Alþýðublaðið - 11.05.1932, Blaðsíða 2

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Klðrdæmiiálið.
Þingiiö hefir þegar kosið þing-
fararkaupsnefnd, svo margur
spyr nú um þessar mundir hvað
líöi stjórnarskrármálinu og kjör-
dæmas'kipuninni, hvort verið sé
að slíta þingi og alt að fara í
strand.
Eftir því sem blaðið hefir frétt,
eru nokkur líkindi til þesls að
samkomulag náist um kjördasona-
sikipun, er allir flokkar geti ver-
ið noklíurnmgmn ánægðir með.
Það, sem helzt er útlit fyrir að
samkomulag geti orðið um, er
afnám landkjörs, fjölgun þing-
manna Reykjavíkur, nokkur upp-
bótarþingsæti komi og skiftist eft-
ir atkvæðamagni xun land alt og
geti kjósendur kosið flokk, þar
sem ekki eru frambjóðendux frá
öllum flokkum. Komið hefir líka
til orða að hafa hlutfalLskosn-
ingu í tvímenniisikjördæmum.
við erlend riki.
Árla þings fluttu þrir af full-
trúum Alþýðufilokfesins á alþingi
þinigsiályifetunartillögu í sameinuðlu
þingi imi, að þingið skoraði á
stjórnina, að hún, í samráði við
stjórnir iandsmálaflokknna á al-
þingi, leitii samninga við erlenid
riki um, að þau kaupi íslenzkar
afurðir eða ívilni um tollkjör
þeirra, og að sérstafelega skor-
aði þingið á stjórnina að fá létt
af innf lutningstoilli á ffefei í Eng-
landi og ná samningum um sölu
síldar tii Rússlands gegn vöru-
sfeiftum.
Þessi tiilaga kam loks í gær
til umræðu. Héðinn Valdimarsson
\ akti máilfii á því, að aðrar þjóðir
feeppasit um að ná hagkvæmum
x'iclskiftasamninigum, og er oss Is-
lendingum nauðsyn á að gera
silíkt hið sama. Þarf efeki á það
að minna, hversu mikil vandræði
eru um afurðasölunia, og er þörf-
in því mjög brýn, að ekki sé
látið ófreistað að fá einhverja bót
á því ráðna með miliiríkjasamn-
ingum. M. a. verði að leggja á-
herzlu á að ná samningum við
Rússa um, að þeir kaupi íslenzka
sild, því að fyrirsjáanlegt er, að
í sumar verður mikið atvinnu-
leysi rneðal verkafólksins, nema
mjög mikil síldarútgerð verði.
Tryggvi ráðherra stakk upp á,
að tillagan yrði látin fara til ut-
anríkismáLanefndar. Þá lagði
Hannes til, að henni yrði vísað
til stjórnarinnar. Var tillaga
Hannesar samþykt mieð 22 at-
kvæðum gegn 5.
Hanmies talaði um, að rétt væri
að stjórnin Iegði málið fyrir ut-
anríkTsmálaneínd. Hins vegar
varð forseta sameinaðs þings,
ELnari Árnasym, að orði, þegar
hann lýsti úrs'litum atkvæða-
gredðslunnar: „Máiinu er vísað til
stjórnarinnar, og er það þar með
úr sögunni.“ Nú er að sjá, hvort
sannara reynist.
Lántökur
ríkiss og barnka.
Ásgeir fjármálaráðherra flytur
frumivarp á alþingi um heimii d
handu ríkisstjórniuni til að taka
alt að 12 millj. kr. lán handa
ríkissjóði eða jafngildi þeirrar
úpphæðar í erliendri mynt. Á að
verja lánsfé þessu til að greiða að
fullu eftirstöðvar enska lánsinis
frá 1921, sem nú eru 431 450 ster-
lingspund, og bráðahirgðalán,
67 500 stpd., er ríkið tók hjá
Barclays-banfea í Lundúnum og
notað var á sinum tíma til kaupa
á hiutabréfum í títvegshanikanum.
