Morgunblaðið - 10.09.1987, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 10. SEPTEMBER 1987
23
hf., Kristjáns Guðmundssonar, út-
Erðarmanns á Rifí, Hrannar hf. á
ifirði og Fiskveiðihlutafélagsins
Venusar, sem tengist að stærstum
hluta Hval hf., sem hafði tæplega
300 milljón kr. tekjur 1985. Til að
tengja Thor Ó. Thors inn í myndina
má geta þess að heildartekjur ís-
lenskra aðalverktaka voru tæplega
840 milljónir 1985 og það sama ár
voru Flugleiðir með 5783 milljón
kr. tekjur, en það fyrirtæki tengist
Eimskipafélaginu, sem kunnugt er.
Með framreikningi fást þama aðrir
9,3 milljarðar króna. Þess má svo
geta að miðað við fyrirhuguð kaup
Lífeyrissjóðs verslunarmanna á
ríkisskuldabréfum næstu tvö árin
er ráðstöfunarfé sjóðsins 1200
milljónir á þessu ári.
Með þessum einföldu reiknings-
aðferðum og samlagningu á veltu
þessara fyrirtækja (eðatekjum, eins
og Morgunblaðið notar ævinlega í
umfjöllun um heildarveltu sam-
vinnufyrirtækja) er ljóst að heildar-
tekjur þeirra á síðasta ári voru ekki
undir 40,2 milljörðum króna.
Vantar þó enn upplýsingar um 10
aðila úr 33-hópnum.
Niðurstaðan úr þessum vanga-
veltum er náttúrlega sú, að bara
þessi litli hluti einkageirans sé vax-
inn ríkinu svo langt yfír höfuð, að
engu tali taki. Til samanburðar
vom heildartekjur ríkisins 38,2
milljarðar króna árið 1986. Hveijar
vom þá heildartekjur allra einkafyr-
irtækja í landinu á árinu 1986?
Ömgglega margfalt meiri en sam-
vinnnufyrirtækja og er það þá ekki
meðal brýnustu verkefna forsætis-
ráðherra að stemma stigu við
ofurveldi einkageirans?
Fyrirtækin of stór
fyrir kaupstaðinn?
Tökum annan samanburð, sem
snertir Vestmannaeyjar, þar sem
sá kaupstaður hefur verið svolítið
í umræðunni vegna Utvegsbanka-
málsins, en enginn velkist í vafa
um það að tilgangur Morgunblaðs-
ins er að gera samvinnuhreyfinguna
tortryggilega vegna þess máls. Á
árinu 1985 voru heildartekjur
Vestmannaeyjakaupstaðar 153,8
milljónir króna. A sama tima
voru heildartekjur Hraðfrysti-
stöðvar Vestmannaeyja hf. 605,1
milljón króna. Ríki Einars heitins
ríka í Vestmannaeyjum er fjór-
falt á við sveitarfélagið. Og þetta
er aðeins eitt af fjölmörgum físk-
vinnslufyrirtækjum í Eyjum. Er
stærð þeirra ofviða kaupstaðnum?
Morgunbiaðið segði eitthvað ef
Hraðfrystistöðin væri samvinnufyr-
irtæki, jafnvel þó það væri sjálf-
stætt fyrirtæki, með sjálfstæða
stjóm og fjárhag, eins og sam-
vinnufyrirtækin eru almennt, hvert
fyrir sig.
Eins og áður hefur verið bent á
er samanburður af þessu tagi fárán-
legur, hvort sem hann beinist að
samvinnufyrirtækjum eða einkafyr-
irtækjum og ríkinu eða sveitarfélög-
um. Vitleysan hlýtur að vera sett
fram gegn betri vitund, því ekki er
þvi trúandi að menn á ritstjóm
Morgunblaðsins ætli þennan sam-
anburð réttlætanlegan og raun-
hæfan. Alvarlegast er þó að
forsætisráðherra þjóðarinnar og
formaður Sjálfstæðisflokksins, þar
sem allt viðskiptavit þjóðarinnar á
að vera saman komið, skuli trúa
þessari endaleysu og nota hana í
bamalegum áróðri gegn þegnum
sinum.
Hver var tilgangurinn?
Ein spuming í lokin. Hver var
tilgangur Þorsteins Pálssonar, þeg-
ar hann sendi flokksráðsmönnum
sínum spumingu um það hvemig
bregðast ætti við ef samvinnuhreyf-
ingin fengi Útvegsbankann keypt-
an? Hann gaf möguleika á þremur
svömm, að aðhafast ekkert, að
mótmæla með bókun eða að slíta
ríkisstjómarsamstarfí. Mikill meiri-
hluti vildi stjómarslit. Hver var
tilgangurinn með þessum kúnstum
annar en að hafa í hótunum um
stjómarslit? Svarið er augljóst ef
menn á annað borð kæra sig um
að líta á málið í samhengi.
Höfundur er blaðafulltrúi Sam■
bands isl. samvinnufélaga.
Klassisk tækm
Tímar 1-6 f viku
onn
Bolholt
•36645
Suðurver Hraunberg
•83730 • 79988

BAUJUHAKAR
FISKISTINGIR
NETAKEÐJA
FÓTREIPISKEÐJUR
KEÐJUR SVARTAR
KEÐJUR GALV.
•
BLAKKIR GALV.
TROLL-BLAKKIR
MÖLLERODDEN-
BLAKKIR
KASTBLAKKIR
•
ELDVARNAR-BÚNAÐUR
BRUNASLÖNGUTENGI
BRUNASTÚTAR
KRANAR
BRUNASLÖNGUR
1V«“ og 2“
BRUNASLÖNGUSKÁPAR
BRUNASLÖNGUHJÓL
m/25 mtr. og 30 mtr. 3/4“
SLÖKKVITÆKI
duft 1-2-6-12-25 kg.
SLÖKKVITÆKI HALON
ýmsar st.
KOLSÝRUSLÖKKVITÆKI
2-6 kg.
VATNSSLÖKKVITÆKI
10 Itr.
ELDVARNARTEPPI
REYKSKYNJARAR
VATNSSKYNJARAR
•
Frá Vélsmiðju Guðm.
J.Sigurðssonar:
NETASKÍFUR
TÓGKOPPAR
LÍNUSKÍFUR
FÆRASKÍFUR
ÞVARGARAR
BOXALOK
GÁLGABLAKKIR
KLUKKUR
LOFTVOGIR
ÁTTAVITAR
SJÓNAUKAR
ÁLPOKAR
MERKJABYSSUR
•
SÍMI 28855
OpM laugardag 9—12