Morgunblaðið - 22.07.1987, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 22. JÚLÍ 1987
Hugsanlegt Kötlugos:
Ibúar Víkur rólegir þrátt
fyrir boðað hættuástand
- segir Hafsteinn Jóhannesson sveitarstjóri
Vik í Mýrdal, frá Sigurði Jónssyni fréttaritara Morgunbladsins
þessu móti er í raun miklu erfiðara
að tapa en vinna. Það læra allir
af lífínu. í skákinni læra böm að
taka sigri og ósigri og að láta ekki
ósigurinn buga sig. Að þessu leyti
Héðinn Steingrímsson
er skákin mjög þroskandi," sagði
Steingrímur Baldursson ennfrem-
ur.
Almannavaraanefhdin í Vík á fimdi í gær, f.v. Gísli D. Reynisson,
Sigurður Ævar Harðarson, Vigfus Þ. Guðmundsson, Sigurgeir Jens-
son og Hafsteinn Jóhannesson sveitarstjóri og formaður nefhdarinn-
ar.
Krabbameinsfélag íslands:
4.000 krabbameins-
sjúklingar á lífi
Þar af hefiir helmingur læknast
í ÁRSLOK 1985 voru á lífi 3.960
íslendingar, sem fengið höfðu
krabbamein, 2.410 karlar og
1.550 konur. Krabbameinsfélag-
ið gerir ráð fyrir því að á siðasta
ári hafi þessi hópur stækkað enn
og að nú séu á lífi um fjögur
þúsund manns, sem fengið hafi
krabbamein. Helmingur þessa
fólks hefur lifað í meira en fimm
ár, en við það er oft miðað, þeg-
ar menn tala um að fólk sé
læknað af krabbameini
Langflestir voru á lífi eftir að
hafa fengið bijóstkrabbamein (773
konur í árslok 1985), því næst kom
blöðruhálskirtilskrabbamein (313
karlar), síðan skjaldkirtilskrabba-
mein (272 karlar og konur) og
leghálskrabbamein (235 konur).
Mun fleiri geta nú vænst þess
að læknast af krabbameini en áður
var. Um 16% karla, sem greindir
voru á árunum 1956—60 lifðu í
fimm ár eða lengur en 31% þeirra
sem greindust 1976—80 lifðu svo
lengi. Hliðstæðar tölur fyrir konur
hafa hækkað úr 27% í 46%.
Mjög er misjafnt eftir uppruna
æxlisins hversu góðar batahorfum-
ar eru. Þrír af hveijum fjórum sem
fá krabbamein í skjaldkirtil lifa í
fímm ár eða lengur, en einungis
tíundi hver lungnakrabbameins-
sjúklingur.
Klúkuskóli starf-
ræktur í vetur
Menntamálaráðuneytið hefur
lagt til að Klúkuskóli í Bjarnar-
firði á Ströndum starfi næsta
vetur en stefiit verði að því að
leggja skólahald þar niður á yfir-
standandi kjörtímabili núverandi
sveitarstjómar, í síðasta lagi
haustið 1990.
Á hreppsnefndarfundi Kaldrana-
neshrepps í mars síðastliðnum var
gerð samþykkt um breytingar á
skólahaldi í hreppnum og lagt til
að skólahald verði lagt niður í
Klúkuskóla á næsta skólaári en
skiptar skoðanir hafa verið um þá
ákvörðun í sveitarfélaginu.
Að sögn Sólrúnar Jensdóttur,
skrifstofustjóra í menntamálaráðu-
neytinu er forsenda þess að skólinn
verði lagður niður, að lokið verði
byggingu fyrsta áfanga viðbótar-
húsnæðis við grunnskólann í
Drangsnesi og vegakerfi sveitarinn-
ar komið í það horf að hægt verði
að halda uppi daglegum akstri
bama til Drangsness.
