Alþýðublaðið - 13.05.1932, Blaðsíða 3

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
leyfa mér a‘ð bera fram rök-
ssDadda dagskrá svohljóðandi [frá
lulltnmm Albýouflokksins í (nleðri
éeild, Héðni, Haraldi og ViJ-
mtmdi]:
„Par sem vitað er, aö tiligang-
mrinn meö ákvæðum þeim í Bimt-
ardómsfmmvarpinu, sem nú Mgg-
ur fyrir, er lúta að veitlngu filmt-
ardómsembætta, er sá einn að
lýsa vantrausti á núverandi
dómsmálaráðherra, en hreinlegra
[>ykir, að paö vantraust komi
Imm í almennri, greinilegri yf-
irlýsingu, ályktar deildin að Iýsa
vantrausti á núverandi dóms-
málaráðherra og tekur fyrir næsta
mál á dagskrá.“
Það er ekki gott að ægja,
hvernig atkvæðagreiðsla fer um
dagskrá þessa. Vér höfum nokkra
Von uiiri, a'ð sumir „Framsóknar"-
menn muni líta á hana með vel-
vilja og þá, ef hún verður sam-
þykt, höfum vér von um að aðr-
ir „Fram;sóknar“menn muni ei'nn-
ig líifca með velvilja á væntanlegt
vantraust, sem vér munum þá
1 flytja á þá ráðherrana, sem eftir
eru.
Pegar Héðinn hafði lokið ræð-
unni tóku ékki ileiri til máls.
Umræðum var þá slitið, en at-
kvæðagreiðslunni frestað. Dag-
skrártillagan á að koma fyrst til
atkvæða, en atkvæðagreiðslan er
ekki sett á dagskrá deiidarinnar
í dag.
Lðg frá alpingi
og pingsályktan.
AJlþingi setti tvenn lög s. J.
Jjriðjudag.
Önnur eru um ú tvarp ot> birtmgu
véburfregna. Fór það mál í siasm-
einað þing vegna þess ágreiniugs-
atriðis, hvort þóiknun fyrir birt-
ingu veöurfregna í brim-veiði-
stöðvum eða öðrum þeim veiði-
stöðvum, þar siem meiri hluti hér-
aðsbúa eða sjávarþorþsbúa ós,k-
ar birtingar veðurfregna á al-
mannafæri, skyldi að einhverju
leyti greidd úr ríkissjóði. Var
samþykt að það skyldi haldast,
að ríkið greiði þá þóknun að
hálfu, þó lekki yfir 50 kr. á ári
á hverjum stað.
Með lögum þesisum er fest sú
regla, sem nú er komin á um
birtingu veðurfregna í veiðiistöðv-
unum. Jafnframt er lögákveðið,
að útvarpa skuli veðurfregnum
frá útvarpsstöðinini hér a. m. k.
fjórum sinnum á sólarhrimg, þar
af einu sinni að nætuiilagtii, 9 imiáin-
uði ársins, 1. sept. til 31. riiaí.
I mánuðunum júni—ágúst skai út-
varpa veðlurfregnum þrisvar á
dag. Fela má þó loftskeytastöO-
inni hér að ánnast útsendingu
veðurfregna að næturlagi, ef hag-
/kvæmara þykir. — Lögin gilda frá
næstu áramótum.
Hin lögin eru samkvæmt frum-
varpi því, er sjávarútvegisnefnd
*eðri deildar tók af dómismáia-
ráðherranum til fiutnings, um
mrbskip kmdsins ag skipverja á
peini. (Afgr. í e. d.) Er engin
teljandi breyting í þeim frá eldri
lögunum, nema ákvæði um skift-
ingu björgunarlauna, sem varð-
skipi eru greidd. Er það þannig,
að þegar útgjöld, sem stafa
'beinJínis af björguninnii, hafa ver-
ið dregin frá björgunarlaununum,
þá fái sikipshöfn varðskipsins,
efíir ákvörðun dómsmálaráðherra,
20—25°/o af afganginuim, og sikift-
ist féð milli skipverja í réttu.
hlutfalli vi'ð fast kaup hvers
þeirra. Hinn hluti bjöfgunarlaun-
anna rennur í landhelgiissjóð.
