Morgunblaðið - 10.09.1987, Qupperneq 53

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 10. SEPTEMBER 1987
53
Minning:
Edda Björnsdóttir
augnlæknir
Edda Bjömsdóttir augnlæknir er
látin, langt um aldur fram, einung-
is fimmtug að aldri. Hún var gáfuð
og glæsileg, þróttmikil og þrautseig
svo af bar. Edda var dóttir hjón-
anna Björns Sigurðssonar læknis
og Unu Jóhannesdóttur. Bjöm faðir
hennar dó einnig ungur frá hálfn-
uðu geysimerku ævistarfi, en hann
var án efa einn fremsti vísindamað-
ur í læknastétt sem íslendingar
hafa eignast. Una lifir dóttur sína.
Námsferill Eddu var glæsilegur.
Hún lauk stúdentsprófi frá Mennta-
skólanum í Reykjavík, innritaðist í
nám í læknisfræði við Háskóla Is-
lands en hvarf síðan frá námi og
flutti með eiginmanni sínum, Leifi
Bjömssyni lækni, vestur til Banda-
ríkjanna, þar sem hann hóf sérnám.
Þau eignuðust þijú böm, Árna,
Bjöm og Helgu. Leifur og Edda
skildu og hún fluttist með bömin
aftur til Islands og hóf að nýju nám
í læknisfræði við háskólann árið
1964 og útskrifaðist sem kandidat
í læknisfræði árið 1970. Hún stund-
aði síðan framhaldsnám í augn-
læknisfræði við Moorfields Eye
Hospital í Lundúnum, en sú stofnun
mun ein sú virtasta í augnlækninum
í Bretlandi. Hún hóf störf sem sér-
fræðingur á Landakotsspítala árið
1979 og vann þar til dauðadags.
Ég kynntist Eddu lítillega sem
námsmanni, þegar hún hóf nám að
nýju við læknadeild Háskóla ís-
lands. Það sást fljótt að þar fór
óvenju dugleg og metnaðarfull ung
kona, sem sinnti erfíðu námi og
bömum af stakri kostgæfni.
Ég kynntist Eddu aftur nánar
þegar hún hóf störf á Landakots-
spítala skömmu á eftir mér árið
1979. Við starfsbræður hennar
sáum fljótt að hún hafði alla þá
eiginleika sem prýða mega góðan
lækni. Hún var vel menntuð, greind
og nákvæm í störfum sínum. Dug-
leg var hún og ósérhlífin svo af
bar, enda störfum hlaðin fljótlega
eftir að hún hóf vinnu sem augn-
læknir. Hún var óvenju góður
félagi, skemmtileg, hugmyndarík
Minning:
Fædd 10. nóvember 1924
Dáin 31. ágúst 1987
Elín Jörgensen nágrannakona
mín er látin. Er þetta satt? Þannig
er gangur lífsins, en samt vill eng-
inn trúa.
Við Ella kynntumst fyrst árið
1963, en það ár fluttum við fjöl-
skyldan í húsið Bogahlíð 18. Þar
bjó hún þá með tveimur bömum
sínum, Sigríði og Kristni Kristins-
bömum, en stuttu síðar giftist hún
Guðmundi Bergþórssyni og eignuð-
ust þau tvíburana Halldór og
Stefánn. Samgangur var mikill á
milli bamanna okkar svo það fór
ekki hjá því að við hefðum samband
hvor við aðra, enda reyndist hún
okkur öllum vel. Þessi glaða og
góða kona skilur eftir margar minn-
ingar. Þau voru svo samrýnd hjónin
og oft var glatt á hjalla, enda ber
heimilið þess merki að vel var um
allt hugsað og með miklum glæsi-
brag. Starfskröftum sínum utan
heimilis eyddi Ella lengst af við
vinnu í Hlíðaskóla, og gerði það
hana mjög meðvitaða um bömin í
hverfinu, sem hún unni mjög. Samt
vann hún líka mörg ár við hlið
manns síns, sem hægri hönd hans
í hans lífstíðarstarfí, og var það
þeim báðum til mikillar gleði í lífínu.
Alltaf voru þau tilbúin að hjálpa
náunganum og er mér hvað minnis-
stæðast er ég sjálf átti um sárt að
binda árið 1980, en þá var ekki
legið á liði sínu, með öllum þeim
og yfírleitt hrókur alls fagnaðar.
Þær em ófáar minningamar frá
kaffistofunni þar sem allt milli him-
ins og jarðar var rætt.
