Alþýðublaðið - 14.04.1932, Side 2

2
ALPÝÐUBLAÐIÐ
Glæpafélog Hitlers bðnnuð.
Aðalstöðvtme&m lokað.
Svartliðar verja sig með táragasi.
Stjórnarskráín.
í byrjun alþingisfunda í gær
tílkyntu forsetamir, að komnar
væm áskoranir til pingsins frá
294 kjósendum á Sey'ðisfiröi, auk
peirra kjósenda par, er á'ður hafa
sent slíka áskorun, frá 80 kjós-
endum á Reyðarfirði og frá 68
kjósendum í Barðastrandarsýslu,
tun, að pingi'ð geri pær breytingar
á stjórnarskrá og kosningalögum
landsins, að hver þingflokkur fái
íþingsæti í samræmi vil'ð atkvæða-
tölu fiokkanna samtals við al-
mennar kosningar, og enn fremur
ásikorun frá 95 kjósendum í Hnífs-
dal, um, a'ð kosningarétturinn
verði gerður jafn og almennur
fyrir alla lögrá'ða pegna ríikisins.
Nokkrar umræður urðu í efri
deild um stjórnarskrármáli'ð. Lauk
peim ekki í gær, og skyldi 3.
umræða halda áfram í dag. —
Tryggvi rá'ðberra gaf yfirlýsingu
pess efnis, a'ð „Framsókn“ muni
ekki koma í veg fyrir pa'ð, að
frumvarpið komist til neðri deild-
ar. —-
Jón Baldvinsson benti á,' uin
pá tillögu hans, að felt ver'ði úr
stjórnarskránni pað skilyrði fyr-
ir kosningarétti, að hafa verið
heimilisfastur í landinu síðustu
5 árin áður en kosning fer fram,
a'ð pað skilyrði er hið mesta
ranglæti gegn peim íslendingum,
sem dvalið hafa erlendis, og peg-
ar það var sett í upphafi, pá
mætti pað þegar mjög mikilli
mótspyrnu. Fylgjendur pess ætl-
uðu pví að tryggja það, að pótt
mikill innflutningur Dana yrði
hingað, pá næðu peir ekki að
hafa áhrif á löggjöfina. Óttinn
við þetta mikla aðstreymi Dana
hingað hafi verið ástæðuiaus, en
vegna peirra íslendinga, sem
s\dftir eru kosningarétti í 5 ár
með búsetusikilyrðinu, beri aö af-
nema pað.
Jón í Stóradal og Magnús
Torfason flytja breytingartillögu
við tillögu peirra Jóns Þorláiks-
sonar og Péturs Magnússonax, um
að ákveða tölu þingmanna alt að
50. Leggja þeir til, að hún verði
ákveðin alt að 45.
Spánska lýðveldfð
ársgamalt á morgun.
Madrid, 13. apríl. U. P. FB.
Hátíðahöld í tilefni af pvi, að á
morgun er ársafmæli lý'ðveldisins,
eru pegar hafin. Syndikalíistar
hafa reynt a'ö spilla hátíðahöld-
unum á nokkrum stöðum. í Sa-
lamanca reyndu peir að hrinda
af stað allsherjarverkfalli. Tókst
pað að nokltru leyti, því vinna
var víða lögð niður. Allmargir
menn, sem staðnir voru að pví að
grýta búÖarglugga, voru hand-
teknir.
Berlín, 13. apríl. U. P. FB. Op-
inberlegk tilkynt, að Hindenburg
hafi skrifað undir neyðarráðstaf-
analög um að leysa upp og
hindra alla starfsemi Hitlerliðs-
ins í brúnu skyrtunum.
Síðar: 1 brúna Hitlerherli'ðinu
eru 400 000 menn afburða vel
æfðir af reyndum yfirforingjum.
Skipulagið á herliði pessu hefir
mjög verið sniðið eftir pví, siem
tíðkaðist á dögum keisarans. Að-
alstjórn brúna liðsins hefir her-
ráð á hendi. Herliðið var upphaf-
lega stofnað til pess að vernda
fundarstaði Nazista, en a'ð und-
anförnu hefir liðið hrifsað til sín
lögregluvald og óbe'ðið tefcið sér
lögregluskyldur á hendur. Einn-
ig hefir pað brotist inn á verks-
og valda-svið ríkislögreglunnar.
