Morgunblaðið - 22.07.1987, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 22. JÚLÍ 1987
Tónleikar
Levanger
Mannsonglag
eftirDavíð
Kristjánsson
Norræna húsið 1. júlí 1987.
Karlakórinn Levanger Mann-
songlag frá Noregi. Söngstjóri
Leiv RamQörd og Hans Marsch-
hauser. Einsöngvarar: Tove
Ramlo, Helge Skjærpe og Ragn-
ar Næss. Hljóðfæraleikarar:
Kalman Vig á píanó, Toralf Lund
á bassa og Oddbjörn Prestvik á
slagverk.
Það mun vera í annað sinn sem
þessi karlakór heimsækir ísland.
Fyrri heimsóknin var fyrir sjö árum.
Hér er um að ræða einhverskonar
vináttuheimsókn til karlakórsins
Stefnis í Mosfellssveit og er þessi
þáttur norrænnar samvinnu mjög
lofsverður. í Levanger Mannsong-
lag eru virkir söngfélagar yfír 80
talsins en í Norræna húsinu sungu
nærri 50 manns og þættu þessar
tölur báðar háar í samanburði við
íslenska karlakóra þar sem talan
er oftast um 40. Á söngskránni var
bæði gamalt og nýtt efni frá ýmsum
rótum runnið. Yfírbragðið var þó
oftast norrænt, eðli málsins sam-
kvæmt. Fyrst var Midnatsol,
velþekkt lag og ljóð. Þá ljúflings-
ljóðið um kristalinn fagra, lag sem
býður upp á mikla túlkun og efni
textans verður að komast til skila
og tókst hvorttveggja með ágætum.
Næstu lög voru flest velþekkt kór-
lög, þó var þar eitt nýtt: Morgenpa-
steí eftir söngstjórann Leiv
Ramfjord, ágætis lag, líklega samið
fyrir þennan karlakór.
Við áttunda lagið fannst mér
verða þáttaskil í konsertinum. Þá
gekk fram ung söngkona, Tpve
Ramlo, og gestir fengu að heyra
Kveldsöng, en lagið lét kunnuglega
í eyrum. Það þekkja íslendingar
sem Litfríð og ljóshærð eftir Gunn-
ar Thoroddsen, en Norðmenn höfðu
textann á sínu móðurmáli. Hann
er gjör af Skærpe og Marschhaus-
GASIDÍ BOTN!
Það er dagsatt að á bensín-
stöðvum Esso er sumarlegt andrúmsloft.
Þar fæst sænskt gas á hylkjum frá „Primus"
auk vandaðra gaslukta og gashellna.
Einnig bjóðast þar ýmsar aðrar ferðavörur
svo sem létt borð og stólar, vatnspokar,
veiðisett, grillvörur og margt fleira.
Gasluktir frá 621 kr.
Gashellur -1428 kr.
Gashylki (einnota) - 89 kr.
Gashylki (áfyllanleg) - 800 kr.
Veiðisett -1190 kr.
Olíuf élagið hf I
er. Ég gleymdi að spyrja hvort
viðkomandi höfundar væru söng-
stjóri þeirra og sólisti en tel það
bara líklegt. Einsöngur Tove Ramlo
var mjög blíður og svífandi, en ég
kann ekki við þegar bakhljóðfærið
þ.e. karlakórinn dregur andann allt-
af á sama stað og einsöngvarinn.
Ómurinn af hljóðfærinu á að fljóta
sem bakgrunnur við sungið lag og
ljóð. Næst vil ég staldra við hja
Olsok eftir Okkenhaug og Gullvág
en það er eins og kunnug er úr
leikritinu um Olaf helga, sem er
fært upp á Stiklastað hvert ár.
Rismikið verk og rismikill söngur.
Brudeferden i Harðanger og
Gryning vid havet var hvorttveggja
ágætlega flutt.
í hléi söng Tove Ramlo og Kal-
man Vig lék á hljóðfærið. Aðallega
var það léttmeti úr ofnotuðum
amerískum söngleikjum en þó gaf
þar að heyra vögguljóð eftir Sigfús
Halldórsson við ljóð Tómasar Guð-
mundssonar flutt á íslensku.
Söngkonan á þakkir skildar fyrir
góðan framburð á íslenskunni.
Eftir hlé var byijað á einhvers-
konar revíulagi sem kórmenn höfðu
greinilega mjöggaman af að syngja
og var nú mjög létt yfír þeim.
