Morgunblaðið - 24.02.1987, Qupperneq 35

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 24. FEBRÚAR 1987
35
Gunnar Jósavinsson
Sverrir Leósson
Halldór Blöndal
Birna Sigurbjörnsdóttir
Hjálmar Júlíusson
Gunnlaugur Fr. Jónasson
greiðslukerfíð kemst á. „Á að
innheimta þetta í einn allsheijar
sjóð og skila sveitarfélögunum
sínum hlut eða halda hreppamir
áfram að innheimta sinn hlut sjálf-
ir?“ spurði hann. Hann sagðist
einnig vera undrandi á því hve
skattleysismörk yrðu há skv. nýja
kerfínu. Hann sagðist undrandi hve
margir slyppu alveg.
Þorsteinn sagði að undanfarin
ár hefðu deilur farmanna verið
leystar með lögum og við þær að-
stæður hlæðist upp spenna og menn
ættu erfíðara með að eigast við.
„Okkar gmndvallarsjónarmið er að
slíkar deilur leysist í samningum.
Menn geta ekki hent vandamálum
sínum hvað eftir annað í löggjafar-
valdið. Það þurfti að knýja á um
að þetta leystist og það tókst. Það
skiptir öllu.“ Um innheimtu skatt-
anna sagði Þorsteinn að eftir
breytingamar myndu íslendingar
búa við eitt einfaldasta kerfí í Vest-
ur-Evrópu. Skatturinn yrði lagður
á í fyrirtækjunum — upphæðimar
reiknaðar út og launagreiðandinn
sæi um að leggja inn hluti ríkisins
og sveitarfélagsins. Hann sagði
einnig að ríkið myndi eins og áður
standa undir útsvarsgreiðslum
þeirra sem em undir skattleysis-
mörkum. Um það hvort skattleysis-
mörkin væm of há sagði Þorsteinn
að þetta væri í 3. skipti á 2 vikum
sem hann væri spurður um þetta
og það sannfærði sig enn betur en
annað um að þetta væri rétt leið.
Sverrir Leósson, ræddi um
bankamál. Hann sagði stjómmála-
menn hafa talað um að fækka
þyrfti bönkum og spurði ráðherra
hvers vegna, þegar tækifæri gafst
til, Útvegsbankinn hefði ekki verið
lagður niður og þannig fækkað um
einn banka í landinu.
Þorsteinn svaraði því til að ekki
hefði verið rétt að leggja Útvegs-
bankann niður. Ekki hefði verið
hægt að henda öllum viðskipta-
mönnum hans á kaldan klaka.
Sjálfstæðismenn hefðu reyndar vilj-
að fara aðrar leiðir en eins og
málum var komið hefði þetta verið
skásta leiðin. Það væri ekki heil-
brigt að búa við pólitískt bankakerfí
að 3/4 hlutum og nú væri tækifæri
til að byggja upp sterkan hlutafé-
lagsbanka. „Ég vona að menn í
atvinnulífinu skynji að það er at-
vinnulífínu fyrir bestu að það eigi
peningastofnanir, geti stjómað pen-
ingamálunum," sagði Þorsteinm.
Halldór Blöndal, alþingismaður,
sagði Þorstein Pálsson hafí náð
miklum árangri í starfí á stuttum
tíma. Hann sagði að á árinu 1985
hefði verið „uggur í mönnum, að
sú mikla fóm sem menn höfðu
fært mundi renna út í sandinn og
ekki næðist að ná þeim tökum á
efnahagsmálum okkar þjóðar að við
gætum nýtt okkur þann mikla ár-
angur sem þá hafði náðst. „Þá tók
Þorsteinn Pálsson þá djörfu ákvörð-
un að setjast í sæti fjármálaráð-
herra, fyrsti formaður í íslenskum
stjómmálaflokki, á vægast sagt
mjög erfiðum tímum, og endur-
skipulagði ríkisstjómina." Hann
sagði aðila vinnumarkaðaríns hafa
litið ríkisstjómina öðrum augum
eftir að Þorsteinn kom inn í hana
— „eftir að Sjálfstæðisflokkurinn
kom með fullum þunga inn í hana“.