-- Aðalbækistöðvum Hitlersinna
í Berlín og Múnchen var lokað
seinni hluta dags í dag.
I dag er 14. apríl 1932, og því
er rétt ár li'ðið sí'ðan pau firn
gerðust, að rikisstjörn litla íhalds-
ins skreið að fótum dansfca kon-
ungsvaldsins og bað pað um að
veita sér aðsitoð til pess að reka
íslenzka þingi’ð heim og spyrna^
par mieð gegn pví, að eitt hið
sjálfsagðasta lýðréttarmál næði
fram að ganga sem nokkru sinni
befir veri'ð borið fram á alpingi
isliendinga: jafn réttur hvers
manns til áhrifa á þa'ð, hvernig
málum þjóðarinnar væri skipað.
Og konungsvaldið, siem framdi
sama gerræðið árið 1920 við þing-
aneirihlutann og pjóðarviljiann
iheima í Danmörku og famst pessi
málaleitun pví vera sem taug úr
eigin brjósti, veitti alla pá aðstoð,
er pví var möguleg, oglöðrunga'ði
um lei'ð íslenzku pjóðina, eins
og pað hafði gert svo mörgum
sinnum áður;
Þeir menn, sem sta'ðið höfðu
fyrir pessari málaleitun, siigruðu
í bi’li; þeir áfrýjuðu lýðréttar-
málinu till lægstu tilfiinininga
s.trjálbýlisfólksins og ’ blésu í
glæ'ður hreppapólitíkur, nágranna-
kritar og höfuðstaðarhaturs sem
mest þeir máttu. Þeir vildu ságra
á ranglætinu og engan afslátt
gera; pieir vildu gjarnan ríkja
með rneiri hlutann á móti sér;
peir vildu fúsir reyna, hvort ekki
anyndi prátt fyrir þa'ð reynast
kleift að spila á strengi íhalds-
og stóreignamanna-hagsmunamna,
pannig, að minhi hlutinn gæti
fengið að stjöma í skjóli svika
Hamborg, 14. apríl. U. P. FB.
Lögreglan hefir gert árás á æf-
ingaskála og verustaði brúna li'ðs-
ins. Brúna liðið notaði „táragas“
í vörn sinni gegn lögreglunni og
tókst pví að koma í veg fyrir, að
lögreglan kæmist inin í bermanna-
skálana.
Þessi sveit Hitlers hefir af öll-
um nema honum sjálfum verið
álitin einhver versta bófasveit,
sem uppi hefir veri'ð í Þýzka-
landi. í brúna liðdnu er sannað
að er mikil'l fjöldi afbrotamanna,
sem áður hafa verið í fangelsi
fyrir morð og allis konar illverkn-
að. Brúna liðdð hefir á undan-
förnum árum myrt mikinn fjölda
verkamanma. — En óvíst er hvort
bann það, er að ofan getur, nær
tilætlu'ðum árangri.
og brigðmælgi frá flóttamönuum
úr hópi meiri hlutans.
Meiri hlutinn var klofiinn í
tvent, en virtist pó í fyrstu sam-
einast um þessa einu kröfu: jafn-
rétti kjósendanna. — fhaldið ■—
.stóra íhaldið — lét ófriðlega
^njög í fyrstu. Það tók upp á pvi
að fara kröfugöngur um götur
borgarinnar, jafnt á nótt sem
degi. Það safnaði beinum úr ein-
liverri íhal ds-beinakex-f abrikku,
sem hefir líkast til átt að taka
til starfa pá rétt á eftir og út-
býta ókeypis beinakexi núnia í
kreppunni til fátæklinganna, svo
að útreikningar borgaranna um
571/2 aurana handa fátæklingun-
unr, gæti staðist —. og beinunum
stráðu peir um götur og torg.
