Morgunblaðið - 11.10.1987, Blaðsíða 63

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 11. OKTÓBER 1987
63
anna. Fundarmenn fögnuðu því
einnig að stárveldin skyldu stefna
að 50 prósent fækkun langdrægra
kjamorkuvopna og hvöttu til þess
að samið yrði um eyðingu efna-
vopnabirgða og bann við frekari
framleiðslu efnavopna. A ráðherra-
fundinum í Reykjavík lögðu aðild-
arríki Atlantshafsbandalagsins því
blessun sína yfir upprætingu með-
al- og skammdrægra flauga. „Nú
er Bandaríkjamanna að ákveða
framhaldið," sagði Carrington lá-
varður.
Sinnaskipti Vestur-
-Þjóðverja
í júlímánuði tilkynnti Mikhail
Gorbachev að Sovétstjórnin gæti
fallist á „tvöföldu núlllausnina",
þ.e. eyðingu allra skamm- og með-
aldrægra flauga og svo framarlega
sem kjarnorkuflaugar Vestur-Þjóð-
vetja, sem unnt er að búa kjarna-
oddum í eigu Bandaríkjamanna,
yrðu ekki undanskildar. Þar með
hafði brautin verið mörkuð í átt til
bráðabirgðasamkomulagsins, sem
risaveldin gerðu með sér, er Eduard
Shevardnadze átti viðræður við
bandaríska ráðamenn í Washington
í síðasta mánuði. Eftir að risaveldin
höfðu margítrekað ólíka afstöðu
sína til vestur-þýsku flauganna,
sem virtust ætla að tefja verulega
fyrir samkomulagi, lýsti Kohl kansl-
ari því óvænt yfir í ágústmánuði
að Vestur-Þjóðveijar væru reiðu-
búnir til að taka flaugamar niður
eftir að stórveldin hefðu eyðilagt
margnefndar flaugar sínar. Með
þessum sinnaskiptum hjuggu Vest-
ur-Þjóðveijar á hnútinn og víst er
að lengi munu menn velta því fyrir
sér hvað olli þeim.
Pullvíst má telja að þeir Reagan
og Gorbachev komi saman síðar í
haust til að undirrita samkomulag
um upprætingu meðal- og skamm-
drægra flauga og verður það í
fyrsta skipti sem stórveldin semja
um raunverulega afvopnun en ekki
takmörkun vígbúnaðar. Dagsetning
leiðtogafundarins verður ákveðin
er George Shultz utanríkisráðherra
Bandaríkjanna heldur til Moskvu
þann 23. þessa mánaðar til fundar
við Shevardnadze, starfsbróður
sinn. Samningamenn risaveldanna
í Genf leggja nú nótt við dag við
að leysa þau ágreiningsmál sem
eftir standa en þau munu flest vera
tæknilegs eðlis og aðallega varða
framkvæmd eftirlits og hvemig
staðið skuli að eyðileggingu vopn-
anna.
Víðtækar afleiðingar
Þegar hafa komið fram ákveðin
viðbrögð ráðamanna ríkja Vestur-
Evrópu og verður fróðlegt að
fylgjast með framvindu mála á þeim
vettvangi. Bretar og Frakkar
hyggjast ekki láta undan þrýstingi
um að skera niður eigin kjamorku-
herafla og Frakkar og Vestur-
Þjóðveijar hafa rætt um að koma
á fót sameiginlegu varnarmálaráði,
sem fleiri ríki Vestur-Evrópu geti
síðar átt aðild að. Bent hefur verið
á að Sovétstjómin muni vafalítið
halda áfram þeirri stefnu sinni að
freista þess að reka fleyg milli
Bandaríkjanna og bandamanna
þeirra í Evrópu. Ræða Gorbachevs
í Múrmansk á dögunum er raunar
staðfesting þessa svo og umræða
um að tiltekin svæði verði lýst
kjamorkuvopnalaus, sem er bæði
óframkvæmanlegt og beinlínis stór-
hættulegt þegar litið er til þess að
kjamorkuvopn þjóna þeim tilgangi,
með ótvíræðum fælingarmætti
sínum, að koma í veg fýrir að ógn-
vænlegustu vígtólunum, hinum
hefðbundna vopnabúnaði, verði
beitt. Verði kjamorkuflaugar í Evr-
ópu upprættar má búast við að
stjómvöld í stærstu ríkjum Vestur-
Evrópu sjái sig tilneydd til að auka
framlögtil varnarmála til að styrkja
hinn hefðbundna herafla. Sagan
sýnir að aukin fjárframlög í þessu
skyni vekja litla hrifningu meðal
almennings og verði þessi raunin
má búast við heiftarlegum deilum
í þessum ríkjum. Fullgild rök virðist
mega færa fýrir því að það muni
veikja Atlantshafsbandalagið stór-
lega taki Evrópuríkin einhliða upp
þá stefnu að leita eigin leiða í örygg-
is- og vamarmálum. Hitt er jafn-
ljóst að eftir Reykjavíkurfund
leiðtoganna munu NATO-ríkin í
Evrópu kosta kapps um að skil-
greina betur öryggishagsmuni sína
og krefjast þess að tekið sé tillit til
þeirra á næstu stigum afvopnunar-
viðræðna. Þessar nánast þversagn-
arkenndu niðurstöður kunna að
reynast afdrifaríkustu afleiðingar
fundarins sögulega á íslandi.