LánsheLmildin á að vera tiil þess,
að stjórnin geti notað tækifæri,
ef gefst, til þess að breyta þesisum
lánum í ódýrara lán, en Ásigeir
gerði þá yfirlýsingu í þimginu,
að hún muni ekki verða notr
uð í öðrum tilgangi. — Fram-
lengingu á Bardaysbanfealáninu
fevað hann nú fengna til 12. apríls
næsta ár.
Heimildirnar fyrir stjórnina til
aö ábyrgjast rekstrarlán fyrir
Landsbanfeann og Útvegsbankanin
voru báðar afgreiddar í gær til
3. umræðú í neðri deild, en jafn-
framt báðar takmarkaðar við lán-
töku til eins átjs I 'eitt skifti, í ’sitað
frambúðarheimildar, sem hægt
væri að nota frá ári til árs, án
þess að leita samþykkis þingsims
á ný, svo sem upphafleg-a var
gert ráð fyrir í frumvörpuuum,
eins og Ásgeir flutti þau.
Konan framdi morðið.
Fyrir nokkru var franskur mað-
ur að nafni Henri Chiarriere
dæmdur fyrir morð í æfilanga
þrælfeun á Djöflaey. Sköimmu áð-
ur en flytja átti manninn fékk
kona hans að heimsækja hann í
Fresnesfanigelsið, sem er skaint
frá París. En hún dró upp
skammbyssu og skaut fjórum
skotum á hann, en hitti ekki.
Meðigekk hún síðan að hún hefði
framið morð það, er maður henn-
ar hafði verið dæmdur fyrir, en
hefði nú ætlað að ráðia þeim báð-
uim, honum og sér, bana.
Áskomn til alþingis
um jafnan kosningarétt.
1016 alþingiskjósendur í
rGuIlbringu- og Kjósar-sýslu
hafa sient alþingi ásikorun
um að gera þær breytimgar á
kjördæmaskipuninm og kosniinga-
lögunum, að hver þingflokkur
fái þingsæti í réttu hlutfalli við
atfevæðatölu hans við almennar
feosningar.
Nýr Frakklandsforseti
Versölum, 10. maí. U. P. FB.
Lebrun hefir verið kjöriran rífeis-
l forseti Frakklands.
Síðarrf sfeeyti: Enda þótt helztu
fioltkarnir hefði komið sér sam-
an um að kjósa Lebrun og fyrir-
sjáanlegt væri að hann yrði feos-
inn mieð yfirgnæfandi meirihluta
atfevæða, fengu ýmsir aðrir en
hann atfevæði, þannig hlaut Pain-
Ieve, sem hafði tilkynt, að hann
gæfi efeki kost á sér, 12 atkvæði,
Faure 114, Canchin 12 oig átta
aðrir alls tiu atfevæði. Lebrun
fékk 633 atkvæði.
Flngsljrs.
Flugmaðurinn Otto Huber í
Múnchen var um daginn í heiim-
sókn í Rosenheim, en þar eiga
aldraðir foreldrar hans heima.
Ætlaði hann að taka mynd af
þeim úr flugvél fyrir utan húsið
sitt, og flaug mjög lágt. En þeg-
ar bann var kominn rétt að hús-
inu bilaði hreyfillinin í flugvél-
inni, svo hún daít niður og sentist
utan í húsið rétt hjá þar sem
gömlu hjónin stóðu. Vélin möl-
brotnaði, en .Huber féfek þarna
hrá'ðan bana fyrir augum foreldra
sinna.
Frá MoregL
Frá Noregi. NRP.—FB., 8. maí.
17. nóv. f. á. hvarf Norðmaður
einn, Ove Flagstad í Saudia, en
hann hafði áður átt heima vest-
an hafs. Menn voru lengi í vafa
um hvernig á hvarfi hans stæði.
Var ýmisum getum að Leict. Ætl-
uðu margir, að hann hefði
fyrirfarið sér eða farist,
en líkið farast ekki. í byrjun
þessa mánaðar fanst lík hans f
íjörn, sem er skamt frá búgarði
hans. Er hálfrar stúndar garugur
frá húsunum að tjörninni. Stein-
hella var bundin á bak líkinu.
Efast því margir um það nú, að
Rlögstad hafi framið sjálfsmiorð.
