Morgunblaðið - 15.05.1987, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 15. MAÍ 1987

Morgunblaðið/Porkeli
Sæbjörg, skip Slysavarnafélags
íslands, leggur úr höfn í
Reykjavík í gær.
Við brottför Sæbjargar frá
Reykjavík afhenti Jóhannes
Sævar forsljóri Prófunar hf.
Slysavamafélaginu að gjöf
reykköfunartæki og líflínu.
Þorvaldur Axelsson deildar-
stjóri hjá SVFÍ tók við gjöfinni
og á milli þeirra stendur Hann-
es Þ Hafstein framkvæmda-
stjóri Slysavarnafélagsins.
Slysavarnafélag Islands:
Sæbjörgu siglt til Vestmamiaeyja
SÆBJORG, skólaskip Slysa-
vamafélags íslands, lagði úr
höfn í Reykjavík í gær áleiðis
til Vestmannaeyja og þaðan er
ferðinni heitið til Akureyrar
þar sem skipið verður á meðan
aðalfundi SVFÍ stendur.
Hannes Hafstein framkvæmda-
stjóri SVFÍ sagði í samtali við
Morgunblaðið að Sæbjörgin færi
til Vestmannaeyja i tengslum við
slit Stýrimannaskólans þar á laug-
ardag. Þar verða einnig haldin tvö
námskeið í öryggisfræðslu fyrir
sjómenn og verður annað þeirra
haldið um borð í Sæbjörginni.
Sæbjörg leggur úr höfn í Vest-
mannaeyjum 20. maí og heldur
þá til Akureyrar en aðalfundur
Slysavamafélags íslands verður
þar 22. maí. Þar verða einnig
haldin öryggisfræðslunámskeið
fyrir sjómenn í tengslum við aðal-
fundinn.
Þetta er fyrsta ferðin sem Sæ-
björg fer í, eftir að skipið komst
í eigu Slysavamafélags Islands
en þetta skip var áður varðskipið
Þór.
Heimsmeistaramót unglinga í skák:
Engin ástæða til ann-
ars en að vera bjartsýnn
- segir Hannes Hlífar Stefánsson
sem er efstur með fullt hús vinninga
„Dómar fyrir
manndráp til-
tölulega strang-
ir hér á landi“
- segir Jónatan Þórmunds-
son lagaprófessor
„ÞETTA hefur ekki verið neitt
sérstaklega erfitt hingað til og
ég á sennilega eftir að tefla við
þá bestu hér. En það er engin
ástæða til annars en að vera
bjartsýnn með 4 vinninga," sagði
Hannes Hlifar Stefánsson í sam-
tali við Morgunblaðið í gær, en
Hannes er nú einn efstur á
Heimsmeistaramóti unglinga 16
ára og yngri í skák sem haldið
er í Austurríki.
Að loknum fjórum umferðum
hefur Hannes fullt hús eða 4 vinn-
inga en þrír skákmenn em með 3,5
vinninga. „Taflmennskan hjá mér
hefur batnað," sagði Hannes.
Hannes Hlífar Stefánsson.
„Fyrsta skákin var ekki nógu góð
hjá mér þótt ég ynni hana en síðan
hefur þetta gengið vel. Andstæð-
ingar mínir hafa ekki teflt sérstak-
Félag fasteignasala beitti sér
tvívegis á tveimur síðustu ámm fyrir
tilraunum til að lækka útborgunar-
hlutfallið. í samtali við Morgunblaðið
sagði Þórólfur Halldórsson formaður
félagsins að markaðurinn svaraði
slíku greinilega ekki og ef eftirspum-
in væri það mikil að seljendum væri
stætt á að fara fram á háa útborgun
breyttist ástandið ekki. En ef núver-
andi lánakerfí gengi upp, þegar til
lengri tíma væri litið, sagði Þórólfur
iega vel og vom ekki sterkir nema
Adams frá Bretlandi sem ég vann
í 4. umferð."
Hannes sagðist telja sína helstu
keppinauta á mótinu vera Sovét-
manninn Kamski og Bandaríkja-
manninn Gureovic. Annars sagðist
hann lítið sem ekkert þekkja til
annara keppenda á mótinu.