Daginn eftir voru afgreidd
tvenn lög (bæði í e. d.). Önnur
eru heimild fyrir stjórnina til að
selja Reykjashólu í Hrútafirði
Reykjakmga. Með hinum lögun-
um er 10 mönnum veittur ísl.
ríkisborgumréttur. Þeir eru þessir:
Björn Pétursson, verkamaður á
ÍVIýrum í Skagafjarðarsýslu, fædd-
ur á íslandi, And-ers Höyer, garð-
yrkjumia'ður í Hverdölum, Énge-
iy Andersen, mótorviðgerðamaður
á Akureyri, Hans Iiansen, brauð-
gerðaxstjóri, Stykkishólmi, Peter
Jensen, rafvirki í Reykjavík, fædd-
ir í Danmörku, Ole Andreasen,
vélstjóri í Reykjavík, Johan Ja-
cobsen, verkamaður á Akureyri,
Sverre Tynes, húsasmiður á Siglu-
firði, fæddir í Noregi, Rasmus
Reinhold Andersson, klæðskexi í
Rieykjavík, fæddur í Svíþjóð, og
Georg Takács, læknisfræðinemi í
Reykjavík, fæddur í Ungverja-
iandi.
1 sta'ð þingsályktunartillögu
Jóns Þorlákssonar um niðurlagn-
ingu skipaútgerðar ríkisins og á-
skorunar um að fá Eimskipafé-
lagiö til að taka að sér allor
strandferðirnar, gegn aukafillagi
úr ríkissjóði, samþykti efri deild
á þriðjudaginn eð var
breytingartillögu frá Jóni í Sjtóra-
dal og gerði samkvæmt henni þá
ályktun, að hún skoraði á stjórn-
ina „a'ð íhuga í samráði við Eim-
skipafélag ísiands, á hvern hátt
megi reka strandferðir við Is-
land, svo að þær verði sem kostn-
aðarminstar og þó sem haganleg-
astar fyrir landsbúa“. \
Sfildaratviiina
á Seyðisfirðl.
1 fyrra dag var í ne'ðri deild al-
þingis samþykt (mieð 12 atkvæð-
um gegn 11) tillaga frá Haraldi
Guðmundssyni, í sambandi við
frumvarpið um heimild íyrir rik-
isstjórnina til að leyfa erlendum
manni eða félagi að íeisa Dg starf-
rækja síldarhræðslustöð á Aust-
urlandi. Er viðaukinn þess efnis,
að í ár skal ríkisstjórninni vera
heimilt að veita nokluum erlend-
um síldveiðiskipum leyfi til að
setja á land og láta verka afla
sinn eða hluta hans innan lög-
sagnarumdæmis Seyðisfjiarðar-
kaupstaðar, ef bæjarstjórn kaup-
staðarins mælir me'ð því og trygt
er, áð innlent verkafólk njóti
vinnu allrar og verkunarlauna
við síldina. Er þessa Seyðfirðiug-
um mikil nau'ðsyn, því að mikill
atvinnuskortur er fyrirsjáanlegur
þar í isumar, ef engar sérstakar
ráðistafanix verða gerðar til að
bæta úr honum.
Að tillögunni samþyktri var
frumvarpið þannig breytt afgreitt
til efri deildar.
Blebblngartilraan við Blóðina.
Flytjendur brenuivínsfrum-
varpsins munu vera orðnir úr-
kula vonar um, að það verði að
lögum á þessu þingi. Nú flytur
einn af flutningsmönnum þess,
Bergur Jönsson, og ásamt honura
Einar Amórsson og Jón ölafssion,
þingsályktunartiilögu í samein-
uðu alþingi um, að þingið skori
á stjórnina „að láta fram fara
atkvæðagreiðsJu almenmra al-
þingiskjósenda í sambandi við
næstu almennar alþingiskosning-
ar, og þó eigi síðar en 15. akt.
1932, um það: .1) Hvort kjósandi
telji rétt a'ð nema úr lögum
bann það, er nú gildir, um inn-
flutning áfengra drykkja, og 2)
hvort kjósandi telji þá eigi rétt
að setja reglur um meðferð á-
fengis, innflutning, sölu og veit-
ingar o. fl., til tryggingar gegn
misbrúkun áfengis."
Um þessa tillögu er það í
fyrsta lagi að segja, að hún er
stiluð á óhæfilegan hátt. Ef geng-
ið verður að nýju til þjóðarat-
kvæðagreiðslu um áfengismálið,
þá á þjóðin heimtingu á því, að
þær spurninigar, sem fyrir hania
ieru lagðar, séu refjalausar.
