Morgunblaðið - 02.07.1987, Blaðsíða 58

QP.
58
í happdraetti. Slíkir hlutir gerast enn
þann dag í dag. Ég heyrði sögu um
mann sem kom nýlega inn í búð þar
sem steinar eru seldir, hann sá ryk-
ugan klump sem enginn hafði haft
augastað á, keypti hann og hafði þar
með eignast stóran gullklump. Það
kom í ljós eftir að rykið var þvegið af.
Það er ævintýri að ganga um þetta
þorp. Ef húsin eru ekki upprunaleg
frá fyrstu hendi eru þau nákvæmlega
endurgerð eftir gömlum teikningum
og lýsingum af þeim húsum sem
áður stóðu á sama stað. Þarna er
apótek eins og þau voru í gamla
daga og skranbúð þar sem ýmsir
hlutir eru seldir. Myndir eru teknar
af fólki í fötum frá nítjándu öld og
fólk getur fengið ýmislegt prentað
samkvæmt þeirra tíma prenttækni.
Jafnvel rykið undan hestvögnun-
um er það sama og í árdaga. Þeir
næstum hverfa í gulan mökkinn þar
sem þeir bruna framhjá okkur.
Árbæjarsafn kom upp í hugann
er við gengum þama um. Það myndi
öðlast nýtt líf ef þar sæti fólk í göml-
um íslenskum búningum, ynni úr
ull, smíðaði skeifur, byggi til skyr
og væri að svipuðum störfum og
unnin voru í þessum húsum þegar
þau voru og hétu. Það gæti verið
að búa til hluti svipaða þeim sem
voru unnir á hveijum bæ í þá daga
og selt. Enn eru margir sem kunna
gömlu handbrögðin sem þeir gætu
einnig kennt öðrum um leið eins og
gert er þama. Þama hefur unga fólk-
inu verið kennt þetta handbragð svo
það lifí með þjóðinni og deyi ekki
út og áhugahópar um sögu og menn-
ingu skiptast á um að vinna og
margir gera það endurgjaldslaust.
Fólk virðist hafa mikla ánægju af
störfum sínum þama, það er mjög
hlýlegt, alþýðlegt og forvitið um
hvaðan gestimir eru. íslendingar
virðst vera fremur fáséðir gestir á
þessum stað.
Heppnin hafði verið með okkur
þennan dag. Sólin skein og andvarinn
var hlýr. Við sáum staðinn í sínum
fegursta búningi. Næsta dag var
rigning og þoka. Það er víðar en hér
sem ekki er sjálfgefið að allir dagar
séu jafn góðir. Það kom þó síður að
sök því næst ætluðum við að skoða
gullsafn Ballarat. Þar er merkilegt
myntsafn, sem einn maður átti og
safnaði, þar eru eintök af flestum
ef ekki öllum myntum sem slegnar
hafa verið úr gulli í heiminum.
Furðu þykir sæta hvað þessum
manni, sem hét Poul Simon, hefur
tekist að safna margvíslegri mynt.
Um leið er þetta safn mikil söguleg
heimild vegna þess hve miklar upp-
lýsingar fylgdu um myntsláttu víðs
vegar í heiminum. Þar er einnig gull
í ýmsu formi eins og það hefur verið
fundið gegn um tíðina. Þama eru
líkön af ýmsu sem gullgrafarar not-
uðu á þeim tímum. Þau sögðu jafnvel
enn meira um aðbúnað þeirra, sem
oft var jafn frumstæður á sinn hátt
og sá sem íslendingar bjuggu við á
sama tíma.
Bæði bera þessi söfn þjóðinni gott
vitni um meðvitund og skilning á
nauðsyn þess að tengja saman fortíð
og nútíð.
Undir grámóskulegum himni höld-
um við síðan af stað áleiðis til
Melboume. Á leið okkar þangað ök-
um við eins og venjulega í gegnum
og framhjá þorpum og bæjum. Mörg
þeirra líta út eins og tíminn hafi stað-
ið í stað, það em bara rangir bílar
sem em á götunum. Það er viss eilífð-
arró yfir þessum stöðum og gróður-
inn setur mjúkan svip á umhverfið.
Blómstrandi rósir, neríur, futsíur og
ótal önnur litrík blóm kalla fram allt
öðmvísi tilfinningar, en maður þekk-
ir úr sínu eigin umhverfí.
Hin sérstöku flöskuburstatré,
banksíur, sem ég held að þekkist
ekki annars staðar, skreyta um-
hverfið mikið. Þau em til rauð, hvít,
gul og bleik með misstómm burstum.
