Morgunblaðið - 06.05.1987, Blaðsíða 45

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 6. MAÍ 1987
45
Lovísa Páls-
dóttir — Minning
Fædd 7. september 1913
Dáin 26. apríl 1987
„Deyr fé,
deyja frændur,
deyr sjálfur ið sama;
en orðstír
deyr aldregi,
hveim er sér góðan getur."
Þessi vísa kom upp í huga mér
þegar ég frétti að amma mín, Loví-
sa, væri dáin. Hún mun alltaf lifa
í huga mér vegna sinnar einskæru
lífsgleði og einstæðu hæfileika til
að fá alla til að brosa í kringum
sig. Aldrei minnist ég þess að hafa
séð hana öðruvísi en brosandi og í
góðu skapi. Hún var sérstaklega
hjartahlý og hafði einstakt lag á
að láta manni líða vel í kringum sig.
Mun ég minnast hennar sem
einnar allra skemmtilegustu per-
sónu sem ég hef þekkt og einstakrar
konu. Mikið skarð er óuppfyllt við
fráfall hennar en við höfum þó allt-
af góðu minningarnar. Söknuður,
ánægja og stolt eru þær tilfinningar
sem ég finn þegar ég hugsa til
hennar, söknuður yfir að missa svo
góða ömmu, ánægja þegar ég
minnist allra góðu stundanna með
henni og stolt yfir því að vera tengd-
ur henni.
Björgvin Ragnarsson
Kynni okkar hófust innan veggja
sjúkrahússips hér á Akranesi fyrir
sex árum. Ég var þá ófrísk að öðru
baminu mínu og átti fyrir 1 árs
telpu, sem mig vantaði pössun fyrir
um sumarið. Lovísa benti mér strax
á dótturdóttur sína, Ingu, sem
reyndist hin besta bamapía, dugleg
og samviskusöm. Þegar drengurinn
fæddist færði Lovísa mér yndislega
fallegt teppi sem hún hafði heklað.
Hún lét ekki þar við sitja; hún var
alltaf að færa okkur hjónum eitt-
hvað, sem hún hafði unnið sjálf.
Lovísa dvaldi oft í sjúkrahúsi vegna
vanheilsu sinnar, einkum seinni ár-
in. Hún vakti strax athygli mína
vegna fágaðrar framkomu og
glæsilegs útlits, fljótlega komst ég
svo að því að hún var gædd einstök-
um gáfum og næmleika fyrir lífinu
og tilverunni. Fyrir þá sem ekki
vissu var ekki hægt að ímynda sér
að Lovísa væri oft mjög þjáð, því
hún bar það ekki á borð fyrir hvern
sem var. Hún var alltaf andlega
hress og ljómaði af lífsgleði og
kjarkurinn var óbugandi, sem sann-
aðist síðastliðið sumar þegar hún
fór með vinkonu sinni, sem hafði
átt við veikindi að stríða, til Kaup-
mannahafnar. Lovísa þekkti borg-
ina, þar sem hún hafði búið þar um
skeið. Hún sjálf var mjög illa hald-
in og henni var eindregið ráðið frá
því að takast slíka ferð á hendur.
Samt sem áður var ferðin vel heppn-
uð, tilgangi Lovísu var náð; að láta
verða af þessari ferð eins og þær
vinkonur höfðu ráðgert. Þannig var
Lovísa, ávallt tilbúin að gleðja og
hjálpa öðrum, jafnvel þó hún sjálf
gengi alls ekki heil til skógar. Lov
ísa var mjög bamgóð og átti gott
með að umgangast börn. Börnin
mín tóku strax ástfóstri við hana
og kölluðu hana „langömmu". Um
síðustu jól vildi Lovísa gleðja
„langömmubömin“ meðjólagjöfum.
