Morgunblaðið - 10.09.1987, Blaðsíða 32

32
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 10. SEPTEMBER 1987
Kína:
Banna „íiáiii samskipti“
innfæddra við útlendinga
Peking, Reuter.
BANDARÍSKA sendiráðið í Pek-
ing hefur formlega varað
Bandaríkjamenn í Kína við því
að hafa of náin samskipti við
Kínverja.
Kínverska lögreglan hefur að
undanfömu gert húsrannsóknir sem
m.a. hafa leitt til þess að þýskur
viðskiptajöfur var ákærður fyrir
ólöglegt athæfí og sendur úr landi
eftir að hann var handtekinn á hót-
elherbergi þar sem hann dvaldi með
kínverskri konu.
A skilti við bandaríska sendiráðið
stendur að sendiráðsstarfsmenn
eigi á hættu að vera handteknir og
yfírheyrðir af lögreglu verði þeir
staðnir að því að stytta kínverskri
alþýðu stundir með „ósæmilegum
hætti". Talsmaður sendiráðsins hef-
ur staðfest að tveir Bandaríkjamenn
hafí verið sendir úr landi fyrir of
náin kynni af Kínvetjum.
ME’A, tímarit norska sjávarútvegsins:
Bandaríkin með mestu
útflyljendum selafurða
Utflutningsskýrslurnar segja það,
sem þagað er um í aflaskýrslum
Reuter
„SAMKVÆMT upplýsingum frá
bandariska sjávarútvegsráðu-
neytinu eru Bandaríkjamenn
með mestu sel- og hvalveiðiþjóð-
um í heimi. í árbók þess fyrir
árið 1986 kemur raunar ekkert
fram um, að þeir stundi veiðar
Myndin af Sanders ofursta, kjúklingakarlinum frá Kentucky, er
komin á sinn stað og ekkert eftir nema taka niður vinnupallana. _
Kína:
Breyttir tímar á
Tiananmen-torgi
Maó formaður og kjúklingakarlinn
Sanders blasa þar hvor við öðrum
Peking, Reuter.
EF Maó formaður gæti skyggnst
upp úr kistunni sinni myndu
blasa við augum hans þúsundir
manna, sem gengju hjá með lotn-
ingu í svip, áletrun um ódauð-
leika hans og, handan götunnar,
nýr Kentucky-kjúklingstaður. Ef
hann hefði gluggað í Dagblað
alþýðunnar i gær, miðvikudag,
hefði hann þó ekki fundið auka-
tekið orð um 11. ártíð sína.
Nú eru aðrir tímar á Tiananmen-
torgi, þessum nafla Miðríkisins þar
sem hundruð þúsunda manna söfn-
uðust áður saman í nafni byltingar-
innar. Fjölmiðlamir minntust ekki
á 11. ártíð Maós en aðdáendur hans
biðu þess þó í langri röð að komast
inn í risavaxið grafhýsið til að votta
honum virðingu sína.
„Við fengum frí í vinnunni og
erum nýstigin út úr næturlestinni.
Maó var mikill maður, án hans hefði
hið nýja Kína ekki orðið til,“ sagði
ungur og velklæddur verslunarmað-
ur. Margir voru langt að komnir
og sumir ekki í fyrsta sinn.
Efst uppi á hliðinu að Keisara-
höllinni er mynd af Maó en
myndimar af þeim Marx, Engels,
Lenin og Stalín em löngu horfnar.
Maó hvílir í kristalskistu með fána
kommúnistaflokksins á bijóstinu en
andlitið er baðað gulu ljósi. „Mikill
leiðtogi og lærifaðir. Maó formaður
er ódauðlegur," er letrað yfír kist-
unni gullnum stöfum.
Þegar komið var út í sólina aftur
mátti sjá nokkra menn hinum meg-
in við torgið vera að leggja síðustu
hönd á mikla mynd af Sanders
ofursta, stofnanda bandarísku veit-
ingastaðakeðjunnar Kentucky Fried
Chicken.
Kjúklingastaðurinn, sem tekur
500 manns í sæti, verður opnaður
í næsta mánuði og er hann til vitn-
is um þá stefnu Dengs Xiaoping,
núverandi leiðtoga, að hverfa frá
einangrunarhyggju og persónu-
dýrkun Maótímans. Ekki verður þó
alveg sagt skilið við fortíðina því
að þriðja hæðin er eingöngu fyrir
útlendinga, sem geta borgað með
erlendum gjaldeyri.
Afstaða stjómvalda til Maós ein-
kennist af mikilli varkámi. í
opinberri ævisögu hans, sem kom
út í fyrra, segir, að honum hafí
orðið alvarlega á í messunni á efri
árum sínum en samt sé hans minnst
með virðingu fyrir ómetanlegt
framlag hans til kínversku bylting-
arinnar.
Ung kona fyrir utan grafhýsið
kvaðst hafa grátið þegar hún frétti
lát Maós árið 1976 en nú átti hún
erfítt með að fyrirgefa honum ring-
ulreiðina og grimmdarverkin, sem
framin voru á tíma menningarbylt-
ingarinnar á ámnum 1966-76.
Annar ungur maður sagðist aldrei
ætla að fara inn í grafhýsið til að
skoða líkama Maós.
Þessi miðvikudagur var þó mikill
gleðidagur fyrir Phek U Tan, 75
ára gamla konu frá Los Angeles,
og dóttur hennar Molly Kay. Þær
voru að koma í fyrsta sinn til föður-
landsins eftir langa útlegð í Burma
og Bandaríkjunum. „Öllum mönn-
um verða á mistök en líklega eru
þau hvað alvarlegust þegar leið-
togar eiga í hlut,“ sagði Molly Kay.
á sævarspendýrum en útflutn-
ingsskýrslumar segja aðra sögu.