Þeir höfðu líka skipt um klæðnað
og liti í hleínu og nú mátti augað
greina hver söng hveija rödd. Heið-
arrósina þekkja allir, en hér var hún
í nýrri útsetningu söngstjórans
Marschhausers. Einsöngvari var
Helgi Skjærpe. Þetta var nú full-
hátt fyrir baritonrödd en túlkun og
framkoma einsöngvarans bjargaði
miklu. Einnig fíðluleikur Leiv Ram-
fjord. Þá var næst fínnskt lag,
fagurt en angurvært. Svo amerískt
(Georgia) með tilheyrandi sveiflu
og einsöng Ragnars Næss. Hann
skorti tærleik í röddina til að kom-
ast vel frá þessu, þó spillti glingrið
Svo sem kunnugt er, fór
fhaldsflokkurinn undir forystu
Margrétar Thatcher með sigur
af hólmi i þingkosningunum í
Bretlandi í síðasta mánuði. Úr-
slitin staðfestu m.a. að sú stefiia
Thatcher-stjómarinnar að einka-
væða rikisfyrirtæki á miklu fylgi
að fagna meðal bresks almenn-
ings. Ennþá hyggst Thatcher
einkavæða ríkisfyrirtæki á sviði
flugsins.
Fyrr á þessu ári voru seld hluta-
bréf ríkisins í tveimur fyrirtækjum
er starfa á sviði flugmála, flugfélag-
inu British Airways og Rolls Royce
sem framleiðir samnefnda flugvéla-
hreyfla. Úrslit þingkosninganna
fyrir skömmu tryggðu svo að þriðja
ríkisfyrirtækið á þessu sviði, BÁA
eða breska flugvallarstoftiunin
verður seld á næstu vikum. Raunar
stóð til að selja BAA fyrir kosning-
amar en því var frestað. BAA rekur
sjö breska flugvelli, Heathrow og
Gatwick við London og fímm flug-
velli í Skotlandi, og hefur reksturinn
skilað umtalsverðum hagnaði und-
anfarið.
Þegar breska ríkið verður búið
að selja flugvallarstofnunina verður
eftir í ríkiseigu aðeins eitt fyrirtæki
er starfar að flugmálum. Það eru
flugvélaverksmiðjumar Shorts í
Belfast á N-írlandi. Stofnun sú sem
„Söngstjórarnir eru
mjög lifandi og ná-
kvæmir og leggja mikið
upp úr túlkun lags og
texta. Kórmenn skulu
vita um hvað þeir eru
að syngja.“
meiru. Við fengum að heyra meira
í Tove Ramlo. Nú var það rússn-
eska þjóðlagið Ivushka, seiðmagnað
sönglag og mikil innlifun hjá flytj-
endum en Lejf Ramfjörd lék einnig
með á fíðlu. Ég tel þetta vera bezta
lagið og flutninginn hjá þessum
músíkhópi.
Lokalagið var svo My way, marg-
þvælt af Frank Sinatra en nú með
einsöng Helge Skjærpe og finnst
mér þetta á engan hátt ganga upp.
Þetta kostaði átök og var ekki á
réttum stað í söngskránni.
Eftir að hafa heyrt og séð heilan
konsert hjá Levanger Mannsönglag
verður manni fyrst fyrir að hyggja
að samanburði við aðra karlakóra.
Levanger Mannsönglag er sérlega
vel agaður kór þó farið sé út fyrir
fer með málefni N-írlands á 90%
hlutaljárins í Shorts en breska við-
skipta- og iðnaðarráðuneytið á
afganginn. Það má teljast öruggt
að einhvemtíma á þessu nýhafna
kjörtímabili ríkisstjómar Margrétar
Thatcher verða Shorts-flugvéla-
verksmiðjumar seldar einkaaðilum,
þó ekki fyrr en núverandi stjómar-
formaður fyrirtækisins, sem hefur
stýrt því í fjölmörg ár, sest í helgan
stein í mars á næsta ári.
Stjómarformaðurinn, Sir Philip
Foreman, er ákafur stuðningsmað-
ur þess að fyrirtækið verði selt
einkaaðilum og undirbýr fjárhags-
lega endurskipulagningu þess af
miklum móð til að gera það áhuga-
ísland í þeim samanburði. Þeir hafa
og heldur ekki nótnablöð á konsert-
um sem þýðir meiri einbeitni og
athygli á því sem verið er að gera.
Það er alltaf mjög hvimleitt að sjá
og heyra þá dragbíta sem sífellt em
að fletta blöðum og grúfa sig niður
í nótnabækur. Þá vill athyglin á
söngstjóranum verða lítil. Við þetta
vandamál hafa þessi menn ekki að
etja.
