Morgunblaðið - 22.07.1987, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 22. JÚLÍ 1987
Bannvara íBretlandi
Reuter
Bresk blaðakona sést hér festa kaup á bókinni
„Spycatcher" eða „Njósnaraveiðaranum" eftir
Peter Wright, fyrrum breskan njósnara, á
Kennedy-flugvelli í New York. Bókin er bönn-
uð í Bretlandi þar sem sfjórnvöld segja að hún
innihaldi rikisleyndarmál. Bretar verða því að
leita út fyrir landsteinana til að fá bókina,
svona rétt eins og íslendingar í leit að öli.
Þijú bresk dagbiöð hafa verið ákærð fyrir
að birta kafla úr bókinni, en nú virðist sumum
hilla undir það að útgáfa hennar verði leyfð
á breskri grund, enda hafa menn komist í
gegn um tollskoðun með bókina, athugasemda-
laust.
Frakkland:
Action Directe
minnir
París. Reuter.
FRÖNSKU hryðjuverkasamtök-
in, Action Directe, er lítið hefúr
borið á síðan Qórir helstu Ieið-
togar þeirra voru handteknir
fyrr á þessu ári, lýstu því í bréfi
sem birt var í gær, að þau beri
ábyrgð á sprengingu er varð í
Lyon um síðustu helgi.
Blaðið Lyon Liberation, birti í gær
bréfíð, er bar merki samtakanna.
Þar sagði að samtökin hefðu komið
asig
sprengjunni fyrir í bifreið fanga-
varðar til að mótmæla strangri
gæslu á félögum í Action Directe í
fangelsum og hótuðu fleiri tilræðum
ef ekki yrði gengið að vissum kröf-
um. Enginn slasaðist í sprenging-
unni.
Frönsk lögregluyfirvöld segjast
ekki trúuð á að hin illræmdu sam-
tök hafi staðið á bak við sprenging-
una, til þess hafi hún verið allt of
viðvaningsleg.
Evrópubandalagið:
Ný lög um meng-
un frá bifreiðum
Briissel, Reuter.
Umhverfismálaráðherrar Evr-
ópubandalagsins unnu í gær að
lokafrágangi samþykktar um
minni mengun frá bílum en um
hana hefúr staðið mikill styr í
tvö ár. Eru vonir bundnar við,
að nýju reglurnar dragi úr „súru
regni“, sem kennt er um skógar-
og vatnadauða víða um heim.
Nýtt njósnamál í Japan:
Sovétmenn komust yfir
háþróaðan tæknibúnað
rókýó, Re
NYTT njósnamál er nú komið
upp í Japan. Lögreglan grunar
starfsmann fyrirtækis, sem
framleiðir ýmsan búnað i flug-
vélar, um að hafa selt Sovét-
mönnum milljónavirði af
viðskiptaleyndarmálum. Sovésk-
ur sendiráðsstarfsmaður og
fyrrum starfsmaður sovéska
ríkisflugfélagsins Aeroflot eru
einnig grunaðir um aðild að
málinu og hefúr lögregla farið
fram á að fá að yfirheyra þá.
Sovétmenn neita hins vegar allri
samvinnu.
Lögreglan segist hafa yfirheyrt
Japanann, en ekki hafi enn verið
tekin ákvörðun um það hvort hann
verði handtekinn og ákærður. Talið
er að hann hafi selt Sovétmönnum
háþróaðan loftsiglingabúnað í þijú
ár.
Sovétmennimir, sem lögreglan
er á höttunum eftir, eru Yurii
Pokrovskii, verslunarfulltrúi sendi-
ráðsins í Tókýó, og Yurii Demidov,
fyrrum starfsmaður Aeroflot.
Demidov er nú staddur heima í
Sovétríkjunum.
Sovéska sendiráðið segir að
Pokrovskii verði ekki framseldur til
yfirheyrslu og heldur því fram að
allar ásakanir um njósnir á hendur
þessum mönnum séu hreinasti upp-
spuni og andsovéskur rógburður. Á
blaðamannafundi, sem haldinn var
í gær, sagði talsmaður sendiráðs-
ins: „Þessi rannsókn miðar einkum
að því að skaða Sovétríkin til þess
að friða annað ríki.“ Þar átti hann
væntanlega við Bandaríkin. Hann
sagði einnig að lögreglan hefði eng-
ar sannanir í höndum og „þessi
tilraun til að koma sök á sovét-
borgara er algerlega tilhæfulaus.“
Lögreglan skýrði hins vegar frá
því að hún hefði fundið í fórum
Japanans minnisblöð frá Pokrovskii
og Demidov, þar sem hann væri
beðinn að útvega ákveðnar gerðir
hátæknibúnaðar, þar á meðal há-
þróaðan tölvuhugbúnað, sem
Reuter
Frönsk byggingarlist og eyðingaröflin
Á laugardaginn var fimmtán hæða stórhýsi í borginni Avignon
í Frakklandi sprengt i loft upp, þar sem eigendurnir toldu það
myndu kosta meira að gera nauðsynlegar endurbætur á húsinu
en að byggja nýtt.
Húsið var aðeins þijátíu ára gamalt, og þætti lfklega arkitekt-
um pýramídanna miklu og fleiri merkra bygginga hafa verið
kastað til höndunum við smiði þess.
bannað væri að flytja út til kom-
múnistaríkja samkvæmt COCOM-
samkomulagi Vesturlanda.
Lögreglan telur þó að hugbúnaður-
inn hafi ekki verið komínn í hendur
Sovétmanna er rannsókn hófst í
málinu.
