Morgunblaðið - 04.04.1987, Blaðsíða 33

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 4. APRIL 1987
33
Slökkviliðsmenn að störfum í Barcelona. 15 ökutæki eyðilögðust í sprengingunni.
Reuter
Sprenging í Barcelona:
Skæruliðar Baska grunaðir
Il'ircnlnnn Pautoi*
Barcelona, Reuter.
EINN maður lést og sex særðust er öflug
bílsprengja sprakk í miðborg Barcelona á
fimmtudagskvöld. Skæruiiðar aðskilnaðarhreyf-
ingar Baska eru grunaðir um ódæðið.
Sprengjan sprakk í þá mund er vopnaðir lögreglu-
menn í bíl óku framhjá. Talið er víst að tilræðismenn-
irnir hafi ætlað að vega lögreglumennina. Við
sprenginguna kviknaði í 15 bifreiðum í nágrenninu
og tveir lögreglumannanna slösuðust er braki rigndi
yfir bifreið þeirra. 29 ára gamall þjónn á veitinga-
stað í nágrenninu lést. Lögreglumenn sögðu að
sprengingin í fyrrakvöld hefði verið undirbúin með
sama hætti og sprenging við höfnina í Barcelona á
föstudag í síðustu viku. Þá lét einn maður lífið og
18 særðust. Aðskilnaðarhreyfing Baska lýsti ábyrgð
á því tilræði á hendur sér.
Holland:
Notkun kad-
míns bönnuð
Wageningen, frá Eggert H. Kjartanssyni, fréttaritara Morgunblaðsins.
Skartgripir hertogaynj-
unnar af Windsor eftirsóttir
Genf, Reuter.
SKARTGRIPIR úr safni hertoga-
ynjunnar af Windsor seldust
fyrir jafnvirði 33 milljóna doll-
ara, 1,3 milljarða ísl. króna, á
uppboði Sotheby’s fyrirtækisins,
sem haldið var í Genf i fyrradag.
Uppboðið átti að halda áfram i
gær.
Andvirði skartgripanna munu
renna til rannsókna á alnæmi. Her-
togaynjan ánafnaði Pasteur-stofn-
uninni skartgripina með því skilyrði
að andvirði þeirra yrði notað til
rannsókna í þágu læknavísindanna.
Sue Masterman, Observer.
NIÐURSTÖÐUR skoðanakönn-
unar, sem fimm helstu skoðana-
kannanafyrirtækin í Austurríki
stóðu að í semeiningu, sýna, að
sögn aðstandendanna, að 7%
landsmanna eru harðsoðnir
gyðingahatarar. Eru þessar
niðurstöður túlkaðar sem fram-
för frá fyrri könnunum, þar
sem sambærileg útkoma hefur
verið í kringum 12%.
Hópur austurrískra þjóðfélags-
fræðingáhefur nú farið í saumana
á niðurstöðum þessarar könnunar,
sem birt var um miðjan mars, og
saka þeir aðstandendurna um að
hafa dregið fullkomlega óskiljan-
legar ályktanir af þeim gögnum,
sem þeir höfðu í höndunum.
Sjö prósent-útkoman er fengin
með því að telja aðeins með þá
einstaklinga, sem sögðu hiklaust
,já“, þegar þeir voru spurðir,
hvort þeir teldu sig gyðingahat-
ara. „Slík vinnubrögð," segir
þjóðfélagsfræðingurinn Bernd
Marin, „eru álíka örugg og að
byggja tölur um fjölda alnæmis-
sjúklinga á því, hve margir
viðurkenna, að þeir séu haldnir
Stofnunin er ein sú fremsta á sviði
alnæmisrannsókna.
Búist var við að upphæðin hækk-
aði til muna þegar áfram átti að
halda í gær, en í fyrradag voru
seldir 95 munir. Af hálfu Sotheby’s
var búist við að gripirnir seldust
fyrir samtals 7,5 milljónir dollara.
Sumir munirnir voru seldir á allt
að 10 sinnum hærra verði en sér-
fræðingar Sotheby’s höfðu metið
þá á. Hæst verð fékkst fyrir 31
karats demantshring, sem japanski
demantasalinn Tsuneo Takagi
þessum sjúkdómi."