Halldór sagði samningana fyrir einu
ári tímamótasamninga. „Það er
auðvitað merkilegt að það skuli
takast á einu ári að ná um það al-
gjöra samkomulagi að menn reyndu
að skorða launahækkamir svo að
þær yrðu innan þess ramma sem
sú gengisstefna, sem menn vora
sammála um að halda uppi, lejnfði
og það er líka merkilegt að verka-
lýðshreyfíngin skyldi nú, áður en
kjarasamningamir rannu út, koma
sér saman um það að ná nýjum
samningum til að halda áfram þess-
ari stefnu sem þá hafði verið
mörkuð. Þetta er einsdæmi hér á
landi á síðustu áram og það ber
þvi vitni að rétt var að staðið að
okkur hefur nú tekist að ná fjórða
árinu í röð sem hagvöxtur hefur
verið veralegur, 4%, að það skuli
hafa tekist að bæta lífskjörin svo
að kaupmáttur heimilanna hefur
kannski ef til vill aldrei verið meiri
— og þegar við tölum um það skul-
um við rifja það upp, að það var
efsti maður á lista Alþýðuflokksins
í Reykjavík, Jón Sigurðsson, sem
fyrstur setti þessi orð á pappír,
þegar hann var forstöðumaður
Þjóðhagsstofnunar, sem auðvitað
sýnir okkur að við eram ekki að
fara með neitt fleipur þegar við
vitnum til hans.“
Halldór ræddi talsvert um
byggðamál. Hann sagði unga Sjálf-
stæðismenn hafa sagt fyrir tveimur
áratugum að eina heilbrigða stefna
Halldór Blöndal:
Árni Gunnarsson vildi gefa
sameiginlega yf irlýs-
ingu um samstarfsvilja
HALLDÓR Blöndal, alþingis-
maður, sagði á fundinum í Lóni,
að Árni Gunnarsson, efsti mað-
ur á lista Alþýðuflokksins i
Norðurlandskjördæmi eystra,
hefði þrívegis ymprað á því við
sig að þeir gæfu út sameigin-
lega yfirlýsingu þess efnis að
þeir vildu starfa saman eftir
kosningar.
Halldór sagðist hafa hafnað
þessari málaleitan Áma því Al-
þýðuflokksmenn hefðu oft áðpr
rætt um slíkt fyrir kosningar. „Ég
trúi þér ekki,“ sagðist Halldór
hafa sagt, þvf þegar upp væri
staðið hefði það sýnt sig að kratar
vildu „brosa til vinstri" þrátt fyrir
yfírlýsingar um annað fyrir kosn-
ingar.
Hugmynd á Akureyrarfundinum:
Akureyringar fái
Laxárvirkjun aftur
Halldór Blöndal: tilbúinn að berjast fyrir því
BÁRÐUR Halldórsson, fundar-
stjóri, lýsti því yfir á Lóns-
fundinum, að hann hefði aldrei
skilið það hvers vegna Akur-
eyringar gáfu sína „bestu
mjólkurkú“ og átti þar við er
Laxárvirkjun var sameinuð
Landsvirkjun „fyrir 5% eignar-
hlut og sljórnarstól fyrir Val
Amþórsson," eins og hann orð-
aði það.
Bárður hélt áfram: „Ég hef
sagt í tvö ár að við eigum að reyna
að fá Laxárvirkjun til baka. Því
spýr ég Þorstein Pálsson og þing-
mennina; hver yrði ykkar afstaða
ef bæjarstjóm Akureyrar færi
fram á að fá hlut sinn aftur í
Landsvirkjun?
Halldór Blöndal sagði sér mjög
kært að svara Bárði. Hann sagð-
ist tilbúinn að beijast fyrir því að
Norðlendingar eignuðust Laxár-
virkjun á ný. „Eg myndi ekki
spara kraftana ef ég heldi að það
bæri árangur og við næðum Lax-
árvirkjun til baka,“ sagði þing-
maðurinn.
Ráðherra sagðist ekki hafa
skoðað málið jafnvel og Bárður
og Halldór og gæti því ekki lýst
ákveðinni skoðun sinni nú.
íslendinga í byggðamálum væri sú
að efla byggðakjamann við Eyja-
fjörð svo að hann gæti boðið
Reykjavíkurvaldinu byrginn á sem
flestum sviðum. Hann sagði að nú
væri þetta markmið að nást með
ýmsum hætti; nefndi hann í því
sambandi háskóla á Akureyri, sem
hann sagði mikinn þátt í byggða-
baráttu Sjálfstæðismanna. Einnig
nefndi hann vöxt í sjávarútvegi og
fleira. Halldór sagði greinilegt að
fólk úti á landi væri bjartsýnna nú
en áður og skýringin væri vafalaust
sú að meiri stöðugleiki í efnahags-
málum væri til hagsbóta fyrir
landsbyggðina. Til að mynda hefði
hann ferðast undanfarið um lqör-
dæmið og greinilegt væri að
andrúmsloftið væri allt annað en
það hefði verið áður. Framleiðsluat-
vinnuvegimir, sjávarútvegur og
landbúnaður, gengju að öllu jöfnu
betur þegar stöðugleiki væri í efna-
hagsmálum og því væri það mikið
byggðamál — kannski eitthvert
byggðamálið — að það tækist að
halda þessari stefnu áfram.