Höfundur ákvæðisins um viðskiptabann:
Hvalveiðar undir yfirskini
vísinda verði stöðvaðar
Frá Jóni Ásgeiri Sigurdssyni, fréttaritara
Bob Packwood öldungadeild-
arþingmaður telur samþykktir
Alþjóðahvalveiðiráðsins vera
skýr tilmæli til „þeirra þjóða sem
hyggjast áfram stunda hvalveið-
ar í ágóðaskyni undir yfirskyni
vísinda, að hætta hvaladrápi“.
aö
lögum varðandi
hvalveiðar verði framfylgt, til
dæmis ef sýnt þykir að hvalveið-
ar íslendinga bijóti í bága við
alþjóða samþykktir.
Bandaríkjaþing samþykkti árið
1978 „Pelly“-lagaákvæðið um ráð-
stafanir til stuðnings alþjóðasam-
þykktum um vemdun fiski- og
rin-'KáíahKii Vtentír pess
bandarískum
Morgunblaðsins í Bandaríkjunum.
hvalastofna. Samkvæmt því er við-
skiptaráðherra skylt að staðfesta
við Bandaríkjaforseta, að hvalveið-
ar og -verslun tiltekins ríkis þyki
„rýra árangur" alþjóðasamþykkta.
Nokkm síðar samþykkti Banda-
ríkjaþing „Packwood“-ákvæðið.
sem leggur ráðherranum þá skyldu
á herðar að fylgjast með öílum veið-
um sem gætu falið í sér brot á
samningum og að hraða ákvörðun-
um sem varða slíkar veiðar.
Bob Packwood er öldungadeild-
arþingmaður Repúblikana fyrir
Oregon-fylki. Hann svaraði spum-
ingum Morgunblaðsins skriflega,
þar eð hann er önnum kafinn við
samningu fmmvarps til viðskipta-
laga.
„Afstaða mín til hvalveiða í
ágóðaskyni er kunn og hefur lengi
verið óbreytt," sagði Bob Pack-
wood. „Sama gildir um stuðning
minn við algjört bann við hvalveið-
um í ágóðaskvni. Alhióðahvalyciði-
ráðið er ákjósanlegast til að
framfylgja vemdunarákvæðum af
sanngimi og jafnrétti gagnvart öll-
um; Viðskiptaráðherra sendir frá
sér staðfestingarkæm samkvæmt
Packwood-Magnuson-lagaákvæð-
unum á þær þjóðir sem heimila
hvalveiðar sem rýra árangur vemd-
aráætlunar Alþjóðahvalveiðiráðs-
ins. Mér skilst að viðskiptaráðherra
grannskoði nú allar hvalveiðar. Ég
á von á því að ráðherra framfylgi
lögum.
Það var ánægjulegt að vemlegur
meirihluti atkvæða skyldi fást fyrir
þeim fjómm ályktunum Boume-
mouthfundar Alþjóðahvalveiðiráðs-
ins sem íutu áð hvaiaárápi í
visindaskyni. í ályktuninni um við-
miðunarreglur vegna útgáfu heim-
ilda til vísindarannsókna, felast
skýr tilmæli til þeirra þjóða sem
hyggjast áfram stunda hvalveiðar
í ágóðaskyni undir yfirskyni
vísinda, að hætta hvaladrápi. Það
sama á við þær þijár ályktanir, þar
sem sérstaklega er skorað á Kóreu,
ísland og Japan að hætta hvala-
drápi í vísindaskyni."
VEGINUM yfir Mýrdalssand var
lokað síðdegis í gær, þar sem
talin var hætta á Kötlugosi. Veg-
urinn var þó opnaður um ldukku-
tima síðar þegar aðstæður á
Mýrdalsjökli höfðu verið kannað-
ar nánar. Vakt var sett beggja
vegna Mýrdalssands og fylgst
með umferð yfir sandinn.