Melbourne
Fyrr en varir emm við farin að
nálgast stórborgina Melboume.
Eg verð að segja að alveg var ég
laus við að finna til dæmigerðrar
stórborgartilfinningar í þessari borg.
Mér fannst rólegur bragur á strætun-
um þama, laus við það stress sem I
csipr uut, e HTinAunTMwu ukja,wwtiojtowt
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 2. JÚLÍ 1987
Gróðurríkur Hellisgarðurinn i Mount Gambier.
Echidna á leið yfir veginn.

„Það var þó gott að fá brauðmola." Possum þiggur mola úr hendi
Malcolms.
ég held að sé í ýmsum öðmm borgum
af sömu stærð í heiminum.
í Melboume búa rúmlega tvær og
hálf milljón manns. Hún er höfuð-
borg Viktoríufylkis og hefur verið
kölluð borg garðanna því að af þeim
þijú þúsund eitt hundrað fjömtíu og
tveim hektumm lands, sem Mel-
boume nær yfír, em átta hundrað
fímmtíu og einn þeirra garðar í ýms-
um myndum. Melboume er sögð
hafa að geyma fallegasta safn heims-
ins af byggingum í Viktoríönskum
stíl.
Við höfðum ekki mikinn tíma fyr-
ir borgarlífíð svo við misstum áreið-
anlega af ýmsu sem borgin hefur
upp á að bjóða. Samt gengum við
um fallegan almenningsgarð þama
rétt hjá ráðhúsinu. í þessum garði
er hús Cooks kapteins og þar er
mikið af fallegum gróðri. Þar var
verið að taka brúðarmyndir af jap-
önsku pari. Á þessum slóðum er
mikið um að slíkar myndir séu tekn-
ar i almenningsgörðum eða úti í
guðsgrænni náttúmnni.
Philip Island
Eftir tveggja nátta dvöl í Mel-
boume höldum við aftur út á vit
náttúmnnar. Næst ætlum við að
heimsækja náttúmparadísina Philip
Island í Viktoríu. Þar em selir á
klöppum rétt við land og þar ganga
þessar litlu, vinalegu mörgæsir
„Fairy Penguins" á land eftir sólar-
lag hvert kvöld, eftir að hafa verið
í sjónum allan daginn. Þúsundir
manna koma árið um kring til að sjá
þær koma á land.
Þessi fallegu, litlu en ofurlítið
klunnalegu dýr em eins og sambland
af þrem tegundum dýra. Þær em
spendýr með heitt blóð, vængi eins
og fuglar en geta þó ekki flogið. I
stað þess hefur þeim verið gefínn
eiginleiki til að synda eins og fískar.
Þær halda til meðfram hálfri strönd
Ástralíu, en er hvergi eins auðvelt
að sjá og á Philip Island. Þær grafa
sér holur við ströndina þar sem þær
verpa eggjum og ala upp unga sína.
Þær he§a venjulega varp í ágúst og
liggja á þangað til í desember. Þær
verpa tveim hvítum eggjum á stærð
við hænuegg sem báðir foreldrar
liggja á.
Unginn brýtur sig síðan úr skel-
inni með hvassri brún, sem er á
gogginum, en dettur af fljótlega eft-
ir að unginn er skriðinn úr egginu.
Þeir em þaktir dún og fyrst í stað
þurfa þeir yl frá foreldrunum til að
halda á sér hita. Smátt og smátt
hverfur dúnninn og fjaðrir koma í
staðinn. Þessar hangandi Qaðrir
mynda vatnsþétt lag hið ytra, en
dúnninn hið innra myndar lag sem
heldur á þeim hita. Átta vikna gaml-
ir em þeir orðnir jafn stórir og
foreldramir sem verða þijátíu og
þriggja sentimetra langir. Þá em
þeir á vappi umhverfis holuna þang-
að til foreldramir hætta að fæða þá
og þeim er ætlað að kunna að synda
og bera sig eftir björginni.
Það var fólk frá mörgum löndum
sem stóð lotningarfullt og beið eftir
þessum litlu vemm. Þær veltu sér
fyrst í sjónum og smámjökuðu sér
upp í fjöruna. Þær virðast mjög fé-
lagslyndar því þær komu alltaf
margar saman.
