Morgunblaðið - 10.09.1987, Blaðsíða 34

34
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 10. SEPTEMBER 1987
Jlfir0MJil>lM»i§>
Útgefandi Árvakur, Reykjavík
Framkvæmdastjóri Haraldur Sveinsson.
Ritstjórar Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Aöstoöarritstjóri Björn Bjarnason.
Fulltrúar ritstjóra Þorbjörn Guömundsson
Björn Jóhannsson,
Árni Jörgensen.
Fréttastjórar Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson
Ágúst Ingi Jónsson.
Auglýsingastjóri Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar:
Aöalstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Kringlan 1, sími 83033.
Áskriftargjald 600 kr. á mánuöi innanlands. í lausasölu 55 kr. eintakiö.
Slysaalda
Umferðaröngþveitið á
höfuðborgarsvæðinu er
að nálgast það versta sem
þekkist í Vestur-Evrópu.
Gatnakerfi þessa þéttbýlis-
svæðis ræður engan veginn
við þann bílafjölda sem kom-
inn er á göturnar. Afleiðing
þessa ástands er sú, að það
er orðið mjög erfitt að kom-
ast leiðar sinnar á vissum
tímum dagsins, þegar um-
ferðin er sem mest. Við þetta
umferðaröngþveiti bætist, að
agaleysi í umferðinni hér er
með því mesta sem þekkist
í okkar heimshluta. íslenzkir
ökumenn hirða lítt um um-
ferðarreglur og sýna tak-
markaða tillitssemi við aðra
vegfarendur. Þegar saman
fer umferðaröngþveiti vegna
bílafjölda, sem gatnakerfið
ber ekki, og agaleysi, sem
er með endemum, verður nið-
urstaðan sú, að umferðar-
slysum fjölgar ár frá ári.
í Morgunblaðinu í gær
kom fram, að í ágúst í fyrra
voru umferðaróhöpp í
Reykjavík 203 talsins en í
sama mánuði í ár 305.1 fyrra
slösuðust 19 einstaklingar í
þeim mánuði en nú 24. Þetta
dæmi sýnir glöggt hvert
stefnir. Umferðarslysin
verða sífellt fleiri og þau
verðá alvarlegri. Morgun-
blaðið birti í gær nokkrar
myndir af umferðarslysum,
sem orðið hafa að undan-
förnu og síðustu mánuði.
Þessar myndir sýna á óhugn-
anlegan hátt hvað slys í
umferðinni geta verið aívar-
leg.
Það er vissulega alltaf
álitamál, hvort birta á slíkar
myndir í þeim tilgangi að
reyna að vekja fólk til um-
hugsunar um nauðsyn þess
að fara varlega í umferðinni
og bæta umferðarmenningu
hér. Birting mynda af þessu
tagi vekur upp djúpan sárs-
auka hjá aðstandendum
þeirra sem hafa látið lífið í
þessum slysum. Það á ekki
sízt við þegar skammt er lið-
ið frá slysum, en myndin,
sem birt var á baksíðu Morg-
unblaðsins í gær, var tekin
á slysstað, þar sem 17 ára
gamall piltur beið bana sl.
sunnudagsmorgun í hörmu-
legu slysi. Morgunblaðið
vottar aðstandendum þessa
unga manns samúð sína.
Myndirnar af þessu slysi,
sem og öðrum, sem blaðið
birti í gær, voru birtar í þeim
eina tilgangi að stuðla að því
að úr slíkum hörmungum
dragi. Það, sem hefur gerzt,
verður ekki aftur tekið. Eng-
inn getur skilið sársauka
þeirra, sem eftir lifa, nema
þeir, sem því hafa kynnzt af
eigin raun. En hugsanlegt
er, að með sameiginlegu
átaki megi koma í veg fyrir
að slíkir sorgaratburðir verði
svo tíðir í framtíðinni sem
hingað til.
Umferðarslysin eru orðin
alvarlegt böl í þessu litla
þjóðfélagi okkar. Það er eng-
inn óhultur í umferðinni. Sá
ökumaður, sem sýnir fyllstu
varkárni og fer eftir um-
ferðarreglum í einu og öllu,
er í jafn mikilli hættu stadd-
ur og aðrir vegna þess, að
hann getur orðið fyrir barð-
inu á mistökum annarra í
umferðinni hvenær sem er.
Hvað er til ráða? Sennilega
er agaleysið í umferðinni orð-
ið svo alvarleg meinsemd, að
eina ráðið sé að stórherða
viðurlög við umferðarlaga-
brotum. Sumir hafa spurt
hvort ástæða sé til að birta
í fjölmiðlum nöfn þeirra sem
teknir eru ölvaðir við akstur.
í sumum löndum eru menn
settir í tugthús fyrir að aka
undir áhrifum áfengis. Þá er
íhugunarefni hvort sektir við
of hröðum akstri séu nægi-
lega háar og önnur viðurlög
nægilega ströng.
Því verður ekki haldið
fram með rökum, að um-
ferðarfræðsla og upplýsinga-
starfsemi um umferðarmál
sé af skornum skammti.
Þvert á móti hefur sú starf-
semi verið mjög umfangs-
mikil árum saman. Engin
spurning er um það, að hún
ber verulegan árangur þegar
sérstakt átak er gert, t.d. um
helgar að sumri til, þegar
vitað er að umferðin verður
mikil. En umferðarfræðslan
virðist einungis bera tak-
markaðan árangur og
tímabundinn. Er þá um ann-
að að ræða en hert viðurlög
til þess að aga Islendinga í
umferðinni?
