Alþýðublaðið - 25.04.1932, Blaðsíða 2

9
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
íhaldsmenn
Framsókraar
Einis og allir viia, -pá er það
ein meginregla samvi'nnu-manna
erlendis, að vera jafnan í full-
kominni sátt við verklýðsfélögin,
f)vi þau séu nauðsynleg að sínu
leyíi, alveg eins og samvinnufé-
lögin,
Það vakti því undrun aHra
þeirra, sem vita hvað samvinnu-
stefna er — og ekki sízt góðra
samvinnumanna innan samvinnu-
hreyfmgarinnar hér á landi —
þegar það sýndi sig, að í sjálfu
Sambandi íslienzkra Samvinnufé-
laga voru menn sem áiitu að
Sambandið ætti að virða að vett-
ugi taxta verklýðsfélaganna, ef
svo bæri undir, eins og kom S
Ijós, þegar deilan varð í garna-
hreinsunarstöð Sambandsins hér
í Reykjavík. Komu þær aðfarir,
og einkum það, að lögreglan var
kölluð á vettvang til þess að
berja á verkamönnum, mjög flatt
upp á alla frjálslynda menn, og
varð upphaf óvildar þeirrar til
Framsóknarflokksins, er farið
hefir vaxandi hjá verkamiönnum
eftir því sem berara heíir komið
í Ijós að töluverður hlu.i íilenzkra
samvinnumanna eru kaupkúgun-
armenn, og vilja engin verklýðs-
íélög hafa, þar sem þeir fá því
ráðið, svo sem sýndi sig í
íivammstanga- og Blönduóss-
deilunum.
EkM heíir almenningi verið
kunnugt um hver það væri ,er
héidi uppi þessum íhaldsskoðun-
um rneðal kaupfélagsmanna. En
í Tímanum er kom út 16. april,
er löng grein eftir Jón Árnason,
er sýnir hver það er. Heitir gœún-
in „Kaup og atvinna“ og er vörn :
fyrir kaupkúgunartilraunir |
Hvammastanga- og Blönduóss- j
kaupfélaganna og vöm fyiir 1- |
'tialds-skrautblóm það, er tveir :
kaupfélagsstjórar ásamt Jónasi i
Þorbergssyni bera fram í þing- |
ánu. Er greinin sérstáklega eftir-
tektarverð af því að Jón Árnason
virðist vera einn af helztu mönn-
trni Framsóknarf lokltsins: Hann er
einn af forstjórum Sambands ísl.
samvinnufélaga; hann er í mið-
stjórn Framsóknarflokksins; hann
er af flokki sínum valinn í banka-
ráð Landsbankans og formaður
þess, og af landsstjóminni út-
nefndur fulltrúi hennar í Eim-
ddpafélagsstjórrinni.
En hvað hefir þá Jón Árna-
son fram að fæm til varnar fyrir
íhaldss tef nu Framisókna rman na ?
Aðallega þaö, að bændum sé
nauðsynlegt að ko'ma vömm sín-
um á erlendan markað. Jú rétt
er það, Jón Árnason; bænduim er
þetta nauðsynlegt. En er bænd-
am nauðsynlegt að nokkrir þeirra
vinni að útskipun þessara afurða,
«n að gengið sé fram hjá venka-
mönnum á staönum, og það þó
kaup þeirra sé ekki hærra en
það ,sem bændunum er borgað,
samanber Hvammstanga? Eða
vill Jón Árnason halda því fram,
að bændur muni nokkuð um
15o/o lækkun á útskipunarkaupi
þegar 7000 skrokkum er skipað
út á 18 tímum eins og var þegar
Brúarfoss tók kjötið á Blöndu-
ósi?
Jón reiknar út að Ull hafi ver-
ið 50 o/o lægri 1931 en 1913 en
kjöt 40% og gærux 60% lægri.
Það er ekki að efa, að afkomia
bænda er ekld góð, en lítið hefir
veiið gert af hálfu Framsöknar-
flokksins til þess að ráða bót á
vandræðum þeirra og heldur virð-
ist þessi foringi Framsóknar úr-
ræðalítill, ef h’ann sér ekki önn-
ur ráð til þess að bæta fyrir
bændum en að nokkrir þeirra fái
18 tíma vinnu við að skipa út
afuröum sínum!