Gjafirnar vom tilbúnar rétt fyrir
jólin, en þá veiktist Lovísa og þurfti
að leggjast inn í sjúkrahús. Gjafirn-
Kveðjuorð:
Einar Jónsson
Einarsstöðum
Einar frá Einarsstöðum var
fæddur 5. ágúst 1915, þriðja bam
af ellefu systkinum. Foreldrar hans
vom Jón Haraldsson bóndi þar og
kona hans Þóra Sigfúsdóttir.
Einar varð aldrei hár í lofti en
var þó hörku íþróttamaður, kattlip-
ur og fylginn sér. Hann féll vel i
systkinahópinn en sá lengra og
meira en aðrir. Enginn vissi þá
hvert hlutverk honum var ætlað
síðar.
Einar gekk að venjulegum sveita-
störfum lengst af á Einarsstöðum.
Vann þó um tíma í Reykjavík og
var bílstjóri um skeið og stofnaði
með öðmm „Bílstjórafélag Þingey-
inga“ og var fyrsti formaður þess.
Sem náttúmunnandi og maður lífs-
ins kaus Einar að lifa á Einarsstöð-
um.
Einar naut ekki langrar skóla-
göngu. Var þó við nám í Alþýðu-
skólanum á Laugum í Reykjadal
en lífið sjálft varð honum mesti og
besti skólinn. Einar leysti öll störf
mjög vel af hendi og skilaði afköst-
um í betra lagi. Hann vakti ekki
athygli með fyrirgangi heldur fyrir
það hversu hann vann verk sín hóg-
værlega, látlaust og fumlaut. En
þannig var öll framkoma þessa
háttprúða manns.
Hann hafði um langt skeið agað
sig strangt og náði slíkum tökum
á sjálfum sér að hann brá ekki sýni-
lega skapi. Var þó ekki skaplaus.
Hann talaði á lægri nótunum og lét
ekki lastyrði né hvatreiðiorð af vör-
um falla.
Hann kom hýr og hlýr til fundar
hvar sem var en trúlega stafaði
mestur varminn frá honum er hann
bauð gestum í bæinn, þegar frá er
talin samveran í litla herberginu
uppi þar sem mönnum var gefíð svo
óendanlega mikið og óskiljanlega
mikið. Það var einmitt þar sem starf
Einars reis hæst.
Árið 1956 var Einar talinn hæfur
og valinn sem endurvarpari kær-
leiks- og líknarstarfa af þeim sem
nær voru komnir almættinu en jarð-
arbúar. Þetta áttu og eiga ýmsir
erfitt með að trúa og skilja. Gerðu
jafnvel grín að. Vissu þó vel undir
niðri að þeir gátu ekki gefið neitt
slíkt af sér öðrum til bata og heilla
eins og Einar gat.
Það getur enginn með réttu gert
sér grein fyrir því hve mörg góð-
verk Einar hefur gert né hverjum
ógnarfyölda hann hefur hjálpað þar
sem hann vék kvölum og eymd
burt svo að rúm varð fyrir lifandi líf.
Þessi kafli líknarstarfsins var
oftast viðbót við langan vinnudag
í búverkum og náði ærið oft langt
fram á nótt.
Þegar líknar er von, ekki síst
eftir langtíma rangurslitla leit um
bata, er fast sótt á um hjálp og
tillitssemin oft minni en skyldi. Lái
það raunar enginn. En sá þurfti að
hafa af miklu að má er brugðist
gat svo jákvætt við flestum eins
og reyndin var með Einar.
Það var Einari til gæfu, er inn í
líf hans kom kona, Erla Ingileif
Bjömsdóttir, sem hann kvæntist
1969. Hún er mannkostakona er
stóð við hlið Einars af ástríki, skiln-
ingi og fómfysi og tók á sig veitult
starf gestrisninnar gagnvart gest-
um hans. En stærsta og besta gjöfín
varð þó sameignin þeirra, dóttirin
Olga Marta.