Samkomulagið verður lagt fyrir
Bandaríkjaþing til staðfestingar og
hafa tilteknir þingmenn, þeirra á
meðal Sam Nunn formaður her-
málanefndar öldungadeildarinnar,
sagt að þegar þar að kemur verði
hugsanlega þrýst á Reagan forseta
um að skuldbinda sig til að virða
ákvæði ABM-sáttmálans sem gæti
aftur á móti orðið til þess að hefta
tilraunir og rannsóknir tengdar
geimvamaráætluninni. Hins vegar
er ekki við öðm að búast en sam-
komulagið hljóti staðfestingu
þingsins. Ákvörðun NATO um að
koma fyrir bandarískum kjamorku-
eldflaugum í Vestur-Evrópu olli
miklum deilum í viðkomandi ríkjum.
Nú hafa sömu stjómmálaflokkar
og í flestum tilfellum sömu ráða-
menn og sögðu flaugamar nauð-
synlegar á sínum tíma lýst því yfir
að hlutverki þeirra sé í raun lokið.
Eftir þetta verður ekki aftur snúið.
1987:
í febrúar fellst Gorbachev á
það sem Reykjavíkurfundurinn
strandaði á — að samið verði um
meðaldrægar flaugar óháð öðr-
um málum. Shultz fer í heimsókn
til Moskvu í apríl og þar segist
Gorbachev samþykkja að uppr-
æta allar skammdrægar flaugar
(500-1000 km) innan árs frá
samningi um meðaldrægar
flaugar, en NATO-ríkin höfðu
lýst yfír áhyggjum sínum á þessu
sviði. Þrátt fyrir efasemdir Vest-
ur-Þjóðveija samþykkir utanrík-
isráðherrafundur NATO-ríkj-
anna í Reykjavík að allar
bandarískar og sovéskar skamm-
og meðaldrægar flaugar skuli
upprættar, en Shultz ítrekar að
samkomulagið megi ekki taka
til Pershing lA-flauga Vestur-
Þjóðveija.
22. júlí fellst Gorbachev á til-
lögu Reagans um að samkomu-
lagið taki ekki eingöngu til
kjamorkuflauga í Evrópu heldur
verði skamm- og meðaldrægar
flaugar upprættar með öllu.
Bandaríkjastjóm og aðildarríki
NATO telja að verði allar flau-
garnar eyðilagðar verði auðveld-
ara en ella að sannreyna hvort
samningar séu haldnir.
26. ágúst heitir Helmut Kohl,
kanslari Vestur-Þýskalands, því
að kjamorkuflaugar af gerðinni
Pershing 1A, sem staðsettar em
þar í landi, verði teknar niður
þegar risaveldin hafa fjarlægt
kjamorkuflaugar sínar. Sovét-
stjómin kveðst ekki geta sætt
sig við að bandarískir kjarnaodd-
ar í flaugamar verði aðeins
fjarlægðir, þá beri að uppræta.
18. september tilkynna risa-
veldin að bráðabirgðasamkomu-
lag um upprætingu meðal- og
skammdrægra flauga liggi fyrir
og muni þeir Reagan og Gorbac-
hev undirrita samkomulag þessa
efnis á leiðtogafundi síðar í
haust.
Ræsir auglýsir til sölu
nýjan MERCEDES BENZ 260 E-4MATIC aldrifsbíl.
Bifreiðin er árg. 1988 og vel búinn aukahlutum.
Fyrir viðskiptavini okkar auglýsum við til sölu:
Mercedes Benz 190E árg. 1986, ekinn 9 þ.km.
Mercedes Benz 300D árg. 1984, ekinn 250 þ.krrv,.
Nánari upplýsingar gefur Stefán Jónsson í síma
91-619550.
RÆSIR HF
Aóalumooö Daimier Benz AG á Islandi
Skúlaqötu 59 Sfmi 91^19550
PósJhóll 5031 Teiex 2166 raesir is
125 Reykjavik
AUTOHAUSHAMBURG
Útflutningurá bílum til íslands
án vandræða á viðráðanlegu
verði beinustu leiðfrá Þýska-
landi.
Mercedes Benz - BMW -
Porche - Audi
T.d eigum við á lager úr 300
bílalagerokkar:
14xDB SE 280 árg. ’80-’85 í
mismunandi litum, tæki
fylgja.
Útflutningsverð frá DM
25.000.-
60xDB E árg. ’83-’87 sjálf-
skiptan og beinskiptan í
mismunandi litum, tæki
fylgja.
Utflutningsverðfrá DM
20.500.-
Audi 100 árg. ’83-’86 sjálf-
skiptan og beinskiptan.
Útflutningsverð frá DM
14.200,-
Við seljum alla bíla á nettó/
útflutningsverði. Öll nauðsyn-
leg pappírsvinna innifalin.
Heimsækið okkur eða hafið
samband í síma. Ensku- og
sænskumælandi sölumenn
okkar munu reyna að verða
við öllum ykkar óskum í sam-
bandi við bílaviðskiptin.
Autohaus Hamburg St. Georg
Steindamm 61,2000 Hamburg 1,
W-Germany.
Sími: 40-24-11 68 69/40-24-24 32 12
Teiex: 2166703 wkd.
rýmingarsala
á borðdúkum og fl.
20% til 50% afsláttur
Matar- og kaffidúkar, blúndudúkar, flauelsdúkar, hekl-
aðir dúkar, allskonar smádúkar og löberar.
Jóladúkar
Tilboðsverð á 10 til 12 manna útsaumuðum kaffidúkum
m/servéttum, áður 4.820,- nú 1.900,-
Uppsetningabúðin,
Hverfísgötu 74,
Sími 25270, póstsendum
■91
VTÐURKENNDIR:
Bamabílstólar
Bamaöiyggisbelti
BamabUpúðar
Burðarrúmsfestingar
naust
BORGARTUNI 26
Sími 62 22 62.