Marin telur, að fjórði hver Aust-
urríkismaður sé það, sem kallast
geti gyðingahatari. Hann segir,
að könnunin staðfesti þetta, enda
þótt hún sé óvísindalega unnin -
og undir það taka hinir þjóðfélags-
fræðingarnir einnig.
Þjóðfélagsfræðingurinn Max
Gottschlich, prófessor við Vínar-
háskóla, vítir aðstandendur
könnunarinnar fyrir að taka tillit
til „stigsmunar á gyðingahatri”.
Fólk, sem viðurkennir opinskátt,
að það hati gyðinga, er flokkað
gyðingahatarar, en þeir, sem við-
urkenna einungis, að þeim geðjist
ekki að gyðingum, eru ekki taldir
með. Gottschlich segir einnig, að
það komi glögglega fram af niður-
stöðum könnunarinnar, að gyð-
ingahatur fari vaxandi í landinu,
en ekki minnkandi, eins og að-
standendur könnunarinnar vilji
vera láta.
Þegar spurt er í könnuninni:
„Ættum við að sjá til þess, að
gyðingar komist ekki í áhrifastöð-
ur í landi okkar?" svarar einn af
hvetjum fjórum Austurríkismönn-
keypti á 3,15 milljónir dollara.
Fjölmargir voru síma- eða sjón-
varpstengdir beint við uppboðssal-
inn og buðu í gripina. Voru munir
slegnir mörgum þeirra, þ.á m. leik-
konunni Elizabeth Taylor. Sat hún
í sólstól við sundlaug á heimili sínu
í Los Angeles og bauð símleiðis.
Var henni slegin demantsnæla fyrir
andvirði 625.000 dollara eða 25
milljónir ísl. króna. „Þetta er fyrsti
mikilvægi skartgripurinn sem ég
kaupi mér,“ sagði leikkonan eftir á.
um því afdráttarlaust játandi.
Einn af hvetjum fjórum telur einn-
ig, að stjórnmálamönnum ætti að
vera leyfilegt að láta andgyðing-
leg ummæli falla. Einn af hveijum
tólf mundu rjúfa vináttusamband,
ef í ljós kæmi, að vinurinn væri
gyðingur.
Einn af hverjum sex Austurrík-
ismönnum telur, að betra væri,
að engir gyðingar væru í landinu,
og meira en_ þriðjungur vísar því
alfarið á bug, að Austurríkis-
mönnum beri að veita gyðingum
siðferðilegan stuðning vegna hlut-
deildar sinnar í útrýmingarher-
ferðinni á hendur gyðingum í
stríðinu.
Samkvæmt könnuninni telja
Austurríkismenn sjálfír, að fjórði
hver landsmanna sé gyðingahat-
ari.
Könnunin varpar einnig athygl-
isverðu ljósi á afstöðu Austurríkis-
manna til útlendinga yfirleitt.
Þeim hugnast Frakkar og Banda-
ríkjamenn skár en Gyðingar.
Sovétmenn setja þeir á sama bekk
og Gyðinga, en Tékka skör neðar.
Þjóðfélagsfræðingarnir benda
Umhverfismálaráðherra Hol-
lands, Drs. E. Nijpels, hefur
ákveðið að banna alla notkun
kadmíns í iðnaði. Hér með er
Holland fyrsta landið í Evrópu
sem tekur slíka ákvörðun. Að-
spurður sagðist Nijpels vonast til
þess að önnur lönd sigldu i kjöl-
farið.
Jafnframt framleiðslu- og notk-
unarbanninu verður innflutningur
iðnaðarvara sem innihalda kadmín
bannaður. Ráðherrann sagði að nóg
væri til af efnum sem hægt væri
að notast við í staðinn fyrir kadmín
og sagði það fremur viljaleysi en
annað að iðnfyrirtæki hefðu ekki
hafið notkun annarra efna nema í
mjög litlum mæli enn sem komið er.
Forsvarsmenn iðnfyrirtækja sem
nota kadmín sögðu að samkeppnis-
aðstaða fyrirtækja þeirra ætti eftir
að versna stórlega við þessa ákvörð-
un. Kadmín gefur glans á vörur sem
hann er notaður í. Sem dæmi um
vörur sem málmurinn er notaður í
má nefna harðplastílát, plastpoka,
flöskur undir uppþvottalög, öl- og
bjórkassa.