Hamingja manna er oft upp-
spretta gleði og sællar ánægju
jafnvel þótt veraldleg verðmæti séu
af skomum skammti. Þannig var
með Einar. Þótt hann miðlaði svo
mjög af sjálfum sér og tæki þátt í
annarra kvölum þá stafaði frá hon-
um gleðin. Gamansemi og skemmti-
leg fyndni léku honum á tungu og
fylgdu mönnum til dyra að lokinni
viðdvöl. Menn sóttu til hans gleði
og lækningu. Slíkt var ekki selt.
Þetta var að stómm hluta til gjöf
frá Einari sjálfum sem hann galt
með minni tíma til umsýslu við bú
sitt og bjó því við minni efni en
ella hefði orðið.
ar urðu aðeins of seinar, en Lovísa
kunni ráð við því. Hún sendi bréf
frá jólasveininum sem hljóðaði
svona: „Krakkar mínir, komið þið
sæl. Ég er jólasveinninn sem
gleymdi að koma með gjafirnar til
ykkar. Grýla amma var alveg fjúk-
andi vond og rak mig til baka. Ég
var svo lengi á leiðinni, af því að
ég varð að labba alla leiðina. Svo
var ég næstum búin að villast, það
var alls staðar svo gott veður að
ég hélt að það væri komið sumar.
En svo var ég svo heppinn að rata
til ömmu ykkar og hún ætlar að
koma þessu til ykkar. Bless krakk-
ar, nú þarf ég að flýta mér heim.
Litli jólasveinninn.“ Þvílík lukka og
eftirvænting hjá bömunum; þau
ljómuðu og bréfíð var lesið aftur
og aftur, þau trúðu varla sínum
eigin eyrum og sparibaukarnir urðu
strax uppáhaldsjólagjafimar. Þeir
vom jú frá sjálfum jólasveininum.
Þegar við fluttum í nýju íbúðina
okkar fyrir 4 ámm færði Lovísa
okkur sérlega fallegan útsaumaðan
klukkustreng með blómamynstri og
honum fylgdi örlítið bréf: Kæm vin-
ir mínir, ég vona að ég geti glatt
ykkur með þessari litlu gjöf. Hvert
spor er helgað ykkur, ég vona líka
að þessi blóm fölni ekki að sinni.
Af innsæi í æðri svið kaus hann
sér eða tók við þessu hlutverki og
hlutskipti frá æðri forsjón. Stað-
reyndin er því sú að er Einar kvaddi
þessa veröld, 24. febrúar síðastlið-
inn vom lítil veraldleg verðmæti
eftirlátin handa hans ágæta sam-
starfsmanni, Erlu, og dóttur þeirra.
Naumast getum við, sem mikið
höfum frá Einari þegið, vottað þeim
betur samúð okkar og samhug en
með því að gefa örlítið af sjálfum
okkar. T.d. með því efla þann sjóð
sem nú er verið að stofna.
Það lýsi ég mína samúðarkveðju
og læt fylgja blessunaróskir þeim
til handa.
Björn H. Jónsson
Lovísa Pálsdóttir. Þannig var vin-
átta hennar fölskvalaus og hún
hafði svo margt að gefa þótt ekki
væri hún rík af jarðneskum auðæf-
um. Þeim mun ríkari var hún af
andlegum auði. Oft sátum við sam-
an heilu kvöldin og töluðum um
allt mögulegt, bamauppeldi, hjúkr-
un, plöntur, dýr, mannleg sam-
skipti, utanlandsferðir, ijölskyldur
okkar og vini. Aldrei heyrði maður
Lovísu hallmæla einum eða neinum
og alltaf reyndi hún að gera gott
úr öllu. Hún tók nærri sér ef ein-.
