Morgunblaðið - 23.09.1987, Page 27

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 23. SEPTEMBER 1987
27
Nú er rétti tíminn
til að safna birkifræi
Fræið verður notað til að græða landið trjám
BIRKIFRÆ hefur náð fullum þroska víðast hvar og nú er því
rétti tíminn til að safna þvi saman svo nota megi það til upp-
græðslu. Skógrækt rikisins, Landgræðsla ríkisins og Rannsókna-
stofnun landbúnaðarins ætla að fá almenning i lið með sér við
fræsöfnun.
Andrés Amalds, starfsmaður
Landgræðslunnar, sagði að hing-
að til hefði mest áhersla verið lögð
á grasrækt, en nú ætti að gera
tilraun til að að græða landið upp
með skógi. Sá skógur ætti þó
ekki að vera nytjaskógur, heldur
landgræðslu- og landvemdar-
skógur. „Núna er besti tíminn til
að safna birkifræinu og við höfum
leitað til gmnnskóla og fram-
haldsskóla eftir hjálp við söfnun-
ina. All margir skólar hafa sýnt
málinu mikinn áhuga," sagði
Andrés. „Þá hefur Landvemd
einnig sent aðildarfélögum sínum,
sem em um 60, beiðni um aðstoð
við söfnunina. Það er mjög einf-
alt að safna fræinu og því má
kannski helst iíkja við að tína
ber. Berin em hins vegar borðuð
en fræin er hægt að nota til að
græða upp landið. Það getur hver
sem er tekið þátt í þessu og eng-
in ástæða til að leita langt yfír
skammt. Þannig getur til dæmis
fólk í Reykjavík tínt fræin í garð-
inum heima hjá sér.“
Andrés sagði að í vetur yrðu
gerðar ýmsar tilraunir með birki-
fræ. „Það verður herinsað og
spímnarprófað. Sfðan verða gerð-
ar tilraunir með að húða það með
áburði eða öðmm efnum til að
auka líkumar á að sáning heppn-
ist. Til þess að tilraunimar gefí
góða raun þarf mikið magn af
fræi og því þörfnumst við aðstoð-
ar almennings. Nú er óvenju gott
fræár og þvf verðum við að leggja
mikla áherslu á að safna sem allra
mestu. Birkið ber engan skaða
af þessu og með réttri meðhöndl-
un er hægt að geyiria fræið í
nokkur ár. Það er því verðugt
verkefni fyrir almenning að tína
birkifræ og stuðla þannig að efl-
ingu gróðurs á íslandi," sagði
Andrés Amalds.
Hvar ogf hvernig- á að
tína?
Þeir sem vilja leggja sitt af
mörkum til að græða landið ættu
því að byija að tína. Það er hægt
að gera hvar sem er og útlit
tijánna skiptir ekki máli. Frære-
klar em tíndir af tijánum í heilu
lagi og þeim safnað í fötu eða
poka. Nauðsjmlegt er að tæma
söfnunarílát reglulega í striga-
poka þar eð óþurrkað fræ geymist
illa í plasti. Ef söfnun stendur
yfír í nokkra daga eða fræið er
ekki sent strax, verður að breiða
úr því til að koma í veg fyrir að
það hitit. Öll fjölskyldan getur
tekið þáft í söfriuninni.
Jóhann Pálsson, garðyrkju-
stjóri Reykjavíkurborgar, sagði
að innan borgarmarkanna væri
víða hægt að fínna birki. „Þeir
sem ekki hafa eigin garð með
Andrés Arnalds tíndi nokkra
frærekla af birkitijám við Al-
þingishúsið. Á innfelldu
myndinni sést hvernig frære-
klamir iíta út.
birkitijám geta til dæmis farið í
Öskjuhlíðina," sagði Jóhann. „Þá
er efsti hluti Elliðaárdals ákjósan-
legur og svo er einnig með önnur
opin svæði í borginni. Svo getur
fólk einnig hugað að því hvort
kunningjamir eiga garð með birk-
itijám og fengið að tína þar. Mest
er af fræi á tijám sem vom úðuð
í vor. Vilji menn hins vegar tína
af tijám í Hljómskálagarði eða í
garðinum í Laugadal er þeim bent
á að hafa samband við garðyrkju-
menn borgarinnar, því eftirlit
verður að hafa með tínslu á þess-
um stöðum. Þá vil ég einnig biýna
fyrir fólki að ganga vel um og
gæta þess að bijóta ekki greinar
tijánna," sagði Jóhann Pálsson,
garðyrlq'ustjóri, að lokum.