Eftir að þær komu á þurrt land
litu þær í kringum sig og reyndu að
átta sig. Síðan kjöguðu þær í átt að
holum sínum, framhjá mörg hundmð
forvitnum augum sem kepptust um
besta útsýnið, því senn dimmdi og
ljóskastaramir, eina leyfílega ljósið,
dugði varla til að lýsa þær upp. Það
tók þær dijúgan tíma að komast
heim í holur sínar enda var þetta oft
nokkuð löng leið fyrir litla fætur.
Ógleymanleg sjón.
Á leið okkar, sem næst liggur til
Mallacoota, ókum við inn í þjóðgarð
sem er á þessari leið. Fararstjórinn
vissi mjög lítið um hann og því var
honum ekki ætlaður neinn tími. Þessi
þjóðgarður er af svipaðri stærð og
Snæfellsnes.
Wilsons Promontory
Wilsons Promontory er þjóðgarður
í Viktoríu og er fjallgarður við fjörð,
umlukinn sjó á þijá vegu. Eyjar og
sker em rétt fyrir utan og setja sinn
sérstaka svip á leiðina inn í garðinn.
Það er erfitt að ætla að lýsa þessum
víðattumikla garði. Hann einkennist
mikið af mörgum dölum sem standa
mishátt og em allir meira og minna
skógi vaxnir. Þar em ýmsar göngu-
leiðir sem tæki margar vikur eða
mánuði að þræða ef vel ætti að vera.
Við sáum garðinn því aðeins í mý-
flugumynd.
I miðjum garðinum er dalur. Inn
í hann ókum við til að skoða okkur
um og fínna heppilegan áningarstað.
Þessi dalur er skógi vaxinn með fyöll
á þijá vegu, mjög skjólsæll. Þama
var óvenjulegasta móttökunefnd sem
við höfum upplifað.
Sem við ókum löturhægt inn í
þennan skjólsæla sal sáum við litla,
skautlega páfagauka baða sig í poll-
um. Það vom Mountain Lowry,
rauðir og bláir að lit. Þeir em greini-
lega góðu vanir af gestum staðarins.
Við vomm varla fyrr komin út úr
bílnum, en þeir komu í tuga- eða
hundraðatali og settust á okkur og
allt í kringum okkur gargandi og
heimtandi mat. Hettumávamir fylktu
líka Iiði og slógust í hópinn svo úr
varð mikill og hljómsterkur kór.
Páfagaukamir nutu þó þeirra forrétt-
inda fram yfir hettumáva að standa
þeim langtum framar í flughæfni.
Þeir tóku sér stöðu hvar sem þeir
fundu festu svo við höfðum stundum
jafnvel sex eða sjö fugla hangandi
einhvers staðar á okkur. Brauðið
okkar hafði mikið aðdráttarafl. Þeir
em svo flinkir að fljúga að þeir stálu
bita af samlokunni minni þó ég héldi
hendinni frá mér og hreyfði hana
stöðugt.
Ekki leist þeim þó á kaffíð. Spáðu
þeir þó mikið í þennan diykk sem
ég hélt á í hinni hendinni. Svona
augnablik hefði verið stórkostlegt að
eiga á kvikmynd. Er við höfðum
fengið nægju okkar af þessum söng
litum við aðeins upp í dali þama
fyrir ofan áður en við héldum áleiðis
til Mallacoota.
Það var glampandi sól og mátu-
lega hlýtt. Utsýnið var til allra átta
svo langt sem augað eygði. Milli
gylltra, hárra grasstráa, sem sólin
hellti geislum sínum yfir, glitti í gul-
brúnar kengúmr á vappi. Litasam-
setningin var eins og málverk. Grænt
gras, gyllt strá, gulbrúnar kengúmr
og blá fjöll í fjarska.
Lífið er þeim svo friðsælt í þessum
garði að þær em mjög gæfar. Það
var hægt að klappa þeim þegar geng-
ið var til þeirra til að taka myndir.
Gróðurfarið milli þessara þjóð-
garða er mjög misjafnt þó eucalypt-
us-trén, banksíur og fleiri tegundir
setji sinn svip á allt. Þessi tré em í
mörgum afbrigðum frá einu svæði
og loftslagi til annars. Sum em varla
hærri en birkirunnamir okkar, en
önnur geta orðið mjög há. Eucalypt-
us-trén búa yfír þeirri einkennilegu
náttúm að vaxa aftur þó þau brenni
í skógareldum.
Það er eitt af dæmum um forsjá
náttúmnnar sem hefur miðlað rétt-
um gróðri á hveijum stað og gefið
þeim ótrúlega aðlögunareiginleika
gagnvart óvæntum og erfíðum uppá-
komum. Að horfa á endumýjunina í
þessum tijám þar sem nýir sprotar
stinga sér út úr bolum tijánna minnir
á mátt lífsins yfir dauðanum og er
eins og annað dæmi um söguna enda-
lausu.