hveijum sem hún þekkti leið ekki
vel og reyndi þá að gera allt sem
í hennar valdi stóð til að betrum-
bæta ástandið. Ég var stundum
dálítið upp með mér þegar Lovísa
leitaði ráða hjá mér varðandi mál
sem voru henni hugleikin, en oftast
var það þó þannig að hún hafði
sjálf bestu lausnin á reiðum hönd-
um, þurfti aðeins smástaðfestingu
eða vissu um að hún væri að gera
rétt. Hún flanaði aldrei að neinu
og var ákaflega þroskuð og yfirveg-
uð. Mér er ljúft að láta { ljós að
kynni mín af Lovísu hafa hjálpað
mér og þroskað í starfí mínu. Tjá-
skipti fólks í öllum sínum fjölbreyti-
leika, ólíkar skapgerðir, tilfínningar
og tilfínningaleysi, umgengni við
sjúkt fólk, dauðinn og lífið eftir
dauðann, allt þetta og miklu meira
ræddum við um og komu þá glöggt
í ljós þau viðhorf og lífsreynsla sem
höfðu mótað Lovísu. Hún hafði svör
við flestu og ef hana vantaði svör
reyndi hún að lesa sér til. Síðastlið-
ið ár var rhjög erfitt fyrir Lovísu
og dóttur hennar. Heilsu Lovísu
hafði hrakað mjög mikið. Hún gekk
í gegnum allskyns erfiðar rann-
sóknir hvað eftir annað, bið eftir
útkomu úr rannsóknum og að
síðustu stór skurðaðgerð sem í
fyrstu virtist ætla að ganga að ósk-
um. Dóttir hennar reyndist henni
frábærlega vel í öllum hennar erfið-
leikum. Lovísa lést u.þ.b. tveim
vikum seinna, hún var þrotin að
kröftum, en barðist hetjulega fyrir
lífí sínu til hins síðasta. Rétt áður
en Lovísa dó bað ég Oddnýju dóttur
hennar að bera henni kveðju mína
og láta hana vita að ég hefði eign-
ast lítinn dreng, og sagði Oddný
að hún hefði ljómað af ánægju við
þær fréttir. Ég held að enginn hafí
í raun trúað að Lovísa kæmi ekki
heim aftur, þó svo að við vissum
að aðgerðin væri tvísýn. Þegar
móðir mín hringdi í mig að tilkynna
mér andlátið þakkaði ég guði fyrir
að þjáningum hennar væri lokið,
hún var búin að fá sinn skammt
og vel það af heilsuleysi í gegnum
árin. Ég hugsaði mikið, en sofnaði
róleg. Næsta morgun sagði ég böm-
unum frá andlátinu og þá þyrmdi
yfír mig, blessuð bömin spurðu þá
hvar „langamma" væri, hvort hún
væri hjá guði og hver mundi þá
passa hundinn hennar, hana Pollý.
Söknuðurinn og samúðin í garð
aðstandenda fylltu hug minn allan.
Guð styrki ykkur í ykkar miklu
sorg. Skarð Lovísu er ekki hægt
að fylla, hún var einstök og ólík
öllum sem ég hef kynnst.
E. Berglind Guðnadóttir
Hún Lovísa Pálsdóttir er dáin.
Mig langar í örfáum orðum að
minnast hennar, konunnar sem
þrátt fyrir sína sjúkdómserfiðleika,
nánast í gegnum allt lífíð sá aldrei
nema björtu hliðamar á tilverunni.
Ég varð svo lánsöm að tengjast
fjölskyldu Lovísu fyrir nokkrum
árum og eignast hana að vinkonu.
Það var alltaf gott að heimsækja
hana og ef eitthvað bjátaði á hjá
manni, kom maður út frá henni
léttari í lundu og með aðrar og
betri skoðanir á lífínu. Lovísa var
glæsileg kona og það var ekki hægt
annað en að taka eftir henni þegar
hún gekk niður götu með vin sinn
puddlehundinn Polly sér við hlið.
Það lék allt í höndunum á henni,
sérstaklega ber saumaskapurinn
þess vitni. Vandvirknin og ná-
kvæmnin var þar alltaf í fyrirrúmi.