En starfsævin varð stutt. Fyrir
allmörgum ámm veiktist hún af
þeim sjúkdómi sem að lokum varð
henni að aldurtila. Hún barðist við
sjúkdóm sinn af óvenju miklu
hugrekki, kvartaði aldrei og vann
meðan nokkurt þrek var eftir eða
þar til hún var lögð inn á Landa-
kotsspítala í síðasta sinn. Þar lést
hún hinn 5. september sl.
Ég sakna sárt góðs vinar. Dýpri
harmur er kveðinn að móður henn-
ar, bömum og systkinum. En
minningin um óvenju merka konu
lifir.
Ég votta ættingjum mína dýpstu
samúð.
Ásgeir Jónsson
Löngu og ströngu stríði er lokið.
Lengi hefur verið ljóst, að það
gæti ekki farið nema á einn veg,
reyndar svo, að við hlutum að horfa
í fomndran á baráttu- og viðnáms-
þrek hennar. Hvað eftir annað
virtist sem hún hlyti að verða ofur-
liði borin, en aftur og aftur reis hún
upp; aftur og aftur var hún komin
á fulla ferð í starfí og stússi, stað-
ráðin í að lúka fyrst þessu, svo hinu
áður en ... rétt eins og fjallgöngu-
maður, sem setur sér að ná nýju
og nýju kennileiti unz hann stendur
á efsta tindi.
Þessi barátta var táknræn fyrir
líf þessarar stoltu, hnarreistu og
sterku konu. Þannig var hún, þegar
við kynntumst henni fyrst í þriðja
bekk Menntaskólans í Reykjavík,
yngstu bekkjarsysturinni, sem var
fljót að sýna og sanna, að hún var
engra eftirbátur, hvoríri í lærdómi
né leik.
Það var frá öndverðu ljóst, ekki
aðeins vegna eðlis Eddu Bjöms-
dóttur, heldur og þess uppeldis,
stuðnings og þeirrar hvatningar,
sem hún naut heima fyrir, að hún
mundi halda áfram námi að loknu
innileik sem hægt er að hugsa sér,
og vil ég sérstaklega þakka alla þá
góðvild.
Vegir Guðs era órannsakanlegir
og nú er hún horfín á vit æðri starfa.
Ég sendi fjölskyldu hennar mínar
innilegustu samúðarkveðjur —
blessuð sé minning hennar.
Björg
stúdentsprófí, sem á þeim ámm var
fyrirsjáanlegur lokapunktur á
námsferli flestra stúlkna. Þá var
háskólanám ennþá munaður og
ekki námslánum fyrir að fara. Við
vissum, að hún sótti í báðar ættir
menntunar- og menningarlegan
metnað, og fundum, að þar átti hún
sterkan og örvandi bakhjall til
stórra átaka. Leið hennar í lækna-
deild Háskóla íslands var því eðlileg
og sjálfsögð.
Enda þótt hjúskapur og bam-
eignir yrðu fljótlega aðalverkefni
flestra okkar stelpnanna urðum við
all undrandi þegar Edda var allt í
einu kominn í hóp eiginkvenna og
ungamæðra og búin að leggja lækn-
isfræðina á hilluna eftir að hafa
lokið prófí í 1. hluta þessa erfiða
náms. Hinsvegar kom það okkur
ekkert á óvart, eftir að ljóst varð
að eiginmaður hennar vildi setjast
að í Bandaríkjunum, að hún skyldi
koma heim og hefja námið á ný,
þó svo að hún hefði þá þijú böm
um að hugsa. Sú ákvörðun hennar
var vissulega umdeild, því svo sann-
aralega var tíðarandinn konum ekki
uppörvandi til slíkra verka. Þá þótti
sjálfsagt, að ungar konur legðu á
sig strangan vinnudag auk heimilis-
starfa meðan eiginmenn þeirra
stunduðu háskólanám, en allt annar
handleggur ef þeim datt í hug að
gera það sama til þess að öðlast
slíka menntun sjálfar. En myndin
sem Edda hafði dregið upp fyrir
okkur af lífí sínu sem læknisfrú á
bandarísku vísu, hæfði á engan
hátt þessari stórlyndu og sterku
konu, fyrir utan að hún gat hvergi
hugsað sér að búa nema á íslandi.
Við höfðum líka alltaf vitað og
fundið að hún ætlaði sér annað hlut-
skipti, að hún vildi verða læknir
sjálf og það góður læknir.