Þarna vantar þá aðalspurningu:
Vill þjóðin fullkomíð áfengis-
bann? — Þá er síðari spurningin
orðuð þannig, að þeir einir geta
svara'ð henni neitandi, sem vilja
Iáta verzla með áfengi eins og
kjöt eða kol eða jafnvel leyfa að
flytja það inn í landið ötollað.
Hins vegar er langt frá því, að
játandi svar vi'ð spurningunni
sanni það, að kjósandinn sé and-
stæður banni eða vilji láta draga
úr þeim áfengisvörnum, sean nú
ieru í lögum.
I greinargerðinni er talað txm
að leita vilja kjósendanna á lík-
an liátt og gert var 1908, þegar
atkvæðagreiðslan unx áiiengis-
bannið fór fram. Það væri alls
ekki gert, ef málið væri lagt
fyrir þjóðina á þann hátt að
spyrja hana þeirra spurniniga,
sem segir í tillögunni, eiins og
þær exu. orðaðar, en spyrja alis
ekki um, hvort hún vilji óskert
bann, eins og hún áðxxr hefir
krafist. Það væri móðgun. við
þjóðina, að bera má'lið upp fýrir
henni á pann hátt.
Guðm. R. Ólafsson
úr Grindavík.
9
imstípafélas Islands.
Dað, sem hluíhafarnir víta
ekbi.
Núna undanfarið hefir verið
skrifað mikið um Eimskipafél.ag-
ið í blöðin hér í Reykjavík, og
mienn eggjaðir og ámintir um að
styrkja félagið með því að ferð-
ast með skipum þess og senda
vömr með þeim. Þetta er ekki
nema sjálfsagt, og það verðt
aldrei nógu mikið brýnt fyrár ís-
lendingum að nota sín eigin skiip
fremur en þau útlendu, sem hér
halda uppi millilandaferðum og
strandferðum. En um leið og
kaupmenn og aðrir, sem þurfa
að ferðast og senda vörar, vilja
sýna það í verkinu að nota ein-
göngu sín eigin skip, þá verður
félagið líka sjálft að gera eitt-
hvað til þess að félagið geti lilf-
að með því að spara. — Þeir,
sem lesa reksturlcostnaðinn hjá
Eimsikip hér í landi og Danmörku
1930, mun alveg blöskra. Skrif-
istofukostnaður og mannahald á
skrifstofunum er hvorki meira né
... „ . i
minna en 230 þúsund krónxxr, sem
er 38 þúsund krónur á hvert skip
iá ári. f þessari upphæð mun vera
innifalið skrifstofa í Danmörku,
sem er um 42 þúsund krónur.
Hvaða vit er nú í þessu? Félagiö
hefir að eins 6 skip, en tit þess
að afgreiðia þessi 6 skip þarf
um 25—30 manns bara á skrif-
stofuna hér í Reykjavík fyrir ut-
an 4 verkstjóra, og svo starfs-
fólk, sem vinnur á skrifstofunni
í Kaupmannahöfn.
Það vita allir, sem hafa unnið
á skrifstofum, hve íuikið 25—30
manns geta afkastað daglega, sé
'eitthvað unnið, þess vegna hlýtur
hér hjá Eimskip að vera unnið
með einhverju gömlu „systemx',
(eða þá x öðra lagi að vinnubrögð-
in mega véra afskapiega léleg,
Innan um þ'ennan hóp af starfs-
fólki era margir mjög dýrir menn,
og senniiega margir óþarfir. Viið-
víkjandi skrifstofunni í Kaup-
mannahöfn, ,þá er hún algerlega
óþörf. Vi'ð getum alveg eins haft
umbo'ðsmjenn þar eins og í Ham-
burg og Hull og öðrum stöður
þess vegna má alveg leggja þá
sikrifstofu niður. Til samanburð-
ar má geta þess, að Thorefélagið,
sem var hér fyrir mörgum árum,
hafði hér 5 eða 6 skip, en þar
unnu ekki nema 2 eða 3 rnenn,
og gekk samt. Hér er ábyggilega
hægt að spara mikið, enda get ég
©kki séð annað en að félagið
verðii að spara á öllum sviðum,
og hér er ábyggilega stór liður,
sem má lækka afarmilrið. —
Það virðist líka afar-xxndarlegt,
— allir þessir mörgu legudagar'
í Kaupmannahöfn, en í Englandf
sjaldan meira en 1 eða 2 dagar.
Af hverju stafar þetta? Það ei”
sagt að framkvæmdarstjórimx
iiafi kr. 27 000 í árslaun, og samt
er félagi'ð að gera tilraun til þess