Ég tel mig ríka að hafa kynnst
Lovísu, hugrekki hennar og skoðun-
um á lífinu og tilverunni. Hún var
trúuð kona og viss um að handan
við móðuna miklu biði hennar nýtt
líf.
Guð blessi minningu hennar og
styrki nánustu ættingja hennar í
sorg sinni.
Hrefna Guðjónsdóttir
Við kærar kveðjur sendum út í bláinn.
Með kjark og von þær berist gegnum skjáinn.
Þann glugga sem oss aðskilur í bili
þannstóramúrsemlíkistenguþili. (Þ).
Að heilsast og kveðjast er lífsins
saga. En hún léttir jafnan sárasta
soknuðinn vonin um endurfund.
Þetta gjldir sérstaklega þegar fólk
hefur þurft að þjást jafnmikið og
Lovísa Kristín Pálsdóttir mátti tvö
síðustu ár. Þótt veikindi hennar
ættu sér miklu lengri sögu fór hún
allra sinna ferða. Hún sagðist ekki
láta neitt aftra sér frá að gera það
sem hana langaði til. Lovísa var
sterk og mikilhæf kona. Hennar líf
og yndi voru ferðalög. Ferðaðist
hún víða bæði hérlendis og erlend-
is. I fyrrasumar fór hún sárþjáð til
Kaupmannahafnar, þar voru henn-
ar aðrar heimaslóðir. Þar dvaldi hún
um það bil tvö ár þegar hún var
ung kona. Svona mætti lengi telja
upp dæmi um hennar mikla kjark.
Lovísa var fædd við Laugaveginn
og ólst upp í miðbænum ásamt eldri
bróður sínum og foreldrum. Þau
voru Símonía Jónsdóttir og Páll
Guðmundsson. Þau voru um árabil
húsverðir í Iðnskólanum við Tjörn-
ina.
Lovísa giftist ung og átti þrjú
böm með fyrri manni sínum. Þeirra
leiðir skildi, en seinna giftist hún
aftur og þau hjónin eignuðust eina
dóttur. í bæði skiptin stofnaði hún
heimili sitt í miðbænum. Seinna
flutti hún með seinni manni sínum
í Kópavoginn.
Síðustu sex árin hefur hún átt
heima á Akranesi. Hún bjó skammt
frá yngstu dóttur sinni, sem er
búsett þar með manni sínum og
bömum. Þar var henni sýnd mikil
umhyggja og höfum við hin mikið
að þakka fyrir hennar hönd. Hin
börnin hennar þijú em búsett á
Stór-Reykjavíkursvæðinu og eiga
þau böm og heimili. Allt þetta fólk
var henni mjög mikils virði.
Ég heyrði fyrst Lovísu getið þeg-
ar ég var lítil telpa, amma mín
minntist oft á glæsilegu konuna í
Þingholtsstrætinu, ekki óraði mig
fyrir því að þetta yrði tengdamóðir
mín, sem raun varð á.
Vil ég nú fyrir hönd okkar
tengdabama hennar að síðustu
þakka henni fyrir allar góðar stund-
ir sem við höfum átt með henni.
Einnig fyrir alla þá hjálp sem hún
var svo fús að láta okkur í té. Guð
blessi og styðjji börnin hennar,
bamaböm, vini hennar alla og hana
sjálfa.
Þórunn Björgólfsdóttir
Verkamannafélagið Dagsbrún
Aðalfundur
Aðalfundur Dagsbrúnar verður haldinn fimmtudaginn 7. maí 1987 kl.
20.30 í Átthagasal Hótel Sögu.
Endurskoðaðir reikningar liggja frammi á skrifstofu félagsins.
Dagskrá:
1. Venjuleg aðalfundarstörf.
2. Viðhorf í kjaramálum.
Félagar fjölmennið og sýnið skírteini við innganginn.
Stjórn Dagsbrúnar.