Hún hætti heldur ekki fyrr en
því takmarki var náð; vann að því
eins og hún vann á veggjunum, sem
hún braut niður í húsinu sínu á
Smáragötunni, þegar hún var að
gera það upp. Varð þá ýmislegt
undan að láta og kannski ýmsu að
fóma, sem henni var óljúft, en
stefnan hafði verið mörkuð og ekki
aftur snúið.
í augum Eddu vom erfíðleikamir
hvatning t.il átaka, til þess eins að
sigrast á þeim. Vol og vfl vom henni
lítt að skapi, enda kvartaði hún
aldrei og miklaðist aldrei af því sem
hún gerði. „Ég hef bara puðað eins
og aðrir,“ sagði hún, þegar á hana
var borið lof í lokaprófshófínu henn-
ar, sem hún hafði undirbúið í
skothvelli um leið og hún saumaði
sér nýjan samkvæmiskjól. Hvom-
tveggja var henni næsta lítið mál
að drífa af. En svo bætti hún við:
„Þetta er bara spuming um hvers-
konar puð maður eyðir ævinni í.“
En það varð ekki öllum jafn mik-
ið úr sínu puði og Eddu; flestir
hefðu þurft amk. tvö líf til að af-
kasta því sem hún gerði.
Margs er að minnast þegar horft
er um öxl, ekki sízt frá mennta-
skólaáranum, þar sem við fylgd-
umst að fjórar í 5. bekk inn í annan
af tveimur stærðfræðideildarbekkj-
um og eignuðumst þar að vinum
og félögum stóran hóp góðra og
skemmtilegra stráka. Þar var oft
glatt á hjalla og átti Edda sinn stóra
þátt þar í, því hún var sú sem kunni
alla stúdentasöngvana og vissi frá
eldri frændum og vinum þeirra,
hvemig glaðir stúdentar og heims-
menn haga sér á góðri stund.
Þannig hefur hún líka sett svip
sinn á árganginn okkar, MR-’55, á
árlegum samvemstundum hans,
þar sem hún lét sig aldrei vanta.
Þessi hópur kveður hana með þakk-
læti og mikilli eftirsjá.
Við munum ætíð minnast Eddu
sem skólafélagans og konunnar
sem sífellt leitaði á brattann; sem
ódeig réðist á hveija hindmn; sem
aldrei hvikaði frá settu marki; kon-
unnar, sem þurfti líka marga hildi
að heyja og sýndi í lokarimmunni
við ósigrandi andstæðing fádæma
úthald og hetjulund.
Elskulegum bömum hennar,
móður og ættingjum öðmm sendum
við innilegustu samúðarkveðjur.
Guðrún Jónsdóttir,
Steinunn Lárusdóttir,
Margrét Heinreksdóttir.
Nokkur kveðjuorð frá augn-
deild Landakotsspítala
Augndeild var formlega stofnuð
við Landakotsspítala 1969 og með
aukinni starfsemi og tilkomu
göngudeildar augndeildar árið 1973
var fyrsti aðstoðarlæknirinn ráðinn
til eins árs. Það var Edda Bjöms-
dóttir, læknir, sem var að hefja
sémám í augnlækningum. Vann
hún jöfnum höndum inni á skurðar-
og legudeild og á göngudeildinni,
nýkomin frá hálfs árs námskeiði í
augnlækningum á Moorfíelds Eye
Hospital í London. Árin 1975 til
1977 var hún aftur aðstoðarlæknir
augndeildarinar eftir kandidatsár á
öðrum deildum.
Á Moorfíelds Eye Hospital hafði
hún kynnst nokkmm þekktustu
augnlæknum heims og má þar
fremstan telja mr. Noel Rice, sem
hefur heimsótt hana árlega og
síðast nú í júlí. Urðu þessi góðu
kynni til þess, að hún réðst sem
aðstoðarlæknir að Moorfíelds til
eins árs haustið 1977 og var jafn-
framt starfandi við Institute of
Ophthalmology í London. Kom hún
þangað frá Svíþjóð þar sem hún
hafði verið aðstoðarlæknir á augn-
deild í Vánersborg um sumarið,
eftir að hún hætti á augndeildinni
hér.
Edda fékk sérfræðiviðurkenn-
ingu í augnlækningum í mars 1979
og hefur síðan verið einn af augn-
læknum Landakotsspítala. Jafn-
framt vinnunni á sjúkrahúsinu
stundaði hún glákusjúklinga á
göngudeild augndeildar og rak eig-
in stofu. Ennfremur fór hún reglu-
legar augnlækningaferðir til
Borgarness allt til síðastliðins vor
og í allmörg ár einnig til Selfoss.
