverðbólgu", að
hagvöxturinn sé á hraðri uppieið
aftur, viðskiptajöfnuður hafí náðst
og það skipti miklu máli — þó marg-
iriJíti aðeins á viðskiptahalla sem
hugtak í hagskýrslum snerti hann
hvern og einn. Hann sagði að vax-
andi viðskiptahalli á ný myndi kalla
á enn verri hlutföll milli atvinnulífs-
ins í þéttbýli og dreifbýli. Þess
vegna væri það einn mikilverðasti
árangur sem náðst hefði að ná jöfn-
uði í viðskiptum við útlönd. Enn-
fremur sagði hann að stefnu í
peningamálum hefði verið breytt
og árangurinn hefði ekki látið á sér
standa — spamaður í þjóðfélaginu
hefði vaxið á nýjan leik. „Þaó er
forsenda allra framfara að við spör-
um sjálfir, íslendingar." Hann sagði
einnig að erlendum skuldum hefði
verið náð mikið niður, að kaup-
máttur lægstu launa væri orðinn
með því besta sem þekktist hér á
landi og kaupmáttur ellilífeyris
einnig. „Þetta em hinar tölulegu
staðreyndir um hina vondu frjáls-
hyggjuríkisstjóm sem ekki hefur
hugsað um hag þeirra sem verst
em settir!" sagði Þorsteinn.
Hann sagði að í fjögurra ára
samstarfi við Framsóknarflokkinn
hefði á ýmsu gengið „en þó býst
ég við að fáar ríkisstjómir undan-
fama áratugi geti með jafn skýmm
hætti sagt við kjósendur að
kjörtímabiii loknu: við sömdum um
að takast á við ákveðin verkefni.
Þau vom ekki mörg en þau vom
stór, en við getum sagt með sanni
að í öllum meginatriðum hafí það
verið gert sem samið var um.“
Fjármálaráðherra ræddi einnig
um skattamál, sagði tekjuskatt af
almennum launatekjum hafa lækk-
að um 2.800 milljónir króna. Hann
sagði ýmsa hafa verið vantrúaða á
að staðgreiðslukerfí tekjuskatts
gæti komist á svo fljótt sem stefnt
er að, en „nú á skömmum tíma
hefur verið leyst úr fjölda flókinna
úrlausnarefna sem þessi um-
fangsmikla kerfísbreyting felur í
sér.“ Ráðherra sagði að formaður
Alþýðuflokksins hefði helst mælt
fyrir hrakspám varðandi stað-
greiðslukerfíð. „Ég hygg að á bak
við þetta allt standi sú eina ósk
formanns Alþýðuflokksins upp úr
að kannski hefði það verið, af
flokkspólitískum ástæðum, hag-
stætt fyrir Alþýðuflokkinn að
ríkisstjóminni hefði ekki tekist að
koma þessu máli fram. Alþýðu-
flokkurinn hefði verið tilbúinn til
þess að láta launafólkið bíða í heilt
ár eftir þessari réttarbót, ef það
hefði aðeins getað styrkt vígstöðu
Alþýðuflokksins í kosningunum.
Þetta virtist vera heilindin á bak
við þeirra afstöðu."
Þorsteinn minntist því næst á'
atvinnulífíð. „Við viljum atvinnulíf
sem byggir á grundvallarhugmynd-
um um frelsi atvinnulífsins til að
skapa arð í því skyni að byggja upp
félagslega þjónustu, gott mennta-
kerfí, sterka heilbrigðisþjónustu.
Það á að byggja hér upp þjóðfélag
mannúðar og markaðsbúskapar.