Söngstjóramir em mjög lifandi
og nákvæmir og leggja mikið upp
úr túlkun lags og texta. Kórmenn
skulu vita um hvað þeir em að
syngja. Eða svo vitnað sé í Pablo
Casals: „List er aðeins sönn komi
hún frá hjartanu." Þessi orð komu
mér í hug þegar Leiv Ramfjord lék
af miklum innileik á fíðlu í Heid-
enröslein og Ivushka. Varð þá allur
hópurinn að einu stóm hljóðfæri.
Söngkonan Tove Ramlo gjörði það
gott, hverrar rödd er fögur, hugljúf
og hrein og smá skíðabrekkur fyrir-
gefast auðveldlega. Ég hef á tilfínn-
ingunni að hún muni vera mjög
ijölhæf í sönglistinni. Sem sagt
skrautfjöður þeirra í Levanger
Mannsonglag.
Píanóleikarinn Kalman Vig er
fagmaður góður og ekkert slæmt
verðara í augum væntanlegra
kaupenda. Shorts, sem er stærsta
framleiðslufyrirtæki N-írlands með
um sjö þúsund starfsmenn, safnaði
miklum skuldum fyrir nokkmm
ámm þegar fyrirtækinu var haldið
á floti til þess eingöngu að halda
uppi atvinnu í Belfast. Síðan þá
hefur markaðsstaðan batnað til
muna og hefur fyrirtækið framleitt
litlar skrúfuþotur, skammdrægar
loftvamareldflaugar og flugvéla-
hluta fyrir aðra flugvélaframleið-
endur með all nokkmm hagnaði.
í ár þarf Shorts að greiða 20
milljón pund (tæplega 1,3 milljarð
íkr) í vexti af lánum þeim sem fýrir-
tækið varð að taka á erfíðleikaámn-
vil ég heldur segja um bassaleikinn
hjá Toralf Lund og trommusláttinn
hjá Oddbjöm Prestvik. En það á
bara ekki við að gutla einhverskon-
ar borðmúsík undir karlakórssöng.
Kæmleysislegt glingur í popp- eða
jassstfl á bara heima á rásum og
bylgjum þeirra sem em svo ógæfu-
samir að þurfa að drepa tímann.
Annars er stærsta mein þessa
karlakórs tilfínnanlegur skortur á
tenómm. Háir og skærir tenórar
fyrirfínnast bara ekki í þessum hópi.
Það er kannski af þessum ástæð-
um sem útsetningar á sönglögum
þeirra em yfírleitt þrengri heldur
en hér tíðkast. Þ.e.a.s. endaraddim-
ar, 1. tenór og 2. bassi em ekki
strekktar eins langt frá hvor ann-
arri eins og íslenskum útsetjurum
er tamt að gjöra. Einhver kallaði
það rússnesku aðferðina að nota
svið mannsraddarinnar til hins ýtr-
asta upp sem niður.
Og að lokum vil ég þakka Levan-
ger Mannsonglag fyrir ánægjulegt
kvöld í Norræna húsinu. Þeir hefðu
að vísu átt skilið að syngja fyrir
fullu húsi í stærri sal.
En fyrir mitt leyti vil ég upplýsa;
að ég fór ríkari heim og tónar frá
þeim fylgja mér enn.
um og breska ríkið hefur í mörg
ár neitað að koma lagi á flármál
þess í eitt skipti fyrir öll. Þannig
hefur Shorts ekki fengið nein bein
fjárframlög frá ríkinu en hefur aft-
ur á móti þegið ft'árhagsaðstoð
þegar ráðist hefur verið í ný verk-
efni. Slík opinber fjárhagsaðstoð til
nýrra verkefna er ekkert óalgeng í
flugiðnaðinum, a.m.k. ekki í Evr-
ópu. Rekstur Shorts mun skila
hagnaði í ár ef marka má áætlanir
fyrirtækisins en hann mun allur
renna í vaxtarhltina áðumefndu.
Væntanlegir kaupendur Shorts
em taldir verða breskir fjárfest-
ingasjóðir og einstaklingar.
Síðasta breska ríkisfyrirtæk-
ið á sviði flugsins brátt selt?
Flug
Gunnar Þorsteinsson
Shorts 360-300 er nýjasta flugvélagerð Shorts-flugvélaverksmiðjanna á N-írlandi en flugvélar fyrirtæk-
isins hafa selst vel undanfarin ár. Shorts verður væntanlega selt einkaaðilum bráðlega.