Guðfríður Lilja Grétarsdóttir tek-
ur einnig þátt í Heimsmeistaramóti
unglinga í skák og teflir í kvenna-
flokki. Henni hefur ekki gengið sem
best og hafði fengið 1,5 vinninga
eftir 4 umferðir. Fimmta umferð
mótsins verður tefld í dag en alls
verðatefldar 11 umferðir á mótinu.
fyrirsjáanlegt að á endanum myndi
það leiða til lægra útborgunarhlut-
falls því eftir áratug eða svo myndu
menn almennt kaupa fasteignir og
greiða 30-40% af kaupverði en eftir-
stöðvamar væru yfirtekið lán frá
Byggingasjóði ríkisins.
Þórólfur sagði að aukin lán Bygg-
ingarsjóðs hefðu haft þau áhrif að
eftirspumarmyn8trið hefði breyst og
nýir kaupendur keyptu nú stærri
íbúðir en áður. Því væri eftirspumin
„DÓMAR fyrir manndráp og al-
varleg ofbeldisverk eru tiltölu-
lega strangir hér á landi miðað
við nágrannalönd okkar, þótt í
öðrum málaflokkum séum við
fremur mildir,“ sagði Jónatan
Þórmundsson, prófessor í refsi-
rétti og forseti lagadeildar
Háskóla íslands, er hann var
spurður álits á þeim ummælum
Guðrúnar Önnu Thorlacius í
grein í Morgunblaðinu í gær, að
í íslensku dómskerfi gætti mikill-
ar samúðar í garð nauðgara og
morðingja. í greininni segir Guð-
rún Anna meðal annars: „Ég veit
ekki eftir hveiju farið er þegar
dæmt er„ en einhvern veginn
finnst mér gæta mikillar samúð-
ar bæði með nauðgurumn og
morðingjum í dómskerfinu hér á
landi, það sína dómarnir í gegn-
um tíðina. I flestum tilfellum er
náðun eftir nokkur ár og þá er
ekkert til fyrirstöðu að þessir
menn geti haldið áfram iðju sinni
og lagt fleiri heimili í rúst.“
Jónatan sagði, að ef bomir væru
saman dómar hér og í öðrum lönd-
um mætti segja að almennt væru
dómar hér á landi fremur mildir.
Refsimat íslenskra dómsstóla, mið-
að við þau refsimörk sem lögin
setja, væru yfirleitt lág í flestum
málaflokkum, nema helst í mann-
drápsmálum.
Jónatan benti ennfremur á að
meðal almennings hér á landi gætti
ákveðins tvískinnungs í viðhorfum
til refsinga. Stundum væm uppi
mjög háværar kröfur um þyngri
refsingar, einkum þegar alvarleg
mál kæmu upp á yfírborðið, en
þess á milli væri talað um skaðleg
áhrif þungra fangelsisdóma. „Að
sjálfsögðu á ég hér ekki við vanda-
menn fómarlambanna því maður
getur ekki einu sinni sett sig í spor
þeirra sem verða fyrir svona áfalli",
sagði Jónatan. „Hins vegar þegar
litið er á mál af þessu tagi, þegar
ekki er talið sannað um ásetning,
mest nú eftir 3-4 herbergja íbúðum
og verð á þeim hefði hækkað tölu-
vert, þó ekki umfram eðlilegt mark
og raunar væri nær að tala um leið-
réttingar í því sambandi því fa-
steingaverð hefði verið orðið
óeðlilega lágt. Þá væri greiðsluform-
ið orðið öðmvísi því nú væri miðað
við útborgun í tveimur stómm
greiðslum á sama tíma og bygginga-
sjóðslánin em greidd út í stað jafnra
greiðslna yfir tímabilið.
Þórólfur sagði hinsvegar að aðai-
gallinn á íslenska húsnæðiskerfinu
væri sá að ekki skuli vera gerð krafa
um að eigið fé kaupenda væri ákveð-
ið hlutfall af kaupverði íbúða, en
fyrir kæmi að fólk fjármagnaði út-
borgun í íbúðum eingöngu með
lánum.