Við viljum nota arðinn af markaðs-
búskapnum til að byggja upp
mannúðlegt og réttlátt þjóðfélag á
íslandi." Hann nefndi einnig að tak-
ast þyrfti á við verkefni í byggða-
málum — til að treysta byggðir
landsins, en engin von væri til að
það tækist ef þeim árangri sem
náðst hefur yrði glutrað niður. „Ef
verðbólgan fer á fulla ferð á nýjan
leik, ef viðskiptahallinn fer vaxandi
aftur, ef erlendu skuldimar hlaupa
upp á nýjan leik er engin von til
þess að við getum með neinum
þrótti eða afli tekist á við þessi
verkefni.“ Hann sagði stjómvöld
hafa verið á réttri leið. „Því verðum
við að fá umboð til að halda áfram
á þessari braut eftir kosningar. Ef
við skiptum yfír á vinstri brautina
þá fáum við verðbólguna sam-
kvæmt hefðbundinni uppskrift, með
venjulegri kjaraskerðingu í kjölfarið
og skuldasöfnun."
Þorsteinn sagði Alþýðubandalag-
ið um aldur hafa verið höfuðand-
stæðing Sjálfstæðismanna. Þar hafí
m.a. verið menn, sem í gegnum
tíðina hafi lifað á gömlu kreppuára-
kenningunum um stéttarstríðið til
lausnar á kjarauppgjörinu í þjóð-
félaginu. „Nú höfíim við náð því
meginmarkmiði sem boðskapur
okkar flokks hefur byggst á alla
tíð, að stétt standi með stétt. Við
höfum náð að gera þjóðarsátt á
vinnumarkaði.“ Hann sagði að eftir
það væri eins og þessi meginboð-
skapur Alþýðubandalagsmanna
hafí fokið út í veður og vind. Kenn-
ingar þeirra nái ekki lengur til
fólksins. „Þeir eru nú í óða önn að
sópa þeim undir teppið.“ Hann
nefndi einnig að svo víðtæk sam-
staða væri í landinu um aðild að
vamarsamstarfi vestrænna þjóða
og vamarsamstarfinu við Banda-
ríkin að Alþýðubandalagið treysti
sér ekki að gera það að kosninga-
máli lengur. „Þessi flokkur lifír í
pólitísku tilgangsleysi. Þessi gamli
höfuðandstæðingur Sjálfstæðis-
manna er varla verðugur keppi-
nautur lengur. Því stöndum við allt
í einu frammi fyrir því að Alþýðu-
flokkurinn er orðinn höfuðandstæð-
ingur." Þorsteini varð tíðrætt um
Alþýðuflokkinn — sagði málflutn-
ing hans skrum eitt, Alþýðuflokks-
menn segðu eitt í dag og annað á
morgun. Hann sagði Alþýðuflokks-
menn hafa lýst því yfír að þeir vildu
mynda viðreisnarstjóm að kosning-
um loknum — en slíkar yfirlýsingar
væru hins vegar fyrst og fremst til
að ná í atkvæði frá Sjálfstæðis-
mönnum, ekki til að leggja málefna-
legar línur fyrir kosningabaráttuna.
Þorsteinn sagði ákaflega lítið að
marka slíkar yfírlýsingar fyrir
kosningar, það sýndi sig þegar
stjómmálasagan síðustu áratugi
væri skoðuð. Forystumenn Alþýðu-
flokksins hefðu hvað eftir annað
lýst því yfír að þeir vildu ekki taka
þátt í vinstri stjóm en hefðu síðan
gengið á bak orða sinna þegar í
stað að kosningum loknum. Einnig
væri ómögulegt að segja til um slíkt
samstarf fyrir kosningar þar sem
úrslit kosninganna réðu því hver
valdahlutföllin yrðu og fyrr en þau
lægju fyrir væri ekki hægt að ræða
stjómarmyndun.
Þorsteinn sagði kosningamar vit-
anlega snúast um það hvemig
ríkisstjóm yrði mynduð í landinu
og kostimir væru aðeins tveir. Ann-
ars vegar að mynduð yrði stjórn
þar sem Sjálfstæðisflokkurinn yrði
í lykilhlutverki, hins vegar að
„kasta atkvæði sínu á þann veg að
meiri líkur verði á vinstri stjórn“.