Annars má í þessu sambandi
minnast á, að verkalýðurinn tekur
ekki með þökkum okur það er á
sér stað innanlands á íslenzkum
afurðum, — okur sem er sannað
með orðum Jóns Árnasonar um
að kjöt sé á síðast Iiðnu ári 40o/o
lægra á erlendum markaði en
1913.____________
Kosnisagariiar
í E>ýzkaiandlL
Úrslifin I Prússlassdl.
Lundúnum, 25. apríl. U. P. FB.
í gær fóru fram kosningar í
Prússlandi, Bayam, Wúríemberg,
Anhalt og Hamborg. Kosningarn-
ar fóm yíirleitt friðsamlega frairi,
þó sums staðar kæmi til uppþots.
Tveir Nazistar voru drepnir,
nokkrir tugir manna særöust, en
nokkur hundruð vom handteknir
um gervalt landið. — Þátttakan í
kosningunum var mikil eins og í
forsctakosningiinum. Fleiri konur
neyttu ikosiningarréttar síns en
karlar. — Hitler-sinnar unnu
hvarvetna mikið á.
Samkvæmt opinberri bráða-
birg'ðatilkynningu um úrsJitin í
Prússlandi voru alls greidd 22
milj. gildra atkvæði. Hitlersinn-
ar komu að 162 frambjóðendum,
jafna'ðarmenn 93, kaþólski flokk-
urinn 67, kommúnistar 56, Na-
tionalistar 30, Þjóðflokkurinn 6,
Stjórnarskrárflokkuiinn 2, Hanno-
verflokkurinn 1, Kristilegir jafn-
a'ðarmienn 1. Á hinu nýkjörna
þingi eiga því sæti 418 þingmenn.
Þrátt fyiir hina miklu fylgisaukn-
ingu Hitlersmanna geta þeir ekki
orðið í meiri hluta í þinginu,
jafnvel þótt þeir gerði bandalag
vi'ð Nationalista. — Þar sem rík-
isstjórnar-flokkarnir eru nú í
minni hluta, er það undir kommt-
únistum komið, hvort núverandi
samsteypustjórn verður áfram við
völd, en þa'ð er búist við, að kom-
múnistar styðji stjórnina vegna
heiftar þeirrar, sem þeir bera í
brjósti til Hitlersmanna.
Þfíf menn farast.
Vík í Mýrdal. FB. 23. apríl.
Það slys vildi til hér í Vík í
dag, að bátur, sem kom úr fiski-
róðri, varð fyrir brimsjó og fylt-
ist, en hvolfdi síðan. Þrír menn
drukknuðu, en sjö björguðust.
Síðar: Tveir bátar réru héðan
í morguri í góðum sjó, en undir
hádegi brimaði snögglega. Aðrisr
bátar voru notaðir við Uppskipun
úr Skaftfellingi. Þegar bátarnir
komu að var þeim gefið merM
um að lenda annars staðar, í B/áte
svoköllubum, og gekk fyrri bátn-
um vel að lenda. Á seinni bátn-
um voru alls tíu menn, sem fyr
segir, og tókst sjö þeirra að halda
sér í hann, en hinir drukknuðu,
þeir Dagbjartur Ásmundsson bú-
fræðingur frá Skálmaryík íÁlfta-
veri, lætur eftir sig ekkju, Eiinar
Sigurðssion, Búlandsseli í Skaft-
ártungu, lætur eftir sig ekkju og
ung börn, og Gisli Runólfsson,
unglingspiltur frá Heiðarseli: á
Síðu. — Einar náðist, en eigi tófcsit
að lífga hann. Lík hinna hefir
ekki borið að enn.
S áttstr áfss Jéðm
fiialdsog
sóknar(t,
Þiess eru dæmi, að orðhákar
Iiafa látið hund heita í höfuð á
manni, en ekki hefir að mieitra.
mannsmót orðið á hundinum eftir
en áður. Á þetta minna aðfarir
ihalds og „Framsóknar“, þar sem
þau hafa nú tvívegis hnuplað
nafni Jöfnunarsjó'Cs, sem Alþýðu-
flokkurinn hefir borið fram á al-
þingi til þess að jafna atvinnu
verkalýðsins, svo að framkvæmd-
ir ríkisins ver'ði mestar i atvinnur
skortsárum. Þetta gerðu íhalds-
og „Framsóknar“-mienn á síðasta
þingi og hafa aftur gert það nú.
