Morgunblaðið - 17.06.1987, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVTKUDAGUR 17. JÚNÍ 1987
23
Nátttröllin
og mjólkin
eftirHjört
Jónsson
Það er ekki ýkja langt síðan
að mikil barátta stóð um dreifíngu
á mjólkurvörum. Baráttan stóð
um það hvort mjólkurvörur mætti
selja úr kæliborðum almennra
verslana ásamt öðrum matvörum.
Mjólkurhringurinn átti litlar
sérverslanir um alla höfuðborgina,
þar sem neytendur urðu að kaupa
mjólk, ijóma og skyr. í krafti ein-
okunarinnar þráaðist mjólkur-
hringurinn við, hélt í þessar
smábúðir þó það væri fjárhags-
lega óhagstætt og neytendum til
baga. Kæliborð og sjálfsafgreiðsla
hafði rutt sér til rúms, og neytand-
inn vildi auðvitað gera sín mjólk-
urinnkaup f nýtískulegum
verslunum um leið og hann keypti
aðrar matvörur.
En mjólkurhringinn varðaði
ekkert um þetta. Húsmæður hefðu
bara gott af því að trítla í eina
búð í viðbót, sagði eitt af nátttröll-
unum, og kaupfélögin úti á landi
höfðu víða einokun á mjólkursöl-
unni.
En nótt fylgir dagur og tröllum
er illa við birtuna og því fór svo,
að þau hopuðu til fjallsins, og
menn fóru að trúa því að þau
hefðu orðið að steinum. En þetta
var óskhyggja ein, tröllin eru enn
á kreiki, jafnvel um Jónsmessuley-
tið.
Tröllunum leið vel, þegar ausið
var úr stórum brúsa í lítinn brúsa
í smáholunum þeirra. Þeim fannst
óþarfa viðhöfn að breyta til yfir
í eins lítra plastbelgi, sem nærri
ómögulegt var að hella úr nema
að sulla niður. Svo komu hyrnum-
ar sem engin leið var að ná taki
á, og það má hugsa sér svipinn á
þeim, þegar þau létu neýtendur
loks hafa pappaöskjur í eins og
tveggja lítra stærðum.
Tveggja lítra femumar voru
eins og almennt er notað af
nútímamönnum, en eins lítra um-
búðimar voru af lélegri gerð og
margfalt verra að umgangast
þær.
Þetta mun hafa leitt til þess
að neytendur keyptu frekar
tveggja lítra femur, sem betra var
að hella úr, en nú virðast þær
dregnar til baka, sem gæti vel
komið heim og saman við hugsun-
arhátt tröllanna.
En sagan er ekki öll sögð með
þessu.
Hringamyndanir, verslunarhöft
og einokun hefur verið á töluverðu
undanhaldi síðustu árin. Fólkið í
landinu hefur fagnað þessu. Nýr
heimur hefur opnast. Menn
gleyma ekki strax innflutnings-
höftunum, gjaldeyrishöftunum og
leyfafarganinu, né mútum og
braski, sem sigldi í kjölfarið. Nú
gerir fólk samanburð, og það læt-
ur ekki fyrst um sinn hneppa sig
í haftaviðjamar á ný.
Afleiðingar frjálsræðisins komu
fljótt í ljós. Ótrúlega miklir kraft-
ar leystust úr læðingi, athafna-
semin óx, velmegun varð
almennari og menn gátu keypt
sér bíl án þess að biðja um leyfí.
Nú þeysa menn um landið sitt
— atkvæðahálfdrættingar af
Reykjanes-rófunni líka — og þeir
kaupa sér mjólk, ijóma og skyr
allt í kringum landið og þykir
þetta gott, misgott að vísu, en
gott samt því mjólkurvörur hér-
lendis em yfírleitt góðar.
En þessi helmingur þjóðarinn-
ar, Reykvíkingar og nágrannar,
sem þama em á ferð, taka eftir
því með ánægju, að mjólkumm-
búðimar em bæði sterkari og
betri, þegar komið er út fyrir höf-
uðborgarsvæðið. Þetta em jafn-
kanta einslítra femur eins og
algengast er að nota erlendis, það
er auðvelt að opna þær, gott að
hella úr þeim, þær leka síður og
þeim má loka sæmilega. Sama er
að segja um minnstu ijómaum-
búðimar.
