Alþýðublaðið - 14.05.1932, Qupperneq 1

Ilpýðnblaðið
1932.
Laugardaginn 14. raaí.
114. tölublað.
Nýkomið:
Kápatan, KJóIatan,
Pils og Blússur.
Soffisibúð.

Þar sem ég flyt vinnu-
stofu mína i geymslu-
H pláss pað, sem ég hefi
^ geymt i húsgögn min,
(Laufásveg 2 A stein-
® húsið) pá sel ég alt
S sem eftir er af hús-
Ö gögnum með sérstöku
Pdlsk og eusk
Steamkol, bezta tegund,
dvalt fyrhligg|anði.
g
11
með
æ
k
i
f
Td: 2 manna rúm á 5o
kr. náttborð að eins 3o
kr. Klæðaskápur með
mjög lágu verði. Borð
á 2o kr, Barnaiúm sund-
urdregin á 35 kr. Komm- r
óður á 4o kr. Skriíborð j
á 75 kr. Nýr skáp- g
grammófónn á loo kr.
Ódýrir dívanar. Mjög
vandað svefnherberg- e
issett rreð lágu verði. r
Alltmeðgöðumgreiðslu 9
skilmáium, |
TrésmfðastoSu Ragnars
Halldóvssou, fúauSásvegi 2.
TILKYHMIM©.
Heitt morgunbrauð frá kl. 8 f. m.
ieast á eftirtöldum stöðum:
Bræðraborg, Símberg, Austrrr-
•atræti 10, Laugavegi 5. Kruður á
5 auxa, Rúnnstykki á 8 au., Vín-
arbrauð á 12 au. Alis lags veit-
ángar frá kl. 8 f. m. til IU/2 e. nt.
Engin ómakslau*
j. Simonarsom [& Jónsson.
Sparíð peninga Forðist ópæg-
todi. Munið pví eftir að vanti
ykkur rúður i glugga, hringið
I sima 1738, og verða pær strax
iétnar i. Sanngjamt verð.
Plöntur
til útplöntunar fást hjá
Vald. Poulsen.
Mapparstíg 29.
Síml 24
Okkar ágætu pvottakör úr eik,
siétthefluð, með hönkum, máluð.
Hreinar brennikjöttunnur, heilar og
hálfar, teknar í' skiftum. Mikið
lækkað kontant verð til mánaða-
móta. Notið tækifærið, Beykis-
vinnustofan, Kiapparstíg 26.
fpgp Sparii peMfiasia.
Notið hinar góðu en ódýru Ijós-
myndir í kreppunni. 6 myndir 2
krónur, tilbúnar eftir 7 mínútur
Opið frá 1—7, á öðrum tíma eftir
óskum. Sími 449. — Phothomaton
Templarasundi 3. A/MH
ALÞÝÐUPRENTSMIÐJAN,
Hverfisgötu 8, sínri 1294,
tekur að sér alls konar
tækifærisprentun, svo
sem erfiljóð, aðgöngu-
miða, kvittanir, reikn-
inga, bréf 0. s. frv., og
afgreiðir vinnuna fljótl
og við réttu verði. —
Dívanar, margax gerðdx. Gert
við notuð húsgögn. F. Ólafsson,
Hverfisgötu 34.
Tannlækningastofan,
Strandgötu 26, Hafnarfirði, sími 222
Opin daglega kl. 4,30—5,30.
HALLUR HALLSSON, tanniæknir.
Dlvanav, margar gerðlr
Syrirligglandi. Werðið hvergi
lægra en f Tjarnargðtn 3.
Ailt iTieö ísleiiskum skipiun!
ísland fyrfr tsfendinga.
Fyrst pegar síldveiðar byrjuðu
hér við land, voru það nær ein-
göngu Norðnnenn sem stunduðu
J:ær. felendingar kunnu ekki veíðir
aðferðirnar og gátu pess vegna
ekld á þennan hátt sótt gu.ll í
greipar Ægis. En þeir voru dug-
legir og námfúsir og lær'ðu því
fljótt iistina af frændum sínum,
enda leið ekki á löngu, par tíl
lær-iisveinamir voru orðnir meist-
'urunum jafnsnjailir eð;a snjallari.
Þa'ð var augljóst mál, að ó-
hyggilegt var a'ð kasta allri þeirri
isíld í sjóinn aftur, sem ekki var
söltunarhæf till útflutnings, þess
vegna leið heldur ekki á löngu,
]>ar til verksmiðjur risu upp í
sambandi við síldveiðarnar, —
hinar svo kölluðu síldarverk-
simiðjur.
Iiér voru pað Norðmenn og
Danir, sem voru að verlíi. Þeir
sáu fljótt hve mikiil gróði var
að pví að starfrækja hér sí'ld-
arverksmi'ðjur, enda var pað svo
alt fram a'ð árinu 1930, aö annar
atvinnurekstur var ekki álitlegri.