Stuttu eftir að Flögsitad hvarf í
haust íkom ung stúlka, Soiveig
Birkeland, inn á skrifstofu spari-
þjóðísins í Sauda. Hafði hún mieð-
ferðiis bréf frá Flögstad, þess
efnis, að hún hefði umráðarétt
yfir 20 C00 kr., sem hanin átti i
bankanum. Lögreglurannsókn fór
fram og leiddi hún I Ijós, að Flög-
stad hafði sferifað bréfið. Féð
hefir þó enn ekki verið greitt
stúlfeunni. — Skoðun á líki Flög-
stads hefir ekki sannað neitt í
þá átt, að hann hiafi verið myrtur.
Gamalmíennahælið í Skafsaa
brann til kaldra kola á laugar-
dag 30/4. Enn friemur útihús.
Nokkrar sfeepnur bruunu inni. •—
Fimtán ára gamiall drengur kveik ti
í húsunum.
Hverjram gagnar það?
Fyrir þinginu liggur nú frum-
varp til breytinga á Iögum ttm
gistihúsahald. Ekki er þiað tii
tryggingar betri reglu eða mieiri
löighlýðni. Ekki er það heldur til
þess að fyrirbyggja næturvínveit-
ingar. Nei, það er ad eim miðaö
við það, að auka tekjur gisitihús-
anna á fcostnað þeirra, er ferðast
að þörfu eða óþörfu, fátækra
jafnt sem rikxa.
Frumvarp þetta ,ef að lögum
verður, útilokai' það, að þeir, sem
ferðast méð ströndum fram hér
við land megi sofa úm borð í.
skipi því, er þeir ferðast með,
og getur það orðið til þess, að
ferðamenn fái að labba ttm nátt-
langt á götum úti. Því þó að í
lögunum standi, „að enda sé ekki
gistihús á staðnum“, þá nægir
það ekki, því að það skeður iðu-
lega, að á ýmsum íímum eru öll
gistihús full á þeim stöðum, sem
menn þurfa að fá gistingu. Sá er
þetta ritar hefir t. d. orðið fyrir
því á Akureyri, þar sem þó eru
mörg gisitihús, að geta hvergi
fengið gistingu, og hefði þá verið
banna'ð að skip mættu leyf-a að
sofa um borð, hefði ég mátt hýma
úti haustlanga nóttina í regni og
leiðu veðri. Það er talið svo, að
til sé gistihús á ísafirði, þ. e.
„Herinn“, en eins og þar var á-
statt þá var þar ómögulegt að;'
vera meðal aninars vegna sóða-
skapar.
En annars mætti spyrja þá lög--
gjafa, sem flytja þetta frumvarp,
hver ástæða er til að skattleggja;
inenn, sem ferðast, svona alvegi
að óþðrfu og jafnvel verða þess
valdandi að menn geti ekki feng-
ið þak yfir höfuðið. Hvaða á-
stæða er til þess að kúga meraí
sem koma frá útlöndum og ætlaj
að halda áfram vestur, norður;
eða austur, til að fara í lana t
Reykjavík og borga 7—10 kr.
fyrir nóttina alveg að óþörfu. Þeie
geta fengið að s,ofa um borð fyrir
ékki neitt. Það eru ekki alt svo;
ríkir menn, sem ferðast verða
kringum landið, að ástæða sé til
að skattleggja þá með svona kúg-
un. Það eru allra stétta menn,
sem verða aö ferðast og spara,
þar á meðal námismenn. Annars
er ómögulegt að skiljo hvað meint
er með þessum vanskapnaði nema
þá ef vera skyldi það, að [letta
væru ný fríðindi fyrir Hótel Borg,
og er það þá ekki fyrsta blóð-
takan því til hand-a. En er ekki
nóg komið? Vill þingið ekki láta
hér staðar numið og fella þetta
frumvarp ?
Fellx Giicmundsson.
Þingfaraikaupsnefnd
var kosin á alþingi i gær, em
venja er að kjósa hana fáeiinumi
dögum fyrir þingslit. Kosniir vom
á einum lista Þorleifur í Hólum,
HaLldór Stednisson, Guðmundur í
Ási, Bemharð og Pétur Ottesen.