Morgunblaðið - 15.07.1987, Side 50

50
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 15. JÚLÍ 1987
■4

mmmn
„ En stórkostlegt! úg gef perZooo kr. í
d-f/naelisgjöf og pá ey&ir- 'ZO.oookr.!'
Þetta er búið. Ég er orðin
jafngóð. Þið þurfið ekki
að færa mér mat i rúmið!
Með
morgunkaffínu
HÖGNI HREKKVÍSI
Strand togarans Bayern
Heill og sæll, Velvakandi.
í dálkum þínum í dag, 12. júlí,
spyr G.B.J. hvar sé að fínna frá-
sögn um strand þýska togarans
Bayem í janúar 1925. Frásögn
þessa er að finna í VII. bindi bóka-
flokksins „Þrautgóðir á rauna-
stund“, björgunar- og sjóslysasaga
íslands.
Steinar J. Lúðvíksson hefur
skráð þetta merka ritverk en bó-
kaútgáfan Hraundrangi — Örn og
Örlygur hf. annast útgáfu þessa
bókaflokks, sem telur hvorki meira
né minna en 17 bækur frá
1900—1968 að báðum árum með-
töldum, gagnmerk uppsláttar- og
heimildarrit bæði í máli og mynd-
um.
I inngangi ársins 1925 segir
Steinar: „Árið 1925 var eitt af
meiri slysaárum í sögu þjóðarinnar
og urðu mannskaðamir mestir í
miklu óveðri er gekk yfír landið
og miðin dagana 7. og 8. febrúar.
Hefur ofviðri þetta verið kallað
Halaveðrið mikla síðan," og enn-
Allir skyldu vita hvert leiðin
liggur við brottför vora héðan.
Vitum, að á stjömunum eru
framtíðarbústaðir vorir. Þegar vér
horfum til stjamanna, þá horfum
vér til sálna ástvina vorra, þeirra,
sem famir eru á undan oss úr
jarðlífí þessa hnattar.
Við líkamsdauðann flytjum vér
til annarra stjama, og þangað er
að leita sambanda við látna vini.
Þótt fjarlægðir geimsins vaxi
oss í augum, þá vitum, að ekki
hindra þær lífsambönd þeirra, sem
á stjömunum búa.
Vér eigum nú þegar heima á
einni stjörnu geimsins. Vitum, að
fremur „Alls fómst 68 íslendingar
í óveðri þessu“. En í þeim kafla
bókarinnar þar sem greint er frá
Bayem — „Skaðaveður — bls. 20“
segir höfundurinn:
„Hver lægðin rak aðra, og 25.
janúar gerði aftur stórviðri við
Suðvesturland. Þótt það ylli ekki
eins miklu tjóni á landi, fórust í
því tveir þýskir togarar, sem voru
við veiðar hér við land.“ Annar
þessara togara var Bayem frá
Nordham, sem fórst undir Hafnar-
bergi með 18 manna áhöfn. Hinn
var togarinn Wilhelm Júrgens frá
Geestemúnde sem strandaði við
Einidrang við Vestmannaeyjar.
Að vísu losnaði togarinn af sker-
inu, en svo mikill leki komst að
skipinu við strandið að skipveijar
fengu ekkert við ráðið og sökk
togarinn og með honum fórst 1
maður. Eftir nokkurra klukku-
stunda hrakninga í björgunarbát-
um fann þýskur togari mennina
og var þeim bjargað um borð.
Höfðu þeir átt illa vist og erfiða
á öðrum stjömum eru framlífs-
heimkynni vor.
í heimi stjarnanna bíða vor
ótæmandi þroskamöguleikar.
Vitum, að víða á stjömum
geimsins eru lengra komnir vinir
sem hafa vilja og mátt til að hjálpa
oss jarðarbúum, ef vér aðeins vilj-
um þiggja hjálp þeirra.
Vér íslendingar ættum að
standa þjóða best að vígi til að
þiggja og notfæra oss þann sam-
bandskraft, sem lengra komnir
íbúar stjamanna beina hingað.
Gerumst fomstuþjóð um hag-
nýtingu hinnar æðri líforku, til
björgunar mannkyns.
Ingvar Agnarsson
í bátnum og flestir aðframkomnir
vegna vosbúðar og kulda.
Vona ég að þessar ábendingar
mínar komist til skila og vil ég
nota tækifærið til að hvetja sem
flesta að kynna sér þær frásagnir
sem bókaflokkur þessi hefur að
geyma, svo ágætar sem þær eru
og rekja þá atburði sem svo mjög
snerta þjóðlífíð og mega ekki
gleymast. Göfugt og gott vega-
nesti ungu kynslóðinni.
Hannes Þ. Hafstein
forstjóri SVFÍ
Rás 2:
Fleiri
sendar
á Aust-
fjörðum
Hinn 2. júlí sl. birtist í dálk-
um yðar fyrirspurn frá Hákoni
Hanssyni á Breiðdalsvík um
útsendingar Rásar 2 í nokkrum
byggðarlögum á Austfjörðum.