íslendingar hafa sýnt óþarflega
mikið tómlæti í því að yfirtaka
þennan atvinnurekstur og njöta
sjálfir pess hagnaðar, sem hann
hefiir veitt og mun veita. Spor í
áttina er þó býgging Ríltisverk-
smiðjunnar. En hve,miki'ð sá ó-
hæfilegi dráttur, sem varð á
framkvæmdum pess máls, hefir
kostað pjóðina, er ég ekki fær um
að reikna, en það eitt er víst, að
sú upphæð er stór.
Það þarf ekki að bera pví vi'ð,
að nægar ástæður haii ekki ver-
i'ð fyrir hendi táil pess að taka
pessi mál alvarlegum tökum. Á
hverju sumri hafa hinir útlendu
verksmiðjueigendur notað að-
stöðu sína á mjög ösæmilegan
hátt. Þeir hafa oft lækka'ð verð
síldarinnar á miðjum veiðátíma,
og lítið eða ekkert hirt um gerða
samninga, ef peim hefir boðið
svo við að horfa, ásamt margvís-
legri annari ósvífni, sem of langt
yrði hér upp að telja.
Þetta er sú hliðin, sem snýr að
útgerÖarmönnum og sjómöinnum.
En pað eru til fleiri hliðar á
þessu máli, par á meðal ein, sem
snýr að verkamöninunum í landi.
Um pá hlið málsins vii ég fara
hér noklirum orðum.
Á fyrstu starfsárum síldarverk-
smiðjanna voru pað nær ein-
göngu útlendingar, sem unnu við
pær. Þetta breyttist pó smám
saman til hins betra, og það jafn-
vel svo, að útlendingarnir voru
að mestu horfnir. Þessi dýrð stóð
pó ekld lengi. Með aúknum saiH-
tökum verkalýðsins og par af
leiðandi hækkandi kaupi fóru
verksmiðjueigendur að taka upp
aftur pann sið, að flytja sem
allra rnest inn af útlendum verka-
mönnum. ,
Að vísu eru til lög, sem tafc-
marka eða jafnvel banna pennan
innflutning, nema um nauðsyn-
lega sérfræðinga sé að ræ'ða, en
reynslan hefir pvi miður sýnt pað,
að lög pessi em lítið annað en
pappírslög.
Fjöldi útlendinga hafa árlega
verið fluttir inn í landið undir
pví yfirskini, að um nauðsynilega
sérfræðinga væri að ræða, eo
sannleikurinn er sá, að innflutn-
ingur pessd er nær eingöngu
kauplækkunarárás hinna útlendu
atvinnurekenda.
í sumum tilfiellum hefir ríkis-
stjórnin vedtt undanpágu fyrir
þessa yfirskyns-sérfræðinga, en
stundum hafa þeir verið fluttir
Unn í heimildarleys'i. Hvorttveggja
er jafn-vont.
Það er heldur ekki við góðu að
búast, par sem- lítið eða ekkert
eftiriit er haft með pví, hvort
lögum pessum er hlýtt eða ekki.
Eins og búið er að taka fram,
pá hafa allar pær síldarverk-
smiðjur, sem starfræktar hafa vpr-
ið hér á landi, meira eða miinna
nótað útlendan vinnukraft. Þó
hefir Ríkisverksmiðjan í þau tvö
ár, sem hún hefir starfað, skor-
ið sig alveg úr. í hennar þjónustu
hefir a'ð eins verið edmn útlendur
verkamaður, — yfirmiaðurinn í
lýsishúsinu.
Þrátt fyrir takmarkaða pekk-
ingu á verksmiðjurekstri, 'þá tiika ,
ég ekki við að fullyrða þaö, a&
útlendingar eru ekki nauðsyalegir
við nokkurt v&rlc í síldarverk-
smiðju, nema ef vera skyldi vi'ð
Iýsið. Islendingar hafia ekki enn
sem komið er siett sig inn í það
starf eins og skyidi.
En einmitt pað, að RíkisveXk-
smiðjan hefir ekki pörf fyiir nema
að eins einn útlending, er sönmin
pess, að rikisstjórnin hefir veriö
óparflega örlát á innflutnings-
leyfin, og hefir með pví gengið
mjög á rétt liins íslenzka verka-
lýðs.
Það miunu margir líta svo á, að
í pessu sambandi megi einnig
minnast á framkvæmdastjóra Rík-
isverksmiðjunnar, par sem hann
er útlendingur. En par eð ég
hefi hér eingcngu talað um verka-
menn, en ekltí menn úr hinni
svo kölluðu „yfirstétt", þá ætla
ég a'ð eftirláta hverjum öðrum,