Samkvæmt þeim seldu Banda-
ríkjamenn árið 1985 13.029
selskinn fyrir eina milljón doll-
ara og í fyrra 10.837 skinn fyrir
hálfa milljón dollara. Þess er
hins vegar látið ógetið til hvaða
landa skinnin vom seld.“ Kemur
þetta fram í ME’A, tímariti
norska sjávarútvegsins, 7.-8.
tölublaði þessa árs, og fer fram-
haldið hér á eftir lítið stytt.
„Með því að sleppa þessum upp-
lýsingum í aflaskýrslunum eru
Bandaríkjamenn að gefa í skyn, að
þessar veiðar séu ekki stundaðar
en þeir verða ekki sakaðir um of
mikil klókindi því að þeir hafa
gleymt að „leiðrétta" útflutnings-
skýrslumar. Það, sem þar kemur
fram, rímar illa við afstöðu banda-
rískra stjómmálamanna, Grænfrið-
unga og annarra svokallaðra
umhverfísvemdarsamtaka til
vemdunar spendýra í sjó.
Árum saman hafa ýmis náttúru-
vemdarsamtök og stjómvöld í
Bandaríkjunum barist fyrir banni
við veiðum á sævarspendýmm og
til að fylgja því eftir hefur innflutn-
ingur á selskinnum til Banda-
ríkjanna verið bannaður. Þar í landi
hafa einnig verið sett lög, sem heim-
ila stjómvöldum að beita refsiað-
gerðum gegn þeim ríkjum, sem hlíta
ekki alþjóðlegum samþykktum. Nú
er það hins vegar vitað, að þeir
stunda sjálfír umfangsmiklar veiðar
á sævarspendýmm, og því er af-
staða þeirra gagnvart öðmm físk-
veiðiþjóðum og innan Alþjóðahval-
veiðiráðsins vægast sagt undarleg.
Hvalveiðar Bandaríkja-
manna
í Alaska veiða Bandaríkjamenn
Grænlandssléttbak, tegund, sem er
í mikilli útrýmingarhættu. Hafa
vísindamenn Iengi lagt til, að hann
verði með öllu friðaður.
Auk þessa stunda Bandaríkja-
menn umfangsmikið smáhvaladráp
samfara túnfiskveiðunum. Þessir
hvalir, höfrangar, hnísur og aðrar
tegundir, falla ekki undir lögsögu
Alþjóðahvalveiðiráðsins og því geta
Bandaríkjamenn drepið eins mikið
af þeim og þeir vilja. Rétt er líka
að taka fram, að þessir hvalir em
ekku skotnir, heldur dmkkna þeir
stórhópum saman í nótum túnfísk-
veiðimannanna.
Hvað selveiðamar varðar hafa
Bandaríkjamenn stundað þær í
mörg ár á Pribilof-eyjum milli Al-
aska og Sovétríkjanna. Það sést þó
ekki í opinberam aflaskýrslum en
stendur svart á hvítu í útflutnings-
skýrslunum. Sannleikurinn er því
sá, að Bandaríkjamenn stunda
vemlegar veiðar á sævarspendýmm
hvað sem aflaskýrslunum líður. I
þeim er aðeins verið að villa um
fyrir fólki.
Tvöfalt siðgæði
Eitt er að gagnrýna aðrar þjóðir
fyrir stefnuna í sel- og hvalveiðimál-
um, annað að geta ekki staðið sjálfír
við stóm orðin. Þetta tvöfalda sið-
gæði er undarlegt í ljósi þess, að
bandarískir stjómmálamenn og svo-
kölluð umhverfísvemdarsamtök
hafa lengi barist gegn veiðum á
sævarspendýmm. A þessu ári hafa
þeir meira að segja verið andvígir
því, að vísindamenn afli sér þekk-
ingar á hvalstofnunum og auk þess
hóta bandarísk stjómvöld að beita
efnahagslegum refsiaðgerðum
gegn þeim þjóðum, sem stunda
veiðamar. Þessum vendi var síðast
bmgðið á loft nú í ár á fundi Al-
þjóðahvalveiðiráðins í Boumemouth
í Englandi.
„Pelly og Packwood Magnuss-
en-lögin“ veita Bandaríkjastjóm
heimild til að hafa áhrif á atvinnu-
og efnahagsmál í öðmm ríkjum ef
þau sætta sig ekki við alþjóðlegar
umhverfísmálasamþykktir. Þegar
Bandaríkjastjóm telur einhveija
þjóð sanna að sök á viðskiptaráð-
herrann að skýra forsetanum svo
frá og hefur hann þá 60 daga til
að ákveða hugsanlegar refsiaðgerð-
ir. Með stuðningi í þessum lögum
hafa Bandaríkjamenn sett sig í
dómarasætið gagnvart öðmm þjóð-
um og það er ekki í fyrsta sinn.
Það er sérstakt áhugamál og
hagsmunamál norskra sjómanna að
standa vörð um auðlindir sjávarins.
Samtök norskra sjómanna og út-
vegsmanna hafa alltaf lagt áherslu
á, að þær séu nytjaðar á skynsam-
legan og vísindalegan hátt. Felu-
leikur Bandaríkjamanna með eigin
veiðar gengur þvert á þá stefnu.
Vegna þessa er það ekki undarlegt
þótt menn átti sig ekki alveg á
hvað fyrir Bandaríkjamönnum vakir
með þessari tvöfeldni gagnvart
bandamönnum sínum.“
Nútimadaas, ballett, steppjassdaas, afrocarabianjass.
KKW
Húste
Sértímar í nútímadansi fyrir þá sem lengra
eru komnir á laugardögum kl. 14.00-16.00.
Siðasta innritunarvika. Simi 15103— 17860.
TT^nTjío