Eftir jarðhræringar, sem komu
fram á mælum í gær, tók almanna-
vamanefnd Víkur ákvörðun um að
vera í viðbragðsstöðu. Upplýsingar
bárust frá Hrífunesi í Skaftártungu
og frá ferðafólki um að svo virtist
sem gosbólstrar stigu upp af Mýr-
dalsjökli. Veginum yfír sandinn var
þá lokað og björgunarsveitin
Víkveiji var tilbúinn til útkalls.
Einnig var áhöfn þyrlu Landhelgis-
gæslunnar í viðbragðsstöðu. Eftir
að flogið hafði verið yfir jökulinn
og aðstæður kannaðar, var ákveðið
að opna veginn aftur, þó hættu-
ástandi væri ekki aflýst strax.
Björgunarsveitarmenn sinntu
gæslu við veginn og skráðu niður
umferð.
Undanfarið hafa öðru hveiju
mælst litlir skjálftar við jökulinn.
Jarðfræðingar töldu rétt að fylgjast
vel með þegar stöðugur órói kom
Morgunblaðið/Sigurður Jónsson
Björgunarsveitarmenn stöðvuðu alla bíla við Mýrdalssand í gær og
skráðu fyrirhugað ferðalag fólks
fram. Slíkur órói getur þó mælst
þegar skriðjökull skríður hratt
fram.
Fólk á leið yfir Mýrdalssand tók
leiðbeiningum björgunarsveitar-
þar yfir.
manna mjög vel og sagðist ekki
órólegt. Hafsteinn Jóhannesson,
sveitarstjóri í Vík, sagði íbúa Víkur
ósköp rólega þó að hættuástand
vegna Kötlu væri boðað.
Bjóst ekki við
þessum árangri
- segir Héðinn Steingrímsson
heimsmeistari barna yngri en 12 ára
HÉÐINN Steingrímsson varð í gær heimsmeistari í skák barna
yngri en 12 ára. Hann hlaut 9,5 vinning af 10 mögulegum á heims-
meistaramótinu í Puerto Rico, gerði aðeins jafntefli við ísraelskan
dreng, sem varð í 2. sæti á mótinu með 8 vinninga. Héðinn sagði
í samtali við Morgunblaðið í gær eftir að titillinn var í höfii, að
hann hefði ekki búist við þessum árangri. Erfiðasti andstæðingur-
inn hefði verið keppandinn frá Rúmeníu, en Héðinn bar sigurorð
af honum í 3. umferð mótsins.
Héðinn kvaðst áreiðanlega halda
áfram að tefla, hann hefði áhuga
á að ná stórmeistaratign í skák.
Kasparov og Fischer væru í uppá-
haldi hjá honum af erlendum
skákmönnum og svo íslensku stór-
meistaramir. Hann sagði að ekkert
mót væri framundan hjá sér, hann
færi í sveit þegar hann kæmi heim
og yrði þar þar til skólinn byijaði
í haust.
„Mér finnst þetta frábær árang-
ur, og bjóst auðvitað ekki við
þessum yfirburðum, þó ég vonaði
að hann stæði sig vel og yrði þjóð-
inni til sóma. Það er ótrúlegt að
hann skyldi ná 9,5 vinningum af
10 mögulegum. Ég er auðvitað
himinlifandi," sagði Steingrímur
Baldursson, prófessor, faðir
Steingríms, í samtali við Morgun-
blaðið.
Hann sagðist vonast til þess að
þessi árangur Héðins yrði fleirum
hvatning til þess að iðka skáklist-
ina, Héðinn og Hannes Hlífar
hefðu sýnt það að íslensk böm og
unglingar stæðu eriendum jáí'n-
öldrum sínum fyllilega jafnfætis í
skáklistinni. „Skákin kennir aga
og einbeitingu og böm læra að
treysta á sjálf sig og taka sjálf-
stæðar ákvarðanir þegar þau tefla.
Ég held að skákin sé mjög þrosk-
andi leikur og það er kannski mest
um vert að böm læra að tapa. Þó
Héðinn hafi ekki tapað skák á