Þorsteinn sagði grundvallar-
ágreining milli Sjálfstæðis- og
Alþýðuflokks um breytingar á
lífeyrissjóðakerfinu. Sagði krata
vilja einn lífeyrissjóð fyrir alla
landsmenn en „við viljum samræmt
réttindakerfi í valddreifðu lífeyris-
sjóðakerfi. Við viljum að iðgjöldin
standi undir útgjöldum en stjómin
sé hjá einstökum lífeyrissjóðum“.
Hann sagði það hafa pólitíska þýð-
ingu að dreifa þannig valdinu yfír
fjármununum. Að draga ekki
stjómina á þessum spamaði, sem
muni fara mjög ört vaxandi á næstu
ámm, út úr byggðunum í kringum
landið.
Undir lok ræðu sinnar sagði Þor-
steinn íslendinga hafa ástæðu til
að vera bjartsýnir þó vandamál séu
víða. „Þau em til að ráðast á og
leysa. Við göngum til þessa leiks
með það í huga að við höfum skilað
árangri og við treystum okkur til
að takast á við þau verkefni sem
við blasa. Við vitum að það er gott
að vera íslendingur og á þeim
gmnni ætlum við að berjast fyrir
betra íslandi, fyrir gæfuríkri
framtíð, fyrir mannúðlegu þjóð-
félagi á íslandi."
Þorsteinn Pálsson
Tómas Ingi Olrich
Eftir að ráðherra hafði lokið
máli sínu tók Tómas Ingi Olrich,
þriðji maður á lista Sjálstæðis-
flokksins í kjördæminu, til máls.
Hann sagði formanninn hafa lýst
því yfir að vandamál væm til þess
að leysa þau og tæki hann hann á
orðinu. Tómas sagði vandamál
Hitaveitu Akureyrar brenna þungt
á bæjarbúum. Málið hefði verið sett
í nefnd, en sér skildist að lítið sem
ekkert hefði miðað í viðræðum
nefndarinnar við forráðamenn
sveitarfélaga sem eiga hitaveitur í
vanda. „Því spyr ég,“ sagði Tómas,
„hvers vegna er ekki ráðist á þetta
vandamál og það leyst?"
Þorsteinn sagði í svari sínu að
hann vonaðist til að umrædd nefnd
kæmist að niðurstöðu fljótlega upp
úr næstu mánaðamótum. Hann tók
skýrt fram að vandinn yrði ekki
leystur með því að senda ríkissjóði
allan reikninginn en stjómvöld
hefðu hins vegar viljað taka þátt í
að leysa vandann.
Bárður Halldórsson
Birgir Þórðarson
Birgir Þórðarson spurðist fyrii
um það hvers vegna framlög ríkis-
ins undanfarin ár til jöfnunarsjóðs
sveitarfélaga hefðu verið skert.
Þrátt fyrir lög um að tiltekinn hluti
söluskatts- og tolltekna ríkissjóðs
skuli fara í jöfnunarsjóð og þaðan
til sveitarfélaga hafí á hverju ári
verið sett lög um skerðingu á fram-
laginu.
Ástæða skerðingar framlags í
jöfnunarsjóð er sú að ríkissjóður
hefur átt í vemlegum þrengingum
að sögn ráðherra og bætti hann því
við að margir lögbundnir sjóðir
hefðu verið skertir.
Gunnar Jósavinsson ræddi um
farmannadeiluna og fannst ráð-
herra hafa gefið of ákveðnar yfír-
lýsingar um að alls ekki yrðu sett
lög í deilunni. Hann hefði frekar
átt að hafa það í bakhöndinni. Bað
hann um skýringar á því hvers
vegna ráðherra hefði gefíð þessar
yfirlýsingar. Gunnar spurði einnig
um innheimtu skatta eftir að stað-