Kadmín safnast fyrir í matvælum
og kemst þannig inn í líffæri
mannsins. Nýru og lifur eru sérlega
Sally Burton, ekkja leikarans
Richard Burton, var meðal
þeirra sem sóttu uppboðið.
á, að niðurstöður könnunarinnar
séu í algerri mótsögn við þær yfir-
lýsingar aðstandenda hennar, að
gyðingahatur fari minnkandi í
landinu. Fimmtán prósent þeirra,
sem spurðir voru, sögðil, að áliti
þeirra á gyðingum hefði hrakað
á síðastliðnu ári, en aðeins sex
prósent höfðu andstæða sögu að
segja.
Þjóðfélagsfræðingurinn Bernd
Marin sakar aðstandendur könn-
unarinnar um að hafa reynt að
setja á svið þjóðemislega réttlæt-
ingarherferð í Austurríki. „Þeir
hafa sniðgengið allt það (úr niður-
stöðum könnunarinnar), sem ekki
hefur komið heim og saman við
ráða- gerðir þeirra,” segir Marin,
„og þeir hafa brotið allar reglur,
sem venjulega eru í heiðri hafðar
í slíkum könnunum. “ „Þessi
könnun er svikin vara,“ bætir
hann við og segir loks: „Það, sem
þeir ætluðu að sanna í upphafi,
er, að gyðingar eigi fleiri vini en
óvini í Austurríki. Því einu er við
það að bæta, að sá, sem á slíka
vini, þarf ekki á óvinum að halda.“
viðkvæm fyrir áhrifum kadmíns og
fari kadmín upp fyrir ákveðið magn
raskar það starfsemi þessara
líffæra með mjög alvarlegum afleið-
ingum. Undanfarna áratugi hefur
kadmínmagn í yfirborðsjarðvegi
stóraukist og þar með hættan á að
mengunin komist í neysluvörur.
Þyngsti
dómur-
inn fyrir
fíkniefni
Þrándheimi, frá Magnúsi Magnússyni,
fréttaritara Morgnnblaðsins.
ÞRJÁTÍU og eins árs gamall
maður frá Þrándheimi var fyrir
skömmu dæmdur í 17 ára fang-
elsi fyrir smygl og dreifingu á
fíkniefnum. Er þetta þyngsti
dómur í fikniefnamálum í Nor-
egi.
Maðurinn heitir Jon Oystein
Wold og gekk undir nafninu Jónas
og hefur hann setið í gæsluvarð-
haldi í 521 dag. Fyrri hluta þess
tímabils sat Jónas í gæslu í fang-
elsi í Portúgal.
Jónas var dæmdur fyrir innflutn-
ing á 86 kílóum af hassi og fyrir
tilraun til innflutnings á 25,7 kg
af sama efni. Þá var hann dæmdur
fýrir innflutning á 9,86 kg af am-
fetamíni og tilraun til innflutnings
á 12,75 kg af sama efni.
Að auki hlaut Jónas dóm vegna
yfirhilmingar í málverkaþjófnaði.
Jónas getur fyrst átt von á að losna
úr fangelsi eftir 10 ár. Áður en
þessi dómur féll í Lögmannsréttin-
um í síðustu viku var strangasti
fíkniefnadómur felldur í Hæstarétti
í nóvembermánuði á síðasta ári.
Þar var um að ræða mann frá
Pakistan sem hlaut 16 ára fangels-
isdóm fyrir smygl á 1,2 kg af
heróíni til Noregs, fyrir smygl á 2,5
kg af sama efni til Danmerkur auk
smygltilraunar á 1 kg til Frakk-
lands.
Þess skal getið að þessum
þyngsta fíkniefnadómi Noregs hef-
ur enn ekki verið áfrýjað til
Hæstaréttar, en saksóknari málsins
gerði kröfu um 18 ára fangelsi.
„Jónas“ Wold hlýðir á dómsorðið
er hann var dæmdur í 17 ára
fangelsi fyrir fíkniefnasmygl.
Er það þyngsti dómur af sínu
tagi í Noregi og þarf liinn seki
að sitja á bak við lás og slá fram
vfir aldamót.
Eru Austurríkismenn
fjandsamlegir gyðingum?