1 þessum ólátum tók verka-
lýðurinn engan pátt, pví lýðrétt-
armálin voru og eru honúm meira
alvörumál en svo, að hann hafi
pau að fíflskapaTmálum.
fhaldið hrópaði á dauða og
djöful yfir pinigrofsstjórnina, hót-
aðii byltmgu og jafnvel blóðs-
úthellinigum, eins og eldrauðir
bolsar, braut rúður, heldur en
■ekkert, og settist við níðvísna-
kveðskap pess á milli. Það hélt
fundi Jiæstum dag og nótt til að
neima úr stefnuskrá sinni og
bæta inn í hana eftir pví, sem
við þurfti. Það lofaði stóru.
Heimta'ði jafnvel að landi'ð yrði
gert a'ð einu kjördæmi, — en
svo pagnaði alt í einu öll hers-
ingin.
Jafnaðarmenn viidu reyna á:
polrifin í pessu hávaðadóti og
beimtuðu því að þingmeirihlutinn,
sem síðar reyndist að hafa 65%
kjósenda að baki sér, settist inn
í þinghúsið, setti alpingi aðnýju,
sampykti réttlætismálin og gerði
síðan ráðtafanir til nýrra kosn-
inga að því loknu, pví petta var
hið eina, sem rétt var að gera og
sjálfsagt var að gera. En þá byrj-
aðii flóttinn — gefist var upp og
í sikugganum af stórum og gervi-
legum sveitamanni með lögfræði-
prófi faldist íhaldi'ð eins og ratin-
skelkaðar mýs í lnolu fyrir peim,
pví í pessu eina réttlætísmáli,.
sem pað hafði barist fyrir á æf-
inni.
Og urn kvöldið, pegar pessi úr-
slit voru kunngerð af svölum al-
pingishússins af Jóni Baldvinsr
syni, Haraldi Guðmundssyni og
Héðni Valdimarssyni, urðu marg-
ir rei'ðir. Menn hrópuðu úr hópn—
um við Austurvöll, en hann taldí
margar þúsundir: „Níðiir með í-
haldio! Lifi lijðveldið!“ Og pegar
bankaeftirlitsmaðurinn ætiaði að
talia, pá tókst honum pað ekki
fyrir reiðiópum frá lýðnum. Já;
jafnvel eldgamlir íhalds kariar,
sem höfðu frá blautu barnsbeini
tilbeðið íhaldið og alt sem pess
hafði verið, bölvuðu pví — og
kusu ekki við kosnitngarnar 12.:
júní. Og segjasit aldrei ætla að.
gera pað framar.
Svona fór, þegar íhaldjið ætlaðif
að fara að berjast fyrir „rétt-
lætismálinu“, en pannig nefnir
pað kröfuna um rétta kjördæma-
skipan, vegna pess að öll hin á-
hugamál pess eru af öðrum mála-
flokki.
Og í gær, daginn fyrir afmæli
pesis atburðar, er átti að skapa.
byltingu, sem aldréi varð, kór-
ónar foringi íhaldsinis verk siimna
manna me'ð tillögu um að 'tak-
marka réttlætið, gefa afslátt af
pví. Það er tilraun til að nálgast
boð Framsóknarflokksins. Tilraun
til að fá botp í „réttlætismálin",,
sv'O að hægt sé að innsigla fjár-
lögin mieð sköttum og tollum á
bök alþýðunnar, niðurskurði verk-
legra framkvæmda og sneiðingu
af lífsimöguleikum allra þeirra, er
lifa á vinnu sinnd einni.
Saga íhaldsins er J>ví: fyrst að'
láta mikið, svo að heikjast — og
síðast að svíkja að fullu og öllu.
En svona mun það fará alt af,
piegar íhald ætlar að Ijá réttlætis-
máli lið.
Það er í dag liðið eitt ár .síðan '
alt lenti í báli milli beggja í-
haldanna, en petta eina ár hefir
sannað verkalýðnum pað, að þau
verma sig bæði við svörtu ofnana,
sem brenna lífsmöguleikum og
afkomu „lág“-stéttanna.
Hagsmunir íhaldsins hafa rekist
á réttlætismálin; par með er alt
sagt.
xA,
14. aprfl 1931.
Afsisæll fBÍmjgFofsins.