þá gildir mjög mikilvæg regla um
sönnunarbyrði ákæmvaldsins og
hvað svo sem líður tilfínningum
aðstandenda fómarlambsins, þá
vita þeir auðvitað ekkert um hug-
læga afstöðu brotamannsins.
Dómstólamir verða hins vegar að
láta sakbominginn njóta skynsam-
legs vafa. Það er réttarregla sem
gildir í öllum siðuðum löndum og
er staðfest í öllum mannréttinda-
sáttmálum. I þessu tiltekna máli
geri ég ráð fyrir að vafi hafi verið
talinn um ásetning og þar af leið-
andi er sakbomingur ekki dæmdur
fyrir manndráp af ásetningi heldur
fýrir líkamsárás með manndráp af
gáleysi sem afleiðingu. Miðað við
þá niðurstöðu er þetta ekki óeðlileg
refsing," sagði Jónatan.
Hvað varðar framkvæmd dóma
sagði Jónatan að síðan 1978 hefði
verið meiri regla á allri refsifulln-
ustu en áður var. Menn væru nú
látnir taka út sína dóma, nema ef
veikindi væm fyrir hendi eða aðra
sérstakar ástæður.
„Almennt er það svo varðandi
líkamsársir og ofbeldisbrot, að
menn sitja inni Vshluta refsitímans
og fá reynslulausn á ’/a hluta nema
að þeir eigi ódæmd mál. En menn
sem fá langa dóma, sem er yfirleitt
fyrir manndráp, fá yfirleitt reynslu-
lausn eftir að hafa afþlánað helming
dómsins. í þeim efnum hafa læknar
og sálfræðingar haft áhrif, en þeir
telja að þegar menn hafa setið í
fangelsi lengur en 5 til 6 ár þá séu
þeir búnir að vera og verði ekki
annað en stofnanamatur eftir það.
Þess vegna er það nú orðið talið
ómannúðlegt að hafa menn lengur
í fangelsi, en sem því nemur," sagði
Jónatan.
Hildigunnur Ólafsdóttir afbrota-
fræðingur sagði í samtali við
Morgunblaðið að hún væri ekki
sammála þeirri skoðun, sem fram
kemur í grein Guðrúnar Önnu, að
í íslensku dómskerfí gætti samúðar
með brotamönnum í manndráps-
málum og alvarlegum líkamsmeið-
ingum. „Viðbrögð þessarar konu
eru vissulega eðlileg og ég hef fulla
samúð með henni. En löggjafinn
verður að taka tillit til fleiri sjónar-
miða og hvað varðar náðanir þá
gilda þar ákveðnar reglur um
reynslulausnir. í þessum efnum
verða embættismenn að fara eftir
þeim lögum sem þjóðfélagið setur,
burtséð frá þeim skoðunum sem
þeir annars kunna að hafa á rétt-
mæti þeirra laga,“ sagði Hildigunn-
ur.
Flugmiði til
Akureyrar
í 6.056 kr.
FLUG til Akureyrar fór úr 5.508
kr. í 6.056 krónur, við hækkunina
sem heimiluð var i verðlagsráði
í fyrradag, og er þá miðað við
flugið báðar leiðir með flugvall-
arskatti inniföldum.
Flugfar á milli Reykjavíkur og
Egilsstaða hækkar úr 7.342 krón-
um í 8.074, til ísaijarðar úr 5.146
í 5.656 krónur og til Vestmanna-
eyja úr 3.590 kr. í 3.944 kr.
Flugvallarskatturinn er 18 krónur
hvora leið.
Fasteignamarkaðurinn:
Hærri útborgfun
með hærri lánum
Nýja lánakerfið leiðir til lægri útborgunar með
tímauum segir formaður Félags fasteignasala
Útborgunarhlutfall á fasteignamarkaði á höfuðborgarsvæðinu hefur
frekar hækkað undanfarið og ef um eftirsótLar 3-4 herbergja íbúðir er
að ræða eru dæmi um að 80-90% kaupverðs og jafnvel allt verðið sé greitt
út á kaupárinu. Venjulega hefur verið miðað við 70-75% útfoorgun á ár-
inu. Byggingasjóður ríkisins lánar nú allt að 70% kaupverðs íbúðar.