Hvers vegna v<
árekstrar og sl
eftirAmþór
Ingólfsson
Komi fréttir frá lögreglunni í
Reykjavík í einhverjum hinna fjöl-
mörgu fjölmiðla sem flytja okkur
landsmönnum allskonar boðskap,
þá bregst það varla að ekki sé ein-
hvers staðar í þeirri frétt að finna
frásögn af því að svo og svo marg-
ir árekstrar hafí orðið í umferðinni
í Reykjavík þennan tiltekna sólar-
hring og þá um leið að þetta margir
hafi slasast eða látist.
Það hlýtur því að vera allnokkurt
umhugsunarefni þeim sem eru
nauðugir viljugir þátttakendur í
umferðinni í Reykjavík, en sleppa
blessunarlega við þessi óhöpp, hvað
það er í raun og veru sem orsakar
allan þennan óhappafjölda. Ja, hvað
er það? Heyrst hefur í þeirri um-
ræðu að það væri svo mikil umferð
að ekki væri á öðru von en eitthvað
gerðist og þá um leið bent á að
innflutningur bfla væri svo gegnd-
arlaus að það næði engri átt. Það
væri ekki hægt að taka á móti öllum
þessum fjölda, gatnakerfið væri
ekki þannig úr garði gert að flutn-
ingsgetan væri sú sem vera þyrfti.
Er þetta ástæðan? Nei varla, eða
hvað. Getur það verið að einhverj-
um, sem ekur um götur Reykjavík-
ur, sjáist yfir allan þann bílafjölda
sem þar fer um. Það er ekki trú-
legt. Er það hugsanlegt að þeir sem
lenda í umferðaróhöppum reyni að
nota allan þennan bílafjölda á göt-
unum sem afsökun fyrir því að þeir
lentu í umferðaróhappinu. Það er
ekki óhugsandi en er það raun-
hæft? Varla. Það dylst auðvitað
engum sem skoða vill þessa hluti
að bflafjölgunin hér í Reykjavík er
óhemju mikil og það dylst heldur
engum að umferðarþunginn er að
sprengja gatnakerfíð. Hvernig ætti
annað að vera? Hvernig ætti eitt
bæjarfélag að auka svo mikið flutn-
ingsgetu síns gatnakerfis að það
geti haldist í hendur við þá mjög
svo öru fjölgun þeirra ökutækja sem
um gatnakerfið þurfa að komast á
eins stuttum tíma og fjölgunin ger-
ist á? Nei, við því er ekki að búast,
það er ekki sanngjarnt að ætlast
til þess. Það má auðvitað velta því
fyrir sér hvort þeir vísu menn sem
hönnuðu gatnakerfið hafi verið
nægilega framsýnir þegar þeir
ákváðu að svona skyldi það vera.
Þessu má aðeins velta fyrir sér en
hér verður það ekki rætt frekar.
Ef bíll er kyrrstæður þá eru nú
ekki ýkja miklar líkur á að hann
verði valdur að tjóni í umferðinni
en þegar hann fer af stað breytist
málið verulega.
Fátítt er að bfll fari af stað nema
að þar eigi maður hlut að máli og
það er þá undir manninum komið
hvernig til tekst með ferðalagið.
Það er með öðrum orðum maðurinn
sem stjórnar ökutækinu, og aðeins
hann, sem þarna ræður ferðinni.
Það er alveg sama hvernig að-
stæður eru, hvort heldur er fagurt
sumarveður, blindbylur að vetrar-
lagi eða fljúgandi hálka, það er
maðurinn sem stjórnar bflnum, og
það er aðeins til hans sem hægt
er að rekja orsökina fyrir óhappi
ef það verður.
Hver er skýring ökumanna á því
að óhapp varð? Ýmsar skýringar
eru sjálfsagt gefnar en oftast þó
þessi: „Ég sá ekki bílinn fyrr en
það seint að ég gat ekkert gert."
Og hvers vegna sá maðurinn ekki
bílinn? Svarið er nokkuð augljóst
og einfalt. Maðurinn var einfaldlega
ekki með hugann við aksturinn. Það
var eitthvað sem slævði eftirtekt
hans og dómgreind. Inn í þetta
Arnþór Ingólfsson
„Það er alveg sama
hvernig aðstæður eru,
hvort heldur er fagurt
sumarveður, blindbylur
að vetrarlagi eða fljúg-
andi hálka, það er
maðurinn sem stjórnar
bílnum, og það er að-
eins til hans sem hægt
er að rekja orsökina
fyrir óhappi ef það
verður."
dæmi kemur auðvitað margt sem
hægt væri að draga fram en aðeins
Á samæfingu hjálparsveitanna var meðal annars sett á svið rallí slys.
Tveir menn voru fastir í bfl sem hafði lent í veltu og þurftu að björg-
unarsveitarmenn að losa þá á úr flakinu.
Samæfing Landssambands hjálpar-
sveitar skáta:
Jarðskjálfta-
slys sett á svið
í Reykjahlíð
LANDSSAMBAND hjálparsveita
skáta hélt tveggja daga samæf-
ingu um helgina. Þessar samæf-
ingar hafa verið haldið nokkuð
reglulega undanfarið og var sú
síðasta haldin fyrir um einu ári
í Borgarnesi. Að þessu sinni tóku
120 sveitarmenn frá 18 hjálpar-
lllúð að sjúklingi á Jarðskjálftasvæ
sveitum af öllu landinnm þátt í
æfingunni.
Fyrri daginn fór samæfíngin
fram á Möðrudalsöræfum en í
Reykjahlíð í Mývatnssveit þann
sfðari.
Á Möðrudalsöræfum var sveitun-
um skipt niður í aðgerðahópa sem
fengu síðan verkefni hér og þar um
svæðið. Reynt var á leitartækni
þátttakenda og voru þeir látnir
fínna sjúklinga og hlynna að þeim