Svo breytist þessi ánægja
þeirra í undmn yfír því, að svona
umbúðir skuli ekki vera notaðar
á höfuðborgarsvæðinu, aðalmark-
aði mjólkurinnar. Og þeir komast
líka að raun um að það em til,
og hafa lengi verið til, stærri
umbúðir um mjólk, t.d. 10 1 kass-
Hjörtur Jónsson
ar. Aldrei hafa þeir sést í
Reykjavík.
Reykvíkingar geta keypt ijóma
í eins lítra og hálfs lítra umbúð-
um, ágætum öskjum, sem auðvelt
er að opna, hella úr og loka, en
einn fjórða lítra af ijóma, í þessum
góðu umbúðum, sem notaðar em
sem ijómakönnur út um allt land,
þær geta Reykvíkingar ekki feng-
„Svo breytist þessi
ánægja þeirra í undrun
yfir því, að svona um-
búðir skuli ekki vera
notaðar á höfuðborgar-
svæðinu, aðalmarkaði
mjólkurinnar. Ogþeir
komast líka að raun um
að það eru til, og hafa
lengi verið til, stærri
umbúðir um mjólk, t.d.
101 kassar. Aldrei hafa
þeir sést í Reykjavík.“
ið. Hvemig skyldi standa á þessu?
Og ætli það sé ekki vitleysa úr
þessum ferðamönnum að mjólk,
ijómi og skyr sé betra Norðan-
lands en í Reykjavík? Ætli það
megi ekki flytja þessar vömr á
milli landshluta?
Svona spyija nú Reykvíkingar
á ferð sinni um landið. Og það
em margir fleiri sem spyija hér
á suðvesturhominu, fjölmargar
greinar hafa birst í dagblöðum,
þar sem fólk kvartar undan eins
lítra umbúðunum og litlu ijómad-
úsunum.
Það má vel vera að Samsölu-
tröllin þykist hafa ástæður fyrir
því að láta höfuðborgarsvæðið
hafa verri umbúðir um mjólkura-
furðir en aðra landsmenn. Það
má vel vera að samningar þeirra
við umbúðaframleiðendur og/eða
pökkunarvélaframleiðendur valdi
hér einhveiju um. Um þetta varð-
ar neytendur á höfuðborgarsvæð-
inu ekki nokkum skapaðan hlut.
Hversvegna verri þjónustu við
aðalmjólkumeyslusvæðið en aðra
landshluta? Gömlum yélum henda
menn á tækniöld. Úreltar vélar
má ekki einu sinni nota í „vísinda-
skyni".
Það er krafa neytenda í höfuð-
borginni og nágrannaþéttbýli að
Mjólkursamsalan hætti þessum
nátttröllaleik og afgreiði mjólk og
ijóma til þessa svæðis í almenni-
legum umbúðum. Það em nógu
margir samt, sem ala á andúð
milli höfuðborgar og dreifbýlis.
Höfundur er kaupmaður í
Reykjavík.
AFMÆLI
Það eru aðeins 4 ár
KÐS
S I ..
ildi gestanna er orðinn
I dag minnumst við
Við byrjum
MEÐLÆTI
HEITT:
Kryddhnsgrjon.
Smjörsteiktar Parísarkartöflur
Rósinkál og gulrætur.
Heit rauðvínssósa.
HATIÐARHLAÐBORÐ
HEITIR RÉTTIR:
Reykt lambahamborgarlæri
m/rauðvínssósu.
Kryddpottréttur að hætti
Veitingahallarinnar.
Fylltar gufusoðnar smálúðurúllur.
KALDIR RÉTTIR:
Roast-beef.
Kaldir kjúklingar.
Sjávarréttir í hlaupi.
Köld fiskikæfa.
Grafin stórlúða.
Blandaðir síldarréttir og salöt.
MEÐLÆTI
KALT:
Rauðbeður.
Rauðkál.
Agúrkusalat.
6 teg. salöt.
Remoulaði.
Dillsósa.
Sinnepssósa.
Sósa andalouse,
Strákartöflur.
Brauðkörfur.
ðborði sem sést hefur.
borðifrá
Afmæliskaffi-
hlaðborð
Þótt kertin séu bara 4 er
tertan handa 400 og þessar
kræsingar að auki:
Marsipantertur
Rjómatertur.
Döðlutertur.
Súkkulaðiijómakaka.
Súkkulaðibitar.
Flatkökur m/hangikjöti.
Brauðtertur.
Heitt rabarbarapæ.
Heimabakað döðlubrauð
og margt fleira.
Mftir

■
Hallargarourinn
HUSI VERSLUNARINNAR
taður vandlátra gesta.
skyldunnar og anin
Verið velkorairt og gleðHega hatíð
33272.