Það er undarlegt að hvar sem
maður ekur sér maður varla nokkum
tímann böm úti að sippa eða í bolta-
leik nema á skólalóðum. Mér fannst
ég varla sjá bam á ferli eins og við
sjáum hér. Ef þau sáust vom þau í
fylgd kennara í einhvers konar vett-
vangskönnun. En það virðist vera
ríkur þáttur í kennslu bama. í þjóð-
görðum og víða annars staðar hittum
við heilu bekkina sem vom að vinna
verkefni um umhverfí sitt, gróður-
far, menningu og hvaðeina sem
nöfnum tjáir að nefna. Flest vom
þau í skólabúningum. Agi virðist
vera þar með nokkm öðm móti en
við eigum að venjast.
í útvarpinu var að heyra að Ástral-
ir glímdu við sömu vandamál og
flestar aðrar þjóðir — eyðni, vimu-
efni og hvers kyns ofbeldi var
algengt fréttaefni þar eins og hér.
Þar var einnig sama alþjóðlega tón-
listin og berst á öldum ljósvakans
hér heima. Bítlamir, Simon og Gar-
funkel, Simply Red og fleiri virðast
jafíi vinsælir þar og hér. Svo ýmsu
kunnuglegu bregður fyrir augu og
eyra þó hinum megin á hnettinum
sé. Heimsfréttimar em og flestar
þær sömu og bomar em á borð fyr-
ir okkur. Þó em fleiri þeirra skiljan-
lega meira frá suðurhvelinu.
Og bíllinn rennur eftir veginum.
Við sjáum að við náum ekki til
Mallacoota svo við fáum okkur tjald-
stæði í borginni Sale. Þar er falleg-
asta göngugata sem ég hef séð. Lögð
bleikum hellum. Til hliðanna em litl-
ar grasflatir eins og hálfmáni í laginu
og bekkir meðfram sem liggja einnig
í hálfhring. Trén setja svo punktinn
yfír iið, slúta yfir og em til skjóls
þegar borgarbúar fá meira af sól en
góðu hófu gegnir.
Nú er hitastigið að hækka, ævin-
týralegur himinbláminn nýtur sín til
ftills á skýlausum himni. Við þær
kringumstæðum skoðum við borgina
rétt í dagrenningu áður en morgun-
glaðir borgarbúar rölta til vinnu.
Þar eins og annars staðar sést að
fólk veit um betri stað fyrir kara-
mellubréf og umbúðir, en göturæsi
borgarinnar. Hún er þekktust fyrir
og hefur haft mestan ágóða af olíu
sem fannst í sjó þar fyrir utan. í
henni búa tæp þrettán þúsund
manns. Þar af margir Bandaríkja-
menn sem komu þangað vegna
olíuborana ESSO. Undir vermandi
skini sólar reynum við að komast á
leiðis til Mallacoota.
Ein undarlegustu hljóð, sem ég
heyrði í þessu víðáttumiída landi,
vom hljóð skorkvikinda. Þau sá ég
reyndar ekki eftir því sem ég best
veit, en hljóðin vom nokkurs konar
hátíðnihljóð sem líktust smellum eða
örfínum bjölluhljóm. Það var ein-
kennilegt að ganga fram hjá dauðum
eða lifandi tijábolum og heyra þessi
hljóð koma frá þeim án þess að sjá
neitt.
Útsýni er óhindrað undir heið-
skímm himni. Lake Entrance er ein
af paradísunum meðfram suðaustur-
ströndinni. Þar er ströndin gerð á
myndrænan hátt af móður náttúm
og umhverfið kallar á bamið í okk-
ur. Þama er hægt að taka báta á
leigu og gera sér ýmislegt til ánægju
og dægrastyttingar. Gróður og til-
breytingarríkt umhverfið við vog-
skoma ströndina og sérkennilegir
klettar fá mann til að langa til að
bregða á leik. Blómstrandi eldtrén
við smábátaleiguna ramma inn fal-
legt útsýnið.
Á leið okkar frá þessum stað verð-
ur broddgöltur á vegi okkar, hann
er að fara yfír götuna. Leiðin er löng
fyrir hann og okkur gefst nægur tími
til að skoða hann og mynda. Ástr-
alskur broddgöltur er nefndur
Echidna og á það sameiginlegt með
öðmm þarlendum spendýmm að hafa