Frá 1982 var hún ráðgefandi augn-
læknir á Landspítala. Hún var
fulltrúi Augnlæknafélags íslands í
stjóm Ljóstæknifélagsins.
Árið 1975 veiktist hún af meini
því, sem varð henni að aldurtila,
en lét ekki bilbug á sér finna og var
í fullu starfí þar til í árslok 1985
að hún varð að hætta skurðstofu-
vinnu. Stofu sinni hélt hún opinni
á meðan stætt var og einnig göngu-
deildarvinnu fram á sl. vor.
Eddu er sárt saknað af okkur
kollegum og öðm samstarfsfólki,
en kjarkur hennar og dugnaður
verður okkur minnisstæður og til
eftirbreytni ólifuð ár. Fjölskyldu
hennar vottum við djúpa samúð.
Fyrir hönd augndeildar Landa-
kotsspítala,
Hörður Þorleifsson
Ella stjúpmóðir okkar er látin
eftir erfíða sjúkdómsbaráttu, sem
hún háði af ótrúlegu þreki ogþraut-
seigju.
Elín Jörgensen hét hún fullu
nafni, fædd í Reykjavík 10. nóvem-
ber 1924. Og í Reykjavík ólst hún
upp og átti þar lengstum heima.
Með fyrri manni sínum átti hún
tvö böm, Sigríði og Kristin. Hún
giftist föður okkar, Guðmundi
Bergþórssyni fyrir rúmum tveimur
áratugum, og þau eignuðust 2
drengi, tvíbura, Stefán og Halldór,
og ólu þau þessi 4 böm upp í einum
systkinahópi.
Við komum oft til Ellu okkar og
pabba og áttum hjá þeim marga
glaða stund. Og þær stundir em
okkur afar dýrmætar og gleymast
ekki. Alltaf tók hún okkur tveimur
höndum, og við fundum ekki annað
en að í henni ættum við aðra móður.
Þetta glaða og bjarta viðmót
varð okkur þeim mun meira vert,
þar sem við fengum þá fremur not-
ið föður okkar og heimilis hans.
Og með þessum fáu línum viljum
við tjá þakklæti okkar bræðra fyr-
ir, að Ella skyldi leyfa okkur að
njóta örlætis hjarta síns og ríku-
legra mannkosta. Það er okkur
ómetanlegt að mega minnast
margra bjartra stunda í návist þess-
arar góðhjörtuðu og elskulegu
konu.
Líf farmannskonunnar er ekki
ávallt léttbært, og stundum verður
biðin nokkuð löng. En Ella okkar
stóðst öll erfiðu prófin, og vissulega
var það henni mikið gleðiefni, þegar
faðir okkar kom alkominn í land.
EUa vann líka sjálf iöngum utan
heimilis, og þar rækti hún störf sín
af samvizkusemi og m'imennsku
svo sem endra nær.
Far þú í friði,
friður guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
(Valdimar Briem)
Elín Jörgensen verður jarðsungin
frá Fossvogskirkju í dag. Blessuð
sé minning hennar.
Óli, Steini og Beggi.
+
Eiginmaður minn, faðir minn og afi,
JÓN HILMAR JÓIMSSON,
fyrrverandi formaður Sjómannafélags Reykjavíkur,
verður jarðsettur frá Fossvogskapellu föstudaginn 11. september
nk. kl. 10.30. Blóm og kransar vinsamlega afþakkaðir.
Þeir sem vildu minnast hans vinsamlegast látið Slysavarnafélag
islands njóta þess.
Sigurlaug Jónsdóttir,
Jón Hilmar Jónsson,
GunnarJónsson,
RagnarJónsson,
Hilmar Jónsson.
t
FRIÐRIKA S. FRIÐRIKSDÓTTIR,
áður Hafnargötu 41,
Keflavík,
lést á Hrafnistu, Hafnarfiröi, þriðjudaginn 8. september.
Lára Janusdóttir,
Guðlaugur B. Þórðarson.
t
Eiginkona mín, móðir, tengdamóðir og amma,
MÁLFRÍÐUR JENSDÓTTIR,
Köldukinn 10,
Hafnarfirði,
verður jarðsungin föstudaginn 11. september kl. 15.00 frá Hafnar-
fjarðarkirkju.
Þeim sem vildu minnast hennar er vinsamlegst bent á að láta
líknarstofnanir njóta þess.
Gisli Emilson,
Heiðar Gislason,
Stefanía Viglundsdóttir,
Frfða Kristfn Heiðarsdóttir.
Elín Jörgensen