Þetta er ekki fyrsta njósnamálið
í Japan, þar sem um er að ræða
sölu hátæknibúnaðar til Sovétríkj-
anna. Nýlega kom til deilu milli
Bandaríkjamanna og Japana er upp
komst um sölu japansks fyrirtækis
á tæknibúnaði, sem gerir Sovét-
mönnum kleift að smíða hljóðláta
kafbáta, og fyrr á þessu ári voru
fjórir Japanir handteknir, sakaðir
um að selja sovéskum sendimönn-
um bandarísk hernaðarleyndarmál.
Sovétmennimir, sem taldir voru
tengjast málunum, fóru til síns
heima og sluppu við yfírheyrslur
lögreglu.
Stjómmálaskýrendur segja að
þetta nýjasta mál af þessu tagi ýti
enn undir kröfur um hert viðurlög
við njósnum í Japan. Landið hefur
stundum verið kallað „Paradís
njósnarans" vegna linkindar í með-
ferð flugumanna.
Umhverfísvemdarmenn hafa
sitthvað við samþykktina að athuga
og benda á, að nýju reglumar eigi
að koma til framkvæmda á sex
ámm og muni jafnvel að þeim tíma
liðnum aðeins ná til 40% allra bif-
reiða á evrópskum vegum.
Ef samningurinn verður sam-
þykktur eins og gert er ráð fyrir
verður að koma fyrir hreinsibúnaði
í bílum, sem hafa meira en tveggja
lítra vél og eru komnir á götuna í
október á næsta ári, en bflar, sem
smíðaðir em eftir október 1989,
verða að hafa þennan búnað frá
verksmiðjunum.
Danir, sem nú fara með for-
mennsku í EB, komu í veg fyrir
þetta samkomulag á sínum tíma
vegna þess, að þeir vilja hafa meng-
unarreglurnar miklu strangari og
líkar þeim, sem gilda í Bandaríkjun-
um. Ný lög innan EB um það
hvemig staðið skuli að ákvörðunum
svipta einstök ríki neitunarvaldi í
ýmsum málum og því verða Danir
nú að láta í minni pokann. Þeir
geta þó eftir sem áður gert meiri
kröfur til bifreiða, sem skráðar eru
í Danmörku.
Falklandseyjar:
Mikill uppgangnr
í efhahagslífinu
St. Andrews. Frá Guðmundi Heiðari Frimannsayni, fréttaritara Morgunblaðsins.
MIKILL uppgangur er nú í efiia-
hagslífi Falkiandseyja, að sögn
Lundúnablaðsins Times. Nýlokið
er fyrstu vertíð, síðan Bretar
lýstu yfir 150 mílna fiskveiðilög-
sögn við eyjamar og seldu leyfi
til veiða. Tekjur af sölu veiði-
leyfa hafa orðið miklu meiri en
búist var við.
John Pollard, sem sér um stjóm-
un fiskveiða á Falklandseyjum,
segir, að fískur hafi verið veiddur
fyrir um 500 milljónir sterlings-
punda á þessari fyrstu vertíð, frá
febrúar og fram í júní á þessu ári.
Gjöld af fískiskipum hafa þrefaldað
tekjur á fjárlögum Falklandseyja.
Yfírvöld fóm mjög varlega í að
áætla tekjur af veiðunum, aðallega
vegna þess að Bretar höfðu enga
reynslu af stjómun fiskveiða.
Ástæðan fyrir útfærslu lögsögunn-
ar var sögð vemdun fískstofnanna,
og þegar stjóm eyjanna ákvað að
veita fjórum milljónum punda til
þess að halda uppi eftirliti innan
fiskveiðilögsögunnar, var engin
vissa fyrir, að henni tækist að afla
tekna fyrir fyrir því.
En tekjumar nema nú tæplega
22 milljónum punda fyrir árið
1986-87, en vom árið áður ríflega
sjö milljónir. Stjómin viðurkennir
nú að hafa vanmetið verðmætin í
hafínu umhverfís eyjamar.
Mestar tekjur hafa verið af veið-
um á tveimur tegundam kolkrabba,
sem seljast á um 100.000 krónur
tonnið. Áætlað er að hefja veiðar á
hörpudiski, rækju og kröbbum til
að tryggja tekjumar til frambúðar.
Þróunarstofnun Falklandseyja
hefur gert áætlun um uppbyggingu
fiskiðnaðar á Falklandseyjum, og
fyrirtæki frá Bretlandi hyggjast
leggja fé í framkvæmdir þar. Stofn-
unin hyggst eiga 51% og fyrirtækin
49%, og þau verða að auki að greiða
gjald til að fá að eignast þessi 49%.
Búist er við, að stjóm Falklands-
eyja samþykki þessa áætlun
þróunarstofnunarinnar og hún verði
einungis upphafíð að frekari upp-
byggingu atvinnuvega eyjanna.
Sérstaklega á að hyggja að upp-
byggingu þjónustu fyrir fískveiði-
flotann. Nú skipta togaramir, sem
em að veiðum við Falklandseyjar,
um áhafnir í Montevideo í Uru-
guay, og það yrði verulegur spam-
aður fyrir útgerðimar, ef unnt yrði
að gera það í Port Stanley.
Eyjarskeggjar hafa áhyggjur af
því, að þessi uppbygging fískiðnað-
ar dragi fólk úr landbúnaði, sem
verið hefur eini atvinnuvegur
þeirra.