Þegar búið er að safna fræinu
er hægt að hafa samband við
Skógrækt ríkisins (91-13422),
Morgunblaðið/Bjami
Landgræðslu rfkisins (91-29711
og 99-5088) eða skógræktarfé-
lögin á hveijum stað. Félögin em
um 40 víðs vegar um landið og
nánari upplýsingar um þau er að
fá hjá Skógræktarfélagi íslands
(91-18150). Þessir aðilar veita
fræunum viðtöku, en þau em
síðan send til tilraunastöðvar
Rannsóknarstofnunar landbúnað-
arins að Sámsstöðum í Fljótshlíð.
Norræn ráðstefna
með þátttöku 20
Islehdinga:
111 meðferð
og van-
ræksla á
börnum
ILL meðferð og vanræksla á
börnum verður umræðuefni á
norrænni ráðstefnu í Sandefjord
í Noregi sem hefst fimmtudaginn
24. september og stendur til 27.
september. Ráðstefnuna sækja
430 þátttakendur, þar af 20 Is-
lendingar.
Að ráðstefnuhaldi þessu stendur
starfshópur manna og kvenna sem
starfa að þessum málaflokki og
norsku Bamageðvemdarsamtökin
með stuðningi frá norska félags-
málaráðuneytinu. Er þetta þriðja
ráðstefnan sem haldin er um málef-
nið.
Þátttakendur verða aðallega fag-
menn sem vinna að þessum málum
s.s. uppeldisfræðingar, félagsráð-
gjafar; læknar og hjúkrunarfræð-
ingar; fóstmr og þroskaþjálfarar;
lögfræðingar og lögreglumenn;
stjómmálamenn, blaðamenn. Munu
þeir hlusta á alls 60 aðila flytja
erindi um fræðilega reynslu sína
og rannsóknir.
Rúmlega 20 íslendingar sækja
ráðstefnuna. Fulltrúi íslands í und-
irbúningsnefnd er Hulda Guð-
mundsdóttir yfírfélagsráðgjafí á
geðdeild Borgarspítalans.
(Ur fréttatilkynningu)
Ný bók eftir
Pétur Gimnarsson
BÓKAÚTGÁFAN Punktar hefur
gefið út nýja bók eftir Pétur
Gunnarsson og ber bókin heitið
Sykur og brauð.
f bókinni eru sýnishom þátta,
greina, pistla, erinda og hugvekja
frá síðustu fímmtán árum höfund-
ar. Sumt hefur ekki verið birt áður,
annað flutt á mannamótum eða öld-
um ljósvakans og svo efni úr blöðum
og tímaritum.
Sykur og brauð er 167 bls. að
lengd og fæst bæði innbundin og í
kilju.
Pétur Gunnarsson
Risa-
giilrót
Ggilsstödum.
JÓNAS Péturs-
son fyrrverandi
alþingismaður
hefur alla tíð
verið mikill
áhugamaður
um ræktun. Á
síðastliðnum
árum hefur
hann lagt stund
á ræktun græn-
metis með
góðum árangri.
Fyrir nokkrum
dögum fór Jón-
as í grænmetis-
garð sinn að ná
sér í gulrætur
og upp kom ein
risagulrót, 25
cm að lengd og
gild eftir því.
Gulrótin vóg
490 grömm.
Jónas þurfti
ekki að taka
fleiri gulrætur
þann daginn.
Morgunblaðið/Bjöm Sveinsson
Blðwdlli
MADONNA ER K0MIN í GRÍNMYNDINNI
Hver
er
stúlkai
Aðalhlutverk: Madonna,
Griffin Dunne,
Haviland Morris,
John McMartin.
Tónlistin
er eftir
Madonnu
Sýnd kl. 5 — 7 — 9 og 11