Því miður hafa orðið tafir á
næsta áfanga í uppsetningu
sendistöðva fýrir Rás 2 þar
eystra, en samkvæmt upplýs-
ingum Pósts og síma, sem
annaðist verkið fyrir Ríkisút-
varpið, er gert ráð fýrir að
sendar á Djúpavogi, Breið-
dalsvík og í Borgarfirði eystra
verði teknir í notkun innan viku
eða tíu daga. Uppsetning senda
fyrir Stöðvarfjörð og Fáskrúðs-
fjörð mun dragast fram yfir
næstu mánaðarmót vegna sum-
arleyfa.
Markús Orn Atonsson
útvarpsstjóri
Framlíf vort og
björgun matmkyns
Yíkverji skrifar
að er ekki oft sem íslendingar
fagna rigningu. Þeir vóru þó
ófáir sem brostu upp í regnskýin
fyrir rúmri viku — eða svo — þegar
himinninn grét loks eftir margra
vikna þurrk. Skrælþurr svörður og
gróður fögnuðu vætunni sem og
allir þeir fjölmörgu sem yndi hafa
af garð- og skógrækt, að ekki sé
nú talað um bændur og búalið, sem
breyta grasi og gróðri — með að-
stoð búsmala — í mjólk, smjör, osta
og ket af því kappi, að skattgreið-
endum og ekki sízt ritstjórum DV
þykir nóg um'.
„Allir vita hver örlög fær sú urt
sem hvergi í vætu nær“, stendur
þar. Þessvegna er rigningin kær-
komin á stundum. En hóf er bezt
á hveijum hlut. Og höfuðborgarbú-
ar biðja þess að hann rigni ekki um
helgar.
xxx
Vindar og væta eru ekki efst á
óskalista fámennrar þjóðar á
ströndu hins yzta hafs. Hún fær
oftar en ekki nægju sína — og vel
það — af hvoruveggja. Engu að
síður er það staðreynd að milljónir
manna, til dæmis í henni svörtu
Afríku, líða fyrir þurrk, þjást vegna
vatnsskorts. Þeirra „daglega
brauð“ er of oft þurrkur, uppskeru-
brestur, hungur og mannfall. Menn
leggja langleiðir undir fót til að ná
í nokkra lítra af vatni og þá ekki
alltaf drykkjarhæfu vatni, á sótt-
hreinsaðan mælikvarða dekurbarna
í Norðurálfu.
Tugmilljónir fólks í svokölluðum
þriðja heimi, sem við segjum van-
þróaðan, hafa ekki til hnífs og
skeiðar. Ástæðan er ekki sízt þurrk-
ar og uppskerubrestur. Grunn-
ástæðan er þó máske skortur
menntunar og þekkingar. Menntun
og þekking gerir fólki kleift að
þreyja þorrann og góuna við flestar
kringumstæður jarðvistar. Mein-
gölluð þjóðfélagsgerð kemur í
sumum tilfellum einnig til sorgar-
sögunnar.
Við eigum ekki að setja okkur á
háan hest gagnvart þriðja heims
fólki. Hungur og mannfellir eru
skammt að baki í Islandssögunni.
Við ættum að skilja hörmungar
þriðja heimsins flestum betur.
Skorturinn er naumast það langt
að baki að elztu menn muni ekki
jaðartíma hans. Þar af leiðir að við
eigum að leggja fram okkar hlut —
og það fúslega — bæði til svokall-
aðrar neyðarhjálpar sem og hjálpar
til sjálfshjálpar.
Þetta fólk stendur ekki í ólíkum
sporum og langafar okkar og
langömmur á tímum stórflutninga
til Ameríku í endaða öldina sem
leið. Við eigum að líta á aðstoð við
það sem léttbæran velmegunar-
skatt.
Talandi um vökva og vökvun
kemur bannvaran, bjórinn, upp
í hugann. Ríkið, Stóri-bróðir, fram-
leiðir, flytur inn og selur hvetjum
sem hafa vill allar tegundir áfeng-
is, nema þá veikustu, bjórinn. Hann
má meðaljóninn ekki umgangast,
aðeins útvaldir sérréttindahópar.
Eiga ekki allir að vera jafnir fyr-
ir lögunum? Líka þeim er banna
bjórinn? Sussu-nei. Ekki utanfarar,
ófáir. Þeir mega kaupa bjór og þeim
mun meira af bjór sem þeir fara
oftar utan. Heimasitjandi hinsvegar
ekki. „Sveltur sitjandi kráka, fljúg-
andi fær.“
Það skiptir og bjórmáli, hvert
starf fólks er. Flugliðar og farmenn
fá sinn bjór, að vísu út á eins kon-
ar skömmtunarmiða frá Stóra-bróð-
ur, en sá sem ber út póst, vinnur
físk til útflutnings eða sinnir öðrum
störfum utan bjórnáðar skal láta
sér nægja Gvendarbrunnavatn eða
brennivín. Slíkir mega ekki væta
vör í bjór. Nema hvað: eitthvert
skipulag verður að vera á hlutunum!
Það læðist að okkur spurning:
Hversvegna er ísland eina landið á
vesturhveli jarðar þar sem bjór er
bannvara — á sama tíma og enginn
hörgull er á brennivíni? Það er ekki
ofsögum sagt af því að það er
skrítinn fugl kanínan!