Tómas Ingi Olrich kom aftur í
ræðustól og ræddi á ný um hita-
veitumálið. Hann sagði Akur-
eyringa vilja láta ríkissjóð leysa
málið alfarið, kannski væri hægt
að fínna tvo, einn alþýðuflokks-
mann og einn alþýðubandalags-
mann og þeir væra báðir í ríkis-
stjóm. „En allir telja réttlætismál
að ríkið taki þátt í því að leysa
vandann."
Tómas sagði að nú væri hægt
að bera lof á Sjálfstæðisflokkinn
og sérstaklega fjármálaráðherra.
Menn fyndu ætíð fyrir því þegar
efnahagsmál væra í ólagi, en þegar
þau væra 5 góðu lagi héldu margir
að þau gengju af sjálfu sér. Það
væri misskilningur og því þyrfti að
halda því á lofti þegar vel gengi.
Ekki skyldi lofa tillögur heldur ár-
angur — nú hefði náðst árangur
og því væri hægt að lofa ráðherra.
Tómas sagði að í fyrsta sinn í
sögu íslands væri að komast klofn-
ingur í þjóðina. „Ég hef sagt að
hér séu tvær þjóðir í einu landi og
það hefur farið illa í marga. Höfuð-
viðfangsefni okkar næstu ár ætti
að vera að halda þjóðinni saman.“
Hann sagði að þróun byggðamála
yrði að athuga vel og þau yrði að
taka til gagngerrar athugunar á
landsfundi í mars. Þar yrði að taka
á málinu og komast niður á raun-
hæfar aðgerðir.
Birna Sigurbjömsdóttir sagði
lqarasamninga nú lausa og ósamið
væri við flesta ríkisstarfsmenn. Hún
spurði ráðherra hvort þeirri stefnu
yrði haldið að semja ætti innan
sama ramma og I fyrra þó góðæri
væri og hagvöxtur betri.
Svar ráðherra var á þá lund að
eðlilega yrði ríkisvaldið að fylgjá
línum sem lagðar væra á almennum
vinnumarkaði. Ríkið væri aðili að
samningi milli ASÍ og VSÍ og sömu
meginsjónarmið yrðu því í samning-
um við starfsmenn ríkisins.
Hjálmar Júlíusson sagði mjög
ánægjulegt að fá háskóla á Akur-
eyri en þá mætti ekki vera starfandi
í landinu menntamálaráðherra sem
ræki rektorinn ef hann ynni vel. í
framhaldi af því spurði hann for-
mann Sjálfstæðisflokksins hvort
hann legði blessun sína á gerðir
menntamálaráðherra í Sturlu-mál-
inu.
Þorsteinn sagði að auðvitað
mætti um það deila hvemig að
brottvikningu Sturlu hefði verið
staðið. „En þetta er orðinn hlutur
— honum hefur verið mætt með
ákveðnum hætti; með tillögum á
alþingi og kæra í dómskerfinu. Nið-
urstöður verða því að fást þannig."
Gunnlaugur Fr. Jónasson sagði
Sjálfstæðisflokkinn hafa ætlað að
endurskoða tollalög. Hann nefndi
ýmis dæmi úr „tollalaga-framskóg-
inum“ eins og hann kallaði lögin
og spurði hvort breytingar á þeim
væru enn á stefnuskrá flokksins.
í svari Þorsteins kom fram að
um alllangt skeið hefur verið unnið
að því að setja upp nýja samræmda
tollskrá. „Hún er tilbúin en því er
ekki að leyna að það mun kosta
mikið að lögfesta hana og af fjár-
hagsástæðum verður það ekki gert
á þessu þingi," sagði Þorsteinn
Pálsson.
Eyj afj ar ðar braut
vestari:
Lægsta tilboð- '
ið 66% af kostn-
aðaráætlun
EITT tilboð var langlægst í lagn-
ingu Eyjafjarðarbrautar vestari,
frá Brunná að Hrafnagili, en til-
boð í verkið voru nýlega opnuð.
Rúdolf Ágúst Jónsson á Akureyri
gerði þetta tilboð, 17.606.468
krónur, sem er 66,1% af kostnað-
aráætlun Vegagerðarinnar.
Vegarkaflinn á Eyjafjarðarbraut
er 8,3 km að lengd og á verkinu
að ljúka 1. ágúst í sumar. Kostnað-
aráætlun Vegagerðarinnar var 26,6
milljónir kr. Tólf tilboð bárast í
verkið og voru átta undir áætlun.
Næst lægsta tilboðið var frá Foss-
verki sf á Selfossi, rúmlega 21
milljón kr.
iJ I