Settu þeir á sumarþinginu saman
lokleysufrumvarp og fluttu það
sem bneytingartillögux við Jöfn-
unarsjóðsfrumvarpið, þótt það
kæmi hvergi nærri atvinnujöfn-
uði, og væri auk þess þannig
samsett, að engin trygging er fyr-
ir því, að nokkur sjóður myndist.
Það má lengi teygja það, hvað
séu „óhjákvæmileg“ útgjöld rík-
ísins, en í þenna sjóð á ekkert
af ríkistekjunum að rennia fyrri
en stjórnin telur engin „óhjá-
kvæmileg“ útgjöld lengur að
finna, auk lögbundinna gjalda.
Skyidi nokkur stjórn nokkru sinni
hafa dæmt þau gjöld „hjákvæmi-
leg“, sem, hún hefir greitt úr rík-
issjóði utan fjárlaga? —. Færi
nú samt svo, að eitthvert fé
kærni í sjóðinn, þá ætluðu þsir
aíls ekki að láta það ganga til
atvinnubóta, heldur til þess að
greiða rekstrarhalla hjá ríkissjóði,
og ef það færi ekki alt til þess,
þá til að borga ríkisskuldir.
Það ætti ekki að þurfa sér-
stök lög til að taka það fram,
að ríkið greiði skuldir sínai' þeg-
ar það befir fé afgangs til þess,
Þetta var líka og er yfirskotsá-
stæða, til þess eins fundin upp
að humma fram af sér lögtekn-
ingu Jöfnunarsjóðs til atvinnw-
bóta í atvinnuskortsárum.
Nú hefir fjárhagsnefnd efrí
deildar komið með þessar íhalds-
Framsóknar-tillögur á ný, í staö
þess að afgreiða Jöfnunarsjóðs-
frumvarp Alþýðuflokksins, sem
víisað var til hennar. Flytur húra
þær þó sem sérstakt frumvarp,
og er að því leyti hreínlegri að-
ferð hennar heldur en fjárhags-
nefndar neðri. deildar á sumar-
þinginu. En enn þá kalla flutn-
ingsmenn þessar tillögur sínar
Jöfnunarsjóðsfrumvarp. Réttnefní
á þeim væri frumvarp um Sátt-
málasjóð íhalds og „Framsókn-
ar“, svo sem Jón Baldvinsson
benti á á síðasta þingi. IhaJds-
menn hafa þarna gert þann sátt-
mála við „Framisókn", að eyða
frumvarpi, sem batt hendur
stjórnarinnar frá eyðsiu á um-
framtekjum ríkisins, en setjæ
henni í sjálfsvald hvað hún kall-
ar „óhjákvæmileg“ útgjöld. Með
þessum sáttmála hafa þeir strik-
að yfir svo mörg stór orð, að>
vert er að þetta nafnhnuplaðs.
frumvarp þeirra verði við þauns
sáttmála kent.
Spansknr fogarl ferst
Lundúnum, 23/4. U. P. FB.
Fregn frá Barry í Suður-Wales
hermir, að spánverski botnvörp-
ungurinn „Ulia Mendi" hafi rekist
á sker þar við ströndina og sokk-
ið á skammri stundu. Óttast
menn, að meginþorri skipsmam®
hafj farist. Tveimur skipsmönn-
um var bjargað, og eru þetr
komnir til Barry.
Frá Noregl.
NRP. — FB. 22. apríl. Ole San-
ne, fyrverandi forstjóri „Damp-
skibselskabet Norsk Tranisatlanr-
tic“ gaf sig fyrir nokkrum dög-
um lögreglunni á vald og var
settur í gæzluvarðhald. Sanne
hvarf skyndilega 28. febrúar síð-
astliðinn og hefir verið í Frakk-
landi, þangað til hann kom heim
nú fyrir skömmu. Hann liafð*
gerst sekur um sjóðþurð og svik-
samlega bókfærslu. Sjóð])urðir
nam 113 000 krónum.
SelveiðasMpiÖ „Sælen" er kom -
ið til Hammerfest úr veiðiiför tii
Hvítahafsins. VeiÖin nam 14000
selum. Skipstjórinn segir, að skip-
ið hafi verið tekið af Rússum og
farið með til hafnar. Segir slrip-
stjóri, að þegar Rússar hafí telrið
skipið, hafi það verið 15 sjómíl-
ur fyrir utan landhelgi.
Fjáí'lagaumræðum í Stórþing-
inu lauk 14. apríl. Samþykt var